Improving Mental Health by Sharing Knowledge Project X: omgaan met middelengebruik op evenementen Ninette van Hasselt Trimbos-instituut Rob Bovens Hogeschool Windesheim, Trimbos-instituut 2 1
Persoon omgeving middel (POM) Agressie en geweld = vaak een interactie van persoonlijkheidskenmerken, omgeving en middel(en) Alcohol Langer (in)drinken vergroot kans op dronkenschap Hoe meer dronkenschap, hoe meer kans op geweld Verwachtingen spelen grote rol 4 2
Alcohol en agressie Meer zelfoverschatting Meer focus op hier en nu, minder op lange termijn gevolgen Minder impulsbeheersing, meer emotionaliteit 5 Alcohol en agressie (2) Minder angst voor sancties en minder angst in riskante situaties Minder goede beoordeling van sociale en riskante situaties Snellere irritatie. 6 3
Alcohol in Haren Goed verkrijgbaar bij lokale supermarkten Volop meegenomen naar Haren Verbod op drinken, niet op bezit Geen enkele handhaving Veel aanwezigen vanaf de middag aan het indrinken 7 Drugs Vrijwel altijd in combinatie met alcohol Vooral stimulerende middelen (cocaïne, amfetamine) Relschoppers gebruiken deze middelen vaak om zich op te laden voor geweld Soms agressie als iemand bijkomt na GHB 8 4
Drugs in Haren Wel veel verhalen door Project X film Mogelijk wat meer later op de avond Geen dominante rol 9 Kenmerken van personen die agressief worden onder invloed: Jonge mannen Sensatiezoekers Impulsiviteitsbeheersing problemen Veelal in groepen De persoon Gebruiken soms middelen met verwachting daar agressief van te worden 5
Sensatiezoekers 11 Waarom jonge mannen? Adolescenten: sterker beïnvloed door beloningscentrum, minder in staat middelengebruik te beperken ervaren minder directe negatieve gevolgen van alcohol Gebrek aan ervaring met alcohol en uitgaan Testosteron 12 6
Waarom in groepen? Middelengebruik versterkt groepsgevoel en 'male bonding'. Wij-zij perspectief 13 Verschillende soorten uitgaansgeweld Situationeel geweld (60-85%) ontstaat spontaan ontremmend effect alcohol Intentioneel geweld: soms zeer professioneel gepland veelal in groep alcohol & drugs om op te laden voor geweld 14 7
Wie waren er in Haren? 15 Wie waren er in Haren? "Hele gewone jongeren" uit de regio Jonge mannen (2/3 man, gros 16-21 jaar) Sensatiezoekers (YOLO) Later op avond meer relschoppers Gros van aangehouden jongeren (85%) had stevig gedronken (soms ook andere middelen) 16 8
De Omgeving Fysieke setting Beschikbaarheid van alcohol Beperkt aanbod van eten Geen faciliteiten (uitrusten) Morele setting Sociale controle Time out situatie Regels en naleving ervan 17 Ongemak en irritatie Verveling Dukte, lawaai, weinig bewegingsvrijheid Donker Vermoeidheid 18 9
Culturele omgeving Alcoholcultuur: meer drinken om dronken te worden scholieren dronkenschap: 1988: 12% afgelopen maand 2011: 21,3% afgelopen maand Alcohol excuus voor geweld Sweet 16 gevierd met veel alcohol 19 Wat bood Haren? Geen entertainment, voorzieningen (eten, zitten, sanitair) Veel drukte, drang, donker, lawaai Weinig toezicht Sterk 'time out' gevoel Trigger: ME 20 10
Wij-zij 21 Heineken rellen? 22 11
Lessen uit Haren Dynamiek was bekend; ieder weekend te zien in het uitgaansleven Die kennis beter gebruiken voor risico-analyse bij evenementen Alcohol- en drugsbeleid is essentieel 23 Alcoholcultuur STEFF - voor en na 34 glazen bier 24 12
CARMEN voor en na 8 glazen bier 25 Ook veel drugs op evenementen Gebruik afgelopen jaar Algemene bevolking 15-34 Clubbers Party's Alcohol 74,4 96,4 96,5 Tabak 35 57,1 59,1 Cannabis 9,5 39,0 45,6 XTC 2,7 15,6 30,8 Coke 1,0 10,0 18,7 Amfetamine 0,7 6,3 11,0 Feestmeter 2008-2009 26 13
Ook steeds meer GHB 27 Toename alcoholgebruik afspiegeling van maatschappelijke ontwikkelingen 19 e eeuw: 8 liter alcohol per hoofd bevolking 1960: 2,3 liter alcohol per hoofd 2010: ca. 8 liter alcohol per hoofd Door: - Toename dagelijks gebruik - verbraderisering - Lage prijs, groot aanbod 28 14
Alcoholgebruik als volksgezondheidprobleem Deze eeuw: Toename intoxicaties Vervroeging startleeftijd Meiden hebben jongens ingehaald Gebruik sterke drank onder de jeugd stijgt weer Leidt tot: 29 Integraal alcoholbeleid Stakeholders zijn: Ouders Jeugd Gemeente Onderwijs Sportverenigingen Horeca Supermarkten Jeugd- en jongerenwerk Politie GGD Verslavingspreventie en zorg Organisatoren evenementen etc. Regelgeving Preventie Publiek draagvlak Handhaving 30 15
Aanknopingspunten alcohol/drugspreventie Bestaande evenementenhandreiking: summier aandacht voor alcohol en drugs Vooral bij preparatie veel aanknopingspunten Visie op alcohol en drugs: evenementenbeleid aan laten sluiten op alcohol- en drugsbeleid Trimbos ontwikkelt ter aanvulling een checklist 31 VOOR het evenement Beperken beschikbaarheid en indrinken: afspraken met verkooppunten op de route zoals horeca en supermarkt, (bijvoorbeeld over sluitingstijden of sluiten drankafdeling) Handhaving alcoholregels bij vervoerders: NS, bus, e.d. 32 16
VOOR het evenement Heldere huisregels communiceren Kijk met een bierbril naar een evenemententerrein: meer behoefte aan sanitaire stops, crowdmanagement extra belangrijk 33 TIJDENS het evenement Afspraken over prijzen van alcohol Aanbod laag alcoholisch bier Aanbod van alternatieven (incl water), eten, chill out, entertainment Informatie voor bezoekers 34 17
TIJDENS het evenement Gebruik polsbandjes, blaastesten Getraind personeel (schenken, bejegening van mensen onder invloed) EHBO met kennis van alcohol en drugs 35 NA het evenement Sluitingstijden afstemmen op horeca-sluitingstijden Afvoer zo regelen dat er na evenement niet wordt doorgedronken in de horeca 36 18
Handhaving leeftijdsgrenzen bij evenementen Veiligheid en Gezondheid op evenementen (ism KCEV) Alcohol en agressie Bier schenken tijdens evenementen Factsheets 37 Praktijkvoorbeelden en helpdesk 38 19
http://www.veiligengezonduitgaan.nl/ 39 20