Scheiden of einde relatie Net zo goed als trouwen en gaan samenwonen, heeft ook het einde van een relatie of een scheiding gevolgen voor je pensioen.
N.B. Op dit moment ligt de officiële pensioenleeftijd bij UWV nog op 65 jaar. Daarom wordt in deze brochure uitgegaan van een pensioenleeftijd van 65 jaar. Het is echter waarschijnlijk dat de pensioenleeftijd bij UWV zal opschuiven naar 67 jaar. Inleiding Het is nooit de bedoeling, maar we weten allemaal dat het vaak voorkomt: je groeit uit elkaar en daarna ga je uit elkaar. In deze moeilijke periode is pensioen misschien wel het laatste waar je aan denkt. Toch hoort pensioen erbij als het op de verdeling van de financiën aankomt. Recht van beide partners Bij een echtscheiding, een scheiding van tafel en bed of een beëindiging van geregistreerd partnerschap, wordt het opgebouwde ouderdomspensioen verdeeld. Het gaat om het ouderdomspensioen dat is opgebouwd gedurende de periode dat beide partners bij elkaar zijn geweest. De Wet Verevening Pensioenrechten bij Scheiding (WVPS) schrijft dit voor. Dit geldt echter niet als het pensioen dat over deze periode is opgebouwd lager is dan de zogenaamde afkoopgrens ( 45,22 in 203). Het geldt ook niet voor mensen die samenwonen en dit niet hebben laten registreren. Je kunt van de standaardverevening (50/50) afwijken. Zo kun je tot een andere verdeling komen. Of, als je beide pensioen hebt opgebouwd, beide het eigen pensioen houden en verder niet verdelen. Dit is allemaal toege- Rekenvoorbeeld verdeling ouderdomspensioen Johan Bootsma had van augustus 2002 tot augustus 202 een geregistreerd partnerschap met Klaas Bakker. Zowel Johan als Klaas hebben in deze periode ouderdomspensioen opgebouwd. Bij Johan gaat het om een bedrag van 6.000; bij Klaas om een bedrag van 8.000. Op grond van de WVPS hebben beide ex-partners recht op 50% van het (gedurende het partnerschap) opgebouwde pensioen van de andere partner. Klaas krijgt dus 3.000 van Johan en Johan krijgt 4.000 van Klaas. Hun pensioensituatie ziet er dan als volgt uit: Ouderdomspensioen Johan - Eigen pensioen: 6.000-3.000 = 3.000-50% pensioen Klaas: 4.000 Totaal: 7.000 Ouderdomspensioen Klaas - Eigen pensioen: 8.000-4.000 = 4.000-50% pensioen Johan 3.000 Totaal: 7.000 2
staan. Je kunt dus afwijken van de wet. Hiervoor is wel een (echtscheidings)convenant nodig. Als je het samen niet eens wordt, is afwijken van de wet niet mogelijk. Verdeling ouderdomspensioen In principe heeft de ex-partner recht op 50% van het ouderdomspensioen dat tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap is opgebouwd. Dit afgescheiden pensioen wordt op het moment dat je met pensioen gaat in mindering gebracht op je ouderdomspen- sioen. De pensioenuitvoerder betaalt het verdeelde ouderdomspensioen rechtstreeks uit aan beide ex-partners. Je ex-partner ontvangt zijn of haar deel van het ouderdomspensioen op het moment dat jouw pensioen ingaat. De betaling stopt zodra je overlijdt. Als je komt te overlijden vóór je pensioendatum, wordt er geen ouderdomspensioen uitgekeerd aan je ex-partner. Als je ex-partner overlijdt, wordt dat deel van zijn/haar pensioen weer bij jouw pensioen opgeteld. Bijzonder partnerpensioen Als jij en je partner uit elkaar gaan, heeft je ex-partner ook recht op het partnerpensioen dat je hebt opgebouwd tot dat moment. Het partnerpensioen waar je ex-partner recht op heeft, wordt bijzonder partnerpensioen genoemd. Je ex-partner ontvangt dit pensioen vanaf het moment dat je komt te overlijden. Als je weer een nieuwe partner vindt, dan wordt bij de vaststelling van het partnerpensioen voor je nieuwe partner rekening gehouden met het bijzondere partnerpensioen voor je ex-partner. Het bijzonder partnerpensioen voor je ex-partner wordt in mindering gebracht op het partnerpensioen van je nieuwe partner. Ook hier geldt dat je andere afspraken kunt maken. Je ex-partner kan ook afzien van zijn of haar aanspraak op dit bijzondere partnerpensioen. In een echtscheidingsconvenant moet dit dan wel als zodanig expliciet worden opgenomen. Een tekst als: partijen doen over en weer afstand van elkaars pensioenaanspraken, voldoet dan niet. Waar het ouderdomspensioen alleen bij een beëindiging van een huwelijk of geregistreerd