Bestrijding blauwalgenoverlast Wageningen Universiteit Waterschap Aa & Maas Waterschap Brabantse Delta Waterschap De Dommel Stowa 4 april 2013
Weer zo n project tegen blauwalgen? Kunnen we niet gewoon Of andere maatregelen nemen
Onze aanpak? Brongericht Combinatie nodig van: 1. Terugdringen van interne nalevering 2. Externe bronnen uitschakelen 3. Natuurvriendelijke inrichting + diversiteit levensgemeenschap
Geteste maatregelen Baggeren P-binding Phoslock Vlokmiddel (FeCl 3, poly aluminium chloride PAC) ABB (visstand, water- en/of oeverplanten)
Diverse schaalniveaus en locaties
De locaties Zwemplas de Kuil Prinsenbeek De Ploeg in Heesch 7 ha Diepte: gem. 4 m, max. 8 m Bloei Microcystis, Anabaena, Planktothrix, Aphanizomenon)) Vijver in Dongen Geïsoleerd Opp. 1550 m 2 Gem. diepte 1-1,5 m Riooloverstort (puntbron) Vis: 1400 kg/ha, 70% karper Verpacht aan visvereniging Stiffeliovijver in Eindhoven - Opp. 2500 m 2 - Diepte 0,7 m - Opgepompt gw (zomer) - Vis: 1300 kg/ha (85% karper) - Opp. 6500 m 2 - Diepte 1,5 m - Puntbron: afgekoppeld hemelwater - Vis: 930 kg/ha (50% karper)
IJzerchloride toediening in De Kuil
Phoslock toediening in De Kuil
Voor Na
Baggeren in De Ploeg Overige maatregelen: NVO s, visstandbeheer, oeverbeplanting(abb) Saneren overstort/overloopconstructie Snoeien bomen
Geteste maatregelen baggeren én Phoslock 2009: 12 enclosures Baggeren Phoslock Baggeren + Phoslock Blanco
Proefvakken t.b.v. testen maatregelcombinaties in Eindhoven 6 5 4 3 1: Baggeren 2: Baggeren en PAC 3: Phoslock 4: Flock&Lock 5: Visstandbeheer 6: Controle 2 1
1: Baggeren + ABB 2: Baggeren +PAC + ABB 3: Phoslock + ABB 4: Phoslock + PAC + ABB 5: Controle 6: ABB 7: Controle 8: Baggeren Proefvakken t.b.v. testen maatregelcombinaties in Dongen 1 2 3 4 5 6 7 8
Proefvakken t.b.v. testen maatregelcombinaties in Eindhoven
De resultaten De Kuil Blauwalgenchlorofyl-a µg/l
Chlorofyl-a (µg l) De resultaten De Ploeg 500 450 400 Totaal chlorofyl-a en cyano-chlorofyl in De Ploeg 2009-2012 uitvoering baggeren, natuurvriendelijke oevers, saneren overstort/overloop 350 300 250 200 150 Cyano-chlorofyl Totaal 100 50 0 Datum
Blauwalgen tijdens experiment baggeren en phoslock Heesch 500 A) Controle B) Phoslock Blauwalgen vijver 400 Totaal vijver Blauwalgen enclosures Totasl enclosures 300 Chlorofyl-a concentratie ( g l -1 ) 200 100 0 400 300 C) Baggeren Blauwalgen vijver Totaal vijver Blauwalgen enclosures Totaal enclosures D) Baggeren + Phoslock 200 100 0 27-jul 03-aug 10-aug 17-aug 24-aug 31-aug 07-sep 14-sep 21-sep 27-jul 03-aug 10-aug 17-aug 24-aug 31-aug 07-sep 14-sep 21-sep 2009 2009
Uitgevoerde maatregelen: Actief biologisch beheer Baggeren Saneren overstort Phoslock Wel Wel Wel Niet
+ABB Resultaten Dongen Blauwalgen-chlorofyl 0,5 11,6 0,4 6,8 20,6 0,3 40,5 18,7
Dongen Waterplanten in compartimenten volledig afgestorven
