1 Veranderingen Machineveiligheid 2012 2014
2 Presentatie: Veranderingen Machineveiligheid 2012 2014 ProfiDag Evoluon Eindhoven donderdag 15 november 2012
Even voorstellen 3 Vladimir Dragosavic General Manager Benelux International Training Manager Normcommissie NEC44 Certified VCA+VOL VVA1/VVA2 E-Mail vladimir.dragosavic@euchner.nl GSM +31-653-213448
Even voorstellen 4 Stand ProfiDag Evoluon Sjaak de Rie Jan Groen Vladimir Dragosavic
Kennisoverdracht 5 Trainingen, workshops, presentaties, etc. Neem contact op
6 Status Wet- en Regelgeving
Normen in het kader van de MRL 7 EN954-1 mag niet meer worden gebruikt Oorzaak (nadelen): Hoogste veiligheidsniveau was alleen mogelijk door redundantie Kwaliteit van de componenten niet van belang Onnodig duur of schijnveilig Software was niet toegestaan Gevolg: Zeer veel typegoedkeuringen door Notified Bodies
Normen in het kader van de MRL 8 Volgens nieuwe normen voor gevaarlijke machines mag software in veiligheidskringen worden gebruikt Twee wereldwijd geldende nieuwe normen EN-ISO13849-1 = PL IEC62061 = SIL
Veranderingen 9 Vervallen Machinerichtlijn 98/37/EG geldig tot 12-2009 Actueel Machinerichtlijn 2006/42/EG geldig per 01-2010 Vervallen EN954-1 geldig tot 12-2011 Actueel EN-ISO13849-1&2 geldig per 11-2006 Actueel IEC62061 (+IEC61508) geldig per 10-2005 Actueel EN1088/A2 1995 > 2008 revisie per 07-2008 Vervalt EN1088/A2 1995 > 2008 geldig tot Q3-2013 Nieuw EN-ISO14119 nieuw per Q3-2013 Mogelijkheden worden steeds flexibeler Flexibele normen zijn lastiger om toe te passen
Veranderingen 10 Eens per 12-15 jaar 2009 2010 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 98/37/EG EN954-1 2006/42/EG EN-ISO13849-1&2 IEC62061 verplichting industrie: :reactie industrie?
Veranderingen 11 Nieuwe machinerichtlijn 2006/42/EG Belangrijkste wijziging voor machinebouw Gaten gedicht Geen ruimte voor interpretaties Meer definities, duidelijker, consequenter Meer uitsluitingen, voorbeeld: Elektromotor is géén machine MRL geldt niet voor verplaatsing van kunstenaars: Theaterapparatuur Verplicht uitvoeren van risicoanalyse Verwijzingen naar Arbeidsmiddelenrichtlijn Géén verwarring over IIA, IIB enz. CE naast de naam van de fabrikant Afschermingshekken nu in de richtlijn
Begrippen: even opfrissen 12 Wat betekent risico Risico = Gevaar X Blootstellingsduur Afwendbaarheid
Begrippen: oude en nieuwe norm 13 Wat betekent risico Laag (1) Hoog (2) PL r NIEUW S1 S2 F1 F2 F1 F2 P1 P2 P1 P2 P1 P2 P1 P2 risk a b c d e S OUD S1 S2 F1 F2 P1 P2 P1 P2 categorie B 1 2 3 4 Ο Ο Ο Ο Ο Ο Ο F S = ernst van het letsel F = frequentie/blootstellingsduur aan gevaar P = mogelijkheid tot afwenden van gevaar P
Begrippen: oude norm 14 Redundantie Een dubbele oplossing voor een probleem Diversiteit Verschillende oplossingen voor een probleem Terugkoppeling Vaststellen dat de oplossing altijd werkt
Begrippen: nieuwe norm(en) 15 Redundantie Een dubbele oplossing voor een probleem Kwaliteit In balans met Belasting Belasting Stel de gebruiksfrequentie vast Common Cause Failures Bepaal maatregelen tegen deze fouten Diagnose Bepaal hoe slim het systeem controleert
Verschillen 954 / 13849 / 62061 16 954 structuur 13849 structuur kwaliteit belasting CCF DC 62061 structuur kwaliteit belasting SFF DC waarschijnlijkheid
Verschillen 954 / 13849 / 62061 17 954 23 pagina s 13849 85 pagina s 127 62061 205 pagina s 170
Verschillen 954 / 13849 / 62061 18 61508 Niet lezen!
