NATIONALE MAATSCHAPPIJ DER BELGISCHE SPOORWEGEN TECHNISCHE BEPALING L - 16 VERFSYSTEMEN BESTEMD VOOR DE SCHILDERING VAN STAALSTRUCTUREN UITGAVE: 03/2002
Index 1. Inleiding...3 1.1. Onderwerp...3 1.2. Toepassingsgebied...3 1.3. Documenten en normen...3 1.4. Definities...4 1.4.1. De verfproducten...4 1.4.2. De voorbereiding van de ondergrond...5 2. Eigenschappen der producten...6 2.0. Algemeenheden...6 2.1. Tweecomponenten epoxy-polyurethaan verfsysteem...7 2.1.1. Zinkrijke epoxy primer...7 2.1.2. Roestwerende epoxy primer op basis van zinkfosfaat...8 2.1.3. Roestwerende epoxy primer op basis van aluminium...9 2.1.4. Roestwerende primer voor warmverzinkt staal...10 2.1.5. Tussenlaag epoxy met ijzerglimmer...11 2.1.6. Epoxy surfacer zonder ijzerglimmer...12 2.1.7. Polyurethaan eindlaag met ijzerglimmer...13 2.1.8. Polyurethaan eindlaag zonder ijzerglimmer...15 2.1.9. Epoxy teerverf...17 2.1.10. Verfsystemen...18 2.2. Monocomponent polyurethaan verfsysteem...19 2.2.1. MC PU impregnatielaag...19 2.2.2. MC PU zinkrijke primer...20 2.2.3. MC PU roestwerende primer...21 2.2.4. Tweecomponenten PU primer voor verzinkt staal...22 2.2.5. MC PU tussenlaag met ijzerglimmer...23 2.2.6. Polyurethaan eindlaag met ijzerglimmer...24 2.2.7. Polyurethaan eindlaag zonder ijzerglimmer...25 2.2.8. MC PU teerverf...26 2.2.9. Verfsystemen...27 3. Controles en proeven...28 3.1. Tijdens de kwalificatie Typeproeven...28 3.1.1. Algemene proeven...28 3.1.2. Corrosieproeven...31 3.2. Tijdens de leveringen Reeksproeven...32 3.2.1. Bij de fabrikant of op de plaats van bestemming...32 3.2.2. In het laboratorium...32 4. Levering, verpakking en etikettering...33 4.1. Verpakking en etikettering...33 4.2. Stabiliteit bij opslag...33 5. Kwaliteitszorg en controle...34 5.1. Kwaliteitsplan...34 5.2. Controleplan...34 5.3. Sancties...34 6. Kwalificatie...35 6.1. De kwalificatieprocedure...35 6.2. De kwalificatiekosten...36 7. Receptie...37 Pagina 2 van 37
1. Inleiding 1.1. Onderwerp Het betreft hier de technische bepaling die twee types verfsystemen beschrijven voor het schilderen van relatief zware staalbouw: Het epoxy-pu verfsysteem, dat volledig opgebouwd is uit producten bestaande uit twee componenten en dat in deze het standaardsysteem is; Een monocomponent polyurethaan verfsysteem, dat in hoofdzaak bestaat uit eencomponent producten, en als alternatief nuttig kan zijn wanneer er moet geschilderd worden bij minder gunstige omstandigheden van vocht en temperatuur. 1.2. Toepassingsgebied De hierboven beschreven systemen worden gebruikt bij het schilderen van stalen kunstwerken, luifels in stations, en andere eerder zware staalstructuren. Deze verven worden over het algemeen niet gebruikt voor fijner staalwerk, zoals ramen, deuren, enz. waarvoor er andere aangepaste verfsystemen bestaan. Deze verven worden niet individueel gebruikt, maar in systemen. Hierdoor is het mogelijk met dit relatief beperkte gamma producten het ganse staalgebeuren grotendeels af te dekken. Men kan immers zowel kunstwerken boven land, in valeien als boven water op adequate wijze beschermen tegen corrosie en ze van een esthetisch degelijke afwerkingslaag voorzien, wanneer dit gevraagd wordt. Bovendien worden er in functie van de verschillende mogelijkheden op het vlak van de voorbereiding van de ondergrond aangepaste primers gedefinieerd. Voor een goed begrip kan het nuttig zijn dit document samen te lezen met het bijkomend artikel Schilderen van staalbouw, onderdeel van de lastenboeken voor het onderhoud van kunstwerken. 1.3. Documenten en normen TB Q1 NMBS TB Q2 NMBS UIC 842-1 en 842-2 TB L-8 EU Richtlijn 88/379 van 07/06/88 ARAB vervolledigd door de Codex over het welzijn op het werk KB van 11/01/93 en wijziging KB 23/06/95 KB van 19/07/94 ASTM D 1640 ASTM D 2698 ASTM G 53 DIN 53387 ISO 1513 ISO 1515 ISO 1520 ISO 2409 ISO 2719 ISO 2808 ISO 2811 ISO 2812 ISO 2813 ISO 2884 Pagina 3 van 37
ISO 3231 ISO 3270 ISO 3668 ISO 3680 ISO 3905 ISO 4628 ISO 3272 ISO 6270 ISO 7253 ISO 7724 ISO 8402 ISO 8501 NBN EN 22063 NBN EN ISO 12944-6 NBN I 07-001 tot en met NBN 07-008 1.4. Definities 1.4.1. De verfproducten Verfsysteem: een opeenvolging van goed gekozen verflagen dewelke op maximale wijze aan de vereisten tegemoetkomen van de gebruiker. We onderscheiden in de systeemopbouw primer, tussenlaag of surfacer en de eindlaag. Primer: De grondlaag, de eerste laag die op de voorbereide ondergrond wordt toegepast en die ook zal gekozen worden in functie van de aard van de ondergrond en zijn voorbereiding. Een primer heeft als eerste doelstelling een actieve corrosiewering realiseren gecombineerd met een excellente hechting. Tussenlaag: in deze tekst gaat het overwegend over ijzerglimmerhoudende verf die tussen grondlaag en eindlaag wordt aangebracht. De functie van deze laag is hoofdzakelijk een barrière vormen tegen het indringend vocht. Vandaar dat er gekozen wordt voor een lamellaire pigmentatie zoals ijzerglimmer. Surfacer: in deze tekst gaat het om een speciale tussenlaag dewelke gebruikt wordt om een eindlaag met een slecht dekkende tint voor te bereiden. Eindlaag: De afwerkingslaag. Hier kan men kiezen voor een maximale corrosiewering, door een eindlaag met ijzerglimmer te kiezen. Men kan echter ook tegemoet komen aan esthetische vereisten en gebruik maken van een gespecificeerde tint volgens het RAL-systeem. RAL-systeem: internationale standaard die op eenduidige wijze een reeks enkele honderden kleuren beschrijft en als standaard referentie gebruikt wordt in industriële schildering. Dit systeem bevat ook de zgn. veiligheidskleuren. Pagina 4 van 37
1.4.2. De voorbereiding van de ondergrond Gritstralen Sa 2, 2 1/2 en 3: zie ISO 8501 voor de beschrijving en de bijhorende foto s Handontroesting ST 2: Zie eveneens ISO 8501 en het lastenboek van het betrokken werk voor eventuele aanvullingen. Het handontroesten gebeurt niet noodzakelijk manueel. Er wordt hierbij gebruik gemaakt van allerhande gereedschap zoals slijpschijven, frezen, schuurmachines,... Warm verzinken: Gebeurt door onderdompeling in een bad met vloeibaar zink bij ongeveer 440 C na een adequate voorbereiding van het stuk. De normenreeks NBN I 07-001 tot en met NBN 07-008 Metalen bekledingen: Bescherming tegen corrosie door thermisch verzinken van ferro-metalen. is van toepassing. Voorbereiding warm verzinkt staal: er bestaan verschillende methodes om warmverzinkt staal voor te bereiden op de schildering. De details vindt u in de bestektekst van het uit te voeren werk. Bij de laboproeven zal het warmverzinkt oppervlak door grondig schuren met een ammoniakale oplossing worden voorbereid. Metalliseren: het metalliseren is het thermisch aanbrengen van een zinklaag (Zn: 85%, Al 15%) volgens de norm NBN EN 22063 Metallische en andere anorganische bekledingen Als oppervlaktevoorbereiding geldt een Sa 3 in plaats van een Sa 2 1/2. De schildering moet binnen de twee uur na het metalliseren aanvangen. Pagina 5 van 37
