Zomermonitor 2015 rapport nr. 06 maandag 20-07-2015 (week 30) Document nr. 15.056317 Dossier DIG-3774/007 Hoogheemraadschap van Rijnland afdeling Beleid en Planontwikkeling team Monitoring & Kerngegevensbeheer Postbus 156, 2300 AD Leiden droogte@rijnland.net 071-3063351
1a. Opschaling Calamiteiten organisatie i.v.m. droogte Rijnlands calamiteiten organisatie is WEL opgeschaald en in fase: 2 Ernstig incident / (dreigende) calamiteit De fasering is als volgt: Fase Omschrijving 0 Normaal beheer 1 Incident 2 Ernstig incident / (dreigende) calamiteit 3 (dreigende) calamiteit met bestuurlijke impact 4 Ramp Er zijn bij Rijnland geen droogteproblemen 1b. Algemeen beeld Rijnland 1 c. Situatiebeschrijving Opschaling droogte Er zijn geen droogteproblemen binnen het gebied van Rijnland. Rijnlands calamiteiten organisatie is op 29-6-2015 opgeschaald naar fase 2 conform calamiteiten bestrijdingsplan Droogte, i.v.m. een neerslagtekort groter dan 175 mm. Algemeen De Rijnafvoer is gedaald tot ca. 1.300 m 3 /s, net boven de kritieke waarde van 1.200 m 3 /s voor juli. Er zijn geen problemen rond de aanvoer van voldoende zoet water, vanwege de voldoende hoge Rijnafvoer en het lage chloridegehalte van het inlaatwater uit de Hollandsche IJssel. Het chloridegehalte binnen het watersysteem van Rijnland is laag, minder dan 200 mg Cl - /l. Het neerslagtekort is verder opgelopen tot ruim boven 210 mm, lokaal hoger dan 240 mm. Zeer droogtegevoelige waterkeringen (33 km) zijn 6 keer geïnspecteerd, droogtegevoelige keringen (404 km) worden deze week voor de 2 e keer geïnspecteerd. Er zijn geen bijzonderheden aangetroffen. Het weer Verwacht weer Nederland: Vrij rustig weer met wolkenvelden, ook af en toe zon en een kleine kans op neerslag. Temperaturen dalend naar ongeveer 20 graden. Op langere termijn grote kans (80%) op een vrij koel weertype met geregeld neerslag. Hoogheemraadschap van Rijnland 2 van 20
Stroomgebied Rijn: In Zwitserland ontstaan dagelijks boven de Alpen stevige onweersbuien. Broeierig condities zorgen ervoor dat na een zonnige start stapelwolken ontstaan, die vervolgens uitgroeien tot buien. In lager gelegen landsdelen in het N en NW is de buienkans de eerst een stuk kleiner, met meer ruimte voor de zon. 2 e helft van de week lijkt een echte weersverslechtering in te zetten. In Duitsland is een mix van wolkenvelden en zon, met soms neerslag. In de NW landsdelen zijn de neerslaghoeveelheden gering, in de rest van het land kunnen soms stevige regen- en onweersbuien overtrekken. In het NW schommelt de temperatuur tussen 22 en 27 C. In het zuiden opnieuw een serie tropische dagen. Vanaf eind van de week wordt het natter en koeler. Neerslagtekort Het neerslagtekort is iets verder opgelopen en gem. 213 mm. Minimum 187, maximum 240 mm. Het neerslagtekort is gemiddeld 25 mm hoger dan het landelijk gemiddelde (ca. 180 mm) Vrijdag 24 juli zal het gebied van Rijnland een neerslagtekort van 218 mm (190-243 mm) hebben. Donderdag 30 juli zal het neerslagtekort opgelopen zijn tot gemiddeld 243 mm (217-269 mm). Waterkeringen Ma. 20 juli zijn alle zeer-droogtegevoelige waterkeringen (33 km) voor de 6 e keer geïnspecteerd. Deze inspecties hebben geen bijzonderheden opgeleverd. Deze week vinden voor de 2 e keer inspecties van de droogtegevoelige waterkeringen (404 km) plaats. Deze inspecties hebben tot nu toe meerdere aandachtspunten opgeleverd, die de komende inspectieronde nader worden gemonitord. Een aantal kleine reparaties is via de afdeling Onderhoud opgepakt. Rijnafvoer De Rijnafvoer