Verschillen 954 / 13849 / 62061 19 procesindustrie nucleair machinebouw luchtvaart EN954 EN-ISO13849 IEC62061 IEC61508
Verschillen 954 / 13849 / 62061 20 EN954-1 CAT Categorie B, 1 t/m 4 EN-ISO13849-1 PL Performance Level MTTF d Mean time to dangerous failure B10 d Probability of dangerous failures DC Diagnostic coverage IEC62061 SIL Safety Integrity Level PFH d Probability of dangerous failures per hour SFF Safe Failure Fraction DC Diagnostic coverage
Verschillen 954 / 13849 / 62061 21 Het badkuipmodel MODEL BADKUIP
Verschillen 954 / 13849 / 62061 22 Het badkuipmodel Door fabrikant gespecificeerde levensduur uitval testperiode fabrikant uit productie in markt levensduur vlg fabrikant levensloop
Verschillen 954 / 13849 / 62061 23 Het badkuipmodel Door fabrikant gespecificeerde B 10d De duur totdat 10% van de geteste componenten gevaarlijk is uitgevallen
Verschillen 954 / 13849 / 62061 24 Het badkuipmodel Door fabrikant gespecificeerde B 10d De duur totdat 10% van de geteste componenten gevaarlijk is uitgevallen
Verschillen 954 / 13849 / 62061 25 Het badkuipmodel Door fabrikant gespecificeerde B 10d De duur totdat 10% van de geteste componenten gevaarlijk is uitgevallen Nadat eerst 100% is uitgevallen waarna het 10%-moment wordt bepaald
Verschillen 954 / 13849 / 62061 26 Het badkuipmodel Door fabrikant gespecificeerde B 10d De duur totdat 10% van de geteste componenten gevaarlijk is uitgevallen uitval testperiode fabrikant uit productie in markt levensduur vlg B 10d levensloop
Verschillen 954 / 13849 / 62061 27 Het badkuipmodel Door fabrikant gespecificeerde B 10d De duur totdat 10% van de geteste componenten gevaarlijk is uitgevallen Nadat eerst 100% is uitgevallen waarna het 10%-moment wordt bepaald
Verschillen 954 / 13849 / 62061 28 Gratis software van de Notified Bodies SISTEMA Bibliotheken van leveranciers www.13849.nl (.be.lu)
Samenvatting 29 Waarom nieuwe normen? Oude norm is 15 jaar geleden ontwikkeld Conflicterende foutuitsluitingen seriële ketens Foutuitsluiting mechanische onderdelen was onduidelijk Software was niet toegestaan Falen van componenten was niet van invloed Testfrequentie niet duidelijk gespecificeerd Stippen risicograaf waren onduidelijk Stand van de techniek is veranderd Te veel typegoedkeuringen
Overeenkomsten 13849 / 62061 30 Twéé normen, één doel EN-ISO13849 IEC62061 Prestatie (samentellen prestaties) Relatie met IEC62061 PL = a t/m e MTTF d CCF Common Cause Failure WEL voor mechanisch WEL voor elektrisch WEL voor hydraulisch WEL voor pneumatisch Beter voor elektromechanica Falen (samentellen faalkansen) Relatie met EN ISO13849 SIL = 1 t/m 3 PFH d CCF Common Cause Failure WEL voor mechanisch WEL voor elektrisch NIET voor hydraulisch NIET voor pneumatisch Beter voor complexe besturingen
Overeenkomsten 13849 / 62061 31 Twéé normen, één doel EN-ISO13849 IEC62061 MTTF d tijdspanne tot eerste fout PFH d waarschijnlijke fouten per uur
Overeenkomsten 13849 / 62061 32 Twéé normen, één doel EN-ISO13849 IEC62061 Welke is de winnaar?? Bepaald door machinefabrikanten Ruime meerderheid prefereert EN-ISO 13849 Enquête BG Duitsland
Samensmelting 13849 / 62061 33 Samensmelting EN-ISO13849 and IEC62061 ISO International Standardization Organisation IEC International Electrotechnical Committee ISO & IEC JTC Joint Technical Committee JWG Joint Working Group Planning Doel Ontwerpen van nieuwe norm tot 2016 Effectief tussen 2016 / 2018 Beste van twee werelden Vereenvoudigingen
Voorbereiding 34 Bereid u voor op de veranderingen U kent de huidige situatie U kent uw opties! Maak een planning!!! Bepaal wie verantwoordelijk zijn Laat hen de benodigde kennis vergaren Borg de kennis in uw onderneming
35 Manipulatie