2. Eigenschappen der producten 2.0. Algemeenheden De producten moeten voldoen aan de voorwaarden opgelegd door het ARAB (laatste editie en addenda) aangevuld met de Codex. In aanvulling hiermee zijn in het bijzonder volgende stoffen niet toegelaten in de formulaties van verfproducten te leveren aan de NMBS: Benzeen, Tolueen, Gechloreerde koolwaterstoffen en aromaten, Lood in al zijn vormen, Cd in al zijn vormen, Zeswaardig chroom in al zijn verbindingen, Asbest in al zijn varianten, Calciumcarbonaat. Pagina 6 van 37
2.1. Tweecomponenten epoxy-polyurethaan verfsysteem 2.1.1. Zinkrijke epoxy primer 2.1.1.1. Omschrijving product Het betreft een tweecomponenten primer op basis van een epoxyverbinding die verhard wordt door een polyamine of polyamide verbinding. Door de chemische vernetting in combinatie met de kathodische werking van het zinkpigment, wordt een verffilm verkregen met een zeer goede corrosiebescherming voor Sa 2 1/2 gestraalde stalen ondergrond. 2.1.1.2. Chemische samenstelling Deze primer heeft de volgende samenstelling: Pigment: 74-80% Zinkpoeder met meer dan 96% zink Bindmiddel: 6-8% Epoxy bisfenol A en polyamine of polyamide Vluchtige stoffen: < 20% 2.1.1.3. Fysische kenmerken Visuele controle: Geen anomalieën Stockage: Geen anomalieën na 6 maanden Dichtheid: 2.9±0.2 g/cm³ Vlampunt: > 21 C Droogtijd: Stofdroog: 30 minuten Overschilderbaar: na 6 uur Potlife: Minimum 3 uur 2.1.1.4. Toepassingsmodaliteiten Gereedschap: Borstel en pistool Temperatuur: 5-35 C Laagdikte: Minimum 50 µm droog Viscositeit: De verf moet op viscositeit zijn voor de borstelapplicatie. Bij spuiten is een maximale verdunning van 10% toegelaten, met een optimum van 5 à 7 %. Toepassing: Bij toepassing met de borstel moeten de borstelstrepen voldoende uitlopen om een uniforme film te verkrijgen. De toepassing met het pistool gebeurt bij de druk en de spuitopening zoals opgegeven in de technische fiches van de firma. Een maximale verdunning van 10% is hierbij toegelaten. In deze omstandigheden moet een uniforme film bekomen worden, zonder kraters, poriën, overspray en andere anomalieën. Bestendigheid aflopen: Min. 150 µm 2.1.1.5. Uitzicht Tint: Glans: Aspect: Zinkgrijs Mat Zonder onderbreking, zonder korrels, poriën, kleurverschillen of andere anomalieën 2.1.1.6. Performantieproeven Hechting: ISO 0, perfecte hechting Pagina 7 van 37
2.1.2. Roestwerende epoxy primer op basis van zinkfosfaat 2.1.2.1. Omschrijving product Het betreft een tweecomponenten primer op basis van een epoxyverbinding die verhard wordt door een polyamine of polyamide verbinding. Het is een standaardprimer voor gebruik op Sa 2 1/2 gestraald staal, met niettegenstaande toch een zekere soepelheid ten opzichte van de voorbereiding van de ondergrond en de applicatieomstandigheden. Hij biedt een goede corrosiebescherming door de aanwezigheid van zinkfosfaat als actief roestwerend pigment. 2.1.2.2. Chemische samenstelling Deze primer heeft de volgende samenstelling: Pigment: > 45% waarvan min 10% zinkfosfaat op de verf, aangevuld met ijzeroxide en vulstoffen Bindmiddel: 25-32% Epoxy bisfenol A en polyamine of polyamide Vluchtige stoffen: < 25% 2.1.2.3. Fysische kenmerken Visuele controle: Geen anomalieën Stockage: Geen anomalieën na 6 maanden Dichtheid: 1.45± 0.15 g/cm³ Vlampunt: > 21 C Droogtijd: Stofdroog: 2 uur Overschilderbaar: < 16 uur Potlife: Minimum 3 uur 2.1.2.4. Toepassingsmodaliteiten Gereedschap: Borstel Temperatuur: 5-35 C Laagdikte: Minimum 70 µm droog Viscositeit: De verf moet op viscositeit zijn voor de borstelapplicatie. Bij spuiten is een maximale verdunning van 10% toegelaten, met een optimum van 5 à 7 %. Toepassing: Bij toepassing met de borstel moeten de borstelstrepen voldoende uitlopen om een uniforme film te verkrijgen. De toepassing met het pistool gebeurt bij de druk en de spuitopening zoals opgegeven in de technische fiches van de firma. Een maximale verdunning van 10% is hierbij toegelaten. In deze omstandigheden moet een uniforme film bekomen worden, zonder kraters, poriën, overspray en andere anomalieën. Bestendigheid aflopen: Min. 200 µm 2.1.2.5. Uitzicht Tint: Glans: Aspect: IJzeroxide rood Mat Zonder onderbreking, zonder korrels, poriën, kleurverschillen of andere anomaliën 2.1.2.6. Performantieproeven Hechting: Erichsen indeukproef Schokweerstand: ISO 0, perfecte hechting Min 2 mm Geen barstvorming Pagina 8 van 37
2.1.3. Roestwerende epoxy primer op basis van aluminium 2.1.3.1. Omschrijving product Het betreft een tweecomponenten primer op basis van een epoxyverbinding die verhard wordt door een polyamine of polyamide verbinding. Het is een primer voor gebruik op ST2 handontroeste oppervlakken. Hij vertoont dus een grote soepelheid ten opzichte van de voorbereiding van de ondergrond. Hij biedt een goede corrosiebescherming door de aanwezigheid van aluminium pigment. 2.1.3.2. Chemische samenstelling Deze primer heeft de volgende samenstelling: Pigment: >30% waarvan min.7% aluminium op de verf, eventueel aangevuld met zinkfosfaat en vulstoffen Bindmiddel: >40% Epoxy bisfenol A en polyamine of polyamide Vluchtige stoffen: < 21% 2.1.3.3. Fysische kenmerken Visuele controle: Geen anomalieën Stockage: Geen anomalieën na 6 maanden Dichtheid: 1.4 ± 0.1 g/cm³ Vlampunt: > 21 C Droogtijd: Stofdroog: 2 uur Overschilderbaar: < 16 uur Potlife: Minimum 3 uur 2.1.3.4. Toepassingsmodaliteiten Gereedschap: Borstel Temperatuur: 5-35 C Laagdikte: Minimum 70 µm droog Viscositeit: De verf moet op viscositeit zijn voor de borstelapplicatie. Bij spuiten is een maximale verdunning van 10% toegelaten, met een optimum van 5 à 7 %. Toepassing: Bij toepassing met de borstel moeten de borstelstrepen voldoende uitlopen om een uniforme film te verkrijgen. De toepassing met het pistool gebeurt bij de druk en de spuitopening zoals opgegeven in de technische fiches van de firma. Een maximale verdunning van 10% is hierbij toegelaten. In deze omstandigheden moet een uniforme film bekomen worden, zonder kraters, poriën, overspray en andere anomalieën. Bestendigheid aflopen: Min. 200 µm 2.1.3.5. Uitzicht Tint: Glans: Aspect: 2.1.3.6. Performantie Hechting: Erichsen indeukproef Schokweerstand: RAL 9006 aluminiumwit benaderend Mat tot laag satijn Zonder onderbreking, zonder korrels, poriën, kleurverschillen of andere anomalieën ISO 0, perfecte hechting Min 2 mm Geen barstvorming Pagina 9 van 37
