Jaarverslag 2011 Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland

Jaarverslag 2011 Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland Met cijfers Een jaar met mijlpalen Voor u ligt het jaarverslag 2011 van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland, bestemd voor een breed publiek. In het voorbije verslagjaar bereikten we twee belangrijke mijlpalen. Ten eerste formuleerde en aanvaardde de generale synode haar visie op het leven en werken van de Protestantse Kerk. Het boekje waarin deze visie is verwoord kreeg als titel De hartslag van het leven. Deze visienota geeft richting aan en biedt perspectief voor het werk van de kerk en haar dienstenorganisatie. Het beleid van de dienstenorganisatie voor de jaren 2013 2016 zal op deze visie gebaseerd worden. De visienota bevat vier handvatten voor beleid die vormen van gemeente zijn, inhoud van het geloof, de samenleving en het kerk-zijn met anderen betreffen. De tweede mijlpaal is de implementatie van het systeem voor de Landelijke Ledenregistratie van de Protestantse Kerk (LRP). Veel gemeenten zijn in 2011 met dit systeem gaan werken. Duizenden toekomstige gebruikers (ledenadministrateurs, predikanten en pastoraal werkers) kregen een training en werden vertrouwd gemaakt met het systeem en met de wijze van werken. Ondanks diverse aanloopmoeilijkheden blijken de meeste gebruikers toch enthousiast over de mogelijkheden te zijn. Bijzonder in 2011 was ook het project The Passion. Vervolg op pagina 2

2 Activiteiten dienstenorganisatie in 2011 De dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland voert werk uit voor de synode en de gemeenten van de Protestantse Kerk in Nederland. De organisatie is ingedeeld in programmalijnen en ondersteunende (staf-) afdelingen, zoals in onderstaand organogram weergegeven. In dit jaarverslag wordt deze indeling aangehouden en wordt een kort overzicht van de activiteiten van de dienstenorganisatie in 2011 gegeven. Vervolg van pagina 1 In The Passion wordt het lijden en sterven van Jezus Christus op een eigentijdse manier verbeeld. De stad Gouda was bereid als locatie te dienen voor dit unieke project. De belangstelling was groot; veel mensen sloten spontaan aan in de processie die rechtstreeks op tv te volgen was. Deze uitzending werd goed bekeken. Zonder er uitgebreid op in te gaan, noemen we zaken die onze aandacht en inzet vroegen: Kerk in Actie: de verdergaande samenwerking met ICCO, de noodhulpactie voor de Hoorn van Afrika. Missionair Werk & Kerkgroei: stichting van drie pioniersgemeenten en - in samenwerking met Kerk in Actie - de aanstelling van een diaconaal werker bij het gemeentestichtingsproject Boei90. Jeugdwerk (JOP): start van de KIDS Express, organisatie van het Xnoizz Flevo festival, aanstelling jeugdleiders en coaches die plaatselijk werken met jongeren. Kerk in Ontwikkeling: verandering van de organisatiestructuur waardoor gemeenteadviseurs in kleinere teams gaan werken, ondersteuning van het werk in de gemeenten. Institutionele Ondersteuning: het project Evaluatie Kerkorde Communicatie & Fondsenwerving: ontwikkeling van een communicatiestrategie voor Kerk in Actie, ontwikkeling internationale huisstijl voor Kerk in Actie en ICCO. Het geheel overziende is er het afgelopen jaar veel gebeurd met een positief financieel resultaat. In dit publieksjaarverslag kunnen we daar maar een fractie van laten zien. Wij danken alle betrokken vrijwilligers, medewerkers en anderen die aan de resultaten hebben bijgedragen voor hun input en getoonde inzet. Zonder hen waren we niet zover gekomen. Haaije Feenstra, Algemeen directeur dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland BESTUUR DIRECTIE GENERALE RAAD VAN ADVIES PROGRAMMA INSTITUTIONELE ONDERSTEUNING PROGRAMMA KERK IN ACTIE PROGRAMMA MISSIONAIR WERK EN KERKGROEI PROGRAMMA JEUGDWERK PROGRAMMA KERK IN ONTWIKKELING STEUNPUNTEN NOORD, MIDDEN, ZUIDOOST, ZUIDWEST Programma Institutionele Ondersteuning Het programma Institutionele Ondersteuning ondersteunt de institutionele organisatie van de kerk, zoals synode en colleges. Deze ondersteuning is zowel inhoudelijk als praktisch. Er wordt beleid voorbereid of uitgevoerd in opdracht van de synode. De hartslag van het leven In november 2011 werd in de synode de nieuwe visienota De hartslag van het leven goedgekeurd. Het gaat in deze visienota om de verwoording van datgene waar de Protestantse Kerk nu voor staat en waar zij zich in deze tijd op wil richten. De visienota is niet bedoeld als geloofsbelijdenis of theologische verhandeling, maar als een korte, krachtige en inspirerende tekst. Het stuk wil richting geven aan de beleidsplannen die de Kerk voor de komende jaren gaat uitwerken. Vier thema s vragen de aandacht: inhoud, vorm, samenleving en contacten met andere kerken. De nota volgt op de visienota uit 2005 Leren leven van de verwondering. Zie ook in dit jaarverslag de zijkolom op pagina 11. Evaluatie kerkorde De evaluatie van de kerkorde was, evenals in 2010, een belangrijk thema in de synode. Het project Evaluatie Kerkorde is inmiddels afgerond. Het generale college heeft volgens planning, opnieuw een omvangrijk rapport voor bespreking door de COMMUNICATIE EN FONDSENWERVING EXPERTISECENTRUM HUMAN RESOURCE MANAGEMENT FINANCIËN EN CONTROL FACILITAIRE ZAKEN INCL. CONFERENTIECENTRUM HYDEPARK