is ca. 1.300 m 3 /s, en boven de kritieke grenswaarde van 1.200 m 3 /s voor juli. Doordat neerslag in het stroomgebied uitbleef is de Rijnafvoer gedaald. Kijkend naar de neerslagprognose is de verwachting dat de Rijnafvoer na een aantal dagen licht zal oplopen. Daarmee vormt de Rijnafvoer nog geen knelpunt. De chloridegehaltes bij de Brienenoordbrug en Krimpen zijn laag (ca. 90 mg Cl - /l), m.u.v. pieken bij Brienenoord. Waterkwantiteit Er zijn geen problemen rond de aanvoer van voldoende zoet water. De boezem is boven zomerpeil, de waterpeilen in de polders kunnen goed worden gehandhaafd. Komende periode aanhoudende watervraag voor het doorspoelen van boezem en polders (verziltingsbestrijding) en ter compensatie van de aanhoudende verdamping Waterkwaliteit Het chloridegehalte in de boezem is laag. D.m.v. doorspoeling van boezem en polders blijft het chloridegehalte laag. De watertemperatuur is licht gedaald door het koelere weer, gem. rond 20 C. Zwemwater Op 6 zwemwateren zijn problemen met de waterkwaliteit. Bacteriologische kwaliteit: 1 locatie met een waarschuwing Blauwalg: 2 locaties waarschuwing en 2 locaties met een negatief zwemadvies. Zwemmersjeuk: 1 locatie negatief zwemadvies. Genomen maatregelen/acties Inspecties zeer-droogtegevoelige en droogtegevoelige waterkeringen (33+404=437 km) opgesteld 20-07-2015 Hoogheemraadschap van Rijnland 3 van 20
2a. Doorlopend potentieel neerslagoverschot: 2015 en Langjarig gemiddelde (gegevens KNMI) Neerslagtekort op 20 juli 2015 Langjarig gemiddeld neerslagtekort op 20 juli 2015 2b. Verdamping Schiphol / Valkenburg 1 april tot en met 18 juli 2015 (gegevens Meteo Consult) neerslagtekort Schiphol: 245,8 mm (rode lijn) neerslagtekort Valkenburg: 238,3 mm (rode lijn) 2c. Neerslagtekort Nederland 2015 en 2003 (gegevens KNMI) 213 243 Hoogheemraadschap van Rijnland 4 van 20
3a Neerslagtekort per peilvak voor vermelde datum (berekend vanaf 1 april 2015) (gegevens Hydronet) Vanaf 150 mm: start inspecties zeer droogtegevoelige waterkeringen conform CBP Droogte Vanaf 175 mm: start inspecties alle droogtegevoelige waterkeringen conform CBP Droogte Hoogheemraadschap van Rijnland 5 van 20
3b Verwacht neerslagtekort per peilvak komende periode (gegevens Hydronet) Verwacht tekort di. 21-07-2015 Verwacht tekort vr. 24-07-2015 Verwacht tekort ma. 27-07-2015 Verwacht tekort do. 30-07-2015 Hoogheemraadschap van Rijnland 6 van 20
4a. Neerslagsom afgelopen maanden op peilvak-niveau binnen Rijnland (gegevens Hydronet) Neerslagsom jan. t/m maart 2015 Natter dan langjarig 3 maanden gem. van 194,9 mm Neerslagsom april t/m juni 2015 droger dan langjarig maandgem. van 174,9 mm Neerslagsom 1-20 juli 2015 Neerslagsom afgelopen week 13-20 juli 2015 Hoogheemraadschap van Rijnland 7 van 20
4b. Neerslagsom per dag periode ma. 13 juli 2015 08:00 UT tot ma. 20 juli 2015 08:00 UT. Duiding bij de figuren: De afgelopen week is er iedere dag wel een enige neerslag gevallen in het gebied van Rijnland. Di. 14-7 is er ca. 5 mm afgetapt. Wo. 15-7 viel er ca. 1 mm De meeste neerslag viel op zondag 19 juli. Hoogheemraadschap van Rijnland 8 van 20
5a. SPI Index datum 20-7-2015 De Standardized Precipitation Index (SPI) geeft aan of een opgegeven periode (vanaf nu tot 1 maand, een kwartaal, een half jaar of een jaar terug) nat (>0) of droog (< 0) is ten opzichte van het gemiddelde. De hier getoonde SPI waarden worden berekend per neerslagradarpixel en vertaald naar waterkeringen en worden dagelijks bijgewerkt. De gemiddelden zijn per pixel berekend op basis van neerslagwaarnemingen uit de periode 1961-2013. SPI Index 1 maand terug SPI Index 3 maanden terug SPI Index 6 maanden terug SPI Index 1 jaar terug Hoogheemraadschap van Rijnland 9 van 20
