Verzorging van de waaknaald bij kinderen Uw kind mag naar huis na zijn/haar ziekenhuisopname, maar dient de intraveneuze medicijnkuur poliklinisch of via de thuiszorg af te maken. Om deze intraveneuze kuur toe te kunnen dienen zal uw kind met de waaknaald naar huis gaan. Dit naaldje heeft drie keer per dag verzorging nodig. Tijdens de verzorging spuit u de waaknaald door met een fysiologische zoutoplossing (NaCl 0,9%) om verstopping te voorkomen. Daarnaast houdt u tijdens het doorspuiten in de gaten of er problemen optreden. De waaknaald De waaknaald bestaat uit een naaldje met een plastic hulsje er omheen, dat door de huid in een ader wordt gestoken. Het naaldje wordt daarna teruggetrokken en het hulsje blijft in de ader zitten. Aan het hulsje is het slangetje vastgemaakt waarop een driewegkraantje is aangesloten:
Het drieweg-kraantje heeft een open-stand en een dicht-stand (zie foto s). Tijdens het doorspoelen van de waaknaald moet het kraantje in de open stand staan. De bionecteur zorgt ervoor dat er geen lucht in het slangetje (en dus in de ader) kan komen, ook niet als het kraantje open staat. Het is aan te raden om na het doorspoelen het kraantje weer in de dicht stand te zetten als extra veiligheidsmaatregel. Het witte dopje (op de foto bovenaan) mag u nooit verwijderen! Wanneer dit dopje verwijderd is, ontstaat er een open verbinding met de buitenwereld waardoor lucht en bacteriën in het systeem en dus in het lichaam terecht kunnen komen. De bionecteur De bionecteur is een systeem met een membraan dat er voor zorgt dat de uitgang altijd is afgesloten, ook al staat het kraantje open. Dit systeem opent alleen wanneer het wordt aangesloten op een injectiespuit. Let op! U mag nóóit met een naald in de bionecteur-ingang prikken, omdat dit het membraan beschadigt en het systeem dan niet langer afsluit. Benodigdheden Voor u met de verzorging begint, zet u alles klaar wat u nodig heeft: fles chloorhexidine in 70% alcohol (ontsmettingsmiddel) kleine gaasjes of wattenbollen flesje NaCl 0,9% (fysiologische zoutoplossing om door te spoelen) steriel verpakte opzuignaald steriel verpakt 2 ml spuitje 2
Werkwijze 1. Verzamel de benodigdheden en was uw handen met water en zeep. 2. Maak de verpakking van het spuitje open, en laat de spuit in de open verpakking liggen. 3. Haal de opzuignaald uit de verpakking, en sluit de spuit aan op de opzuignaald. Zorg er voor dat u bij het aansluiten niet met de vingers het aansluitpunt van de naald en de spuit aanraakt, want deze zijn steriel (en moeten dat blijven). 4. Leg de spuit met de naald plat voor u neer. 5. Draai/breek de dop van het flesje NaCl 0,9% en zet het geopende flesje rechtop voor u neer. 6. Haal de beschermhuls van de naald en steek de naald in de opening van het flesje NaCl 0,9%. Zuig ruim 2 ml vloeistof op uit de flacon, op de manier die op de verpleegafdeling is voorgedaan. De naald is steriel; zorg er daarom voor dat u met de naald niets anders aanraakt dan de vloeistof, anders gaat de steriliteit verloren en dient u opnieuw te beginnen met een nieuwe naald. 7. Doe de huls weer om de naald. 8. Wanneer er luchtbellen in de spuit zichtbaar zijn, houdt u de spuit met de naald naar boven en tikt u zacht tegen de buitenkant. De luchtbellen zullen opstijgen. Daarna kunt u ze voorzichtig uit de spuit duwen met het zuigertje van de spuit. 9. Na het verwijderen van de luchtbellen moet er 2 ml vloeistof over zijn, anders herhaalt u stappen 6, 7 en 8 totdat u voldoende vloeistof heeft. 10. Wanneer u gereed bent om de waaknaald door te spuiten, haalt u uw kind. 11. Verwijder het (net)verband en de gaasjes die de waaknaald bedekken. 3