3 generale synode afgeleverd. In het rapport is terdege rekening gehouden met de door de classicale vergaderingen ingebrachte consideraties. De belangstelling vanuit de kerkenraden en classicale vergaderingen voor dit project is goed te noemen. De voorlichtingsbijeenkomsten die door alle regionaal adviseurs classicale vergaderingen zijn gehouden ter voorbereiding van het consideratietraject werden goed bezocht. Daardoor hebben 70 van de 75 classes hun vaak uitvoerige wijzigingsvoorstellen ingezonden. Beleidscommissie Predikanten De synode behandelde drie nota s van de Beleidscommissie Predikanten in het kader van de uitvoering van Hand aan de ploeg waarin het erom gaat beleid te maken met betrekking tot predikanten en kerkelijk werkers. De drie nota s waren: Met vreugde en vrucht over functiedifferentiatie binnen de functie van predikant, De HBO-theoloog en de kerkelijk werker en een voortgangsrapportage. De bijbehorende voorstellen werden door de generale synode aanvaard. De permanente educatie wordt opgenomen in de kerkorde en kan naar verwachting medio 2012 worden ingevoerd. Evangelisch-Lutherse Synode De Evangelisch-Lutherse Synode (ELS) kampte met interne bestuurlijke problemen. Het moderamen van de generale synode riep de hulp in van twee externe adviseurs voor een adviestraject. Daarna volgde op verzoek van het moderamen een buitengewone visitatie van de ELS. Als gevolg hiervan besloot de ELS om voor de rest van haar zittingstijd zichzelf op non-actief te stellen. Het moderamen stelde hierop een interim-bestuur aan en wees hiervoor gedelegeerden aan. Studentenpastoraat De dienstenorganisatie is verantwoordelijk voor de coördinatie van het studentenpastoraat. Studentenpastores kregen voorlichting over de mogelijkheid om qua dienstverband over te stappen naar de dienstenorganisatie. Vier predikanten die nieuw benoemd werden of van wie het arbeidscontract verlengd moest worden, hebben nu de status van medewerker van de dienstenorganisatie. In de sollicitatie- en voortgangsgesprekken spelen de aandachtspunten die de synode in april 2009 heeft geformuleerd een belangrijke rol. Commissie Bijzondere Zorg De Commissie voor Bijzondere Zorg Hervormd, die na de fusie in 2004 voorzieningen heeft gemaakt voor Hersteld Hervormde gemeenten die niet mee zijn gegaan in het fusieproces, heeft in de aprilsynode haar eindverslag gepresenteerd. Er lopen nog juridische procedures die in 2011 nog niet geheel konden worden afgerond. Classicale ondersteuning De regionale adviseurs classicale vergaderingen ondersteunen de brede moderamina van de classicale vergaderingen en/of regionale colleges (met name visitatie en beheerszaken) bij ingewikkelde processen in gemeenten. Het gaat om onderwerpen als samenwerking, fusie of kleine gemeenten. Als het nodig is stemmen ze hun werk af met de gemeenteadviseurs (kerkbeheer) of werken ze met hen samen. Spreken over God In de verslagperiode werden door het RACV-beraad ook plannen voorbereid en aangeboden om het kerkelijk gesprek in de classicale vergaderingen over de nota Spreken over God vorm te geven en te begeleiden. Ledenregistratie Protestantse Kerk in Nederland De bouw van de LRP is in 2011 afgerond en werd op 1 oktober overgedragen aan de dienstenorganisatie. De bouw van het systeem en de introductie zijn met de bespreking van de eindrapportage in de novembervergadering van de generale synode officieel afgesloten. Het trainen van degenen die met het systeem moeten gaan werken, bereikte in de periode maart tot juli 2011 zijn hoogtepunt. Duizenden toekomstige gebruikers (ledenadministrateurs, predikanten en pastoraal werkers) werden vertrouwd gemaakt met het systeem en met de wijze van werken. Fennie Duursema en Gert Hemstede Fennie en Gert zijn respectievelijk archivaris/bibliothecaris en senior medewerker archief. Zij zijn erg enthousiast over hun werk. Fennie: Het stoffige imago dat werken in een bibliotheek of archief heeft is totaal onterecht. Afgezien van het feit dat stof heel slecht is voor archiefmateriaal, bruist het hier van de activiteit. Vaak komen er bezoekers van buiten voor onderzoek in de oude archieven, bijvoorbeeld om een dissertatie te schrijven. Bijzonder in 2011 was het grote aantal archiefverhuizingen; deze waren nodig om de geïnventariseerde archieven over te brengen naar Het Utrechts Archief. In 2011 zijn daarnaast 83 archieven ondergebracht bij het Historisch Documentatiecentrum van de Vrije Universiteit. Bij Het Utrechts Archief en de VU staan de archieven in een optimaal beschermde omgeving. Het is de bedoeling dat in 2014 alle oude archieven geïnventariseerd zijn. Het geheugen van de kerk Gert: Archieven vormen het geheugen van de kerk. Daarom is het belangrijk om de archieven goed te bewaren en toegankelijk te maken. Een probleem van het digitale tijdperk is dat veel documenten niet meer geprint worden, terwijl het digitale archiveren - het voor lange tijd bewaren in een zogenaamd e-depot - zich nog in een experimentele fase bevindt. Veel informatie over de kerk in deze tijd dreigt hierdoor verloren te gaan. Medio 2012 zal een advies over het toekomstige documentmanagementbeleid gereed zijn. In 1999 zijn veel schilderijen en andere kunstvoorwerpen uit de oude kerkelijke kantoren meegekomen naar Utrecht. De belangrijkste zijn in 2011 geïnventariseerd en in bruikleen gegeven aan museum Catharijneconvent in Utrecht.

4 Programma Kerk in Ontwikkeling Kerk in Ontwikkeling is het programma dat zich richt op de gemeenten, en zich kenmerkt door directe dienstverlening aan deze gemeenten. De gemeenteadviseurs zijn de belangrijkste dragers van deze dienstverlening, naast een team landelijke adviseurs en staf. In 2011 is de organisatiestructuur van het programma Kerk in Ontwikkeling veranderd, waardoor gemeenteadviseurs in kleinere teams zijn gaan werken. Er vallen ook andere thema s onder het programma Kerk in Ontwikkeling, zoals het maatschappelijk activeringswerk, Kerk en Israël en de SMPR. Kirsten Roos Kirsten is medewerkster verzorging en assisteert bij in en rond het restaurant van het Protestants Landelijk Dienstencentrum. Kirsten is in het restaurant te vinden achter de spoelbak of achter de kassa, maar je kunt haar ook tegenkomen in de koffiecorner, als ze de koffieautomaat bijvult, of in een vergadering, als er broodjes gebracht worden. In haar team is Kirsten verantwoordelijk voor broodbestellingen: Ik bestel het brood voor het ontbijt en de lunch. Het restaurant wordt tijdens de lunchpauze altijd druk bezocht door personeel, vrijwilligers en bezoekers. De gasten in het Guesthouse ontbijten ook in het restaurant. Soms zijn er s avonds ook vergadergroepen die een broodmaaltijd krijgen in het gebouw. In het restaurant is tegenwoordig ook biologisch brood te koop, maar dat komt mee met een grotere bestelling van biologische producten. Die bestelling wordt door iemand anders geregeld. Nieuwe werkkleding In 2011 kregen de medewerkers van het team verzorging nieuwe werkkleding. Kirsten zocht samen met Siham Saccal, die