EN-ISO14119 36 Het woord Defeat komt steeds vaker voor 1995 EN1088 16x 2007 EN1088/A1 38x 2008 EN1088/A2 43x 2013 EN-ISO14119 65x
EN-ISO14119 37 Oude norm krijgt een nieuwe naam Oude norm: EN1088 Nieuwe norm EN-ISO14119 Actief: Q3-2013
EN-ISO14119 38 Ontwerper nu verplicht tot maatregelen tegen manipulatie 3 peilers tegen Redelijkerwijs voorzienbare manipulatie : Aanleidingen wegnemen Technisch onmogelijk maken Voordelen wegnemen Een proces waarbij aan manipulatie geen voordelen te behalen zijn en waarbij de aanleidingen tot een minimum zijn gereduceerd, zal de operator niet uitlokken om foutieve handelingen te plegen.
EN-ISO14119 39 Aanleidingen reduceren Mogelijkheden reduceren Voordelen reduceren RESULTAAT
EN-ISO14119 40 Aanleidingen reduceren Ergonomie Mogelijkheden reduceren Techniek Voordelen reduceren Detecteren/Sanctioneren
Manipulatie machineveiligheid 41 Wat betekent manipulatie in deze context Het bewust veranderen of uitschakelen van een functie die oorspronkelijk bedoeld was om de machinegebruiker te behoeden voor letsel. Ongeacht tijdsduur Ongeacht motief
Manipulatie machineveiligheid 42 Wat betekent manipulatie in deze context Tijdens manipulatie bestaat er een hoger risico op letsel Geroutineerde medewerker hogere kans op letsel
Manipulatie machineveiligheid 43 Welke motieven zijn er? Ongewenste manipulatie Overbruggen van veiligheidscomponenten omdat ze lastig zijn Gewenste manipulatie Tijdelijke overbrugging voor noodzakelijk onderhoud, afstellen, etc
Manipulatie machineveiligheid 44 Uitdagingen Manipulatie kan alle bedachte oplossingen onderuit halen Ergernis en productiedruk vaak oorzaak Werkgever door arbo-wetgeving altijd verantwoordelijk Oplossingen Integratie van machineveiligheid Ergonomie Kennis en pragmatische aanpak bij leveranciers Begrip gebruiker
Bedrijfscultuur 45 Reguleren Duidelijke procedures Verantwoordelijkheden regelen Stimuleren Gebruik van veiligheidssystemen eenvoudig maken Nadelen van veiligheidssystemen zo veel mogelijk wegnemen Registreren Veiligheidsrelevante acties vastleggen (registreren) Autorisatie, muting (overbrugging), onderhoud Controleren Periodieke controles van veiligheidssystemen B Sancties bij overtredingen (registreren) Belonen C Goed gedrag waarderen R S R
Ergernis voorkomen 46 Ergernis is grootste aanleiding Productiedruk? Persoonlijke mentaliteit? Bedrijfscultuur? Ergernis voorkomen Integratie van veiligheidssystemen Wachttijden voorkomen Feedback van operators Ergonomie Antropometrie Begrip creëren Informatie Opleiding
Menselijk gedrag 47 utopie Veiligheidsniveau Bewust veilig gedrag Onbewust veilig gedrag Onbewust onveilig gedrag Bewust onveilig gedrag Leerniveau
IJsbergaanpak 48 Richt aandacht op incidenten Dode Ernstig letsel Klein letsel 1 10 100 Ongevallenonderzoek Risico-onderzoek Materiële schade Incidenten 1000 10000
Voorbeelden van manipulatie 49
Voorbeelden van manipulatie 50
Voorbeelden van manipulatie 51
Voorbeelden van manipulatie 52
Voorbeelden van manipulatie 53
Voorbeelden van manipulatie 54
Defeat 55 Historie: EN1088, EN1088/A1, EN1088/A2 Toekomst: EN-ISO14119
EN1088/A2 56 Ontwerp van afschermingen met schakelaars en sensoren 2008 EN1088 EN1088/A1 EN1088/A2 Manipulatie
EN1088/A2 57 Lid 5.7 2008
EN1088/A2 58 Lid 5.7 2008
EN1088/A2 59 Lid 5.7 2008
EN1088/A2 60 Lid 5.7 2008
EN-ISO14119 61 Ontwerper nu verplicht tot maatregelen tegen manipulatie 3 peilers tegen Redelijkerwijs voorzienbare manipulatie : Aanleidingen wegnemen Technisch onmogelijk maken Voordelen wegnemen Een proces waarbij aan manipulatie geen voordelen te behalen zijn en waarbij de aanleidingen tot een minimum zijn gereduceerd, zal de operator niet uitlokken om foutieve handelingen te plegen.
