Demografische ontwikkeling Gemeente Medemblik 211-225
Inhoud blz. Colofon 1. Bevolkingsontwikkeling 1 1.1 Aantal inwoners 1 1.2 Componenten van de groei 3 2. Jong en oud 6 3. Huishoudens 8 Uitgave I&O Research BV Van Dedemstraat 6c 1624 NN Hoorn tel. (229) 282555 Rapportnummer 211-1811 Datum Oktober 211 Opdrachtgever De zeven Westfriese gemeenten
1. Bevolkingsontwikkeling Figuur 1.1 Bevolkingspiramide Medemblik (211) 1.1 Aantal inwoners In Medemblik wonen per 1 januari 211 42.891 inwoners. De opbouw van de bevolking in de gemeente lijkt in sterke mate op die van Westfriesland. Momenteel is 25% van de bevolking jonger dan 2 jaar en 15% is 65 jaar of ouder. Dit is vrijwel identiek aan het gemiddelde van Westfriesland. 95 eo 9-94 85-89 8-84 75-79 7-74 65-69 6-64 55-59 5-54 45-49 4-44 35-39 3-34 25-29 2-24 15-19 1-14 5-9 -4 2. 1.5 1. mannen 5 5 1. 1.5 2. vrouwen Figuur 1.2 Bevolkingspiramide Westfriesland (211) 95 eo 9-94 85-89 8-84 75-79 7-74 65-69 6-64 55-59 5-54 45-49 4-44 35-39 3-34 25-29 2-24 15-19 1-14 5-9 -4 1. 7.5 5. mannen 2.5 2.5 5. 7.5 1. vrouwen 1
In Medemblik is het aantal inwoners de laatste jaren steeds toegenomen. Alleen in 26 was er een bevolkingsafname mede door de sluiting van het asielzoekerscentrum. De Medemblikker bevolking is sinds 21 jaarlijks met gemiddeld 4,9 gegroeid. Dit is iets lager dan het regionale gemiddelde. In Westfriesland als geheel bedroeg de jaarlijkse bevolkingsgroei de afgelopen tien jaar gemiddeld 6,5. Het prognosemodel Pearl voorziet voor Medemblik een bevolkingsdaling vanaf 215. Dit is een opmerkelijke trend die afwijkt van het regionale beeld van lichte groei. De verwachte krimp in de Pearl-prognose wordt veroorzaakt door een negatief migratiesaldo die de natuurlijke aanwas overstijgt. (zie pagina 4 Migratie). We beschouwen deze prognose om verschillende redenen minder plausibel. We gaan voor de gemeente Medemblik daarom uit van de Primos prognose. Deze prognose voorziet een bevolkingsgroei in de komende jaren die zal stabiliseren rond de 44. inwoners. Achtergrond Pearl Prognose Sinds 26 stelt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) regionale prognoses op samen met het Planbureau voor de Leefomgeving. De prognoses worden gemaakt met behulp van het model PEARL, wat staat voor 'Projecting population Events At Regional Level'. De Pearl prognose is consistent met de nationale Nederlandse bevolking prognoses van het CBS. Hierbij wordt rekening gehouden met de volgende factoren: geboorte en sterfte; vestiging en vertrek; binnenlandse en buitenlandse migratie; het regionale woningbouwprogramma; economische factoren. Figuur 1.3 Bevolkingsontwikkeling Medemblik (aantal inwoners) Feitelijke cijfers 2-21, prognose 211-225 volgens Primos. 45. 44. 43. 42. 41. 4. 39. 2 25 21 215 22 225 Figuur 1.4 Bevolkingsontwikkeling Westfriesland (aantal inwoners) Feitelijke cijfers 2-21, prognose 211-225 215. 21. 25. 2. 195. 19. 185. 18. 2 25 21 215 22 225 Tabel 1.1 Gemiddelde groei bevolking Medemblik per 1. inwoners, 21-21 21 3,1 22 5,3 23 3,3 24 4,6 25 6,9 26-4,1 27 5, 28 9,3 29 1,7 21 4,8 gem. 1 jaar 4,9 Tabel 1.2 Gemiddelde groei bevolking Westfriesland per 1. inwoners, 21-21 21 6,3 22 9,3 23 7,3 24 5,3 25 4,1 26 2,4 27 6,7 28 9,3 29 9, 21 4,9 gem. 1 jaar 6,5 2