ook bij het team verzorging werkt, de kleding uit voor haarzelf en haar collega s: Deze kleding gaat minder gauw kapot en is minder warm. Het wordt gedragen met een spijkerbroek die de mensen zelf kunnen aanschaffen en vergoed krijgen. Bij de werkkleding horen ook een sjaaltje en een naambordje. Er komt nu ook een zomerbloesje bij. Dat Kirsten in het restaurant van het Landelijk Dienstencentrum werkt, is eigenlijk toevallig want oorspronkelijk heeft ze de opleiding SPW (sociaalpedagogisch werk) gedaan. Ze is bij het Landelijk Dienstencentrum terechtgekomen omdat haar vader en haar zus daar werken. Kirsten: In de zomervakanties had ik jarenlang een vakantiebaantje in de keuken van het Hervormde hoofdkantoor in Leidschendam. Toen dat naar Utrecht verhuisde kwam ik mee naar Utrecht. Ik houd ervan om in de praktijk te werken en om actief bezig te zijn. Het werk is erg leuk en afwisselend en ik heb fijne collega s. SMPR Het interkerkelijk samenwerkingsverband tegen Seksueel Misbruik in Pastorale Relaties (SMPR) had zeker de eerste helft van het jaar, maar ook nog daarna, zeer drukke werkzaamheden door de situatie rond misbruik in de Rooms-Katholieke Kerk. Hoewel de katholieke kerk een eigen instantie (Hulp en Recht) heeft om te handelen als er sprake is van misbruik, kozen veel mensen er toch voor om contact op te nemen met de SMPR. De medewerkers hebben zich ervoor ingespannen om alle vragen zo goed mogelijk te beantwoorden of de mensen door te verwijzen. Binnen enkele gemeenten werd door daartoe opgeleide gemeenteadviseurs een begeleidingstraject ingezet na constatering van een misbruiksituatie. Binnen de SMPR werken de Protestantse Kerk in Nederland, de Bond van Vrije Evangelische Gemeenten in Nederland, de Oud-Katholieke Kerk in Nederland, de Remonstrantse Broederschap, de Doopsgezinde Broederschap en de Zevende dags Adventisten samen. Ook nemen afgevaardigden van het Leger des Heils deel. The Passion In Gouda werd The Passion opgevoerd. Het evenement werd live op de tv uitgezonden. Met eigentijdse muziek en bekende artiesten werden de laatste uren van Jezus uitgebeeld. Een groot lichtgevend kruis werd door een grote groep mensen door de stad gedragen, tot in het centrum van Gouda, waar alle zangers en de verteller wachtten. Behalve de Protestantse Kerk in Nederland waren de RKK, het Nederlands Bijbelgenootschap en Jong Katholiek betrokken bij The Passion. In de dienstenorganisatie werd het project ondergebracht bij KiO, al was het een organisatie-breed project waaraan bijvoorbeeld ook JOP een grote bijdrage leverde. Het resultaat was zeer positief, met 1,3 miljoen televisiekijkers en 15.000 aanwezigen bij de live-uitzending. Het geheel zette de Protestantse Kerk (juist ook in de media) neer als een kerk met lef, die zegt wat haar boodschap is. Aansluitend verscheen er materiaal waardoor The Passion ook in de lokale gemeente vertoond en/of uitgevoerd kan worden. Kerk en Israël Op het terrein van Kerk en Israël vonden de reguliere activiteiten plaats. Daarnaast bezochten in mei vertegenwoordigers van de Joodse gemeenschap en de Protestantse Kerk Nes Ammim in Israël. Dit bezoek resulteerde in een verbetering van de betrekkingen en in concrete plannen voor de gezamenlijke financiering van een project in Israël. Ontmoeting met moslims Het werkveld Ontmoeting met moslims organiseerde dit jaar relatief veel activiteiten die door de actualiteit waren ingegeven. In soepele samenwerking met zowel de moskee als de synagoge werd een aantal verklaringen uitgegeven. Maatschappelijk Activeringswerk Het Maatschappelijk Activeringswerk (opbouwwerk vanuit een levensbeschouwelijke visie) maakt de rol van kerken op diaconaal en maatschappelijk terrein heel concreet. Er zijn projecten op het gebied van mantelzorg, asielzoekers, senioren of armoede. Belangrijk is het feit dat men bij de overheid de waarde van het MA-werk blijft inzien. Bezig zijn met thema s als participatie, cohesie en integratie is van essentieel belang, zeker nu steeds meer wordt ingezet op de eigen verantwoordelijkheid van de burger. Dan moet de kerk zich dus juist inzetten vanuit haar eigen roeping om mensen tot hun recht te laten komen.

5 Programma Missionair Werk en Kerkgroei Missionair werk en Kerkgroei wil plaatselijke gemeenten uitdagen om kerk naar buiten te zijn. Om dat wat binnen zit het geloof naar buiten te brengen en dat op zo n manier dat het aantrekkingskracht heeft op anderen. Missionair gemeente-zijn wordt dat genoemd. Het team houdt zich onder meer bezig met het ontwikkelen van materiaal en het ondersteunen van initiatieven om dit mogelijk te maken. Pioniersplekken De Protestantse Kerk in Nederland wil de komende jaren zes nieuwe gemeenten in het leven roepen. Dit betekent concreet dat de afdeling Missionair Werk & Kerkgroei zich inzet om twee nieuwe Protestantse Pioniersplekken per jaar te stichten. In 2011 waren dat de pioniersplekken van ds. Rob Visser, die zijn werk in januari in IJburg startte, en van ds. Taco Koster, die via CrossPoint in Nieuw-Vennep aan de slag ging. Hette Domburg startte eind 2011 als pionier in het gezamenlijke project van de Protestantse Kerk en IZB Marcus Connect in Den Haag. In samenwerking met Kerk in Actie werd bij het gemeentestichtingsproject Boei90 een diaconaal werker aangesteld en een netwerker/fondsenwerver in Getsewoud/Nieuw-Vennep. Missionaire ronde Bij de missionaire ronde reizen medewerkers van de afdeling Missionair Werk & Kerkgroei door het land om predikanten, kerkelijk werkers en jongerenwerkers, maar ook gemeenteleden met elkaar in gesprek te brengen over missionaire thema s. Doel van de ronde was verandering bewerkstelligen van attitude ten aanzien van het missionaire werk en zicht geven op de culturele context waarin missionair werk wordt verricht. Op basis van de positieve evaluatie van de eerste missionaire ronde is in 2010 besloten een tweede ronde door Nederland te houden, verspreid over twee jaar (2011 en 2012). Het thema was het verbeteren van de geloofscommunicatie met anderen. Net zoals in de vorige ronde was er een middagbijeenkomst met predikanten, kerkelijk werkers en jongerenwerkers en een avondbijeenkomst voor