Handboek Afvalstoffen TU/e Science park

Dienst Algemene Zaken Afdeling AMVS Den Dolech 2, 5612 AZ Eindhoven Postbus 513, 5600 MB Eindhoven amso@tue.nl Auteur werkgroep Handboek Afvalstoffen TU/e Science park Referentie AMVS 2012/xxxx Datum september 2012 Versie 01

Inhoudsopgave Titel Afvalstoffenregeling Voorwoord 4 1 Werkwijze 5 1.1 Inleiding 5 1.1.1 Wet en regelgeving 5 1.1.2 Vermindering van afval 6 1.1.3 Kostenbeheersing 6 1.1.4 Beleid gevaarlijke stoffen 6 1.1.5 Verbetermogelijkheden? 7 1.2 Toepassing afvalstoffenregeling 7 1.3 Overzicht afvalstromen 7 2 Bedrijfsafvalstoffen 10 2.1 Restafval 10 2.2 Papier en karton 13 2.3 Vertrouwelijk papier 15 2.4 Huishoudglas 16 2.5 Vlakglas 18 2.6 Elektronica afval (zgn. grijs- en bruingoed) 19 2.7 Koel- en vriesapparatuur (zgn. witgoed) 21 2.8 Pallet 22 2.9 Houtafval 23 2.10 Oud metaal 24 2.11 Groenafval 26 2.12 Groente, fruit en tuinafval (GFT-afval) 27 2.13 Puinafval 29 3 Gevaarlijk afval 30 3.1 Eisen ten aanzien van de (tijdelijke) opslag van gevaarlijke afvalstoffen 30 3.2 Laboratoriumchemicaliën 33 3.3 (Verdunde) anorganische zuren met zware metalen 35 3.4 (Verdunde) loogoplossingen 37 3.5 Brandbare halogeenarme oplosmiddelen 39 3.6 Halogeenrijke organische vloeistof 40 3.7 Cyanidehoudende oplossingen 41 3.8 Artikelen verontreinigd met laboratorium-chemicaliën 42 3.9 Lege emballage van oplosmiddelen 43 3.10 Lege glazen flessen van chemicaliën 44 3.11 Kapot glaswerk met chemicaliën verontreinigd 45 3.12 Keramisch afval verontreinigd met zware metalen/chemicaliën 46 3.13 Kwikhoudende voorwerpen 47

Inhoudsopgave Titel Afvalstoffenregeling 3.14 Silica verontreinigd met oplosmiddelen 48 3.15 Luchtfilters (afzuiging zuurkasten) 49 3.16 Radioactief afval 50 3.17 Fixeer 51 3.18 Ontwikkelaar in kleinverpakking 52 3.19 Afgewerkte (motor)olie 53 3.20 Oliehoudende afvalstoffen (vast) 54 3.21 Medicijnen en cosmetica 55 3.22 Spuitbussen 56 3.23 Natte accu s 57 3.24 Klein chemisch kantoor afval 58 3.25 TL-buizen 59 3.26 Asbest 60 3.27 Overige luchtfilters 61 3.28 Koelvloeistof 62 3.29 Gasflessen 63 3.30 Brandblusser 65 4 Biologisch afval 66 4.1 Inleiding afval met biologische afkomst 66 4.2 Vast biologisch afval, mogelijk gecontamineerd met GGOs 67 4.3 Vloeibaar biologisch afval mogelijk gecontamineerd met GGOs 69 4.4 Overig biologisch gerelateerd afval 70 Bijlage 1: Procedure voor de opslag en afvoer van gevaarlijk afval(stoffen) 72 Bijlage 2: Gevaarlijke combinaties 78 Bijlage 3: Vergelijkingstabel EU-GHS-ADR-WMS 90 Bijlage 4: Formulier Overdracht inventarisgoederen, apparatuur, machines 92

Voorwoord Hierbij bieden wij u de afvalstoffenregeling aan. In deze regeling wordt aangegeven op welke wijze de diverse afvalstoffen, die op het terrein van de TU/e vrijkomen, moeten worden ingezameld en afgevoerd. Het inzamelen en afvoeren van afval op een milieuverantwoorde wijze is immers een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de gebruikers van het terrein van de TU/e. Met deze afvalstoffenregeling hopen we te bereiken dat: - het voor iedere medewerker of student duidelijk wordt hoe de diverse afvalstoffen moeten worden ingezameld en afgevoerd; - door een steeds verbeterende afvalscheiding de mogelijkheden voor hergebruik en recycling toe zullen nemen; - door een steeds verbeterende afvalscheiding de kosten voor de afvoer beheersbaar zullen blijven. Deze aangepaste afvalstoffenregeling vervangt de regeling uit 1996 en is, in opdracht van Dienst Interne zaken, tot stand gekomen door inzet van een werkgroep bestaande uit: - Jeroen van der Vegt (DIZ), - Cees Broos (TNO), - Vivian Duijmelinck (AMVS). De afvalstoffenregeling is naar diverse personen binnen de TU/e gestuurd voor commentaar. De volgende personen hebben input gegevens op de afvalstoffenregeling: - Moniek de Liefde (BMT), - Arjen Ronner (ST) - Peter van de Burgt (WTB/BMT), - Floor van de Heijden (AMVS), - Arianne Souljé (AMVS) - Dorine Hornung (WTB/BMT, AMVS). Desondanks kan het zo zijn dat u bepaalde (incidentele) afvalstoffen niet terug kunt vinden of dat u niet zeker weet waar een afvalstof thuis hoort. In dat geval kunt u contact opnemen met: Dienst Interne zaken Afdeling Logistics, groep Afvalbeheer, telefoonnummer 4343 Per e-mail: Reststoffencentrum.diz@tue.nl Mocht u een inhoudelijke opmerking hebben op deze afvalstoffenregeling, dan kunt u contact opnemen met de arbo- en milieucoördinator van uw faculteit of dienst. Met vriendelijke groet, Tiny Verbruggen (hoofd AMVS) 4 Afvalstoffenregeling / Versie 01

1 Werkwijze 1.1 Inleiding 1.1.1 Wet en regelgeving Wanneer is een stof een (gevaarlijke) afvalstof? In het Landelijk Afvalbeheerplan (LAP) staat het beleid voor het beheer van alle afvalstoffen waarop de Wet milieubeheer van toepassing is. In hoofdstuk 14 van het LAP (deel 1, Beleidskader) is het beleid uitgewerkt voor afvalscheiding, waarbij paragraaf 14.4 specifiek ingaat op de afvalscheiding door bedrijven. Uitgangspunt is dat bedrijven verplicht zijn alle afvalstoffen te scheiden, gescheiden te houden en gescheiden af te geven, tenzij dat redelijkerwijs niet van hen kan worden gevergd. Ongeacht de bedrijfssituatie moet gevaarlijk afval altijd gescheiden worden. Daarnaast zijn voor een aantal afvalsoorten richtlijnen voor afvalscheiding opgenomen. Wat wel of niet gevaarlijke afval is, wordt bepaald door de Europese afvalstoffenlijst (Eural). Met de Europese afvalstoffenlijst (Eural) die in 2002 in werking is getreden, is het onderscheid tussen gevaarlijke en niet gevaarlijke afvalstoffen in de Europese Unie geharmoniseerd en gekoppeld aan de Europese regelgeving voor gevaarlijke stoffen en preparaten. In Nederland is de Eural geïmplementeerd met de Regeling Europese afvalstoffenlijst. Wet milieubeheer Op 1 januari 2008 is het BARIM (Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer) in werking getreden. De activiteiten zoals deze binnen de TU/e plaatsvinden vallen voor het overgrote deel onder het BARIM. Overige activiteiten zijn vergunningsplichtig (vanuit de Wet milieubeheer). Voor de activiteiten welke onder het BARIM vallen, geldt dat voldaan moet worden aan de artikelen uit afdeling 2.5 Afvalbeheer van het BARIM. In artikel 2.12 wordt aangegeven dat alle gevaarlijke afvalstoffen verplicht gescheiden moeten worden gehouden (absolute scheidingsplicht). Alle andere afvalstoffen moeten worden gescheiden, gescheiden worden gehouden en gescheiden worden afgegeven tenzij dat redelijkerwijs niet kan worden gevergd. Ook stromen zoals oud papier, karton, kunststof en elektrische en elektronische apparatuur vallen onder het generieke voorschrift. Voor de vergunningsplichte activiteiten geldt dat voldaan moet worden aan artikel 1.1 lid 2 van de Wet milieubeheer, waarin tot de bescherming van het milieu ook de zorg voor een doelmatig beheer van afvalstoffen wordt gerekend. Dit kan onder meer worden bereikt door afvalstoffen zoveel mogelijk vanaf de bron te scheiden, gescheiden te houden en gescheiden af te geven. Op grond van de artikelen 8.11 en 8.12 van de Wet milieubeheer kan het bevoegd gezag afvalscheiding-voorschriften verbinden aan de vergunning. Hierbij kan worden aangesloten bij de voorschriften zoals die in het BARIM zijn opgenomen. 5 Afvalstoffenregeling / Versie 01