Doorspuiten van de waaknaald 12. Pak een gaasje en maak deze vochtig met wat chloorhexidine in alcohol 70% ontsmettingsmiddel. 13. Reinig de opening van de bionecteur met het in chloorhexidine gedoopte gaasje en laat de chloorhexidine een paar seconden verdampen. 14. Pak de gevulde injectiespuit en verwijder de naald, met de huls er nog op. 15. Sluit de spuitopening van het spuitje aan op de bionecteur door de spuit, terwijl u deze tegen de opening van de bionecteur duwt, een kwartslag met de klok mee te draaien. Als de spuit goed zit, blijft hij gewoon zitten; als u te ver heeft doorgedraaid duwt de bionecteur de spuit weer naar buiten. 16. Druk de injectiespuit langzaam en voorzichtig leeg totdat u de volledige 2 ml heeft ingespoten. Enige weerstand is normaal. 17. Ontkoppel de injectiespuit van de bionecteur door de spuit weer een kwartslag met de klok mee te draaien. 18. Doe de gaasjes en het (net)verband weer om de waaknaald. Opruimen De verpakkingen, lege spuit en flacon (met evt. restje NaCl) kunt u in de prullenbak weggooien. De naald, veilig opgeborgen in de huls, kunt u in een plastic bakje doen en later bij de verpleegkundige afgeven. Die zorgt voor een veilige afvalverwerking. 4
Mogelijke problemen Het doorspuiten doet pijn of de insteekopening is rood en pijnlijk. Stop met het doorspuiten en neem contact op met de afdeling, of geef dit door wanneer u terugkomt op de polikliniek. Als de pijn te erg is, neemt u contact op met de polikliniek of met de afdeling waar u bekend bent. Het doorspuiten lukt niet doordat er teveel weerstand is. Stop met het doorspuiten en neem contact op met de afdeling of geef dit door wanneer u terugkomt op de polikliniek. Tijdens het doorspoelen komt er vloeistof onder de pleister uit Stop met het doorspuiten en neem contact op met de afdeling of geef dit door wanneer u terugkomt op de polikliniek. De pleister heeft losgelaten waardoor het waaknaaldje er uit ligt. Verwijder de pleister en het naaldje. Doe een gewone pleister op het wondje. Algemene opmerkingen Uw kind mag gewoon spelen Zorg er wel voor dat de waaknaald niet nat kan worden, en dat de waaknaald goed beschermd is. Voer de waaknaaldverzorging zoveel mogelijk op vaste tijden uit U dient de waaknaald drie keer per dag, ongeveer om de 08.00 uur, te verzorgen om verstopping te voorkomen. Indien de tijd tussen twee doorspuitingen te lang wordt, neemt de kans op verstopping toe. U kunt bijvoorbeeld doorspuiten om 07.00 uur, 14.00 uur en 22.30 uur. Voorkom nat worden van de waaknaald! Het infuusnaaldje en de pleister mogen niet nat worden. Dat betekent dat u bij het douchen beschermende maatregelen moet nemen. U kunt bijvoorbeeld de arm met de waaknaald inpakken in vershoudfolie. Voer de waaknaaldverzorging zo hygiënisch mogelijk uit Was uw handen met zeep, raak de verbindingspunten niet aan. Door de waaknaald ontstaat er een open verbinding met het lichaam waardoor, bij onhygiënisch werken, bacteriën in het lichaam kunnen komen. 5
Veel voorkomende vragen Doet het doorspuiten pijn? Nee, als de waaknaald goed zit mag het doorspuiten geen pijn doen. Hooguit voelt het inspuiten van de NaCl een beetje koud aan. Wat als ik het doorspuiten niet goed doe? Bij twijfel niets doen en de volgende dag navragen op de poli/afdeling. Wat als ik een keer vergeten ben om door te spuiten? Zo snel mogelijk alsnog doorspuiten. Let op dat er niet teveel weerstand is (zie boven). Vragen Bij vragen of problemen kunt u contact opnemen met de afdeling waar u bekend bent of met een van de andere kinderafdelingen: kinderafdeling 9C (24 uur per dag) (020) 444 2190 kinderafdeling 9B (24 uur per dag) (020) 444 2290 polikliniek (maandag t/m vrijdag van 08.00 15.30) (020) 444 1130 6
303073 VU medisch centrum november 2009 www.vumc.nl 7