1.2 Componenten van de groei Natuurlijke groei Er zijn diverse aspecten verantwoordelijk voor de bevolkingsontwikkeling van een gemeente. Dit wordt enerzijds bepaald door de natuurlijke aanwas; ofwel het saldo van geboorte en sterfte. Anderzijds speelt het migratiesaldo een rol; het verschil van het aantal mensen dat zich in de gemeente vestigt en vertrekt naar een andere gemeente. Het aantal geboorten in Medemblik schommelde de afgelopen jaren. Maar over het algemeen is de dalende trend zichtbaar. Deze ontwikkeling doet zich in heel Westfriesland voor. Naar verwachting stabiliseert het aantal geboorten in Medemblik de komende jaren. De jaarlijkse sterfteaantallen in Medemblik fluctueerden de afgelopen jaren tussen de 25 en 3. Het afgelopen jaar nam dit sterk toe. De komende jaren zet deze trend door. In 225 wordt een niveau van 4 sterfgevallen per jaar bereikt. Dit hangt samen met de veroudering van de bevolking. Toch overtreft het aantal sterfgevallen het aantal geboorten niet. Dit betekent ook voor de toekomst een natuurlijke groei, hoewel deze steeds kleiner wordt. Zowel op gemeentelijk als op regionaal niveau zal er rond 225 nauwelijks meer natuurlijke groei zijn. Figuur 1.5 Ontwikkeling aantal geboorten en de sterfte in Medemblik Feitelijke cijfers 2-29, prognose 21-225 7 6 5 4 3 2 1 2 25 21 215 22 225 aantal sterfte aantal geboorten Figuur 1.6 Ontwikkeling aantal geboorten en de sterfte in Westfriesland Feitelijke cijfers 2-29, prognose 21-225 3. 2.5 2. 1.5 1. 5 2 25 21 215 22 225 aantal sterfte aantal geboorten Tabel 1.3 Natuurlijke aanwas Medemblik, per 1. van de gemiddelde bevolking, 21-21 21 6,5 22 5,7 23 6,6 24 5,5 25 5,3 26 4,2 27 4,4 28 3,6 29 4,2 21 4,3 gem. 1 jaar 5, Tabel 1.4 Natuurlijke aanwas Westfriesland, per 1. van de gemiddelde bevolking, 21-21 21 6,4 22 5,8 23 6, 24 5, 25 4,9 26 4,1 27 3,5 28 4,1 29 4,5 21 4,4 gem. 1 jaar 4,9 3
Migratie Naast de natuurlijke groei is ook de migratie van invloed op de omvang van de bevolking. Voor de regio Westfriesland wordt tot 225 een beperkt positief migratiesaldo verwacht. Medemblik kende de afgelopen jaren een schommelend migratiesaldo. Gemiddeld over tien jaar is het saldo bijna nul. Na een piek in 26, samenhangend met de opheffing van het asielzoekerscentrum, is er de afgelopen jaren zelfs weer sprake van een positief migratiesaldo. De sterke wisselingen worden in de Pearl-prognose vertaald in een relatief hoog aantal vertrekkers en een dalend aantal vestigers. Figuur 1.7 Ontwikkeling vestiging en vertrek Medemblik Feitelijke cijfers 2-29, prognose 21-225 2.6 2.4 2.2 2. 1.8 1.6 1.4 2 25 21 215 22 225 Tabel 1.5 Migratiesaldo Medemblik, per 1. van de gemiddelde bevolking, 21-21 21-3,4 22 -,4 23-3,3 24 -,9 25 1,6 26-8,4 27,6 28 5,6 29 6,5 21,5 gem. 1 jaar -,1 aantal vestigers aantal vertrekkers Figuur 1.8 Ontwikkeling vestiging en vertrek Westfriesland Feitelijke cijfers 2-29, prognose 21-225 1. 9.5 9. 8.5 8. 7.5 7. 6.5 6. 2 25 21 215 22 225 Tabel 1.6 Migratiesaldo Westfriesland, per 1. van de gemiddelde bevolking, 21-21 21 -,1 22 3,5 23 1,2 24,3 25 -,7 26-1,7 27 3,3 28 5,2 29 4,5 21,5 gem. 1 jaar 1,6 aantal vestigers aantal vertrekkers 4
Herkomst vestigers en vertrekkers De mensen die zich de afgelopen tien jaar in Medemblik hebben gevestigd, zijn voor een groot deel afkomstig uit andere gemeenten in Westfriesland. Er zijn echter meer mensen vertrokken naar andere gemeenten in Westfriesland. Met vrijwel alle gemeenten heeft de gemeente Medemblik een negatief saldo: er zijn meer vertrekkers dan vestigers. Op regionaal niveau is een vergelijkbare ontwikkeling zichtbaar; ruim 4% van de verhuisbewegingen vindt plaats binnen Westfriesland. Figuur 1.9 Locatie van vestiging en vertrek in Medemblik (gemiddeld in de laatste 1 jaar) Westfriesland Amsterdam Overig Noord-Holland Overig Nederland Buitenland 125 136 41 334 315 37 183 117 971 157 2 4 6 8 1 12 Waar komt men vandaan? Waar gaat men heen? Figuur 1.1 Locatie van vestiging en vertrek in Westfriesland (gemiddeld in de laatste 1 jaar) Westfriesland Amsterdam Overig Noord-Holland Overig Nederland Buitenland 847 798 835 68 214 1783 1617 184 3748 3748 1 2 3 4 Waar komt men vandaan? Waar gaat men heen? 5