Wet verontreiniging oppervlaktewateren Voor de lozing van afvalwater is in 1996 door het waterschap een Wvo-vergunning afgegeven. In de huidige Wvo-vergunning wordt in Artikel 4 lid 1 gevraagd om een inzamelsysteem dat voorziet in het voorkomen van lozen van vloeibare afvalstoffen, verontreinigde of schadelijke stoffen in laboratoria. Deze afvalstoffenregeling voorziet hierin. Met de komst van het BARIM in 2008, viel de lozing van koelwater onder het BARIM. Met het van kracht worden van de Waterwet (per 22 december 2009) vallen ook de indirecte lozingen onder de Wet milieubeheer. Met de komst van de Waterwet geldt dat de directe lozingen gereguleerd worden in een zgn. Watervergunning, maar in het kader van de afvalstoffenregeling zijn directe lozingen niet relevant. 1.1.2 Vermindering van afval Het afvalbeleid, zowel landelijk als van de TU/e, is gericht op preventie: het voorkomen van het ontstaan van afval. Wanneer er toch afval ontstaat, moet dit zo goed mogelijk worden gescheiden. Een goede scheiding zorgt ervoor dat afvalstoffen opnieuw te gebruiken of te recyclen zijn. Is hergebruik of recycling ook niet mogelijk, dan wordt het betreffende afval gestort of verbrand. 1.1.3 Kostenbeheersing Het gescheiden inzamelen en afvoeren van gevaarlijk afval brengt over het algemeen extra kosten mee, vanwege de benodigde deskundigheid van de mensen die er mee omgaan, de verpakkingsmaterialen en de inzamelmiddelen die hiervoor nodig zijn en de hogere verwerkingskosten van gevaarlijk afval. Gevaarlijke afvalstoffen die hergebruikt kunnen worden, kunnen over het algemeen voor een lager tarief worden afgevoerd, dan afvalstoffen die hier niet voor in aanmerking komen. Ook vanuit kostenoogpunt is het van belang dat u geen gevaarlijk afval bij het niet-gevaarlijke deponeert. De gehele partij kan dan namelijk als het veel duurder te verwerken gevaarlijk afval worden aangemerkt. Het is ook verboden waardoor de TU/e hiervoor ook hoge boetes kan krijgen. Andersom dient u ook te voorkomen dat niet-gevaarlijk afval bij gevaarlijk afval terecht komt (gezien een onnodig extra volume van het gevaarlijk afval). 1.1.4 Beleid gevaarlijke stoffen Op de TU/e is beleid geformuleerd op het gebied van gevaarlijke stoffen. Gedurende de totstandkoming van deze afvalstoffenregeling zijn interne beleidsmakers, aangaande het beleid gevaarlijke stoffen, op de hoogte gesteld van de inhoud van deze regeling. 6 Afvalstoffenregeling / Versie 01

1.1.5 Verbetermogelijkheden? Wanneer u mogelijkheden ziet om de gescheiden afvalinzameling verder te verbeteren of het ontstaan van afval te voorkomen, dan kunt u contact opnemen met Dienst Interne zaken, groep Afvalbeheer (4343) of met de arbo- en milieucoördinator van uw faculteit of dienst. Zij kunnen u ondersteunen bij het opzetten van de gescheiden inzameling, de afvoer coördineren en beoordelen of de verbetermogelijkheden ook op andere plaatsen binnen de faculteiten en/of diensten toepasbaar zijn. 1.2 Toepassing afvalstoffenregeling Wanneer u niet weet op welke manier u een bepaalde afvalstroom moet inzamelen, kunt u dit op een aantal manieren vinden: 1. U gaat naar paragraaf 1.4 van deze afvalstoffenregeling en van hieruit naar de afvalstroom waar u informatie over wilt; 2. U twijfelt in welke afvalstroom u uw afval moet indelen. In dat geval neemt u contact op met DIZ, Logistics, groep Afvalbeheer (4343). 3. Uw afval is niet in deze afvalstoffenregeling opgenomen. Het betreft dan een incidentele afvalstroom of een afvalstroom die nog niet eerder binnen de TU/e is vrijgekomen. Neem voor het inzamelen en afvoeren contact op met DIZ, Logistics, groep Afvalbeheer (4343). In overleg wordt met u bekeken hoe uw afval moet worden afgevoerd. Eventueel wordt uw afvalstroom in een volgende versie van de afvalstoffenregeling opgenomen. De meest recente versie van deze afvalstoffenregeling vindt u altijd op de website van Dienst Interne Zaken en op de website van AMVS. 1.3 Overzicht afvalstromen In deze afvalstoffenregeling worden 3 afvalstromen gehanteerd, te weten: - bedrijfsafval; - gevaarlijk afval; - biologisch afval. 7 Afvalstoffenregeling / Versie 01

Tabel 1: Onderverdeling bedrijfsafval Bedrijfsafval Hoofdstuk Pagina Restafval (= grof afval) 2.1 10 Papier/karton 2.2 13 Vertrouwelijk papier 2.3 15 Huishoudglas 2.4 16 Vlakglas 2.5 18 Elektronica afval (zgn. grijs- en bruingoed) 2.6 19 Koel- en vriesapparatuur (zgn. witgoed) 2.7 21 Pallets 2.8 22 Houtafval 2.9 23 Oud metaal 2.10 24 Groenafval 2.11 26 GFT (groente-, fruit- en tuinafval) 2.12 27 Puinafval 2.13 29 Tabel 2: Onderverdeling gevaarlijk afval Gevaarlijk afval Hoofdstuk Pagina Algemene informatie over gevaarlijke afvalstoffen 3.1 30 Mogelijk vrijkomend op laboratoria Laboratoriumchemicaliën 3.2 33 (Verdunde) anorganische zuren met zware metalen 3.3 35 (Verdunde) loogoplossingen 3.4 37 Brandbare halogeenarme oplosmiddelen 3.5 39 Halogeenrijke organische vloeistof 3.6 40 Cyanidehoudende oplossingen 3.7 41 Artikelen verontreinigd met laboratoriumchemicaliën 3.8 42 Lege emballage van oplosmiddelen 3.9 43 Lege glazen flessen van chemicaliën 3.10 44 Kapot glaswerk met chemicaliën verontreinigd 3.11 45 Keramisch afval verontreinigd met zware 3.12 46 metalen/chemicaliën Kwikhoudende voorwerpen 3.13 47 Silica verontreinigd met oplosmiddelen 3.14 48 Luchtfilters (afzuiging zuurkasten) 3.15 49 Radioactief afval 3.16 50 8 Afvalstoffenregeling / Versie 01

