Onderwerp: Toelichting BenW-adviesnota Afdeling/team : Financiën Kostendekkendheid leges begroting 2015 Afdelingshoofd Auteur : Willemstein-Houbiers, F.M.E. : Ramakers, R.H.J. Datum vergadering : 1. Aanleiding Ter voorbereiding op de begroting 2015 en de legesverordening 2015 hebben we aan de hand van de begroting 2014 de kostendekkendheid van de leges bekeken. 2. Uitgangssituatie en doelstelling In artikel 229 b eerste lid van de gemeentewet is bepaald dat de legestarieven zodanig vastgesteld moeten worden dat de geraamde baten van de rechten niet uitgaan boven de geraamde lasten. De legesverordeing is verdeeld in 3 titels Titel 1 Algemene dienstverlening Denk hierbij met name aan paspoorten, rijbewijzen, burgerlijke stand, naturalisatie e.d. Titel 2 Dienstverlening vallend onder fysieke leefomgeving/omgevingsvergunning Denk hierbij met name aan de omgevingsvergunning Titel 3 Dienstverlening vallend onder Europese dienstenrichtlijn fysieke leefomgeving/omgevingsvergunning De naamgeving van deze titel is wellicht wat verwarrend, maar hieronder vallen de evenementenvergunning, vergunning in kader Drank- en Horecawet en gebuiksvergunningen. De kostendekkendheid moeten we berekenen per titel. Dit betekent dat we een overdekking op de ene titel niet mogen compenseren met een onderdekking op de andere titel. De vorige berekening van de kostendekkendheid hebben we gebaseerd op basis van de begrotingscijfers 2012. Nu hebben we de berekening uitgevoerd op basis van de begrotingscijfers 2014. Bij de vorige berekening hebben we alleen de kostendekkendheid bekeken van de titels 1 en 2. Titel 3 is destijds niet bekeken omdat op dat moment onduidelijk was wat hier allemaal onder valt. Dat is nu wel duidelijk. Op basis van de kostendekkendheidsberekening geven we een advies over de mogelijkheden om de legestarieven aan te passen met ingang van 2015. We beperken ons in dit advies tot de tarieven zoals deze zijn opgenomen in tarieventabel behorende bij de legesverordening. De tarieven voor de lijkbezorgingsrechten vallen hier niet onder en zijn opgenomen in de verordening op de lijkbezorgingsrechten. 3. Rol gemeente en visie en strategie participatie Niet van toepassing Verseon kenmerk: 1
4. Toelichting Conclusies onderzoek Net als vorige keer is de belangrijkste conclusie van het onderzoek dat we op dit moment binnen de 3 titels nog niet kostendekkend werken. We hebben dus theoretisch de mogelijkheid om de legestarieven voor diverse producten in 2015 te verhogen zonder in conflict te komen met artikel 229b lid van de gemeentewet. Onderzoek We hebben per titel bekeken welke leges er allemaal zijn opgenomen in de tarieventabel. Vervolgens hebben we per heffing gekeken welke baten we hebben geraamd. Daarna hebben we gekeken welke lasten hier tegenover staan. De lasten zijn verdeeld in de volgende categoriën: Personeelskosten Materiële kosten Overhead Automatisering Huisvesting Per kostensoort hebben we bekeken welke bedragen we wel of niet in de berekening mogen meenemen. In de bijlage treft u de berekening en de onderbouwing aan. We hebben zoals gezegd gebruik gemaakt van de geraamde cijfers uit de begroting 2014. Dit leidt uiteindelijk tot de volgende bedragen: Titel 1 Algemene dienstverlening GERAAMDE LASTEN: Personeelskosten 133.221 Materiele kosten 71.763 Overhead 37.742 Automatiseringskosten 27.360 Huisvestingskosten 11.205 281.291 GERAAMDE BATEN: 210.304 KOSTEDEKKENDHEID 75% Titel 2 Dienstverlening vallend onder fysieke leefomgeving/omgevingsvergunning GERAAMDE LASTEN: Personeelskosten 375.024 Materiele kosten 11.210 Overhead 98.436 Automatiseringskosten 96.215 Huisvestingskosten 33.228 614.113 GERAAMDE BATEN: 180.351 KOSTEDEKKENDHEID 29% Titel 3 Dienstverlening vallend onder Europese dienstenrichtlijn fysieke leefomgeving/omgevingsvergunning GERAAMDE LASTEN: Personeelskosten 12.278 Verseon kenmerk: 2