2. Jong en oud Het aantal tot en met 19 jarigen in Medemblik is de afgelopen jaren afgenomen. Naar verwachting zet deze ontgroening van de bevolking zich door; een trend die zich ook in heel Westfriesland voordoet. Evenals in de rest van Westfriesland krijgt Medemblik te maken met vergrijzing van de bevolking. Het aantal 65-plussers zal sterk toenemen. Na 221 zijn er naar verwachting zelfs meer 65-plussers dan jongeren tot 2 jaar. Er is op regionaal en landelijk niveau sprake van een dubbele vergrijzing; niet alleen het aantal senioren neemt toe, het is vooral de groep oudere senioren (8+) die relatief sterker stijgt. Figuur 2.1 Ontwikkeling bevolkingsopbouw Medemblik Feitelijke cijfers 2-211, prognose 212-225 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 2 25 21 215 22 225-19 jaar 2-64 jaar 65 jaar en ouder Figuur 2.2 Ontwikkeling bevolkingsopbouw Westfriesland Feitelijke cijfers 2-211, prognose 212-225 16% 211 25% 225 Van de inwoners is 65 jaar of ouder 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 2 25 21 215 22 225-19 jaar 2-64 jaar 65 jaar en ouder 6
Groene en grijze druk De groep ouderen zal in Westfriesland als gevolg van de vergrijzing toenemen. Voor de gemeente Medemblik voorziet de Pearl prognose dat de grijze druk tussen 211 en 225 sterk toeneemt. Dit resulteert in een stijgende demografische druk; per werkende zullen er steeds meer niet-werkers zijn. Zo zullen er in 225 op elke 1 werkenden, 87 niet-werkenden zijn. De afgelopen jaren is de groene druk gedaald. Naar verwachting zet deze trend zich in de toekomst verder door. Groene druk = de verhouding van het aantal personen van tot 2 jaar en de zogenaamde productieve leeftijdsgroep van 2 tot 65 jaar. Figuur 2.3 Ontwikkeling groene en grijze druk Medemblik Feitelijke cijfers 2-211, prognose 212-225 1 8 6 4 2 2 25 21 215 22 225 Groene druk Grijze druk Demografische druk Grijze druk = de verhouding tussen het aantal personen van 65 jaar of ouder ten opzichte van de personen in de leeftijd van 2 tot 65 jaar. Demografische druk = de som van het aantal personen van tot 2 jaar en 65 jaar of ouder in verhouding tot de personen van 2 tot 65 jaar. Figuur 2.4 Ontwikkeling groene en grijze druk Westfriesland Feitelijke cijfers 2-211, prognose 212-225 1 8 6 4 2 2 25 21 215 22 225 Groene druk Grijze druk Demografische druk 7
3. Huishoudens Medemblik telt per 1 januari 21 17.25 huishoudens. Dit aantal is de afgelopen jaren gestegen en dit zet zich naar verwachting licht door. Over tien jaar is het aantal vrij stabiel. De groei betreft voornamelijk eenpersoonshuishoudens. Omdat het aantal huishoudens sneller groeit dan de bevolking, neemt de gemiddelde huishoudengrootte af. In 29 is deze in Medemblik 2,5 en in 225 zal dit 2,4 zijn. 1 Figuur 3.1 Ontwikkeling aantal huishoudens in Medemblik Feitelijke cijfers 2-21, prognose 211-225 2. 15. 1. In Westfriesland is een vergelijkbare ontwikkeling zichtbaar. In de komende 15 jaar wordt een groei van 2% (vooral eenpersoons-) huishoudens verwacht. 5. 2. 2.1 215 22 225 eenpersoonshuishoudens meerpersoonshuishoudens Figuur 3.2 Ontwikkeling aantal huishoudens in Westfriesland Feitelijke cijfers 2-21, prognose 211-225 12 5. 2,5 21 2,4 225 1. 75. 5. 25. Is de gemiddelde huishoudgrootte in Medemblik 2. 2.1 215 22 225 eenpersoonshuishoudens meerpersoonshuishoudens 1 De gemiddelde huishoudengrootte is gebaseerd op de Primos-prognose. 8