2.1.4. Roestwerende primer voor warmverzinkt staal 2.1.4.1. Omschrijving product Het betreft een tweecomponenten primer met een goede hechting op verzinkte ondergrond en non-ferro metalen. Men heeft hiervoor de keuze: Gebruik maken van de zinkfosfaat epoxy primer 2.1.2., indien dit technisch mogelijk is. Gebruik maken van de tweecomponenten PU primer beschreven onder 2.2.4., speciaal ontwikkeld voor toepassing op warmverzinking. 2.1.4.2. Eigenschappen De eigenschappen staan beschreven onder de desbetreffende primers. Pagina 10 van 37
2.1.5. Tussenlaag epoxy met ijzerglimmer 2.1.5.1. Omschrijving product Het betreft een tweecomponenten tussenlaag op basis van een epoxyverbinding die verhard wordt door een polyamine of polyamide verbinding. Door het hoge gehalte aan ijzerglimmer wordt een goed gesloten verffilm bekomen met een hoge water- en corrosieweerstand. 2.1.5.2. Chemische samenstelling Deze tussenlaag heeft de volgende samenstelling: Pigment: > 52% waarvan 73% ijzerglimmer Bindmiddel: 21-29% Epoxy bisfenol A en polyamine of polyamide Vluchtige stoffen: < 20% 2.1.5.3. Fysische kenmerken Visuele controle: Geen anomalieën Stockage: Geen anomalieën na 6 maanden Dichtheid: 1.75 ± 0.1 g/cm³ Vlampunt: > 21 C Droogtijd: Stofdroog: 2 uur Overschilderbaar: < 16 uur Potlife: Minimum 3 uur 2.1.5.4. Toepassingsmodaliteiten Gereedschap: Borstel of spuit Temperatuur: 5-35 C Laagdikte: Minimum 80 µm droog Viscositeit: De verf moet op viscositeit zijn voor de borstelapplicatie. Bij spuiten is een maximale verdunning van 10% toegelaten, met een optimum van 5 à 7 %. Toepassing: Bij toepassing met de borstel moeten de borstelstrepen voldoende uitlopen om een uniforme film te verkrijgen. De toepassing met het pistool gebeurt bij de druk en de spuitopening zoals opgegeven in de technische fiches van de firma. Een maximale verdunning van 10% is hierbij toegelaten. In deze omstandigheden moet een uniforme film bekomen worden, zonder kraters, poriën, overspray en andere anomalieën. Bestendigheid aflopen: Min. 250 µm 2.1.5.5. Uitzicht Tint: Glans: Aspect: Grijs De tint van de tussenlaag moet duidelijk verschillen van deze van de primer en de aflak. Bij gebruik van een grijsachtige primer of aflak, zal de tussenlaag niet grijsachtig zijn, maar worden bijgetint (bvb. blauw). Mat Zonder onderbreking, zonder korrels, poriën, kleurverschillen of andere anomaliën 2.1.5.6. Performantieproeven Hechting: ISO 0, perfecte hechting Pagina 11 van 37
2.1.6. Epoxy surfacer zonder ijzerglimmer 2.1.6.1. Omschrijving product Het betreft een tweecomponenten surfacer op basis van een epoxyverbinding die verhard wordt door een polyamine of polyamide verbinding. Deze extra laag dient uitsluitend gebruikt te worden bij slecht dekkende tinten van de eindlaag (in hoofdzaak de helder gele, oranje en rode tinten). Deze verf zal de eindlaag voorbereiden en voor een aanvullende dekking zorgen. Ze zal daarom voorbereidende tint hebben, in het gamma van de eindlaag. Men kan, als alternatief, eveneens tweemaal de eindlaag toepassen. 2.1.6.2. Eigenschappen De eigenschappen van de epoxy surfacer stemmen overeen met deze van een epoxy tussenlaag, maar zullen vulstoffen en kleurpigmenten bevatten die de tint van de eindlaag voorbereiden. Indien men tweemaal de eindlaag gebruikt: zie aldaar voor de eigenschappen. Pagina 12 van 37
2.1.7. Polyurethaan eindlaag met ijzerglimmer 2.1.7.1. Omschrijving product Deze eindlaag is een tweecomponenten polyurethaanverf gepigmenteerd met een hoog gehalte aan ijzerglimmer. Door de lamellaire pigmentatie wordt een goed gesloten verffilm verkregen met een hoge water- en corrosieweerstand. De inerte pigmentatie en het polyurethaan bindmiddel moeten een hoge chemische weerstand bieden. 2.1.7.2. Chemische samenstelling De eindlaag heeft volgende samenstelling: Pigment: > 35% Meer dan 20% ijzerglimmer op de verf, aangevuld met aluminium- en magnesiumsilicaten en kleurpigmenten. Bindmiddel: 26-34% Basis: acrylaatcopolymeer met vrije hydroxylgroepen Verharder: alifatisch of cycloalifatisch polyisocyanaat met een aandeel van vluchtige monomeren kleiner dan 0.5% Vluchtige stoffen: minder dan 30% 2.1.7.3. Fysische kenmerken Visuele controle: Geen anomalieën Stockage: Geen anomalieën na 6 maanden Dichtheid: 1.45 ± 0.1 g/cm³ Vlampunt: > 21 C Droogtijd: Stofdroog: < 3 uur Overschilderbaar: < 16 uur Potlife: Minimum 4 uur 2.1.7.4. Toepassingsmodaliteiten Gereedschap: Borstel of spuit Temperatuur: 5-35 C Laagdikte: Minimum 70 µm droog Viscositeit: De verf moet op viscositeit zijn voor de borstelapplicatie. Bij spuiten is een maximale verdunning van 10% toegelaten, met een optimum van 5 à 7 %. Toepassing: Bij toepassing met de borstel moeten de borstelstrepen voldoende uitlopen om een uniforme film te verkrijgen. De toepassing met het pistool gebeurt bij de druk en de spuitopening zoals opgegeven in de technische fiches van de firma. Een maximale verdunning van 10% is hierbij toegelaten. In deze omstandigheden moet een uniforme film bekomen worden, zonder kraters, poriën, overspray en andere anomalieën. Bestendigheid aflopen: Min. 250 µm Pagina 13 van 37
2.1.7.5. Uitzicht Tint: Glans: Aspect: Opmerking: Resedagroen RAL 6011 benaderend Mat Egaal, zonder onderbreking, zonder abnormale korrels, zonder poriën, kleurverschillen of andere anomalieën. Volgende kleuren kunnen ter vervanging van resedagroen benaderend worden gekozen voor een eindlaag met ijzerglimmer: RAL 5009 Azuurblauw RAL 7008 Kakigrijs RAL 7016 Antracietgrijs RAL 7036 Platinagrijs RAL 7037 Asgrijs 2.1.7.6. Performantieproeven Hechting: ISO 0, perfecte hechting Indien een zuivere tint gewenst is, moet een eindlaag zonder ijzerglimmer worden gekozen (zie hieronder). Pagina 14 van 37