Vervolg Tabel 2: Onderverdeling gevaarlijk afval Overig Fixeer 3.17 51 Ontwikkelaar 3.18 52 Afgewerkte (motor)olie 3.19 53 Oliehoudende afvalstoffen (vast) 3.20 54 Medicijnen en cosmetica 3.21 55 Spuitbussen 3.22 56 Loodaccu s 3.23 57 Klein chemisch kantoor afval 3.24 58 TL-buizen 3.25 59 Asbest 3.26 60 Overige luchtfilters 3.27 61 Koelvloeistof 3.28 62 Gasflessen 3.29 63 Brandblusser 3.30 65 Tabel 3: Onderverdeling biologisch afval Biologisch afval Hoofdstuk Pagina Inleiding afval met biologische afkomst 4.1 66 Vast biologische afval, mogelijk gecontamineerd met GGO s 4.2 67 Vloeibaar biologisch afval mogelijk gecontamineerd met 4.3 69 GGO s Overig biologisch gerelateerd afval 4.4 70 9 Afvalstoffenregeling / Versie 01

2 Bedrijfsafvalstoffen 2.1 Restafval Al het afval dat niet tot één van de andere bedrijfsafvalstromen behoord is restafval (ofwel grof afval bij een groot volume). Grof bedrijfsafval ontstaat veelal bij opruimingen. Wat mag wel: - zgn. kantoorafval - kunststof verpakkingsmateriaalaardewerk (niet met chemicaliën verontreinigd - gloeilampen, halogeenlampen - gebruikte papieren servetjesmelkpakken - waterafstotend en vetvrij papier - dragerpapier van etiketten - lege ordners - spiegels (1) - samengesteld glas met hout, kunststof of metaal(1) - hittebestendig glas (1) - draadglas - kristalglas - meubilair (1) - meubilair ongeschikt voor hergebruik - vloerbedekking - kunststofschilfers - houtmot/-krullen - luchtfilter luchtbehandelinginstallatie(overig) ontmantelde apparatuur met stekker - gipsafval (1)Voor het inzamelen van een grote hoeveelheid restafval kan bij DIZ een container aangevraagd worden. Wat mag zeker niet: papier /karton 2.2 huishoudglas 2.4 vlakglas 2.5 elektronica afval 2.6 koel- en vriesapparatuur 2.7 pallets 2.8 houtafval 2.9 oud metaal 2.10 GFT (groente-, fruit- en tuinafval) 2.12 10 Afvalstoffenregeling / Versie 01

lege emballage van oplosmiddelen 3.9 lege glazen flessen van chemicaliën 3.10 keramiek verontreinigd met chemicaliën 3.12 afvalstoffen behorende in de blauwe milieubox: 3.24 printercartridges typelinten tipp-ex en verdunner inkt fijnschrijver, waterproof stiften, balpennen en viltstiften drumkits (uit laserprinters) toner (uit kopieerapparaat en printers) batterijen lijmen en kitten energiezuinige lampen (zgn. spaarlampen) schoonmaakmiddelen fotochemicaliën verfproducten olie en vetten spuitbussen cassettebanden en videobanden diskettes TL-buizen 3.25 Verwijdering uit de Inventarisadministratie? Dient de afgevoerde apparatuur uit de inventarisadministratie verwijderd te worden? Het afval dient vergezeld te zijn van het formulier overdracht inventarisgoederen, apparatuur, machines. Dit formulier is als bijlage 4 aan deze afvalstoffenregeling toegevoegd. 11 Afvalstoffenregeling / Versie 01

Vrijgaveverklaring nodig? Apparatuur met olie? Inzamelmiddelen Wanneer deze apparatuur afkomstig is uit een laboratorium, dan moet het vóór afgifte aan groep Afvalbeheer (DIZ) zijn ontdaan van alle biologische, gevaarlijke, radioactieve stoffen en vergezeld gaan van een vrijgaveverklaring. Voor het verkrijgen van een vrijgaveverklaring: procedure vrijgaveverklaring betreffende radioactieve stoffen <klik hier>. procedure vrijgaveverklaring voor apparatuur en machines van gevaarlijke en/of biologische (afval)stoffen <klik hier>. Indien de afgevoerde apparatuur olie bevat, dient alvorens de apparatuur afgevoerd wordt hierop gecontroleerd te worden. Zie bijlage 4 van deze afvalstoffenregeling. Voor kleine (dagelijkse) hoeveelheden wordt gebruik gemaakt van de restafvalbak. Deze is opvraagbaar bij de schoonmaakdienst. Voor het inzamelen van een grote hoeveelheid restafval kan een container van 120 liter of 240 liter bij DIZ (Logistics, groep Afvalbeheer) aangevraagd worden <klik hier>. 140 liter 240 liter Inzameling en afvoer Restafval deponeren in de hiervoor bestemde restafvalbak zoals deze op iedere kantoorruimte aanwezig is/moet zijn. De restafvalbak wordt door de huishoudelijke dienst geleegd in een grote rolcontainer. 2500 liter Verwerking Restafval wordt verbrand in een verbrandingsinstallatie met terugwinning van energie. Belangrijk telefoonnummer Reststoffencentrum: 4343 12 Afvalstoffenregeling / Versie 01

2.2 Papier en karton Vrijwel alle soorten papier en karton moeten gescheiden worden ingezameld in daartoe bestemde papierinzamelbak. Wat mag wel: - kopieerpapier en briefpapier - boeken - tijdschriften en kranten (1) - enveloppen en vensterenveloppen - faxpapier - lege dozen (1) - kartonnen verpakkingsmateriaal (1) (1) Voor het inzamelen van een grote hoeveelheid restafval kan bij DIZ een container aangevraagd worden. Wat mag zeker niet: restafval: 2.1 gebruikte papieren servetjes melkpakken waterafstotend en vetvrij papier dragerpapier van etiketten vertrouwelijk papier: 2.3 dossiers en archieven met vertrouwelijke informatie(1) (1) Voor het inzamelen van een grote hoeveelheid restafval, kan bij DIZ een container aangevraagd worden. Inzamelmiddelen: Voor kleine (dagelijkse) hoeveelheden wordt gebruik gemaakt van de speciale papierbak. Deze is opvraagbaar bij de schoonmaakdienst. Voor het inzamelen van een grote hoeveelheid papier, kan een container van 120 liter of 240 liter bij DIZ (Logistics, groep Afvalbeheer) aangevraagd worden < klik hier>. Inzameling en afvoer: 140 liter 240 liter Papier op de werkplek verzamelen in de (speciale) papierbak zoals deze op iedere kantoorruimte aanwezig is/moet zijn. 13 Afvalstoffenregeling / Versie 01

Papierbak wordt door de huishoudelijke dienst leeggemaakt in de container met het opschrift alleen papier. Twee keer per week worden de volle containers door een erkende inzamelaar afgevoerd. 2500 liter Verwerking: Ingezameld papier en karton wordt gebruikt als grondstof voor nieuw papier en karton. Belangrijk Telefoonnummer: Reststoffencentrum: 4343 14 Afvalstoffenregeling / Versie 01