gemeenteleden waar ook predikanten en kerkelijke beroepskrachten welkom waren. Programma Kerk in Actie Kerk in Actie doet haar werk namens en dankzij de diaconieën van de gemeenten van de Protestantse Kerk. Diaconieën roepen kerkleden op om te geven, houden collectes en organiseren acties om geld bij elkaar te brengen voor het diaconale en zendingswerk. Voor die steun van diaconieën is Kerk in Actie dankbaar. Giften komen ook van particulieren die Kerk in Actie een warm hart toedragen. Zij worden zo goed mogelijk op de hoogte gehouden van de voortgang van het werk. Samenwerking met ICCO Kerk in Actie werkt nauw samen met ICCO. Een verdergaande samenwerking in coöperatieverband met ICCO werd voorbereid en in november ter meningsvorming voorgelegd aan de generale synode. Duidelijk werd aangegeven dat het eigenaarschap van het diaconale werk en het zendingswerk bij de kerk ligt en dat dit ook zo blijft. De samenwerking met de regiokantoren is in 2011 uitgebreid en verbeterd. Het gaat om kantoren van ICCO en Kerk in Actie in Centraal- en Zuid-Amerika, Afrika en Azië. Uit het contact dat we met onze regiokantoren hebben, blijkt dat ze verankerd raken in hun omgeving en daardoor een goede brug kunnen vormen tussen Kerk in Actie en ICCO in Nederland en hun partners in het zuiden. Diaconaat in Nederland Oog hebben voor elkaar blijkt in het diaconaat meer dan ooit nodig, nu de bezuinigingen op de sociale zekerheid, de zorg en het onderwijs vooral de zwaksten in de samenleving lijken te treffen. Door het beleid dat de regering in het afgelopen jaar heeft gevoerd ten opzichte van vreemdelingen en asielzoekers en door de politieke samenwerking met een partij die mensen openlijk discrimineert, is het maatschappelijke debat onnodig verhard. Mede daarover is Kerk in Actie in gesprek met de landelijke overheid. Jan Oortgiesen Jan is hoofd mobiliteitsbureau en adviseur voor het beroepingswerk. Jan Oortgiesen geeft advies aan predikanten en kerkelijk werkers die van werkplek willen veranderen. Ook adviseert hij kerkelijke gemeenten en instellingen die op zoek zijn naar een predikant of kerkelijk werker of kerkelijke gemeenten die op zoek zijn naar invulling voor tijdelijke hulpdiensten en/of naar interim-predikanten. Jan: Ik noem mezelf kerk-o-fiel en domin-o-fiel. Ik geniet van de dagelijkse contacten die ik heb met predikanten, proponenten en kerkenraden. Als ik hen voorwaarts kan helpen en ze weer toekomst zien, is dat bijzonder voor mij. Hij biedt een luisterend oor om nieuw perspectief te geven aan mensen. Hij vindt het belangrijk dat de juiste persoon op de juiste plek komt. Dan heb ik mijn werk goed gedaan. Interim-predikanten Het werk is veelzijdig en blijft hem boeien. Hij heeft onder andere nauw contact met de acht interim-predikanten via studiedagen, e-mail, telefoon of persoonlijk contact. Zij worden ingezet in gemeenten waar iets aan de hand is, bijvoorbeeld een conflict in de gemeente. Ook kan het zijn dat er nieuw beleid moet worden gemaakt. Het maakt Jan blij dat ze dan daar voor een beperkte periode ingezet kunnen worden, zodat de gemeente daarna met goede moed verder kan. Jan vindt het een goede zaak dat predikanten en kerkelijk werkers zich blijvend moeten (laten) opleiden, in nauw overleg met hun kerkenraden: Mensen moeten kunnen groeien en bloeien. Als ze in hun werk hun ei kwijt kunnen, worden ze gelukkig. Als zij tot volle wasdom willen komen, willen ze ook bijleren en zich ontwikkelen. Ik wil de mensen graag helpen in het zelf ontdekken wat de mogelijkheden zijn. Er is mij veel aan gelegen dat iedereen zijn of haar werk met enthousiasme doet. Mensen moeten de moed niet verliezen maar geloven in de toekomst. Zeker in deze tijd is dat belangrijk.

6 Staat van baten en lasten 2011 Baten ( x 1.000) Rekening 2011 Begroting 2011 Rekening 2010 Baten uit eigen fondsenwerving Collecten, giften en schenkingen 21.873 25.048 24.466 Nalatenschappen 1.549 510 1.984 23.422 25.558 26.450 Overige bijdragen 5.087 4.289 4.830 28.509 29.847 31.280 Baten uit acties van derden 8.408 546 15.032 Subsidies van overheden 2.366 929 1.492 Bijdragen voor dienstverlening 7.956 7.359 7.155 Baten uit beleggingen 482 464 523 Overige baten - Opbrengst publicaties 997 802 1.041 - Diverse baten 631 23 1.383 1.628 825 2.424 Bijdrage Protestantse Kerk in Nederland Financiële bijdragen 23.223 22.666 23.324 Bijdragen uit bestemmingsreserves 2.910 4.226 2.619 26.133 26.892 25.943 Totaal beschikbaar voor de doelstelling 75.482 66.862 83.849

Lasten ( x 1.000) Ref. Rekening 2011 Begroting 2011 Rekening 2010 7 Besteed aan doelstellingen Programmalijnen - Institutionele Ondersteuning 4.349 4.949 4.428 - Kerk in Ontwikkeling 9.739 11.440 10.261 - Missionair Werk en Kerkgroei 1.418 2.002 1.557 - Kerk in Actie 36.495 27.512 38.807 - Jeugdwerk Protestantse Kerk 4.313 3.742 3.764 - Werkbegeleiding predikanten en kerkelijk werkers 681 667 709 - HRM - mobiliteitsbureau predikanten 696 720 518 - Protestants Centrum voor Toerusting en Educatie 1.106 1.162 947 - Expertisecentrum 367 495 453 - Ledenregistratie Protestantse Kerk 4.195 2.362 3.142 - Protestantse Theologische Universiteit 483 725 765 63.842 55.776 65.351 Af: doorbelaste kosten eigen organisatie -6.463-6.378-6.899 57.379 49.398 58.452 Afdeling Communicatie & Fondsenwerving Kosten corporate 923 1.182 1.105 Kosten marketing communicatie 848 751 Kosten interactief 694 788 Werving baten Kosten - Fondsenwerving 3.297 3.357 2.983 5.762 6.078 4.088 Af: doorbelaste kosten eigen organisatie -1.010-1.011-631 4.752 5.067 3.457 Beheer en Administratie Staf en ondersteunende afdelingen - Directie 375 384 394 - Financiën & Control 1.902 1.978 1.874 - Human Resource Management 672 851 765 - HRM - bureau predikanten 484 626 442 - C&F- servicedesk 551 453 465 - Facilitaire Zaken 7.377 7.212 7.184 - Hydepark 1.208 1.327 1.196 Af: onderlinge doorbelaste kosten eigen organisatie -894-921 -897 11.675 11.910 11.423 Algemene (centrale) posten 954 487 937 Besteed aan doelstelling 74.760 66.862 74.269 Beschikbaar voor doelstelling 75.482 66.862 83.849 Totaal resultaat 722 0 9.580 Dekking door bijdragen uit/naar Protestantse Kerk in Nederland - bestemmingsreserves 1.493 530 - bestemmingsfondsen 24 81 1.517 0 611 Kerk in Actie - revolving funds -3.364-2.030 - actiepotten en best.-fondsen 1.818 10.027-1.546 0 7.997 Operationeel resultaat Dienstenorganisatie 751 0 972