Materiele kosten 0 Overhead 593 Automatiseringskosten 369 Huisvestingskosten 201 13.441 GERAAMDE BATEN: 1.500 KOSTEDEKKENDHEID 11% Ter vergelijking de berekening op basis van de begroting 2012 resulteerde in de volgende percentages Titel 1: 68% Titel 2: 49% Titel 3: niet berekend Het fors lagere percentage bij titel 2 heeft hoofdzakelijk te maken met het feit dat we de raming voor de bouwleges verlaagd hebben. Vanwege de crisis en den hierdoor stagnerende woningmarkt wordt er de laatste jaren minder gebouwd. Hierdoor ontvangen we ook minder bouwleges. De belangrijkste conclusie is dat we binnen de wettelijke grenzen nog mogelijkheden hebben om de tarieven te laten stijgen. Dit wil echter niet zeggen dat we de tarieven ook moeten verhogen. Gelet op de kostendekkingspercentages hebben we twee mogelijkheden - Verlaging lasten - Verhoging baten Verlaging lasten Hier is weinig winst te behalen. Het grootste deel van de kosten bestaat uit personeelslasten. Deze lasten hebben we bepaald door de tijdsbesteding van de producten te bepalen en dit te vermenigvuldigen met de uurtarieven. Schrappen in personeel levert dus geen verlaging van lasten op omdat de tijdsbesteding per product, het tarief van de medewerkers en de aantallen niet wijzigen. Verhoging baten Op basis van de bovenstaande berekeningen kunnen we de tarieven verhogen. Dit is echter niet zonder meer mogelijk. We moeten rekening houden met beperkingen. Titel 1 Algemene dienstverlening Binnen titel 1 kunnen we niet alle tarieven zomaar verhogen. Er zijn een aantal legestarieven waarvoor wettelijke maximumbedragen gelden (in de tabel aangeduid met *) of die wettelijk op een bepaald bedrag zijn vastgesteld (in de tabel aangeduid met **). In onderstaande tabel hebben we aangegeven wat de vastgestelde maximumtarieven zijn en welk tarief wij voor dit produkt hanteren. Daarnaast hebben we aangegeven om hoeveel producten het gemiddeld gaat op jaarbasis. Hiertoe hebben we het gemiddelde genomen van de aantallen van afgelopen 3 jaar. Helaas zijn nog niet alle maximumtarieven bekend. In een aantal gevallen hebben we daarom nog de maximumtarieven voor 2013 vermeld (gemarkeerd met ***). Soort leges Max. tarief (2014)*** Beesel (2014) Gem. aantal prod 2011-2013 Leges burgerlijke stand ** 12,50 12,50 180 Verklaring van huwelijksbevoegdheid ** 22,30 22,30 2 Naturalisatie (enkelvoudig, standaard)** 821,00 821,00 12 Verklaring omtrent gedrag ** 30,05 30,05 377 Paspoorten * 50,35*** 49,90 1.100 ID kaarten (NIK)* 41,90*** 41,50 1250 Jeugdtarief NIK * 31,85*** 31,45 250 Zakenpaspoort * 50,35*** 49,90 3 Verseon kenmerk: 3
Spoedtoeslag ** 46,60*** 46,60 25 Rijbewijzen * 38,48 37,25 1.050 Rijbewijzen, verhoging spoedprocedure ** 34,10*** 34,10 34 Leges APV, Kansspelen (speelautomaten) * 56,50*** 56,50 11 * Betreft maximale tarieven ** Betreft vastgestelde tarieven (dus hier mogen we niet onder gaan zitten) *** Betreft de maxima van 2013. Cijfers 2014 zijn nog niet bekend Voor de wettelijk vastgesteld tarieven hebben we geen keuze. Daar waar we nog niet de maximale tarieven hanteren kunnen we de tarieven nog verhogen. Deze produkten zijn in de tabel grijs gearceerd. Voor alle overige tarieven binnen titel 1 van de legesverordening mogen we zelf de hoogte van de leges bepalen. De geraamde lasten titel 1 bedragen 281.291 De geraamde baten titel 1 bedragen 210.304 Verschil afgerond 71.000 We kunnen de totale baten dus nog met 71.000 laten stijgen. Als we de grijs gearceerde tarieven ophogen tot het maximum (uitgaande van de genoemde aantallen) dan levert dat ca. 2.400 extra leges op. We verwachten niet dat deze extra legesopbrengst veel wijzigt als we dit herberekenen op basis van de (nog vast te stellen) nieuwe maximumbedragen voor 2014. De overige leges mogen we dan nog met ca. 68.600 verhogen. Het betreft hier producten die we relatief weinig verstrekken. Om aan extra leges te komen moeten we de tarieven dan extreem verhogen. Dit is niet realistisch. Voorstel We stellen voor de legestarieven waarvoor een maximumtarief geldt met ingang van de begroting 2015 te verhogen tot de maximumtarieven. Dit levert een meeropbrengst op van ca. 2.400. We stellen voor de overige tarieven te indexeren met de prijsmutatie