2.3 Vertrouwelijk papier Hieronder valt papier dat vertrouwelijke informatie bevat en daarom niet in de container, bestemd voor papier, kan worden verzameld. Wat mag wel: - dossiers en archieven met vertrouwelijke informatie Wat mag zeker niet: restafval 2.1 gebruikte papieren servetjes melkpakken waterafstotend en vetvrij papier dragerpapier van etiketten lege ordners papier/karton 2.2 kopieer- en briefpapier zonder vertrouwelijke informatie boeken tijdschriften en kranten enveloppen en vensterenveloppen faxpapier zonder vertrouwelijke informatie karton dozen kartonnen verpakkingsmateriaal Inzamelmiddelen: Voor het inzamelen van vertrouwelijk papier, kan een container van 140 liter of 500 liter bij DIZ (Logistics, groep Afvalbeheer) aangevraagd worden <klik hier>. 140 liter 500 liter Inzameling en afvoer: Verwerking Voor de afvoer van een volle container en/of de levering van een aangevraagd inzamelmiddel, kunt u bellen met 4343. Bij een grote opruiming kunnen meerdere containers aangevraagd worden. Dit als zodanig vermelden op de webbon. Na versnippering wordt het vertrouwelijk papier gebruikt als grondstof voor nieuw papier en karton. Belangrijk Telefoonnummer Reststoffencentrum: 4343 15 Afvalstoffenregeling / Versie 01

2.4 Huishoudglas Glasverwerkingsbedrijven stellen strikte voorwaarden aan de aanlevering van het glasafval, onder andere om de veiligheid voor hun werknemers te garanderen. Op de campus zijn voornamelijk bij de studentenkroegen evenals nabij de kantines op het TU/e-terrein glascontainers van 240 liter geplaatst. Wat mag wel: - huishoudglas - conservenglas - frisdrankenflessen - drinkglazen voorwaarden - huishoudglas moet lekleeg zijn - doppen en deksel verwijderen - wit en bont glas worden niet van elkaar gescheiden Wat mag zeker niet: restafval 2.1 aardewerk en keramiek gloeilampen spiegels samengesteld glas met hout, kunststof of metaal hittebestendig glas draadglas kristalglas vlakglas (ruiten etc.) 2.5 lege emballage van oplosmiddelen 3.9 lege glazen flessen van chemicaliën 3.10 kapot glaswerk met chemicaliën verontreinigd 3.11 TL-buizen 3.25 Inzamelmiddelen: Voor het inzamelen van huishoudglas kan een container van 240 liter bij DIZ (Logistics, groep Afvalbeheer) aangevraagd worden <klik hier>. 240 liter 16 Afvalstoffenregeling / Versie 01

Inzameling en afvoer: Verwerking: Voor de afvoer van een volle container en/of de levering van een aangevraagd inzamelmiddel, kunt u bellen met 4343. Bij een grote opruiming kunnen meerdere containers aangevraagd worden. Dit als zodanig vermelden op de webbon. Mits goed ingezameld is glasafval bijzonder goed geschikt voor verwerking tot nieuw glas. Belangrijk Telefoonnummer: Reststoffencentrum: 4343 17 Afvalstoffenregeling / Versie 01

2.5 Vlakglas Vlakglas (in sommige gevallen nog in het kozijn) komt vrij bij kleine renovatie- en/of sloopwerkzaamheden. Verder kan vlakglas als testmateriaal vrijkomen. Wat mag wel: - (delen) van ramen eventueel nog in het kozijn - autoramen Wat mag zeker niet: restafval 2.1 aardewerk en keramiek gloeilampen spiegels samengesteld glas met hout, kunststof of metaal hittebestendig glas draadglas kristalglas drinkglazen huishoudglas 2.4 TL-buizen 3.25 lege glazen flessen van chemicaliën 3.10 kapot glaswerk met chemicaliën verontreinigd 3.11 Inzamelmiddelen: Voor het inzamelen van grote hoeveelheden vlakglas kan een 2000 liter bak bij DIZ (Logistics, groep Afvalbeheer) aangevraagd worden <klik hier>. 2000 liter bak Inzameling en afvoer: Verwerking: Het vlakglas wordt ingezameld op het terrein van het Reststoffencentrum. Voor regulier afvoer van vlakglas kunt u bellen met 4343. Mits goed ingezameld is glasafval bijzonder goed geschikt voor verwerking tot nieuw glas. Belangrijk Telefoonnummer: Reststoffencentrum: 4343 18 Afvalstoffenregeling / Versie 01

2.6 Elektronica afval (zgn. grijs- en bruingoed) Onder elektronica afval (zgn. grijs- en bruingoed) worden afgedankte apparaten verstaan met elektronische onderdelen. Wat mag wel: - computers, beeldschermen, toetsenbord en - printers - radio s en televisies, audioapparatuur - ovens (asbestvrij) - snoeren, stekkerdozen Bij meer dan 1 apparaat graag een boxpallet aanvragen. Wat mag zeker niet: koel- en vriesapparatuur (zgn. witgoed) 2.7 ovens met asbest 3.26 Verwijdering uit de inventarisadministratie? Vrijgaveverklaring nodig? Dient de afgevoerde apparatuur uit de inventarisadministratie verwijderd te worden? Het afval dient vergezeld te zijn van het formulier overdrachtinventarisgoederen, apparatuur, machines. Dit formulier is als bijlage 4 aan deze afvalstoffenregeling toegevoegd. Wanneer deze apparatuur afkomstig is uit een laboratorium, dan moet het voor afgifte aan groep Afvalbeheer (DIZ) zijn ontdaan van alle biologische, gevaarlijke of radioactieve stoffen en vergezeld gaan van een vrijgaveverklaring. Voor het verkrijgen van een vrijgaveverklaring: - procedure vrijgaveverklaring betreffende radioactieve stoffen <klik hier>. - procedure vrijgaveverklaring voor apparatuur en machines van gevaarlijke en/of biologische (afval)stoffen <klik hier>. Apparatuur met olie? Indien de afgevoerde apparatuur olie bevat, dient alvorens de apparatuur afgevoerd wordt hierop gecontroleerd te worden. Zie bijlage 4 van deze afvalstoffenregeling. 19 Afvalstoffenregeling / Versie 01

Inzamelmiddel: boxpallet Inzameling en afvoer: Let op: zet overtollige apparatuur niet op de gang of in een kelder waar het de doorgang tot een vluchtroute en/of nooduitgang verspert. Verder niet in de buitenlucht plaatsen. Overtollige apparatuur wordt op afroep opgehaald door het Reststoffencentrum. Vul daartoe op de website van DIZ (Logistics, groep Afvalbeheer) de webbon in <klik hier>. Verwerking: Oude elektronica wordt ontmanteld waarna bruikbare onderdelen worden hergebruikt of gerecycled. Belangrijk Telefoonnummer: Reststoffencentrum: 4343 20 Afvalstoffenregeling / Versie 01

2.7 Koel- en vriesapparatuur (zgn. witgoed) Onder witgoed wordt alle koel- en vriesapparatuur verstaan. Wat mag wel: - defecte of verouderde koelapparatuur - defecte of verouderde vriesapparatuur - alle overige apparatuur met koudemiddel Verwijdering uit de inventarisadministratie? Vrijgaveverklaring nodig? Inzameling en afvoer: Verwerking: Let op: apparatuur niet demonteren, doorzagen of lekprikken; dit voorkomt lekkage van het aanwezige koudemiddel! Dient de afgevoerde apparatuur uit de inventarisadministratie verwijderd te worden? Het afval dient vergezeld te zijn van het formulier overdrachtinventarisgoederen, apparatuur, machines. Dit formulier is als bijlage 4 aan deze afvalstoffenregeling toegevoegd. Wanneer deze apparatuur afkomstig is uit een laboratorium, dan moet het voor afgifte aan groep Afvalbeheer (DIZ) zijn ontdaan van alle biologische, gevaarlijke of radioactieve stoffen en vergezeld gaan van een vrijgaveverklaring. Voor het verkrijgen van een vrijgaveverklaring: - procedure vrijgaveverklaring betreffende radioactieve stoffen <klik hier>. - procedure vrijgaveverklaring voor apparatuur en machines van gevaarlijke en/of biologische (afval)stoffen <klik hier>. Let op: zet overtollige apparatuur niet op de gang of in een kelder waar het de doorgang tot een vluchtroute en/of nooduitgang verspert. Verder niet in de buitenlucht plaatsen. De koel- en vriesapparatuur die niet door Dienst Huisvesting of een leverancier wordt opgehaald, wordt op afroep opgehaald door het Reststoffencentrum. Vult daartoe op de website van DIZ (Logistics, groep Afvalbeheer) de webbon in <klik hier>. Oude koelapparatuur wordt ontdaan van het koudemiddel en isolatiemateriaal. Het overige materiaal wordt hergebruikt of gerecycled. Belangrijk Telefoonnummer: Reststoffencentrum: 4343 21 Afvalstoffenregeling / Versie 01