partnerschap wordt verdeeld, ontstaat het recht op bijzonder partnerpensioen onder bepaalde voorwaarden ook na een beëindiging van een niet-geregistreerd partnerschap. Het partnerschap moet dan bij de notaris in een akte zijn vastgelegd en je moet volgens het bevolkingsregister op het moment van overlijden minstens een half jaar hebben samengewoond. Je samenwonende partner hoeft pas na je overlijden aan te tonen dat aan de vermelde voorwaarden is voldaan. Een eigen pensioen voor je ex-partner (conversie) Het is mogelijk om een deel van het te verdelen (verevenen) ouderdomspensioen en het bijzonder partnerpensioen om te zetten in een zelfstandig recht voor je ex-partner. Dit noemen we ook wel conversie. Dit zelfstandig recht op pensioen gaat in als je ex-partner zelf 65 jaar wordt en wordt uitgekeerd zolang hij of zij leeft. Als jullie voor conversie kiezen, vervalt daarmee het recht van je ex-partner op een bijzonder partnerpensioen. Conversie kan ook niet worden teruggedraaid; jij doet echt afstand van het te verdelen pensioen. 3
De conversie moet schriftelijk zijn vastgelegd in de huwelijkse- of partnerschapsvoorwaarden of in het echtscheidingsconvenant. Daarnaast moet het pensioenfonds met de gemaakte afspraken instemmen. Heb je vragen? Dan kun je ons tijdens kantooruren benaderen via telefoonnummer (050) 582 79 77. Je kunt je vraag ook e-mailen: pensioendesk@tkppensioen.nl. Wat moet je doen? Je moet de beslissing om te verdelen en hoe de verdeling is na de echtscheiding (of beëindiging partnerschap) kenbaar maken met het formulier 'Mededeling van scheiding in verband met de verdeling van ouderdomspensioen. Dit formulier moet vervolgens binnen twee jaar bij het pensioenfonds zijn waar het pensioen is opgebouwd. Dit pensioenfonds is dan verplicht om te zijner tijd, als het pensioen gaat uitkeren, de splitsing in twee delen te maken en beide partners maandelijks hun deel uit te keren. Of, in het geval van conversie, ook het pensioen aan de ex-partner uit te keren (op zijn of haar pensioenleeftijd). Wie dit formulier niet invult (of het vergeet) verliest daardoor geen rechten, maar het pensioenfonds hoeft dan niet meer uit zichzelf mee te werken aan de verdeling. De ex-partner moet zich dan tot zijn of haar ex wenden om die verdeling alsnog te laten plaatsvinden. Helaas leidt dit jaren na de echtscheiding vaak nog tot vervelende procedures bij de rechtbank. Het is dus in alle gevallen het beste om het formulier tijdig op te sturen. 4
Deze brochure is onderdeel van de startbrief van Stichting Pensioenfonds UWV Uitgegeven door: Stichting Pensioenfonds UWV Postbus 50 9700 AM Groningen (050) 582 79 77 www.uwvpensioen.nl Januari 203 Overzicht van de brochures Je pensioenregeling bij UWV Pensioenbeleggen Arbeidsongeschikt Bijna met pensioen Populaire versie van het pensioenreglement Individueel beleggen bij Pensioenfonds UWV Stel dat je geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt raakt. Wat betekent dit dan voor de opbouw van je pensioen? De dag van uw pensionering komt snel dichterbij. Sommige zaken rond uw pensionering staan (wettelijk) vast, maar er valt ook genoeg te kiezen. Welke keuzes kunt u maken? In dienst Uit dienst Nabestaandenpensioen Scheiden of einde relatie Bij indiensttreding bij UWV ga je ook automatisch pensioen opbouwen bij Pensioenfonds UWV. Waar moet je op letten? Welke keuzes kun je maken? Bij uitdiensttreding stopt de opbouw van je pensioen bij Pensioenfonds UWV. Wat verandert er? En voor welke keuzes sta je nu? Pensioen is er niet alleen voor jezelf. Het is ook bedoeld om eventuele nabestaanden goed verzorgd achter te laten. Net zo goed als trouwen en gaan samenwonen, heeft ook het einde van een relatie of een scheiding gevolgen voor je pensioen. Trouwen of samenwonen Je gaat je leven met iemand delen. Samen oud worden is natuurlijk het ideaal. Vergeet daarom niet ook vast vooruit te kijken naar je pensioen. De tekst in deze folder is gebaseerd op wet- en regelgeving en het pensioenreglement zoals die gelden op januari 203. Er kunnen dan ook geen rechten aan worden ontleend. Als er onduidelijkheden zijn, of verschillen in interpretatie, zijn de wettekst en de tekst van het pensioenreglement bepalend. 5 5