De resultaten Eindhoven cyano-chlorofyl-a (µg l -1 ) Blauwalgenchlorofyl-a ( g l -1 ) 160 140 120 100 80 60 40 20 Vijver Stiffelio Compartiment 1: Baggeren Blauwalg in vijver Blauwalgenchlorofyl-a ( g l -1 ) 160 140 60 40 20 Vijver Stiffelio 1 2 Compartiment 2: Baggeren + PAC Blauwalg in vijver 120 14 100 10 80 1 2 3 Blauwalgenchlorofyl-a ( g l -1 ) 0 160 140 120 100 80 60 40 20 mrt-09 mei-09 jul-09 sep-09 nov-09 jan-10 mrt-10 Vijver Stiffelio mei-10 jul-10 sep-10 nov-10 jan-11 mrt-11 mei-11 Compartiment 3: Phoslock jul-11 sep-11 nov-11 Blauwalg in vijver Blauwalgenchlorofyl-a ( g l -1 ) 80 60 40 20 0 mrt-09 mei-09 jul-09 sep-09 nov-09 jan-10 mrt-10 Vijver Stiffelio 120 3 4 100 8 8 160 140 mei-10 jul-10 sep-10 nov-10 jan-11 mrt-11 mei-11 Compartiment 4: Phoslock + PAC Blauwalg in vijver 9 jul-11 sep-11 nov-11 4 5 6 Blauwalgenchlorofyl-a ( g l -1 ) mrt-09 mei-09 jul-09 sep-09 nov-09 jan-10 mrt-10 mei-10 jul-10 sep-10 nov-10 jan-11 0 160 140 120 100 80 60 40 20 Vijver Stiffelio 5 Compartiment 5: Visstandbeheer mrt-11 mei-11 jul-11 sep-11 nov-11 Blauwalg in vijver 15 15 mrt-09 mei-09 jul-09 sep-09 nov-09 jan-10 mrt-10 mei-10 jul-10 sep-10 nov-10 jan-11 Blauwalgenchlorofyl-a ( g l -1 ) 0 160 140 120 100 80 60 40 20 Vijver Stiffelio 6 Compartiment 6: Controle mrt-11 mei-11 jul-11 sep-11 nov-11 Blauwalg in vijver 21 0 mrt-09 mei-09 jul-09 sep-09 nov-09 jan-10 mrt-10 mei-10 jul-10 sep-10 nov-10 jan-11 mrt-11 mei-11 jul-11 sep-11 nov-11 mrt-09 mei-09 jul-09 sep-09 nov-09 jan-10 mrt-10 mei-10 jul-10 sep-10 nov-10 jan-11 2009 2010 2011 2009 2010 2011 0 mrt-11 mei-11 jul-11 sep-11 nov-11
Watersysteem- en bronanalyse Eindhoven Kritische P-belastingsgrenzen: Troebel helder 5,4 mg P m -2 d -1 Helder troebel 12,8 mg P m -2 d -1
Gemiddelde kosten /m 2 (dit project): Baggeren Phoslock ABB (vis, planten) PAC Phoslock + FeCl 3 10,65 3,37 1,75 0,76 2,08
Waterplanten Phoslock baggeren ABB
Draagvlak Maatregelen bespreken met omgeving Inventariseren aanvullende wensen Educatie Gastles Kinderen dragen bij aan uitvoering Ontwerpwedstrijd
Overall leerpunten 1. Effectiviteit maatregelen afhankelijk van lokale omstandigheden (maatwerk) 2. Maatregelcombinaties effectiever dan afzonderlijke maatregelen 3. Zonder draagvlak in omgeving kritisch zijn op nemen van maatregelen 4. Watersysteem- en bronanalyse daarna maatregelen
Stellingen 1. In stagnante stadswateren waarbij het hemelwaterriool een grote bron is, is het nemen van waterkwaliteits verbeterende maatregelen weggegooid geld 2. Schone, heldere watersystemen met (kansen voor) ondergedoken waterplanten staan vaak lijnrecht tegenover de behoeften van recreatie en sportvisserij 3. Communicatie rond waterkwaliteit is belangrijker dan overal schoon water willen hebben 4. Het moet toegestaan zijn vreemde stoffen toe te passen als deze effectief zijn tegen blauwalgen