2.8 Pallet Pallets worden gescheiden ingezameld, zodat ze daarna kunnen worden hergebruikt. Wat mag wel: - pallets (niet kapot) Wat mag zeker niet: restafval 2.1 houtafval 2.9 kapotte pallets bekistingmateriaal houtmateriaal MDF-materiaal houten stoelen en tafels puinafval 2.13 Inzameling en afvoer: Let op: zet pallets niet op de gang of in een kelder waar het de doorgang tot een vluchtroute en/of nooduitgang verspert. Pallets worden op afroep opgehaald door het Reststoffencentrum. Vul daartoe op de website van DIZ (Logistics, groep Afvalbeheer) de webbon in <klik hier>. Verwerking: De pallets worden hergebruikt. Belangrijk Telefoonnummer: Reststoffencentrum: 4343 22 Afvalstoffenregeling / Versie 01

2.9 Houtafval Houtafval wordt gescheiden ingezameld, zodat het daarna kan worden hergebruikt of gerecycled. Wat mag wel: - kapotte pallets - bekistingmateriaal - houtmateriaal - MDF-materiaal - houten stoelen en tafels Wat mag zeker niet: restafval 2.1 pallet 2.8 puinafval 2.13 Inzameling en afvoer: Zet het houtafval niet op de gang of in een kelder waar het de doorgang tot een vluchtroute en/of nooduitgang verspert. Het houtafval wordt op afroep opgehaald door het Reststoffencentrum. Vul daartoe op de website van DIZ (Logistics, groep Afvalbeheer) de webbon in <klik hier>. Verwerking: Houtafval wordt hergebruikt of gerecycled. Belangrijk Telefoonnummer: Reststoffencentrum: 4343 23 Afvalstoffenregeling / Versie 01

2.10 Oud metaal Onder oud metaal wordt verstaan knipijzer, kapotte kasten/meubilair, loodpotjes, koelmotoren etc. Wat mag wel: - oud metaal - restant metaal (aluminium, ijzer, koper etc.) - niet-verontreinigde metalen emballage - metalen stoelen en tafels - schroot - metalen kasten Draag bij het opruimen van lood, wanneer het ongelakt is, handschoenen ter bescherming (bijvoorbeeld loodkastelen voor radioactief werk en opslagpotjes). Lood is giftig en mag volgens de arbo wet- en regelgeving niet meer ongelakt voorkomen of worden gebruikt! Wat mag zeker niet: restafval 2.1 blikafval elektronica afval 2.6 computers, beeldscherm en, toetsenbord printers radio s en televisies, audioapparatuur snoeren, stekkerdozen koel- en vriesapparatuur 2.7 defecte of verouderde koelapparatuur defecte of verouderde vriesapparatuur (mogelijk) radioactief afval 3.16 loodpotjes metaalafval of schroot dat (mogelijk) radioactieve stoffen bevat Verwijdering uit de inventarisadministratie? Dient de afgevoerde apparatuur uit de inventarisadministratie verwijderd te worden? Het afval dient vergezeld te zijn van het formulier overdrachtinventarisgoederen, apparatuur, machines. Dit formulier is als bijlage 4 aan deze afvalstoffenregeling toegevoegd. 24 Afvalstoffenregeling / Versie 01

Vrijgaveverklaring nodig? Wanneer deze apparatuur afkomstig is uit een laboratorium, dan moet het voor afgifte aan groep Afvalbeheer (DIZ) zijn ontdaan van alle biologische, gevaarlijke of radioactieve stoffen en vergezeld gaan van een vrijgaveverklaring. Voor het verkrijgen van een vrijgaveverklaring: - procedure vrijgaveverklaring betreffende radioactieve stoffen <klik hier>. - procedure vrijgaveverklaring voor apparatuur en machines van gevaarlijke en/of biologische (afval)stoffen <klik hier>. Apparatuur met olie? Inzameling en afvoer: Indien de afgevoerde apparatuur olie bevat, dient alvorens de apparatuur afgevoerd wordt hierop gecontroleerd te worden. Zie bijlage 4 van deze afvalstoffenregeling. Zet oud metaal niet op de gang of in een kelder waar het de doorgang tot een vluchtroute en/of nooduitgang verspert. Verder niet in de buitenlucht plaatsen. Oud metaal wordt op afroep opgehaald door het Reststoffencentrum. Vul daartoe op de website van DIZ (Logistics, groep Afvalbeheer) de webbon in <klik hier>. Verwerking: Oude metalen worden gebruikt als grondstof. Belangrijk Telefoonnummer: Reststoffencentrum: 4343 25 Afvalstoffenregeling / Versie 01

2.11 Groenafval Hieronder valt het groenafval dat vrijkomt tijdens snoeiwerkzaamheden. Wat mag wel: - bladeren - takken - gras - onkruid - bloemen en kamerplanten Wat mag zeker niet: restafval 2.1 veegvuil straat en stoep (1) aarde (2) (geel) zand (2) (1) Aparte afvalstroom, niet via het Reststoffencentrum; 1x per maand structureel vegen en na evenementen extra veegbeurt van het terrein. Een veegbeurt kan via Dienst huisvesting, terreintechniek, aangevraagd worden. (2) Bij grote hoeveelheden contact opnemen met het Reststoffencentrum. Inzameling en afvoer: Verwerking: Het groenafval wordt verzameld door eigen terrein onderhoudsmensen. Het groenafval wordt verzameld op de campus en tijdelijk opgeslagen. Na een bepaalde liggingperiode, kan het groenafval als compost op het terrein hergebruikt worden. Belangrijk Telefoonnummer: Dienst Huisvesting, terreintechniek 5992 Reststoffencentrum 4343 26 Afvalstoffenregeling / Versie 01

2.12 Groente, fruit en tuinafval (GFT-afval) GFT is al het (organisch) afval van ongekookte groente, fruit, gekookt keukenafval en etensresten en het kleinschalige afval afkomstig van de tuin (zoals bladeren, gras, e.d.). De fractie gekookt keukenafval en etensresten in het GFT wordt ook wel aangeduid als swill. Swill werd tot voor kort vaak als aparte afvalstroom benoemd, maar wordt tegenwoordig als onderdeel van het GFT beschouwd. Wat mag wel: - groente- en fruitafval - aardappelschillen - gekookte etensresten - vis- en vleesresten (incl. graten, schelpen en botjes) - notendoppen en eierschalen - gestold vet - theezakjes, filterzakjes met koffiedik - keukenpapier - oud brood - frituurvet (aparte inzameling)! Wat mag zeker niet: restafval 2.1 melk- en vruchtensappakken plastic en pedaalemmerzakken as uit asbak en de open haard stofzuigerzakken en hun inhoud luiers (geel)zand Inzamelmiddel: houtafval 2.9 groenafval 2.11 Inzameling en afvoer: 140 liter GFT-vat 200 liter frituurvat Plaats een GFT-container zoveel mogelijk uit de zon. Op de campus is op een viertal locaties een GFT-container van 140 liter geplaatst: - W-Hoog/-laag - Paviljoen - Zwarte Doos - Auditorium De GFT-afvalbak en frituurbak worden gewisseld door een erkende inzamelaar. De GFT-afvalbak wordt 1x per week gewisseld en de frituurbak op afroep. 27 Afvalstoffenregeling / Versie 01