EN-ISO14119 62 Aanleidingen reduceren Mogelijkheden reduceren Voordelen reduceren RESULTAAT
EN-ISO14119 63 Planning Q3-2012
EN-ISO14119 64 Manipulatie
EN-ISO14119 65 Inhoud
EN-ISO14119 66 Annex
EN-ISO14119 67 Verwijst naar ISO13849
EN-ISO14119 68 Schakelprincipes en voorbeelden
EN-ISO14119 69 Schakelprincipes en voorbeelden
EN-ISO14119 70 Captive Key
EN-ISO14119 71 Trapped key
EN-ISO14119 72 Actuators (technologie)
EN-ISO14119 73 Montage sensor
EN-ISO14119 74 Montage Actuator
EN-ISO14119 75 Omgevingsinvloeden EN-ISO14119
EN-ISO14119 76 Conclusie Na 16 jaar heeft de EN1088 zijn houdbaarheidsdatum bereikt en wordt de machinebouwer voor het eerst verplicht tot het nemen van maatregelen tegen manipulatie. EN-ISO14119 geharmoniseerd, dus verplicht!
EN-ISO14119 77 Op de hoogte blijven? Check www.en-iso14119.nl NEN Delft www.nen.nl
Manipulatie oplosbaar? 78 Manipulatie is inderdaad oplosbaar Verbeter bedrijfscultuur Ergonomiseer veiligheidssystemen Voorkom onbedoelde manipulatie Reguleer bedoelde manipulatie Communiceer over veiligheid Gebruik feedback
79 Bedankt voor uw aandacht
80
Non-Liability statement 81 The designer is aware that there exist several guidelines, regulation, rules, and laws, which may affect his machine, parts of his machine, the intended use of his machine and the intended site of the machine in order to reduce the risk for persons during operations, damages to the machine itself, or the work parts produced by the machine. The designer himself is responsible to observe all appropriate guidelines, regulations, rules, and laws with regard to the safety of the machine. EUCHNER is not responsible for the compliance of the mentioned products with such guidelines, regulations, rules and laws. No information given releases the designer from his responsibility for reducing the risk of his machine to persons during operations, the machine itself, and/or the work parts. The EUCHNER presentations are no recommendation to buy the mentioned products. EUCHNER is not liable for the mentioned products being fit for the purpose of the designer. It is in the sole discretion of the designer to select the products which suit his application best. We assume no liability with regard to accuracy, up-to-dateness, completeness or quality of the provided information. Claims for damage against EUCHNER and persons employed by EUCHNER, which might be based on the provided information, are excluded, unless gross negligence or intention can be proven. All information or examples provided within EUCHNER presentations do not absolve the designer from his own risk assessment or risk analyses.
Copy Right statement 82 The content of EUCHNER presentations, handouts and training handbooks are exclusively meant for the person and the company it was initially provided to. This applies to the text, the images, the logo s and the photo s. EUCHNER does not allow to forward copies to third parties. You can only be relieved from this obligation by explicit statement from EUCHNER by writing. The author, EUCHNER (Benelux) BV EUCHNER GmbH + Co. KG V. Dragosavic