2.1.8. Polyurethaan eindlaag zonder ijzerglimmer 2.1.8.1. Omschrijving product De eindlak is een tweecomponent polyurethaanlak op basis van een alifatisch polyisocyanaat. Het vertoont de typische eigenschappen van een PU aflak: Hoge buitenweerstand met goed kleur- en glansbehoud; Hoge chemische weerstand; Hoge slijtweerstand; Hoge impactweerstand; Vuilafstotende eigenschappen. Het is een aflak met een hoge esthetische afwerkingsgraad. 2.1.8.2. Chemische samenstelling De aflak heeft volgende samenstelling: Pigment: 28% Het pigment is samengesteld uit lichtechte en chemisch bestendige organische en anorganische stoffen en vulstoffen. Bindmiddel: 37-45% Basis: acrylaatcopolymeer met vrije hydroxylgroepen Verharder: alifatisch polyisocyanaat met een aandeel van vluchtige monomeren kleiner dan 0.5% Vluchtige stoffen: minder dan 30% 2.1.8.3. Fysische kenmerken Visuele controle: Geen anomalieën Stockage: Geen anomalieën na 6 maanden Dichtheid: 1.3 ± 0.1 g/cm³ Vlampunt: > 21 C Droogtijd: Stofdroog: < 2 uur Overschilderbaar: < 16 uur Potlife: Minimum 4 uur Korrelfijnheid: < 20µm 2.1.8.4. Toepassingsmodaliteiten Gereedschap: Borstel, lakrol en spuit Temperatuur: 5-35 C Laagdikte: Minimum 70 µm droog Viscositeit: De verf moet op viscositeit zijn voor de borstelapplicatie. Bij spuiten is een maximale verdunning van 10% toegelaten, met een optimum van 5 à 7 %. Toepassing: Bij toepassing met de borstel moeten de borstelstrepen voldoende uitlopen om een uniforme film te verkrijgen. De toepassing met het pistool gebeurt bij de druk en de spuitopening zoals opgegeven in de technische fiches van de firma. Een maximale verdunning van 10% is hierbij toegelaten. In deze omstandigheden moet een uniforme film bekomen worden, zonder kraters, poriën, overspray en andere anomalieën. Bestendigheid aflopen: Min. 150 µm Pagina 15 van 37
2.1.8.5. Uitzicht Tint: Resedagroen RAL 6011 Glans: Glanzend: 70±5 % Aspect: Egaal, zonder onderbreking, zonder korrels, poriën, kleurverschillen of andere anomalieën. Opmerking: Andere RAL-kleuren kunnen hier gekozen worden in functie van het aspect dat men wil bereiken. Sommige tinten zijn echter niet erg aangewezen wegens hun beperkte dekkracht. Een andere glansgraad kan gekozen worden in functie van het aspect. 2.1.8.6. Performantieproeven Erichsen indeukproef Schokweerstand: Hechting: Tint: Kleurmeting: Veroudering kleur: Dekkracht Yz/Yw: Min 3.6 mm Geen barstvorming ISO 0, perfecte hechting Stemt visueel overeen met de standaard Hierbij geldt algemeen als regel: de afwijking ten opzichte van de standaard moet kleiner zijn dan 1.5 eenheden ( E < 1.5). In het bijzonder geldt, wanneer de waarden op een as: kleiner zijn dan 10: (as) < 0.8 kleiner zijn dan 5: (as) < 0.5 Volgende proefresultaten moeten behaald worden voor deze proeven: - Glans: 80% van de beginwaarde - Kleur: de kleurverandering, colorimetrisch gemeten is: E 2 - Geen enkele aantasting (vorming van blaasjes of kraaienpoten) > 0.98 op één laag voor de gewone tinten > 0.98 op twee lagen voor de minder goed dekkende heldere tinten (geel, oranje, rood) Pagina 16 van 37
2.1.9. Epoxy teerverf 2.1.9.1. Omschrijving product Deze verf is een tweecomponenten koolteerverf op basis van een epoxyverbinding die verhard wordt door een polyamide. Ze biedt, door de aanwezigheid van koolteer, een hoge graad van corrosiebescherming in vochtig milieu. De verflaag heeft een hoge slijtweerstand, hoge chemische weerstand en een lage water- en waterdampdoorlaatbaarheid. 2.1.9.2. Chemische samenstelling Deze teerverf heeft de volgende samenstelling: Pigment: 25-40% zwarte versie: vulstoffen bruinrode versie: rood ijzeroxide of aluminium en vulstoffen Bindmiddel: 48-58% waarvan 40-50% epoxy bisfenol A en polyamine of polyamide en 50-60% koolteer, dubbel gedistilleerd Vluchtige stoffen: < 20% 2.1.9.3. Fysische kenmerken Visuele controle: Geen anomalieën Stockage: Geen anomalieën na 6 maanden Dichtheid: 1.3 ± 0.1 g/cm³ Vlampunt: > 21 C Droogtijd: Stofdroog: 3 uur Overschilderbaar: < 16 uur Potlife: Minimum 4 uur 2.1.9.4. Toepassingsmodaliteiten Gereedschap: Borstel of spuit Temperatuur: 5-35 C Laagdikte: Minimum 80 µm droog Min. 150µm droog bij spuiten speciale onderdelen Viscositeit: De verf moet op viscositeit zijn voor de borstelapplicatie. Bij spuiten is een maximale verdunning van 10% toegelaten, met een optimum van 5 à 7 %. Toepassing: Bij toepassing met de borstel moeten de borstelstrepen voldoende uitlopen om een uniforme film te verkrijgen. De toepassing met het pistool gebeurt bij de druk en de spuitopening zoals opgegeven in de technische fiches van de firma. Een maximale verdunning van 10% is hierbij toegelaten. In deze omstandigheden moet een uniforme film bekomen worden, zonder kraters, poriën, overspray en andere anomalieën. Bestendigheid aflopen: > 300 µm 2.1.9.5. Uitzicht Tint: Glans: Aspect: Roodbruin voor de eerste laag, zwart voor de tweede laag Mat Zonder onderbreking, zonder korrels, poriën, kleurverschillen of andere anomalieën 2.1.9.6. Performantieproeven Hechting: ISO 0, perfecte hechting Pagina 17 van 37
2.1.10. Verfsystemen 2.1.10.1. Omschrijving Naargelang de voorbereiding van de ondergrond en de vereiste afschildering, zal er een verfsysteem uit meerdere lagen worden opgebouwd. Het betreffen hier systemen in drie lagen, behalve voor de helder rode, oranje en gele aflakken, waar er een vierde laag, zijnde de surfacer, bijkomt, tussen laag 2 en laag 3. Voorbereiding van de ondergrond Sa2 1/2, ST 2, Warmverzinkt, gemetalliseerd,... Laag 1 Primer Zinkrijke epoxy primer, epoxy primer zinkfosfaat, epoxy primer aluminium, tweecomponenten PU primer Laag 2 Tussenlaag Tussenlaag met ijzerglimmer, epoxy teer Laag 3 Eindlaag Polyurethaan eindlaag met of zonder ijzerglimmer, epoxy teer 2.1.10.2. Eigenschappen Deze systemen moeten voldoen aan een reeks performantieproeven dewelke hieronder beschreven worden: Compatibiliteit: De verschillende verflagen in de juiste volgorde aangebracht, moeten compatibel zijn met elkaar. De vereisten hiervoor stemmen overeen met de vereisten voor een goede toepassing en een correcte droogtijd. Erichsen indeukproef: Min 3.6 mm Valproef: Niet gebarsten Weerstand oplosmiddelen:onveranderd na 7 dagen Weerstand zuur Onveranderd na 7 dagen Weerstand base: Onveranderd na 7 dagen Weerstand carwash: Onveranderd na 7 dagen Zoutnevelproef: Na 1440u: Kruiszone: hoogstens enkele kleine blaasjes, onderroest: max 1mm Volle plaat: geen verandering Hechting: ISO 0 tot 1 Kesternichtest: Na 30 dagen Kruiszone: hoogstens enkele kleine blaasjes, onderroest: max 1mm Volle plaat: geen verandering Hechting: ISO 0 tot 1 Tropentest: Na 720u Kruiszone: hoogstens enkele kleine blaasjes, onderroest: max 1mm Volle plaat: geen verandering Hechting: ISO 0 tot 1 Pagina 18 van 37