Verwerking: Het gescheiden GFT wordt voor het grootste deel in composteer- en vergistingsinstallaties omgezet tot compost. Het biogas dat bij de vergisting van GFT vrijkomt, kan worden ingezet als groene energiebron. Voor de component swill bestaan naast verwerking tot compost (beperkte) mogelijkheden voor verwerking tot huisdiervoeder (feitelijk alleen bij grote hoeveelheden procesafhankelijk swill dat geconditioneerd vrijkomt). Belangrijk Telefoonnummer: Reststoffencentrum: 4343 28 Afvalstoffenregeling / Versie 01

2.13 Puinafval Wat mag wel: - Puinafval, te weten: * steen * keramiek (dakpannen, bakstenen) * beton Wat mag zeker niet: afgegraven grond (1) restafval 2.1 kunststof vloerbedekking gipsafval houtafval 2.9 oud metaal 2.10 (vuil) zand 2.11 (1) Afgegraven grond: voor het afgraven van grond dient te allen tijde Dienst Huisvesting, terreintechniek, benaderd te worden. Het is namelijk mogelijk dat voorafgaande aan het afgraven een bodemonderzoek dient plaats te vinden. Inzamelmiddelen: Inzameling en afvoer: Verwerking: Afzetcontainer à 10 m 3. Indien de werkzaamheden worden uitgevoerd door aannemers, wordt over het algemeen het vrijkomende afval door hen zelf afgevoerd (naar het Reststoffencentrum). Mochten de werkzaamheden of een opruiming in eigen beheer van de TU/e worden uitgevoerd, kan voor het afvoeren van puinafval een afzetcontainer besteld worden bij het Reststoffencentrum of het afval kan gedeponeerd worden op het Reststoffencentrum. Het puinafval wordt gebroken tot een maximale grootte van 250 mm. menggranulaat. Dit wordt hergebruikt in wegenaanleg. Belangrijk Telefoonnummer: Reststoffencentrum: 4343 Dienst Huisvesting, terreintechniek 5992 29 Afvalstoffenregeling / Versie 01

3 Gevaarlijk afval 3.1 Eisen ten aanzien van de (tijdelijke) opslag van gevaarlijke afvalstoffen Afvalstoffenregeling 1996 De systematiek van de oude Afvalstoffenregeling is nog gebaseerd op de indeling van de LWCA (Landelijke Werkgroep Chemisch Afval). De uitgangspunten zijn een veilige inzameling en een milieutechnisch mogelijke verwerking van de afvalstoffen op basis van de voormalige Wet milieugevaarlijke stoffen (Wms). De LWCA-categorieën zijn: Categorie 1 zure anorganische afvalstoffen in waterige oplossing Categorie 2 alkalische (=basische) anorganische stoffen in waterige oplossing Categorie 3 halogeenarme organische stoffen Categorie 4 halogeenrijke organische stoffen Categorie 5 bijzondere afvalstoffen, waaronder zware metalen Categorie 6 afvalstoffen met bijzondere risico's, waaronder kankerverwekkende stoffen Categorie 11 mengvrachten Categorie 12 reststoffen Categorie 13 biologisch afbreekbare afvalstoffen Categorie 14 brandbare afvalstoffen Categorie 15 niet brandbare afvalstoffen Voor laboratoriumafval zijn de eerste 6 categorieën relevant. De wetgeving voor de opslag van gevaarlijk afval (in emballage) is, na het uitkomen van de afvalstoffenregeling in 1996, gewijzigd. Op 28 juni 2005 is onder andere de CPR 15-1 (1) vervangen door de PGS15 (2). De PGS15 is gebaseerd op de ADR (internationale vervoerswetgeving) en niet meer op de voormalige Wet milieugevaarlijke stoffen (Wms). De vervoersetiketten gaan nu ook voor de opslag gelden. Binnen de ADR geldt een verdeling naar zgn. ADR-klassen (zie bijlage 1). De TU/e heeft uitgaande van het voorgaande besloten om de ADR-kwalificatie toe te passen voor het aanleveren van gevaarlijke afvalstoffen aan het Reststoffencentrum. De LWCAcategorieën zouden hiermee kunnen vervallen. Vanuit veiligheidsoverwegingen is echter besloten om de LWCA-categorieën niet helemaal te laten vervallen. De kleurencodering van de LWCA-categorieën 1 t/m 6 (het laboratoriumafval) zal namelijk op het (afvoer)etiket gehandhaafd blijven. Deze kleurencodering blijkt in de praktijk een hoge herkenningswaarde te hebben bij onder andere buitenlandse medewerkers en studenten. (1) De CPR 15-1 richtlijn handelt over Opslag van Gevaarlijke Stoffen in Emballage (0-10 ton) van de Commissie Preventie van Rampen door gevaarlijke stoffen (CPR) van het Directoraat-Generaal van de Arbeid / ISZW (DGA). (2) De CPR-richtlijnen zijn omgezet naar de Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen (PGS). Het doel van deze publicaties is in hoofdlijnen hetzelfde als van de CPR-richtlijnen. 30 Afvalstoffenregeling / Versie 01

PGS15 (opslag van gevaarlijke (afval)stoffen in verpakkingen) Met de PGS 15 worden regels gesteld aan de opslag van verpakte gevaarlijke stoffen. Hiermee wordt een aanvaardbaar beschermingsniveau voor mens en milieu gerealiseerd. In de onderstaande tabel staat een opsomming van de ADR-klassen vallende onder de PGS15. ADR-klassen van gevaarlijke stoffen, vallende onder de PGS15 ADR Klasse 2 (gassen, maar alleen spuitbussen en gasflessen) ADR Klasse 3 (ontvlambare vloeistoffen) ADR Klasse 4.1, 4.2 en 4.3 (brandbare vaste stoffen) ADR Klasse 5.1 (oxiderende stoffen) ADR Klasse 5.2 (bepaalde organische peroxiden; tot maximaal 1.000 kg per inrichting) ADR Klasse 6.1 (giftige stoffen) ADR Klasse 6.2 categorie I3 en I4 (ziekenhuisafval en diagnostische monsters) ADR Klasse 8 (bijtende stoffen) ADR Klasse 9 (m.u.v. genetisch gemodificeerde organismen) CMR-stoffen (3) Gevaarlijke afvalstoffen (met dezelfde chemische of fysische eigenschappen als bovengenoemde gevaarlijke stoffen) Totaal Gehanteerde ondergrenzen volgens de PGS15 (1) Meeste categorieën: vanaf 50 liter (bij verpakkingsgroep II (4) en III). Bij verpakkingsgroep I: vanaf 1 kg CMR-stoffen (3): vanaf 1 kg Klasse 3 verpakkingsgroep II: vanaf 25 liter Gasflessen: vanaf 115 liter Klasse 8 stoffen: vanaf 250 liter Klasse 9 stoffen: vanaf 250 liter 50 kg/liters (voor de klasse 8 en 9 250 liter) (2) 1) hoeveelheden onder de gestelde ondergrens behoeven niet volgens de PGS15 opgeslagen te worden. 2) indien er sprake is van verschillende stoffen waarvoor verschillende ondergrenzen gelden, moet de ondergrens voor de totale hoeveelheid gevaarlijke stoffen naar rato worden berekend. 3) voor de meest recente lijst van CMR-stoffen: http://home.szw.nl/index.cfm?set_id=2593&doctype_id=27&hoofdmenu_item_id=1375&rubriek_id=391817&rub riek 4) verpakkingsgroep: een groep, waarin bepaalde stoffen op grond van hun gevaarlijkheid tijdens het vervoer conform het ADR zijn ingedeeld voor verpakkingsdoeleinden. Verpakkingsgroep I: zeer gevaarlijke stoffen Verpakkingsgroep II: gevaarlijke stoffen Verpakkingsgroep III: minder gevaarlijke stoffen. De faculteiten en diensten zijn zelf verantwoordelijk voor het goed scheiden en tijdelijk opslaan van gevaarlijk afval, in afwachting van afvoer door het reststoffencentrum. Voor de opslag van gevaarlijke afvalstoffen gelden voor de TU/e de regels uit de hoofdstukken 3, 6, 7, 8 en 9 van de PGS 15. Ter verduidelijking van de gestelde regels uit de PGS15, is aan deze afvalstoffenregeling een tabel toegevoegd waarin de wijze van opslag van gevaarlijke afvalstoffen wordt beschreven per ADR-klasse. Deze tabel is als bijlage 1 toegevoegd. 31 Afvalstoffenregeling / Versie 01