8 Werelddiaconaat Kerk in Actie blijft opkomen voor mensen die in een moeilijke situatie verkeren, door wat voor omstandigheden dan ook. Zij spreekt zich uit voor het behoud van ontwikkelingssamenwerking en voor betere en goed toegankelijke voorzieningen voor mensen die voor kortere of langere tijd hulp nodig hebben. Het jaarverslag van Kerk in Actie kunt u vinden op www.kerkinactie.nl. Weg van Leven Mensen geven in deze tijd aan dat zij voeding nodig hebben voor hun geestelijk leven. Weg van Leven is een project dat hierbij aansluit. Het gaat er om persoonlijk en gezamenlijk ruimte te maken voor de geestelijke weg. In het project worden de hulpmiddelen daarvoor aangereikt: geestelijke oefeningen, afbeeldingen en teksten. In de hectiek van het leven raak je soms de weg kwijt. Dat is iets van alle tijden. De woestijnvaders van het vroege christendom werden al bezocht door mensen die hen om een woord vroegen, iets dat richting geeft. Zoeken naar een weg Het gaat erom een weg te vinden die begaanbaar is of die begaanbaar worden kan. Het gaat erom je die weg eigen te maken. Er wordt niets opgelegd van buitenaf. De weg is niet van tevoren uitgestippeld. Het is mooi om dat zoeken naar een begaanbare weg in een gemeenschap te doen. De kerk is krachtig in verhalen en in gemeenschapsvorming. Dat moeten we uitbuiten. Weg van Leven sluit goed aan bij de behoeften die mensen hebben in deze tijd van kerk-zijn en trekt ook mensen aan de rand van de kerk. Het doel van het project was een bijdrage te leveren aan geloofsverdieping en het geloofsgesprek voeren. Zes gemeenten uit de breedte van de kerk deden mee aan de pilot die in 2011 plaatsvond. Het viel bij alle gemeenten goed. Sommige hebben er een eigen draai aan gegeven. Er werd geoefend met Lectio Divina, een eeuwenoude christelijke manier om je te bezinnen op het Woord van God. Het project gaat verder In 2012 is Weg van Leven beschikbaar voor alle gemeenten en gekoppeld aan het thema geloof-hoop-liefde waardoor het flexibel is uit te voeren in iedere periode van het kerkelijk jaar. Voor meer informatie zie www.pkn.nl/ wegvanleven. Zending In het zendingswerk van Kerk in Actie staat het contact tussen kerkelijke gemeenten wereldwijd en de plaatselijke gemeenten van onze kerk in Nederland steeds meer centraal. Daarbij gaat het niet alleen om de verkondiging van het evangelie, maar ook om het uitwisselen van kennis en ervaring, bijvoorbeeld met het bijbelgebruik in de plaatselijke context en de diaconale inzet. Ook bij het werken aan verzoening tussen religies is het goed om ervaringen uit te wisselen tussen kerken wereldwijd. 40dagentijd 2011 Tijdens de 40dagentijd stelde Kerk in Actie het thema Ik zie je centraal. Met dit thema werd benadrukt hoe belangrijk het is om oog te hebben voor andere mensen, in de eerste plaats mensen in je directe omgeving, maar ook mensen verder weg die door rampen en oorlog worden getroffen. Noodhulpacties Haïti en Hoorn van Afrika In de Hoorn van Afrika verleenden ICCO en Kerk in Actie met de Samenwerkende Hulporganisaties hulp aan de slachtoffers van droogte en hongersnood. In Haïti is na de aardbeving in 2010 gestart met het bouwen van huizen. Dit is in 2011 voortgezet. De vier organisaties die de actie in Haïti afronden - Cordaid Mensen in Nood, Tear, Terre des Hommes en Dorcas - hebben samen ruim 35 miljoen euro Giro 555-gelden ingezet voor noodhulp en wederopbouw in Haïti. Zij hebben daarmee hun deel van de actieopbrengst volledig besteed. De elf overige hulporganisaties, waaronder Kerk in Actie, voeren nog tot eind 2014 wederopbouwprogramma s uit met geld uit de actieopbrengst. In augustus 2011 is de actie van de Samenwerkende Hulporganisaties voor de Hoorn van Afrika gestart met een uiteindelijk resultaat van 25 mln. Hiervan is 2,8 mln. toegekend aan Kerk in Actie/ICCO. Via Kerk in Actie is 1,1 mln. ontvangen voor de noodsituatie in Afrika. Door de SHO-actie is er - volgens gemaakte afspraken - geen actieve eigen werving geweest. Programma Jeugdwerk Protestantse Kerk Het programma Protestantse Kerk is verantwoordelijk voor de coördinatie van het jeugdwerk in en vanuit de Protestantse Kerk in Nederland. Het landelijk jeugdwerk wordt uitgevoerd door vier jeugdorganisaties: JOP (jeugdorganisatie Protestantse Kerk in Nederland ), HGJB (Hervormd Gereformeerde Jeugdbond), WELJA (Werkgroep Evangelisch Lutherse Jongerenactiviteiten) en V-Link (Vrijzinnig jeugdwerk). JOP ondersteunt het kerkelijk jeugdwerk in plaatselijke gemeenten, in het bijzonder de jeugdleiders en coaches die plaatselijk werken met kinderen en jongeren. Het aantal uitgezonden jeugdwerkers blijft toenemen. Eind 2011 stond de teller op 38 fte. KIDS Express Op 1 november 2011 is de KIDS Express officieel van start gegaan. De KIDS Express vertelt over de reis van Rob, Esmee en Rachel door de tijd: van nu naar de tijd van de Bijbel en weer terug. De Bijbelse avonturen van Rob, Esmee en Rachel blijken van alles te maken te hebben met hun leven hier en nu, in hun eigen tijd en buurt. De KIDS Express bestaat uit vijf caravans, elk met een eigen thema rond een Bijbelverhaal. Bekijk de site www.kids-express.nl en bezoek (of boek) deze bijzondere ervaring. Xnoizz Flevo Festival Het Xnoizz Flevo Festival is met meer dan 10.000 bezoekers het grootste christelijke muziekfestival van Europa en wordt jaarlijks in augustus georganiseerd in Bussloo bij Apeldoorn. Het festival biedt jongeren een breed programma aan met muziek uit binnen- en buitenland, lezingen, cabaret, theater, kunst, sport en workshops. Het Xnoizz Flevo Festival wil jongeren de gelegenheid bieden de essentie van het christelijk geloof te ontdekken in een ongedwongen en feestelijke omgeving. JOP organiseert dit festival, samen met de Evangelische Omroep en Youth for Christ. In 2011 mocht de organisatie hare koninklijke hoogheid Prinses Máxima verwelkomen. Zij verleende haar medewerking aan een workshop over microkrediet en microfinanciering.