2.2. Monocomponent polyurethaan verfsysteem 2.2.1. MC PU impregnatielaag 2.2.1.1. Omschrijving product De impregnatielaag is een ééncomponent, vochtigheidsreagerend polyurethaan geschikt als fixator van roest (zowel ten gevolge van een St2 handontroesting, als vliegroest ontstaan wanneer na stralen langer dan 4 uur gewacht wordt vóór het aanbrengen van de primer). Het heeft een goede bevochtiging en penetratie in de gevormde roest, vult de poriën en vertoont een goede hechting en elasticiteit. Er wordt gebruik gemaakt van een licht gepigmenteerde versie. 2.2.1.2. Chemische samenstelling De gepigmenteerde impregnatielaag heeft volgende samenstelling: Pigment: 10% Groene pigmentatie Bindmiddel: > 60% Vochtreagerend aromatisch polyisocyanaat prepolymeer met een aandeel van vluchtige monomeren van minder dan 0.5%. Vluchtige stoffen: minder dan 30% 2.2.1.3. Fysische kenmerken Visuele controle: Geen anomalieën Stockage: Geen anomalieën na 6 maanden Dichtheid: 1.15 ± 0.10 g/cm³ Vlampunt: > 21 C Droogtijd: Stofdroog: < 4 uur Overschilderbaar: < 16 uur 2.2.1.4. Toepassingsmodaliteiten Gereedschap: Borstel Temperatuur: 5-35 C Relatieve vochtigheid: > 30% Laagdikte: 15-20 µm droog Viscositeit: De verf wordt op viscositeit geleverd en moet niet verdund worden. Toepassing: Bij toepassing met de borstel moeten de borstelstrepen voldoende uitlopen om een uniforme film te verkrijgen. Bij toepassing moet rekening gehouden worden met de relatief lage viscositeit van het product. Het moet trouwens veel dunner worden aangebracht dan een gewone verf. Bestendigheid aflopen: < 50 µm 2.2.1.5. Uitzicht Tint: Glans: Aspect: Groen (niet dekkend) Mat tot licht satijn Zonder onderbreking, zonder korrels, poriën, kleurverschillen of andere anomalieën. 2.2.1.6. Performantieproeven Hechting: ISO 0, perfecte hechting, bindt de roest die overblijft na St2 handontroesting Pagina 19 van 37
2.2.2. MC PU zinkrijke primer 2.2.2.1. Omschrijving product Het betreft een monocomponent vochtreagerende zinkrijke polyurethaanprimer. Door de kathodische werking van de grote hoeveelheid zink aanwezig in deze verf, wordt een goede corrosiebescherming bereikt voor Sa 2 1/2 gestraalde stalen ondergrond. 2.2.2.2. Chemische samenstelling De primer heeft volgende samenstelling: Pigment: 74-80% Zinkpoeder met meer dan 94% zink Bindmiddel: 6-8% Vochtreagerend aromatisch polyisocyanaat prepolymeer met een aandeel van vluchtige monomeren van minder dan 0.5%. Vluchtige stoffen: minder dan 20% 2.2.2.3. Fysische kenmerken Visuele controle: Geen anomalieën Stockage: Geen anomalieën na 6 maanden Dichtheid: 3.1 ± 0.1 g/cm³ Vlampunt: > 21 C Droogtijd: Stofdroog: 30 minuten Overschilderbaar: na 6 uur 2.2.2.4. Toepassingsmodaliteiten Gereedschap: Borstel en pistool Temperatuur: 5-35 C Relatieve vochtigheid: > 30% Laagdikte: Minimum 50 µm droog Viscositeit: De verf mag maximaal met 5% verdund worden. Toepassing: Bij toepassing met de borstel moeten de borstelstrepen voldoende uitlopen om een uniforme film te verkrijgen. De toepassing met het pistool gebeurt bij de druk en de spuitopening zoals opgegeven in de technische fiches van de firma. Een maximale verdunning van 5% is hierbij toegelaten. In deze omstandigheden moet een uniforme film bekomen worden, zonder kraters, poriën, overspray en andere anomalieën. Bestendigheid aflopen: Min. 125 µm 2.2.2.5. Uitzicht Tint: Glans: Aspect: Zinkgrijs Mat Egaal, zonder onderbreking, zonder korrels, poriën, kleurverschillen of andere anomalieën. 2.2.2.6. Performantieproeven Hechting: ISO 0, perfecte hechting Pagina 20 van 37
2.2.3. MC PU roestwerende primer 2.2.3.1. Omschrijving product Het betreft een monocomponent vochtreagerende polyurethaanprimer. Door de combinatie van lamellaire pigmenten en actief corrosiewerend pigment bereikt deze primer een goede corrosiebescherming op een Sa 2 ½ gestraalde stalen ondergrond. Het betreft hier geen zinkrijke primer. 2.2.3.2. Chemische samenstelling De primer heeft volgende samenstelling: Pigment: 50-60% waarvan 67% zinkstof, 28% ijzerglimmer, 5% kleurpigmenten en vulstoffen, op 100% pigment genomen. Bindmiddel: 20-25% Vochtreagerend aromatisch polyisocyanaat prepolymeer met een aandeel van vluchtige monomeren van kleiner dan 0.5% Vluchtige stoffen: minder dan 30% 2.2.3.3. Fysische kenmerken Visuele controle: Geen anomalieën Stockage: Geen anomalieën na 6 maanden Dichtheid: 1.6 ± 0.1 g/cm³ Vlampunt: > 21 C Droogtijd: Stofdroog: < 1 uur Overschilderbaar: < 16 uur 2.2.3.4. Toepassingsmodaliteiten Gereedschap: Borstel Temperatuur: 5-35 C Relatieve vochtigheid: > 30% Laagdikte: Minimum 60 µm droog Viscositeit: De verf mag maximaal met 5% verdund worden. Toepassing: Bij toepassing met de borstel moeten de borstelstrepen voldoende uitlopen om een uniforme film te verkrijgen. De toepassing met het pistool gebeurt bij de druk en de spuitopening zoals opgegeven in de technische fiches van de firma. Een maximale verdunning van 5% is hierbij toegelaten. In deze omstandigheden moet een uniforme film bekomen worden, zonder kraters, poriën, overspray en andere anomalieën. Bestendigheid aflopen: Min. 150 µm 2.2.3.5. Uitzicht Tint: Glans: Aspect: IJzeroxide rood Mat Egaal, zonder onderbreking, zonder korrels, poriën, kleurverschillen of andere anomalieën. 2.2.3.6. Performantieproeven Hechting: Erichsen indeukproef Schokweerstand: ISO 0, perfecte hechting Min 3.6 mm Geen barstvorming Pagina 21 van 37