Nabije toekomst In de nabije toekomst worden de ADR-klasse vervangen door zgn. GHS-klasse. Het Globally Harmonized System is een nieuw systeem voor de indeling en labeling van chemische substanties ontwikkeld op vraag van de Verenigde Naties (VN). Het voornaamste doel van dit nieuwe systeem is het uniformeren van de aanduiding van chemische stoffen/substanties over de hele wereld. Voor de Pure chemische stoffen geldt dat per 01/12/2010 het gebruik van de GHS-klasse verplicht is gesteld. Deze afvalstoffenregeling hanteert de ADR-klassen met vermelding naar de GHS-klasse in bijlage 3. De reden hiervoor is dat de wijze van opslag van gevaarlijke stoffen bij de TU/e dient te voldoen aan de eisen uit de PGS15-richtlijn. Deze richtlijn gaat vooralsnog uit van ADR-klassen. Voor chemische mengsels heeft de Europese Unie 01/06/2015 als deadline gesteld om verplicht toe te passen. GHS zal het huidige systeem volledig vervangen! Dat betekent dat de huidige gevaarsaanduidingen met de oranje vlakken, samen met de R + S zinnen zullen verdwijnen. Deze zullen volledig vervangen worden door de nieuwe symbolen in ruitvorm, inclusief andere waarschuwingszinnen gebaseerd op risico s (H(azards) + P(recautions)-zinnen). Radioactief materiaal Op het terrein van de TU/e wordt ook radioactief materiaal gebruikt. De opslag van radioactief materiaal (ADR-klasse 7) valt niet onder de PGS15 maar onder de Kernenergiewet. Asbest De TU/e heeft een asbestbeheersplan van 2005 (kenmerknr.2008.08). Dit asbestbeheersplan is een operationele invulling van de update van het asbestbeleidsplan. 32 Afvalstoffenregeling / Versie 01

3.2 Laboratoriumchemicaliën Wat mag wel: - laboratoriumchemicaliën in geheel of gedeeltelijke gevulde verpakkingen (zo veel mogelijk in originele verpakking) Wat mag zeker niet: (verdunde) anorganische zuren met zware metalen in 10 liter cans 3.3 (verdunde) loogoplossingen in 10 liter cans 3.4 halogeenarme vloeistoffen in 10 liter cans 3.5 halogeenrijke vloeistoffen in 10 liter cans 3.6 cyanidehoudende oplossingen 3.7 artikelen verontreinigd met laboratoriumchemicaliën 3.8 lege emballage van oplosmiddelen 3.9 lege glazen flessen van chemicaliën 3.10 kapot glaswerk met chemicaliën verontreinigd 3.11 peroxiden (1) (1) Bij het Reststoffencentrum apart aanmelden voor een rechtstreekse afvoer door derden. Te volgen procedure: 1. De aanbieder doet een aanvraag voor het afvoeren van laboratoriumchemicaliën, via e-mail of telefonisch. Laboratoriumchemicaliën bestaan uit geheel of gedeeltelijke gevulde verpakkingen (zo veel mogelijk origineel). Hieronder vallen niet de halogeenarme en halogeenrijke vloeistoffen in 10 liter cans en bijvoorbeeld ook geen lege emballage. 2. De aanbieder ontvangt digitaal een blanco paklijst tot overname laboratoriumchemicaliën. 3. De lijst wordt door de aanbieder zo volledig mogelijk ingevuld, d.w.z. aantal, grootte, soort verpakking (meestal PE of glas) en samenstelling, hoeveelheid in kg en het CAS-nummer (op nieuwere verpakkingen meestal wel terug te vinden), GROS -potnummer Niet invullen: Gevarenklasse. 4. Digitaal aanleveren van de ingevulde lijst aan het Reststoffencentrum. Het Reststoffencentrum noteert de ADR klasse en het vat nummer op de lijst. 5. Lijst wordt geretourneerd aan de aanbieder en emballage en stickers worden meegeleverd. 6. De aanbieder verpakt de stoffen in de aangegeven emballage volgens de ingevulde paklijst. 7. Vaten of dozen dienen aangeboden te worden via het formulier verzoek tot overname van gevaarlijke afvalstoffen <klik hier> en daarna afgevoerd worden naar het BBC Gebouw. 33 Afvalstoffenregeling / Versie 01

In te vullen paklijst: PAKLIJST TOT OVERNAME LABORATORIUMCHEMICALIEN Door aanvrager in te vullen: aantal, grootte, soort, samenstelling, hoeveelheid, cas-nummer en potnummer GROS. Verpakkings vast/vloeibaar Samenstelling Restant CAS-nummer Gevaren- Potnummer Aantal Grootte Soort Hoeveelheid klasse GROS (g of ml) PE of glas (g of ml) ADR Naam: Faculteit: Gebouw: Kamer-nr: Kostenplaats: Telefoon: Datum: Tijdelijke opslagwijze: Tot actienummer 6 van de eerder genoemde procedure, zie bijlage 1 van deze afvalstoffenregeling. Vanaf actienummer 6 opslag in een daartoe geschikte opslagruimte. Verwerking: De laboratoriumchemicaliën worden verbrand in een voor gevaarlijk afval geschikte verbrandingsinstallatie met terugwinning van energie. Belangrijk Telefoonnummer: Reststoffencentrum 4343 34 Afvalstoffenregeling / Versie 01

3.3 (Verdunde) anorganische zuren met zware metalen Hieronder vallen verschillende (verdunde) anorganische zuren waarvan de ph lager is dan 5, eventueel (zware) metalenhoudend. Wat mag wel: - diverse (verdunde) anorganische zuren, zoals: * zwavelzuur * salpeterzuur * zoutzuur let op bij gevaarlijke combinaties (bijlage 2) Wat mag zeker niet: alkalische vloeistoffen 3.4 giftige stoffen 3.6 cyanide 3.7 vaste stoffen zoals tissues, pipetten, objectglazen 3.8 koningswater (1) 3.4 (1) Vervoersverbod. Neutraliseren met een overmaat aan loog. Let op; heftige reactie! Na neutraliseren afvoeren als een verdunde loogoplossing. Inzamelmiddelen: Soort emballage: jerrycan 10 liter (UN-gekeurd) LWCA kleurencodering: ADR-klasse: 8 ADR-etiket: GHS-etiket (toekomst) zie bijlage 3 Tijdelijke opslagwijze: Afvoer: Zie bijlage 1 van deze afvalstoffenregeling. Op afroep door Reststoffencentrum, na aanmelding via het invullen van de webbon bij DIZ, Logistics, groep Afvalbeheer <klik hier>. 35 Afvalstoffenregeling / Versie 01