overheidsconsumptie onderdeel lonen en salarissen zoals deze in de circulaires van het gemeentefonds jaarlijks worden aangegeven. Omdat aantallen producten waar het hier om gaat en het indexpercentage nog niet bekend is, kunnen we geen indicatie geven van de meeropbrengst. Naar verwachting gaat het niet om grote bedragen. Titel 2 Dienstverlening vallend onder fysieke leefomgeving/omgevingsvergunning Met betrekking tot de leges die onder deze titel vallen zijn geen maximumtarieven bepaald. Hier kunnen we de tarieven verhogen tot het maximale kostendekkende tarief. De geraamde lasten titel 2 bedragen 614.113 De geraamde baten titel 2 bedragen 180.351 Verschil afgerond 434.000 We kunnen de totale baten dus nog met 434.000 laten stijgen. Probleem bij het tarief voor de omgevingsvergunning is dat de raming van de baten sterk afhankelijk is van de verwachte bouwplannen. Op basis van de huidige cijfers mogen we de tarieven fors verhogen. Trekt de woningmarkt aan en ramen we hogere inkomsten voor bouwleges, dan ziet het plaatje er meteen heel anders uit. Uitgaande van bovenstaande cijfers kunnen de tarieven met ruim een factor 3 stijgen. Dit is niet realistisch. We moeten immers ook geen extra drempel opwerpen bij het realiseren van bouwplannen. Op dit moment is het tarief 28 promille van de geraamde bouwsom. Uitgaande van de huidige raming levert 1 promille verhoging een extra opbrengst op van ca. 5.500 Voor de bepaling van het tarief is het ook goed te kijken naar de tarieven bouwleges in de omliggende gemeenten. Complicerende factor hierbij is dat niet alle gemeenten de bouwleges op een zelfde manier berekenen. We hebben daarom op basis van de tarieven 2013 en een fictieve bouwsom van 200.000 een berekening gemaakt. Dit levert de volgende bedragen op: Verseon kenmerk: 4
Beesel 5.585 Venlo 5.500 Roermond 4.135 Horst aan de Maas 3.644 Roerdalen 4.307 Op basis van deze cijfers concluderen we dat we qua tariefstelling nu al aan de hoge kant zitten. Gelet op het bovenstaande stellen we daarom voor de tarieven voor de omgevingsvergunning niet aan te passen. Titel 3 Dienstverlening vallend onder Europese dienstenrichtlijn fysieke leefomgeving/omgevingsvergunning De geraamde lasten titel 3 bedragen 12.278 De geraamde baten titel 2 bedragen 1.500 Verschil afgerond 10.800 Zoals uit de bovenstaande berekening blijkt gaat het hier om relatief geringe bedragen. Daarnaast is het aantal afgegeven vergunningen ook vrij beperkt. Gemiddeld gaat het om: 15 evenementenvergunningen waarvan 4 complex 5 vergunning drank en horecawet, waarvan 2 uitgebreider 2 gebruiksvergunningen Ten aanzien van evenementenvergunning is het bovendien nog zo dat bij ca. 2/3 van de evenementenvergunningen de leges door de gemeente wordt gesubsidieerd. Dit levert ons dus geen inkomsten op. We stellen dan ook voor de tarieven niet aan te passen. 5. Toekomstvisie 6. Integrale afstemming Niet van toepassing a. Communicatief (denk aan: Gemeente Info, pers, website, klantenbalie en Apropos) b. Financieel Verseon kenmerk: 5
De verhoging van de leges in titel levert voor wat betreft de verhoging tot de maximumtarieven een meeropbrengst op van ca. 2.400. De meeropbrengst van de indexering van de overige tarieven onder titel 1 is moeilijk in te schatten. We weten het indexpercentage nog niet en de exacte aantallen zijn niet bekend. Het gaat echter niet om grote bedragen. c. Juridisch d. Collegeprogramma e. Risico s 7. Voorstel / advies Ten aanzien van titel 1 De tarieven voor de prducten waarbij we nog niet op de wettelijk bepaalde maxima zitten met ingang van begroting 2015 jaarlijks verhogen tot de wettelijk vastgestelde limieten De tarieven voor de producten waarvoor geen wettelijk bepaalde maxima zijn vastgesteld met ingang van de begroting 2015 te indexeren met de prijsmutatie overheidsconsumptie onderdeel lonen en salarissen zoals deze in de circulaires van het gemeentefonds jaarlijks worden aangegeven. Ten aanzien van titel 2 De tarieven niet aanpassen Ten aanzien van titel 3 De tarieven niet aanpassen Verseon kenmerk: 6