2.2.4. Tweecomponenten PU primer voor verzinkt staal 2.2.4.1. Omschrijving product Het betreft een tweecomponenten polyurethaanprimer met een goede hechting op verzinkte ondergrond en nonferro metalen. De primer wordt uitsluitend gebruikt voor de schildering van gegalvaniseerde en non-ferro onderdelen van de staalstructuur. 2.2.4.2. Chemische samenstelling De primer heeft volgende samenstelling: Pigment: 45-55% waarvan > 20% titaniumdioxide, > 18% zinkfosfaat en de rest zijn vulstoffen, op 100% pigment genomen. Bindmiddel: 22-26% basis: acrylaat co-polymeer met vrije hydroxylgroepen. verharder: alifatisch polyisocyanaat verbinding met een aandeel van vluchtige isocyanaten van minder dan 0.5%. Vluchtige stoffen: minder dan 30% 2.2.4.3. Fysische kenmerken Visuele controle: Geen anomalieën Stockage: Geen anomalieën na 6 maanden Dichtheid: 1.4 ± 0.1 g/cm³ Vlampunt: > 21 C Droogtijd: Stofdroog: < 1 uur Overschilderbaar: < 16 uur Potlife: > 6 uur 2.2.4.4. Toepassingsmodaliteiten Gereedschap: Borstel op de werf, spuit enkel in atelier Temperatuur: 5-35 C Laagdikte: minimum 60 µm droog Viscositeit: De verf die met de borstel wordt toegepast, mag maximaal met 5% verdund worden. Bij het spuiten is een maximale verdunning van 10% toegelaten, met een optimum tussen 5 en 7 %. Toepassing: Bij toepassing met de borstel moeten de borstelstrepen voldoende uitlopen om een uniforme film te verkrijgen. De toepassing met het pistool gebeurt bij de druk en de spuitopening zoals opgegeven in de technische fiches van de firma. Een maximale verdunning van 10% is hierbij toegelaten. In deze omstandigheden moet een uniforme film bekomen worden, zonder kraters, poriën, overspray en andere anomalieën. Bestendigheid aflopen: Min. 150 µm 2.2.4.5. Uitzicht Tint: Glans: Aspect: Wit Mat Egaal, geen onderbreking, geen korrels, poriën, kleurverschil of andere anomalieën. 2.2.4.6. Performantieproeven Hechting: Erichsen indeukproef Schokweerstand: ISO 0, perfecte hechting Min 3.6 mm Geen barstvorming Pagina 22 van 37
2.2.5. MC PU tussenlaag met ijzerglimmer 2.2.5.1. Omschrijving product Deze tussenlaag is een monocomponent vochtreagerende polyurethaanverf gepigmenteerd met een hoog gehalte aan ijzerglimmer. Door de lamellaire pigmentatie wordt een goed gesloten verffilm verkregen met hoge wateren corrosieweerstand. De inerte pigmentatie en het polyurethaan bindmiddel moeten een hoge chemische weerstand bieden. Bovendien moet de verf in hogere laagdiktes kunnen worden toegepast. 2.2.5.2. Chemische samenstelling De tussenlaag heeft volgende samenstelling: Pigment: 40-48% waarvan meer dan 55% ijzerglimmer aangevuld met aluminium- en magnesiumsilicaten en groene pigmentatie Bindmiddel: 22-30% Vochtreagerend aromatisch polyisocyanaat prepolymeer met een aandeel van vluchtig monomeer van minder dan 0.5% Vluchtige stoffen: minder dan 30% 2.2.5.3. Fysische kenmerken Visuele controle: Geen anomalieën Stockage: Geen anomalieën na 6 maanden Dichtheid: 1.45 ± 0.15 g/cm³ Vlampunt: > 21 C Droogtijd: Stofdroog: < 1 uur Overschilderbaar: < 16 uur 2.2.5.4. Toepassingsmodaliteiten Gereedschap: Borstel of spuit Temperatuur: 5-35 C Relatieve vochtigheid: > 30% Laagdikte: Minimum 70 µm droog met een gemiddelde boven de 80µm. Viscositeit: De verf moet op viscositeit zijn voor de borstelapplicatie. Bij spuiten is een maximale verdunning van 10% toegelaten, met een optimum van 5 à 7 %. Toepassing: Bij toepassing met de borstel moeten de borstelstrepen voldoende uitlopen om een uniforme film te verkrijgen. De toepassing met het pistool gebeurt bij de druk en de spuitopening zoals opgegeven in de technische fiches van de firma. Een maximale verdunning van 10% is hierbij toegelaten. In deze omstandigheden moet een uniforme film bekomen worden, zonder kraters, poriën, overspray en andere anomalieën. Bestendigheid aflopen: Min. 200 µm 2.2.5.5. Uitzicht Tint: Glans: Aspect: RAL 9007 benaderend Mat Egaal, zonder onderbreking, zonder abnormale korrels, zonder poriën, kleurverschillen of andere anomalieën. 2.2.5.6. Performantieproeven Hechting: ISO 0, perfecte hechting Pagina 23 van 37
2.2.6. Polyurethaan eindlaag met ijzerglimmer 2.2.6.1. Omschrijving product Deze eindlaag is een tweecomponenten polyurethaanverf gepigmenteerd met een hoog gehalte aan ijzerglimmer. Door de lamellaire pigmentatie wordt een goed gesloten verffilm verkregen met een hoge water- en corrosieweerstand. De inerte pigmentatie en het polyurethaan bindmiddel moeten een hoge chemische weerstand bieden. 2.2.6.2. Eigenschappen Deze verf stemt in eigenschappen overeen met de polyurethaan eindlaag met ijzerglimmer beschreven onder 2.1.7. Pagina 24 van 37
2.2.7. Polyurethaan eindlaag zonder ijzerglimmer 2.2.7.1. Omschrijving product De eindlak is een tweecomponent polyurethaanlak op basis van een alifatisch polyisocyanaat. Het vertoont de typische eigenschappen van een PU aflak: Hoge buitenweerstand met goed kleur- en glansbehoud; Hoge chemische weerstand; Hoge slijtweerstand; Hoge impactweerstand; Vuilafstotende eigenschappen. Het is een aflak met een hoge esthetische afwerkingsgraad. 2.2.7.2. Eigenschappen Deze verf stemt in eigenschappen overeen met de polyurethaan eindlaag met ijzerglimmer beschreven onder 2.1.8. Pagina 25 van 37
2.2.8. MC PU teerverf 2.2.8.1. Omschrijving product De teerverf is een monocomponent polyurethaan koolteerverf die uithardt met luchtvochtigheid. Ze biedt een hoge graad van corrosiebescherming in vochtig milieu, vergelijkbaar met de klassieke tweecomponenten epoxyof PU teercoating. De verflaag heeft een hoge slijtweerstand, hoge chemische weerstand en een lage water- en waterdampdoorlaatbaarheid. 2.2.8.2. Chemische samenstelling De teerverf heeft volgende samenstelling: Pigment 25-30% Zwarte versie; vulstoffen Roodbruine versie: rood ijzeroxide en vulstoffen Bindmiddel: 40-50% waarvan 50-60% vochtreagerend aromatisch polyisocyanaat prepolymeer en 40-50% koolteer, dubbel gedistilleerd Vluchtige stoffen: < 30% 2.2.8.3. Fysische kenmerken Visuele controle: Geen anomalieën Stockage: Geen anomalieën na 6 maanden Dichtheid: 1.3 ± 0.1 g/cm³ Vlampunt: > 21 C Droogtijd: Stofdroog: < 2 uur Overschilderbaar: < 16 uur 2.2.8.4. Toepassingsmodaliteiten Gereedschap: Borstel of spuit Temperatuur: 5-35 C Relatieve vochtigheid: > 30% Laagdikte: Minimum 80 µm droog Min. 150µm droog voor spuiten van speciale delen Viscositeit: De verf moet op viscositeit zijn voor de borstelapplicatie. Bij spuiten is een maximale verdunning van 10% toegelaten, met een optimum van 5 à 7 %. Toepassing: Bij toepassing met de borstel moeten de borstelstrepen voldoende uitlopen om een uniforme film te verkrijgen. De toepassing met het pistool gebeurt bij de druk en de spuitopening zoals opgegeven in de technische fiches van de firma. Een maximale verdunning van 10% is hierbij toegelaten. In deze omstandigheden moet een uniforme film bekomen worden, zonder kraters, poriën, overspray en andere anomalieën. Bestendigheid aflopen: > 300 µm 2.2.8.5. Uitzicht Tint: Glans: Aspect: Roodbruin voor de eerste laag, zwart voor de tweede laag Mat Egaal, zonder onderbreking, zonder korrels, poriën, kleurverschillen of andere anomalieën. 2.2.8.6. Performantieproeven Hechting: ISO 0, perfecte hechting Pagina 26 van 37