5b. Overzichtskaart zeer-droogtegevoelige (paars) en droogtegevoelige keringen (oranje) Vanaf 150 mm: start inspecties zeer droogtegevoelige waterkeringen conform CBP Droogte Vanaf 175 mm: start inspecties alle droogtegevoelige waterkeringen conform CBP Droogte Hoogheemraadschap van Rijnland 10 van 20
6a. Weersverwachting KNMI (ontleend aan www.knmi.nl ) Verwachting komende 6 dagen (maandag 20 tot en met zondag 26 juli 2015): Vrij rustig weer met wolkenvelden, ook af en toe zon en een kleine kans op neerslag. Temperaturen dalend naar ongeveer 20 graden. Uitgifte: 20/07/2015 13.25 uur LT Vooruitzichten lange termijn (maandag 27 juli tot en met maandag 03 augustus): Grote kans (80%) op een vrij koel weertype met geregeld neerslag. 6b. EPS grafieken Neerslag, wind en luchttemperatuur De Bilt (ontleend aan www.knmi.nl ) Hoogheemraadschap van Rijnland 11 van 20
7a. Neerslagverwachting per 6 uur voor Rijnland op basis van EPS gegevens 7b. Cumulatieve neerslagverwachting voor Rijnland op basis van EPS gegevens 7c. Temperatuurverwachting voor Rijnland op basis van EPS gegevens Verklaring: Bovenstaande grafiek geeft de te verwachten neerslag aan voor de komende 10 dagen. De lichtblauwe lijn, gemiddeld, 50%, geeft de gemiddeld te verwachten neerslag aan. De donkerblauwe lijn, maximum, 90%, geeft de maximaal te verwachten neerslaghoeveelheid aan. De vaal-blauwe lijn, minimum, 30%, geeft de minimaal te verwachten hoeveelheid neerslag aan. Als resultante geeft het blauwe vlak (onzekerheidsband) aan, tussen welke waarden de neerslaghoeveelheden variëren. Duiding bij de grafieken: Neerslag: Na enige neerslag aan het begin van de week, vanaf zaterdag kans op meer neerslag, In het maximum scenario valt er van 20-7 tot 30-7 in totaal 38 mm, in het minimumscenario 11 mm. Temperatuur: Deze blijft de komende periode ongeveer gelijk, overdag rond de 20 C, s nachts ca. 15 C. Hoogheemraadschap van Rijnland 12 van 20
8. Weersverwachting Meteo Consult (o.a. ontleend aan www.neerslag.nl) Regionale verwachting HHR lange termijn Verwachting tot en met 5 dagen vooruit: Woensdag is er flink wat zon, maar met vooral 's middags ook stapelwolken. Het blijft vrijwel droog (noordoosten risico buitje) en het wordt opnieuw 20 tot 26 graden bij een matige westzuidwestenwind. Donderdag is er koelere lucht het land binnen gestroomd. Het wordt 18 tot 22 graden. Wel is er flink wat zon, in totaal 12 uur langs de westkust tot 7-8 uur in het oosten en zuidoosten van Nederland. De vrijdag is een kopie van de donderdag, misschien wordt het een graadje warmer. Zaterdag zijn er zonnige perioden, maar vallen er ook een paar buien. Verwachting 6 tot en met 9 dagen vooruit: Zondag is het weerbeeld opnieuw een mix van zon en (stapel)wolken. Na het weekeinde wordt het wisselvallig met naast zon ook een paar buien. Verder is het met maxima rond 20 graden iets aan de koele kant. 9. Weersverwachting Stroomgebied Rijn (Ontleend aan www.weeronline.nl) De weersverwachting voor Zürich de komende 14 dagen De weersverwachting voor Koblenz de komende 14 dagen Hoogheemraadschap van Rijnland 13 van 20