9 Werkmateriaal JOP In 2011 is besloten om het blad JOP Coach Magazine te gaan transformeren tot een aantal verschillende werkvormen (online en offline). Doel hiervan is om nog beter aan te sluiten bij de wensen en vragen van de jeugdwerkers in de plaatselijke gemeente. JOP kreeg een nieuwe huisstijl en een nieuwe website in 2011. In lijn met de nieuwe huisstijl zijn verschillende nieuwe producten vormgegeven. Er is ook gewerkt aan integraal aanbod en ondersteuning op de volgende kennisdomeinen: Geloofsopvoeding, Dienen, Vieren, Leren, Gemeenteopbouw en Presentie. GVO-lokaal en -algemeen Het onderdeel GVO Godsdienstig Vormingsonderwijs (GVO) is verantwoordelijk voor alle management- en uitvoeringstaken van de stichting Protestants Centrum GVO. Deze stichting treedt op als werkgever van docenten godsdienstonderwijs op openbare scholen. Voordat de rijksfinanciering in 2009 een feit werd, waren deze docenten in dienst van - of als vrijwilliger werkzaam voor - plaatselijke gemeenten, plaatselijke commissies of IKOS-afdelingen. In 2011 kwamen er meer docenten bij en nam het aantal lessen dat gegeven werd toe. Aan het eind van 2011 gaven 416 docenten (2010: 429) namens de stichting samen 2.170 lessen per week. (2010: 2.025). Stafafdeling HRM Onder de stafafdeling HRM valt niet alleen het interne personeelsbeleid van de dienstenorganisatie, maar ook een breed scala aan andere activiteiten, zoals dienstverlening aan predikanten, kerkelijk werkers en kerkenraden. Protestants Centrum voor Toerusting en Educatie Het Protestants Centrum voor Toerusting en Educatie (PCTE) is het professionele instituut voor scholing en ontmoeting van de vrijwilligers en betaalde krachten van de Protestantse Kerk. Het Bezinningscentrum maakt hier deel van uit. Het PCTE organiseert, ontwikkelt en coördineert een scala aan cursussen met het oog op deskundigheidsbevordering. Waar mogelijk wordt ook de toerusting van gemeenteleden ondersteund. Landelijk cursuswerk In het landelijk cursuswerk is een duidelijke groei waarneembaar. Er is een veelzijdig aanbod op het gebied van gemeenteopbouw, pastoraat, zending en werelddiaconaat en nog veel meer. Een voorbeeld van een van die cursussen vindt u in de zijkolom op pagina 8: Weg van leven. In 2011 werden ook twee studiedagen georganiseerd, die door 116 deelnemers bezocht werden. Daarnaast waren we partner in de organisatie van Veelkleurig vieren van Eredienst Creatief, een symposium met 155 deelnemers. Permanente educatie In 2011 is er veel werk verzet voor de permanente educatie van predikanten en kerkelijk werkers, die als gevolg van de aanbevelingen in de nota Hand aan de Ploeg wordt ingevoerd. De Commissie Permanente Educatie krijgt hierbij ondersteuning vanuit het Toerustingscentrum. De commissie kwam in 2011 vier keer bij elkaar. Naast het ontwikkelen van het accreditatiekader (er moet worden bepaald wat deugdelijke opleidingen, cursussen of studiedagen zijn) werden aanvragen voor erkenning binnen de vrije ruimte behandeld, zowel van individuele aanvragers als van opleidingen. Van aanbieders zijn in 2011 meer dan 50 scholingsactiviteiten erkend, variërend van studiedagen tot volwaardige opleidingen. Met de PThU (Protestantse Theologische Universiteit) en de vier Hbo-opleidingen, die door de Protestantse Kerk in Nederland erkende opleidingen bieden, zijn afspraken gemaakt over het aangestuurde aanbod en in samenwerking met de afdeling ICT werd het digitale register ontwikkeld. Dit register zal met ingang van de verplichting toegankelijk zijn. Mobiliteitsbureau predikanten en kerkelijk werkers In het kader van het beroepingswerk voor predikanten passeert elke vacature in de plaatselijke gemeente het mobiliteitsbureau. Er zijn dagelijks vele contacten met vertegenwoordigers van vacante gemeenten (kerkenraden en beroepingscommissies) en met predikanten, proponenten en kerkelijk werkers. Bij de bevordering van de doorstroming van predikanten is ook uitdrukkelijk gedacht aan losgemaakte Theodoor van der Kooi Theodoor is Business Intelligence Specialist op de afdeling F&C - planning & control. Een organisatie kan niet functioneren zonder een stevig administratief fundament. Een goede informatievoorziening is daarbij erg belangrijk. Theodoor houdt zich voor een belangrijk deel bezig met het toegankelijk maken van de informatie uit Websolutions, het administratieprogramma waar de hele dienstenorganisatie op draait en andere systemen. Mijn passie is om ICT in te zetten en daarmee het werk efficiënter en aangenamer te maken. Nieuwe ICT-toepassingen betekenen automatisch dat het werk steeds verandert en de mensen mee moeten veranderen. De uitdaging is om dit in goede banen te leiden. Rapportagemodel In 2011 is gewerkt aan een nieuw financieel rapportagemodel. Volgens dit nieuwe model krijgen de managers maandelijks op maat informatie over de stand van zaken van de financiën. De nieuwe manier van werken is met succes ingevoerd. Theodoor zegt: Voor mij hield het in dat er een flinke dosis geduld, vasthouden aan de koers en veel communicatie nodig was om iedereen aan het programma te laten wennen en ermee te leren werken. CRM-facturering Er worden nogal wat producten geleverd via het Dienstencentrum. Het gaat dan om bestellingen via de webwinkel maar ook om solidariteitskas, automatische kerkelijke bijdrage of actie kerkbalans. In 2011 is hiervoor een CRM-pakket in gebruik genomen. CRM staat voor Customer Relationship Management en gaat over de werkwijze en technologie waarbij het optimaliseren van alle contacten met de klant centraal staat. De bestellingen en facturering worden nu gedaan in CRM maar de betaling wordt afgehandeld in Websolutions, aldus Theodoor. Samen net anderen slaagde hij er in dit proces op de rails te krijgen.

10 predikanten (ord. 3-20), om daarmee de wachtgelduitkeringen uit de centrale kas predikantstraktementen te reduceren. Irma Pijpers Irma is JOP medewerkster en werkt in het team producten en ontwikkeling. Door de geboorte van haar zoontje ontbrak Irma in 2011 een tijd op kantoor. Collega s hebben haar werk voortgezet en afgemaakt. Ze is trots op de kalenders die gemaakt zijn voor de 40dagentijd en voor de adventscampagne. Aan de laatste heeft ze nog wel meegewerkt. De kalenders werden goed verkocht. Voor dit materiaal wordt samengewerkt met de materiaalontwikkelaars van kindernevendienstmethoden Bonnefooi en Kind op Zondag. Deze samenwerking was erg plezierig. Er werd materiaal gemaakt waar kinderen gewoon thuis aan de keukentafel mee aan de slag konden. Het is inspirerend om creatieve manieren te vinden om bezig te zijn met geloofsopvoeding. Irma: In 2011 is besloten om te stoppen met JOP Coach Magazine, het blad waar ik hoofdredacteur van was. Aangezien het abonnementenaantal terugliep, moest er iets gebeuren. De opties waren stoppen, reorganiseren of er praktische werkbladen van gaan maken. We hebben ervoor gekozen om te stoppen. Het is wel jammer maar het is een goede beslissing. Inmiddels is een database gerealiseerd waar gratis werkvormen voor club en catechese te downloaden zijn. Ook ouder materiaal komt er op te staan. De gebruikers kunnen de informatie gratis van de website halen. Als gemeenten leuke dingen hebben bedacht en uitgevoerd, kunnen zij die ook toevoegen. Zo kunnen andere gemeenten daar weer gebruik van maken en worden gemeenten echt met elkaar in contact gebracht. Creatief samenwerken Ik vind het prettig als ik in mijn werk creatief kan zijn en kan samenwerken met anderen. Ik wil niet in een eigen kringetje blijven rondcirkelen maar juist overstijgend bezig zijn. Het allerleukste vind ik het ontwikkelen van een product. Daarbij zijn uiteraard wel kaders nodig. Bij het Mobiliteitsbureau zijn inmiddels ook acht interim-predikanten in landelijke dienst (totaal 5,5 fte; drie personen hebben een aanstelling voor de volledige werktijd, een vijftal heeft een aanstelling voor beperkte werktijd). Deze interim-predikanten voorzien in een groeiende behoefte. Ze worden