2.2.9. Verfsystemen 2.2.9.1. Omschrijving Naargelang de voorbereiding van de ondergrond en de vereiste afschildering, zal er een verfsysteem uit meerdere lagen worden opgebouwd. Het betreffen hier systemen in drie lagen, behalve voor de helder rode, oranje en gele aflakken, waar de eindlaag 2x wordt toegepast. Voorbereiding van de ondergrond Sa2 1/2, ST 2, Warmverzinkt, gemetalliseerd,... (MC PU impregnatie) Laag 1 Primer MC PU zinkrijke primer, MC PU roestwerende primer, tweecomponenten PU primer, MC PU teerverf Laag 2 Tussenlaag MC PU tussenlaag met ijzerglimmer Laag 3 Eindlaag Polyurethaan eindlaag met of zonder ijzerglimmer, MC PU teerverf 2.2.9.2. Eigenschappen Deze systemen moeten voldoen aan een reeks performantieproeven dewelke hieronder beschreven worden: Compatibiliteit: De verschillende verflagen in de juiste volgorde aangebracht, moeten compatibel zijn met elkaar. De vereisten hiervoor stemmen overeen met de vereisten voor een goede toepassing en een correcte droogtijd. Erichsen indeukproef: Min 3.6 mm Valproef: Niet gebarsten Weerstand oplosmiddelen:onveranderd na 7 dagen Weerstand zuur Onveranderd na 7 dagen Weerstand base: Onveranderd na 7 dagen Weerstand carwash: Onveranderd na 7 dagen Zoutnevelproef: Na 1440u: Kruiszone: hoogstens enkele kleine blaasjes, onderroest: max 1mm Volle plaat: geen verandering Hechting: ISO 0 tot 1 Kesternichtest: Na 30 dagen Kruiszone: hoogstens enkele kleine blaasjes, onderroest: max 1mm Volle plaat: geen verandering Hechting: ISO 0 tot 1 Tropentest: Na 720u Kruiszone: hoogstens enkele kleine blaasjes, onderroest: max 1mm Volle plaat: geen verandering Hechting: ISO 0 tot 1 Pagina 27 van 37
3. Controles en proeven 3.1. Tijdens de kwalificatie Typeproeven 3.1.1. Algemene proeven Samenstelling: Spectrofotometrie: AAS, ICP, UV-zichtbaar, FT-IR Chromatografie: GC, ionenchromatografie Droge stof: ISO 1515 Scheiding pigment-bindmiddel: ASTM D 2698 Standaard analytische technieken zoals titratie, neerslag extractie,... Visuele controle: De controle gebeurt conform de norm ISO 1513. Volgende fenomenen zijn onaanvaardbaar voor opschudden: Velvorming; Zware en droge afzetting onder in de pot; Uitzakking > 0.5 cm; Vreemde materialen in de verf; Verharding, verstening, uitdroging; Abnormale gas- of geurontwikkeling. Na opschudden of oproeren met palet moet het proefmonster volledig gehomogeniseerd zijn. Afzettingen op de bodem, uitzakkingen, velletjes in de verf, blijvende gelvorming en aanwezigheid van vreemde materies in de verf zijn niet toegelaten. Stockage: Het proefmonster wordt gedurende 6 maanden gestockeerd bij 23±2 C en 50±5% relatieve vochtigheid, conform ISO 3270. Na 6 maanden gebeurt er een visuele controle zoals beschreven hierboven. Bovenstaande opgesomde fenomenen zijn onaanvaardbaar, zowel voor als na opschudden. Dichtheid: ISO 2811 Vlampunt: Droogtijd: Overschilderbaarheid: Compatibiliteit: Potlife: Laagdikte nat: ISO 3680, bij twijfel controle via ISO 2719 (Pensky-Martens) ASTM D 1640, stadia touchdroog en duimdroog Ook de overschilderbaarheid wordt getest. De tijd voor overschilderbaarheid moet het werken 'dag A - dag B' mogelijk maken en mag bijgevolg niet langer zijn dan 16 uur. De controle hierop gebeurt door nazicht op blaasvorming, onthechting of andere zichtbare anomalieën. Bovendien gebeurt er een controle op de hechting volgens ISO 2409. Ook de overschilderbaarheid wordt getest. De tijd voor overschilderbaarheid moet het werken 'dag A - dag B' mogelijk maken en mag bijgevolg niet langer zijn dan 16 uur. De controle hierop gebeurt door nazicht op blaasvorming, onthechting of andere zichtbare anomalieën. Bovendien gebeurt er een controle op de hechting volgens ISO 2409. Toepassing op het einde van de potlife. De verf moet op voldoende laagdikte kunnen worden aangebracht om de voorgeschreven droge laagdikte vlot te bereiken. De natte laagdikte wordt tijdens de toepassing der verf gecontroleerd met een kammetje gegradueerd per 25µm. Laagdikte droog: ISO 2808 Pagina 28 van 37
Viscositeit: Toepassing: Controle op de verdunning gebeurt bij de toepassing Controle Brookfield: ISO 2884 Bij toepassing met de borstel moeten de borstelstrepen voldoende uitlopen om een uniforme film te verkrijgen. Een maximale verdunning van 5% is aanvaardbaar. De toepassing met het pistool, wanneer vereist, gebeurt bij de druk en de spuitopening zoals opgegeven in de technische fiches van de firma. Een maximale verdunning van 10% is hierbij toegelaten. In deze omstandigheden moet een uniforme film bekomen worden, zonder kraters, poriën, overspray en andere anomalieën. Bestendigheid aflopen: Tint: Op een glasplaat wordt, gescheiden van elkaar, verfstrookjes aangebracht oplopende per 25µm, gaande van 75µm tot 300µm natte laagdikte. De glasplaat wordt vertikaal geplaatst. Indien de bestendigheid tegen aflopen bijvoorbeeld minstens 150µm moet bedragen, wil dit zeggen dat de vrije zone tussen de verfstrookjes van 125µm en 150µm moet open blijven. Controle in de kleurcabine volgens ISO 3668 en vergelijking met de standaard Kleur: De kleur van de gedroogde verffilm (eindlaag) wordt gemeten volgens ISO 7724 met de kleurmeter en vergeleken met één der volgende standaarden: Het RAL-kleurregister 840 HR of 841 GL De NCS kleurenwaaier Een gestandaardiseerde proefplaat bij aanneming of volgens de vereisten van het bestek bij tinten die geen RAL- of NCS-nummer hebben. Hierbij geldt algemeen als regel: de afwijking ten opzichte van de standaard moet kleiner zijn dan 1.5 eenheden ( E < 1.5). In het bijzonder geldt, wanneer de waarden op een as: kleiner zijn dan 10: (as) < 0.8 kleiner zijn dan 5: (as) < 0.5 Dekkracht: ISO 3905. Het dekkend vermogen van een aflak wordt bepaald door het trekken van een natte verffilm van 100µm op een gestandaardiseerde contrastkaart. Na droging wordt de kleur gemeten volgens ISO 7724, zowel op het witte als op het zwarte gedeelte van de kaart. Het dekkend vermogen wordt berekend als volgt: DV(%) = (Y*z / Y*w ) x 100% Y*z: Y*w: Helderheid kleur boven zwarte ondergrond Helderheid kleur boven witte ondergrond De waarde DV(%) moet groter zijn dan 98. Opmerking: Helder gele, oranje en rode tinten mogen de dekking halen op twee lagen, in plaats van één. Glans: De glans wordt gemeten onder een hoek van 60 volgens de norm ISO 2813. Voor de evaluatie worden volgende waarden gebruikt: Glanzend: > 80% Halfglanzend: 60-80 % Satijn: 40-60 % Mat: < 35% Opmerking: Primers en tussenlagen zijn steeds mat, tenzij anders gespecificeerd. Pagina 29 van 37