Verwerking: Anorganische zuren worden verwerkt in een ONO-installatie (ontgiften, neutraliseren, ontwateren). Belangrijk Telefoonnummer: Reststoffencentrum 4343 36 Afvalstoffenregeling / Versie 01

3.4 (Verdunde) loogoplossingen Hieronder vallen verschillende (verdunde) anorganische logen waarvan de ph hoger is dan 7, eventueel (zware) metaalhoudend. Wat mag wel: - diversen (verdunde) anorganische basen, zoals: natriumhydroxide kaliumhydroxide calciumhydroxide natriumhypochloriet geneutraliseerd koningswater (zie 3.3) let op bij gevaarlijke combinaties (bijlage 2) Wat mag zeker niet: cyanides 3.7 overige organische stoffen 3.5 of 3.6 giftige stoffen 3.6 vaste stoffen zoals tissues, pipetten, objectglazen 3.8 zure vloeistoffen 3.3 ammoniak (1) (1) Ammoniak niet mengen met andere chemicaliën. Als aparte afvalstroom opvangen en afvoeren. Inzamelmiddelen: Soort emballage: jerrycan 10 liter (UN-gekeurd) LWCA kleurencodering: ADR-klasse: 8 ADR-etiket: GHS etiket (toekomst) bijlage 3 Tijdelijke opslagwijze: Afvoer: Zie bijlage 1 van deze afvalstoffenregeling. Op afroep door Reststoffencentrum, na aanmelding via het invullen van de webbon bij DIZ, Logistics, groep Afvalbeheer <klik hier>. 37 Afvalstoffenregeling / Versie 01

Verwerking: Anorganische logen worden verwerkt in een ONO-installatie (ontgiften, neutraliseren, ontwateren). Belangrijk Telefoonnummer: Reststoffencentrum 4343 38 Afvalstoffenregeling / Versie 01

3.5 Brandbare halogeenarme oplosmiddelen Hieronder vallen waterige oplossingen van verschillende organische vloeistoffen met maximaal 1% chloor, fluor, broom of jodium. Wat mag wel: - (verdunde) halogeenarme organische vloeistoffen, zoals: ether methanol, ethanol aceton hexaan, xylenen let op gevaarlijke combinaties (bijlage 2) Wat mag zeker niet: halogeenrijke organische vloeistoffen 3.6 anorganische vloeistoffen 3.3 of 3.4 vaste delen, zoals tissues, pipetten objectglazen, reageerbuizen 3.8 Inzamelmiddelen: Soort emballage: jerrycan 10 liter (UN-gekeurd) LWCA kleurencodering: ADR-klasse: ADR-etiket: 3 + 6.1 bijkomend gevaar GHS etiket (toekomst) bijlage 3 Tijdelijke opslagwijze: Zie bijlage 1 van deze afvalstoffenregeling. Afvoer: Op afroep door Reststoffencentrum, na aanmelding via het invullen van de webbon bij DIZ, Logistics, groep Afvalbeheer <klik hier>. Verwerking: Halogeenarm organisch vloeibaar afval wordt verbrand in een voor gevaarlijk afval geschikte verbrandingsinstallatie met terugwinning van energie. Belangrijk Telefoonnummer: Reststoffencentrum 4343 39 Afvalstoffenregeling / Versie 01

3.6 Halogeenrijke organische vloeistof Hieronder vallen verschillende organische vloeistoffen met een percentage chloor of andere halogenen > 1 %. Wat mag wel: - halogeenrijke organische vloeistoffen, zoals perchloorethyleen (per) chloroform dichloormethaan trichloorethyleen (tri) afvalolie halogeenhoudend vloeibaar biologisch afval, geïnactiveerd door actief chloor let op bij gevaarlijke combinaties (bijlage 2) Wat mag zeker niet: halogeenarm organisch vloeibaar afval 3.5 anorganisch afval 3.3 of 3.4 Inzamelmiddelen: Soort emballage: jerrycan 10 liter (UN-gekeurd) LWCA kleurencodering: ADR-klassen: 6.1 ADR-etiketten: GHS etiket (toekomst) bijlage 3 Tijdelijke opslagwijze: Afvoer: Verwerking: Zie bijlage 1 van deze afvalstoffenregeling. Op afroep door Reststoffencentrum, na aanmelding via het invullen van de webbon bij DIZ, Logistics, groep Afvalbeheer <klik hier>. Oplosmiddelen halogeenrijk worden verbrand in een voor gevaarlijk afval geschikte verbrandingsinstallatie met terugwinning van energie. Belangrijk Telefoonnummer: Reststoffencentrum 4343 40 Afvalstoffenregeling / Versie 01

3.7 Cyanidehoudende oplossingen Hieronder vallen cyanidebevattende oplossingen. Wat mag wel: - cyanidebevattende oplossingen in basisch milieu Wat mag zeker niet: Let op: niet bij zuur opslaan in verband met vorming blauwzuurgas! andere organische loogoplossingen 3.4 Inzamelmiddel : Soort emballage: jerrycan 10 liter (UN-gekeurd) LWCA kleurencodering: ADR-klasse: 6.1 ADR-etiket: GHS etiket (toekomst) bijlage 3 Tijdelijke opslagwijze: Afvoer: Verwerking: Zie bijlage 1 van deze afvalstoffenregeling. Op afroep door Reststoffencentrum, na aanmelding via het invullen van de webbon bij DIZ, Logistics, groep Afvalbeheer <klik hier>. Cyanidebevattende oplossingen worden verbrand in een voor gevaarlijk afval geschikte verbrandingsinstallatie met terugwinning van energie. Belangrijk Telefoonnummer: Reststoffencentrum 4343 41 Afvalstoffenregeling / Versie 01

3.8 Artikelen verontreinigd met laboratoriumchemicaliën Hieronder vallen laboratoriumafval verontreinigd met diversen chemicaliën. Wat mag wel: - handschoenen - kunststof pipetten - papieren tissues - filtreerpapier - kunststof slangen - kunststof cuvetten verontreinigd met chemicaliën Pas op met kankerverwekkende stoffen (CMR-stoffen). S.v.p. apart aanmelden bij het Reststoffencentrum en goed luchtdicht verpakken! Wat mag zeker niet: laboratoriummonsters 3.2 laboratoriumvloeistoffen zoals - anorganische vloeistoffen 3.3 en 3.4 - organische vloeistoffen 3.5 en 3.6 chemisch verontreinigd glas 3.10 naalden 4.2 artikelen etc. besmet met biologisch materiaal 4.2 en 4.4 Inzamelmiddelen: Soort emballage: 200 liter drum LWCA kleurencodering: ADR-klasse: ADR-etiket: GHS-etiket: (toekomst) Tijdelijke opslagwijze: Afvoer: Verwerking: Opvangen in de 200 liter drum (te allen tijde met gesloten deksel). Op afroep door Reststoffencentrum, na aanmelding via het invullen van de webbon bij DIZ, Logistics, groep Afvalbeheer <klik hier>. Artikelen verontreinigd met laboratoriumchemicaliën worden verbrand in een voor gevaarlijk afval geschikte verbrandingsinstallatie met terugwinning van energie. Belangrijk Telefoonnummer: Reststoffencentrum 4343 42 Afvalstoffenregeling / Versie 01