tijdelijk ingezet in verschillende (meest vacante) gemeenten met het oog op onder andere rouwverwerking van het verleden, nieuwe beleidsontwikkeling, herstructurering, reorganisatie en in conflictueuze situaties. In toenemende mate wordt ook gevraagd naar een tijdelijke voorziening als hulpdiensten. Werkbegeleiding predikanten en kerkelijk werkers Beginnende predikanten en kerkelijk werkers zijn gediend met een tijdelijke ondersteuning door een getrainde collega. Deze mentoren stimuleren de beginnende collega tot blijvend reflecteren op hun functioneren. Het aantal begeleide beginnende predikanten bedroeg 49. Het aantal begeleide beginnende kerkelijk werkers bedroeg 22. Predikanten en kerkelijk werkers weten in de regel de werkbegeleiding te vinden als zij ondersteuning zoeken bij het reflecteren op (onderdelen van) hun functioneren. Werkbegeleiding op verzoek is er voor predikanten die behoefte hebben hun eigen functioneren en werksituatie nader te bekijken. Dit kan in de vorm van een periodieke evaluatie, maar ook naar aanleiding van een speciale situatie, zoals een verstoorde balans tussen werk en vrije tijd. De werkbegeleider kijkt mee naar de complexe werksituatie van de predikant en helpt hem of haar deze te analyseren en er greep op te krijgen. Geestelijke begeleiding Gerichte aandacht voor de geloofsontwikkeling van predikanten en kerkelijk werkers blijft van belang. Om in deze samenleving mensen te kunnen begeleiden op hun geestelijke zoektocht, moeten predikanten en kerkelijk werkers voortdurend zorg besteden aan hun spiritualiteit. Daarbij kan geestelijke begeleiding steunend zijn. In september 2011 is een nieuwe groep deelnemers aan de opleiding Geestelijke Begeleiding gestart. Binnen het team werkbegeleiding is eind 2011 een nieuwe collega geworven die het aanbod van geestelijke begeleiding aan predikanten en kerkelijk werkers verder zal gaan uitbouwen. Kerkelijk werkers In april 2011 besprak de generale synode het voorstel van de Beleidscommissie Predikanten met betrekking tot de positie van de kerkelijk werker (HBO-theoloog). Na de synodevergadering heeft het Generaal college voor de kerkorde de opdracht gekregen de voorstellen te vertalen in voorstellen tot wijziging van de kerkorde. In tweede lezing zullen deze voorstellen in november 2012 aan de orde komen. Dan zorgen moderamen en de dienstenorganisatie ook dat er een goede registratie van kerkelijke werkers komt met een passende regeling voor hun arbeidsvoorwaarden. Er zal een onderzoek komen naar de mogelijkheid om kerkelijk werkers in dienst te nemen van de landelijke kerk ten behoeve van hun arbeid in een gemeente. Hand aan de ploeg De werkbegeleiding is actief betrokken bij de ontwikkeling en implementatie van nieuw beleid in het kader van De Hand aan de Ploeg. In het najaar van 2004 werd door het moderamen van de Generale Synode de Brede studiecommissie inzake beleidsvisie predikantsbezetting ingesteld met de opdracht beleid te ontwikkelen met betrekking tot de predikanten en kerkelijk werkers binnen de Protestantse Kerk in Nederland. Dit leidde tot de bespreking en aanvaarding van achtereenvolgens de rapporten Pastor in beweging (november 2006), Werk in de wijngaard (mei 2007), De wissel voorbij (november 2008) en De hand aan de ploeg (april 2009). Met name bij de thema s samenwerking van gemeenten en teamvorming van predikanten en kerkelijk werkers, hebben verschillende werkbegeleiders grote betrokkenheid gehad. Onderzocht werden zaken als teamvorming, functionele differentiatie, de samenwerking tussen professionals enerzijds en gemeenten anderzijds, de factoren voor succesvolle samenwerking en de rol van steunverlening bij samenwerking. In de novembersynode van 2012 zal de eindrapportage op deze thema s met voorstellen voor besluitvorming worden aangeboden.

11 Expertisecentrum Het Expertisecentrum adviseert de Protestantse Kerk en de dienstenorganisatie over beleid en inhoudelijk werk. Daarbij wordt gebruik gemaakt van interne en externe specialisten en deskundigen. Het centrum vervult een makelaarsfunctie en wil gevraagde en aanwezige kennis bij elkaar brengen. Het werkt in goed overleg met de programmamanagers en met het Protestants Centrum voor Toerusting en Educatie PCTE. Het gaat om onderzoek naar de behoeften van gemeenten, dienstverleningsregistratie, trendonderzoek, analyse van goede en minder goede werkwijzen en een projectmatige aanpak. Uitgevoerde onderzoeken worden in overleg met de opdrachtgever geëvalueerd. Voorbereiding visienota In 2011 is onder andere intensief meegewerkt aan het voorbereidingsproces op weg naar de nieuwe visienota De hartslag van het leven. Rapport daderbeleid Aan de generale synode is in november 2011 een rapport over daderbeleid (in verband met seksueel misbruik) gepresenteerd. Het rapport is aanvaard. Kerkorde in veranderende context Samen met de Council for World Mission, Kerk in Actie, de PThU en de (burgerlijke) gemeente Dordrecht werd een conferentie belegd over Church polity in a changing context. De conferentie, onder leiding van prof. dr. Leo J. Koffeman, had als doel om ervaringen en visies met betrekking tot de contextualisering van het protestants kerkrecht uit te wisselen. Hierdoor kan de theologische discipline kerkrecht inhoudelijk en methodologisch verbeteren. Wat betreft deelname en inhoud was de conferentie een groot succes, met enthousiaste reacties van de deelnemers. Een verslagbundel is in voorbereiding en enkele suggesties voor technische verbeteringen zijn vastgelegd. Een groot aantal buitenlandse gasten heeft aansluitend aan de conferentie de novembervergadering van de generale synode bezocht. Daartoe is een aantal synoderapporten in het Engels samengevat. Islamnota De in november 2010 door de synode aanvaarde Islamnota is in opdracht van de synode herzien en in het Engels vertaald. Vervolgens is zij in 2011 aan een groot aantal relaties in binnen-en buitenland toegezonden. Personeelsformatie dienstenorganisatie Verloop basisformatie Dienstenorganisatie in fte's De hartslag van het leven De hartslag van het leven heet de nieuwe visienota van de Protestantse Kerk in Nederland. Kern van de visienota is de hoop dat er toekomst is voor geloof en kerk, omdat er meer is dan onze mogelijkheden en onmogelijkheden, meer dan de dode herhaling van zetten. Dat meer wordt ons gegeven door de levende Geest. Het is een voorrecht om te geloven en bij de kerk te horen. Ook vandaag gaan wereldwijd velen de weg van het geloof en beleven mannen en vrouwen, ouderen en jongeren de vreugde van het evangelie. De visienota wil aan gemeenteleden en kerkenraden (nieuwe) zin geven om kerk te zijn. Dat lukt niet door iets nieuws te verzinnen of door een truc toe te passen, maar door terug te gaan naar de bron: de Heer van de kerk. Vanuit die bron geeft deze nota een inspirerende visie op kerk-zijn in deze tijd. In het eerste deel worden vier thema s uitgewerkt: de inhoud, de vorm, de samenleving en kerk met anderen. In het tweede deel worden praktische handvatten gegeven bij deze thema s. Er is een gesprekshandleiding beschikbaar om het gesprek over de visienota in kerkenraden en gemeenten te stimuleren. Basisformatie 450 425 400 375 350 325 300 Inspiratie De visienota is niet bedoeld als geloofsbelijdenis of theologische verhandeling, maar als een korte, krachtige en inspirerende tekst. Het stuk wil richting geven aan de beleidsplannen die de Kerk voor de komende jaren gaat uitwerken. De uitwerking van deze visie zal de komende jaren in het beleidsplan van de dienstenorganisatie en in aparte beleidsnotities aan de synode worden voorgelegd. 275 250 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Jaar Begroot Gemiddeld Werkelijk 2012 De visienota kan besteld worden à 3,95 bij www.boekencentrum.nl. Op de website van de Protestantse Kerk in Nederland www.pkn.nl > organisatie > Protestantse Kerk > missie en visie > visienota 2012, kunt u niet alleen de visienota maar ook de gesprekshandleiding downloaden.