Aspect: Hechting: De toegepaste verffilm moet volgende visuele eigenschappen bezitten: Uniform zijn; Glad zijn; Geen korrels bevatten; Geen zichtbare porositeiten vertonen; Geen ongelijkheden in tint vertonen; Bij het inspecteren op algemeen uitzicht wordt een vergrootglas met vergroting 10x gebruikt. De hechting van een verfproduct wordt getest met de kraskam volgens de norm ISO 2409. Hierbij wordt gebruik gemaakt van volgende kammen: Kam 1 mm: Laagdikte 60µm Kam 2 mm 60µm < Laagdikte 120µm Kam 3 mm Laagdikte > 120µm Het resultaat moet ISO 0 zijn. Na het opkleven en verwijderen der tape moet het resultaat ISO 0 of ISO 1 zijn. Erichsen indeukproef: Schokweerstand: Veroudering kleur: De vervorming van een verffilm wordt gemeten met een hydraulisch Erichsen toestel aan een snelheid van 0.2 mm/s conform aan de norm ISO 1520. De vervorming wordt gevolgd doorheen een microscoop met vergroting 10x.. De valproef wordt uitgevoerd volgens de norm ISO 6272. Een gewicht van 1kg en doormeter 20 mm vanop 12.5cm op de met verf geschilderde standaardplaat. De verffilm mag niet barsten, noch bij de directe valproef (op de geverfde kant), noch bij de indirecte valproef (proef uitgevoerd op de achterkant van de plaat). De QUV-A proef wordt uitgevoerd volgens de norm ASTM G-53 op het gehele systeem. Volgende testparameters gelden: Temperatuur lichtfase: 60 C Temperatuur donkere fase: 40 C Irradiantie: 0.63 W/m²nm bij 340 nm De tijd is in het algemeen vastgesteld op 1000u en in het bijzonder op 2000u voor de witte en lichtgrijze tinten. De Xenotest wordt uitgevoerd volgens de norm DIN 53 387-1 methode A op het gehele systeem. Volgende testparameters gelden: Cyclus van 120 minuten, waarvan 102 minuten belichting en 18 minuten belichten en bevochtiging. Irradiantie: 0.55 W/m²nm bij 340 nm Black panel temperatuur: 65 C Dry bulb temperatuur: 40 C De tijd is in het algemeen vastgesteld op 1000u en in het bijzonder op 2000u voor de witte en lichtgrijze tinten. Volgende proefresultaten moeten behaald worden voor deze proeven: Glans: 80% van de beginwaarde Kleur: de kleurverandering, colorimetrisch gemeten is: E 2 Geen enkele aantasting (vorming van blaasjes of kraaiepoten) Pagina 30 van 37
3.1.2. Corrosieproeven De corrosieproeven uitgevoerd op de coatings staan gebundeld in de EN ISO 12944-6. De uitvoering van de proeven gebeurd echter volgens andere normen, dewelke we dan ook opnemen bij de beschrijving van de proeven. De duurtijd van de proeven is gebaseerd op deze voorzien voor systemen C5-I: systemen met hoge weerstand voor industrieel milieu. Chemische weerstand: De proef wordt uitgevoerd volgens ISO 2812 op het systeem door het blootstellen gedurende 7 dagen aan volgende oplossingen bij een relatieve vochtigheid van 100%: een 10 zwavelzuur een 10% natriumhydroxide oplossing een 20% carwash oplossing (zuur reinigingsmiddel op basis van fosforzuur, een organisch zuur type citroenzuur of sulfonzuur en detergenten) White spirit De proef wordt uitgevoerd conform ISO 2812. Na blootstelling mag er geen enkele verkleuring of aantasting zichtbaar zijn. Zoutnevelproef: De verfsystemen worden onderworpen aan 1440 uren zoutnevel volgens de norm ISO 7253. Na de proef wordt de proefplaat geëvalueerd volgens de norm ISO 4628/1 tot 4628/5. Er wordt een Sint-Andreaskruis getrokken in de onderste helft van de plaat. Bij de beoordeling wordt een onderscheid gemaakt tussen de kruiszone en de rest van de plaat. De kruiszone is de rechthoek waarbinnen het Sint-Andreaskruis getrokken werd. De hechting na de proef bedraagt ISO 0-1. Kesternichtest: Op de verfsystemen wordt een Kesternichproef uitgevoerd volgens ISO 3231 met 8 uur verwarming (40 C) en 16 uur op omgevingstemperatuur gedurende 30 cycli. Bij elke nieuwe cyclus wordt 2 l SO 2 toegevoegd. In de coating wordt een kras gemaakt tot op het blote metaal. De evaluatie gebeurt volgens ISO 4628/1 tot /5. Roestvorming, blaasvorming, barstvorming of afbladderen en verkleuring zijn niet toegelaten. De onderroest is beperkt tot 1 mm. De hechting na de proef bedraagt ISO 0-1. Tropentest: Op de verfsystemen wordt een tropentest uitgevoerd volgens ISO 6270 met een duurtijd van 720u. In de coating wordt een kras gemaakt tot op het blote metaal. De evaluatie gebeurt volgens ISO 4628/1 tot /5. Roestvorming, blaasvorming, barstvorming of afbladderen en verkleuring zijn niet toegelaten. De onderroest is beperkt tot 1 mm. De hechting na de proef bedraagt ISO 0-1. Pagina 31 van 37
3.2. Tijdens de leveringen Reeksproeven 3.2.1. Bij de fabrikant of op de plaats van bestemming Bij de fabrikant controleert de afgevaardigde van de NMBS: De analysecertificaten; De kwaliteit van de voorgestelde producten; De verpakking en etikettering volgens de fiches met de veiligheidsgegevens van de producten; Het respecteren van het kwaliteitsplan of het controleplan wanneer van toepassing. Volgende controles kunnen, in voorkomend geval, ook uitgevoerd worden op de plaats van bestemming. De analysecertificaten; De verpakking en etikettering volgens de fiches met de veiligheidsgegevens van de producten; De geleverde hoeveelheden. 3.2.2. In het laboratorium De geleverde producten zijn op statistische wijze onderworpen aan de onderzoeksanalyses en proeven zoals vermeld onder 3.1. Deze statistische controles moeten het voor de NMBS mogelijk maken om in de loop van de tijd een voldoende opvolging te hebben van het gamma producten van de verschillende leveranciers met de bedoeling een voldoende hoog niveau van vertrouwen in de leveranciers te behouden. Pagina 32 van 37