12 Stafafdeling Communicatie & Fondsenwerving De gezamenlijke afdeling Communicatie & Fondsenwerving van ICCO en de dienstenorganisatie is het concentratiepunt van de externe en interne communicatie, campagnes, de klantcontacten, relatiebeheer naar doelgroepen en de vrijwillige geldwerving voor beide organisaties. De afdeling werkt in opdracht van de raad van bestuur van ICCO en de directie van de dienstenorganisatie. In 2011 is er gewerkt aan een internationale huisstijl ten behoeve het werk van ICCO en Kerk in Actie. Colofon Dit is een uitgave van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland. Tekst en redactie: Anka Voskuilen. Foto s: Marieke Viergever, Utrecht, augustus 2012, Vormgeving omslag visienota: Anton Sinke. Bronnen Financieel jaarverslag en jaarrekening Protestantse Kerk in Nederland over het boekjaar 2011, 29 juni 2012 (KDB 12-03) Financieel jaarverslag en jaarrekening dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland over het boekjaar 2011, uitgebracht door het bestuur van de dienstenorganisatie aan de kleine synode, 29 juni 2012 (KDB 12-04) Jaarverslag Kerk in Actie 2011, 29 juni 2012 (KDB 12-05) Sociaal Jaarverslag 2011, uitgebracht door de stafafdeling HRM aan de kleine synode, 29 juni 2012 (AZ 12-10) Meer weten? Dit katern biedt de kerncijfers en een samenvatting van de verschillende jaarverslagen van kerk en dienstenorganisatie over 2011, goedgekeurd door de kleine synode op 29 juni 2012. Bovengenoemde financiële jaarverslagen en het Sociaal Jaarverslag zijn te downloaden via: www.pkn.nl > actief-inde-kerk > besturen > synode > synodeagenda. Het jaarverslag van Kerk in Actie is te raadplegen via www.kerkinactie.nl > particulieren > wie zijn we > jaarverslag of op de homepage. Foto omslag Elf leden van het team bibliotheek en archieven dat in totaal uit 22 mensen bestaat. V.l.n.r. Achterste rij: Bert Drost, Bert Woltinge, Anno Bolhuis, Robin Dorsman Tweede rij: Fennie Duursema, Anton Westbroek, Kees de Kruijter Voorste rij: Elanka Lasthuis, Anneke Werner, Coba Veltum, Gert Hemstede Investeren in fondsenwerving Om de dalende lijn in de financiële opbrengsten een halt toe te roepen, werd binnen C&F een bezinning gestart. De nieuwe acties in de richting van particulieren werpen vruchten af. Gezamenlijk hadden de acties in 2011 een instroom van 24.075 nieuwe relaties tot resultaat tegenover een uitstroom van 14.200 particulieren. Dat is een prachtig resultaat en geeft aan dat investeren loont. Ook in 2012 wordt hierin verder geïnvesteerd. De collecteopbrengsten blijven een dalende lijn vertonen. Veel is er nog te winnen in het kader van versterking van relatieopbouw met de gemeenten. C&F ontwikkelde daarom een communicatiestrategie voor Kerk in Actie. SHO-acties Haïti en Hoorn van Afrika De afdeling communicatie en fondsenwerving was verantwoordelijk voor het in goede banen leiden van de noodhulpacties, die samen met de andere SHO-partners werden uitgevoerd. Zie hiervoor bij bij het Programma Kerk in Actie onder Noodhulpacties Haïti en Hoorn van Afrika. Het actiecentrum was tijdens de inzamelingsactie gevestigd in het landelijk dienstencentrum in Utrecht. Corporate communicatie De unit corporate communicatie is verantwoordelijk voor de mediacontacten en voor een deel van de externe communicatie van de generale synode, moderamen, bestuur en de dienstenorganisatie. Daarnaast behoort ook de interne communicatie en de coördinatie van de gehele communicatie tot de taken van deze unit. De onderwerpen waarover de generale synode sprak, zoals bijvoorbeeld de visienota, zijn onder de aandacht van de media gebracht door persconferenties, aankondigingen en persoonlijke perscontacten. De website is één van de voornaamste communicatiemiddelen van de Protestantse Kerk. Het jaar 2011 stond in het teken van de bouw van een nieuwe website, die in 2012 online ging. Ondernemingsraad In 2011 adviseerde de Ondernemingsraad positief over de transitie binnen het programma Kerk in Ontwikkeling waarbij gemeenteadviseurs in kleinere teams gingen samenwerken en zich meer specialiseerden, en over een onderzoek naar de optimalisering van het proces van product-idee tot aan bezorging bij de klant. Daarnaast stemde de ondernemingsraad in met het reglement voor cameratoezicht in en rond het Landelijk Dienstencentrum, een wijziging van de telewerkregeling en een wijziging van het aanstellingsbeleid met betrekking tot de invoering van een Verklaring Omtrent Gedrag en een gedragscode voor medewerkers in het jeugdwerk. Verder besprak de ondernemingsraad een groot aantal andere onderwerpen met de bestuurder, waaronder de samenwerking tussen ICCO en Kerk in Actie, de voortgang van de gemeenschappelijke afdeling Communicatie en Fondsenwerving, de notitie met betrekking tot het onroerend goed, de eindrapportage van het LRP-project, de jaarrekeningen van 2010 en de begrotingen voor 2012. Ook kwamen diverse Arbo- en HRM-onderwerpen aan de orde, zoals het Arbo jaarplan, de wervings- en selectieprocedure en het gedifferentieerd personeelsbeleid. In juni vond de jaarlijkse ontmoeting plaats met het bestuur van de dienstenorganisatie. Hierbij ging het onder andere over de toekomst van de dienstenorganisatie op de langere termijn.