10a. Gerealiseerde Rijnafvoer (ontleend aan: http://www.rijkswaterstaat.nl/) De Rijnafvoer op 20 juli om 14:30 uur is circa 1.307 m³/s, en vertoont een lichte stijging. De huidige waarde is boven de alarmgrens van 1.200 m³/s zoals die geldt voor juli. 10b. Verwachte Rijnafvoer De afvoer van de Rijn is de afgelopen periode gedaald maar ligt nog boven de grens voor laagwatersituaties. De verwachting is dat de Rijnafvoer de komende periode licht zal oplopen en daarmee boven de grenswaarde zal blijven van 1.200 m 3 /s zoals die geldt voor juli. 10c. Opschalingscriteria Rijnafvoer (Landelijke Commissie Waterverdeling LCW) Het LCW-criterium voor opschaling naar niveau 1 voor de maand juli is 1.200 m 3 /s. De afvoer is vooralsnog ruim voldoende om in de watervraag te kunnen voorzien. Grenzen voor laagwatersituaties maand Rijnafvoer Lobith (m³/s) januari 1.000 februari 1.000 maart 1.000 april 1.000 mei 1.400 juni 1.300 juli 1.200 augustus 1.100 september 1.000 oktober 1.000 november 1.000 december 1.000 Hoogheemraadschap van Rijnland 14 van 20
11. Luchttemperatuur Schiphol - 1 t/m 20 juli 2015 (ontleend aan gegevens van het KNMI ) Duiding: Kende begin juli zeer hoge temperaturen, zijn deze de afgelopen week rond normale waarden, afgelopen do. 16-7 en vr. 17-7 waren weer warmer. Nu gelden weer normale waarden voor de tijd van het jaar. 12. Watersysteem Rijnland 12a. Gemiddelde waterstand boezemsysteem Rijnland 13 t/m 20 juli 2015 zomerpeil winterpeil Duiding boezemstand: De afgelopen week (13 t/m 20 juli) is de boezemstand gehandhaafd rond het zomerpeil (NAP -0,61 m). Dit zal de komende periode gelet op het weer worden gecontinueerd. Waar nodig zal gedurende 1 tot 2 tijen per dag ingelaten worden uit de Hollandsche IJssel naar de boezem van Rijnland. De kwaliteit van het inlaatwater is goed, met lage chlorideconcentraties. Actuele waterstanden zijn via onderstaande link op de website van Rijnland op te vragen: http://www.rijnland.net/actueel/water-en-weer Hoogheemraadschap van Rijnland 15 van 20
13a. Verziltingsbeeld Nieuwe Maas bij Brienenoordbrug 13 t/m 20 juli 2015 Duiding: Het chloridegehalte bij de Brienenoordbrug kent meerdere dagen pieken tot maximaal 1300 mg/l Cl - /l, mede t.g.v. de wind. De achtergrondwaarde is laag, ca. 100 mg Cl - /l. Sinds 16 juli is de zoutmeting van RWS op NAP -6,5 m defect. 13b. Verziltingsbeeld Hollandsche IJssel bij stormstuw Krimpen 13 t/m 20 juli 2015 Duiding: Het chloridegehalte in de Hollandsche IJssel bij Krimpen a.d. IJssel is laag, ca 80 mg Cl-/l aan het begin van de week, tot 100 mg Cl-/l nu. De zee-invloed / pieken bij Brienenoord zijn vanwege de Rijnafvoer nagenoeg niet merkbaar bij Krimpen. Hoogheemraadschap van Rijnland 16 van 20
14. Operationeel meetnet peilbeheer Elektrisch Geleidend Vermogen (EC) en Chloride Situatie: 20 juli 2015 14:30 uur Verklaring: Bij elk meetpunt staan 2 getallen. Spaarndam Chloride (in mg/l) is het bovenste getal (berekend uit de EC). De EC (in us/cm) is het onderste getal. Alle metingen zijn uitgevoerd in boezemwater. De locatie Lijnden is door een storing niet actief. (Haarlemmermeerpolder). Lijnden Toelichting huidige situatie: - De waarden in de boezem zijn laag. - Spaarndam heeft licht verhoogde waarden Maatregel Peilbeheer is erop gericht om de chloride waarden aan de randen van het boezemsysteem te verlagen d.m.v. doorspoelen van de boezem. Katwijk Actuele informatie over dit onderwerp is via onderstaande link op te vragen: http://www.rijnland.net/actueel/water-en-weer/verzilting Toelichting: Het elektrisch geleidend vermogen (EGV) en het chloridegehalte (Cl-/l) vormen een maat voor de verzilting van het oppervlaktewater. Verzilting is het geleidelijk toenemen van het zoutgehalte van het water, onder andere door zoute kwel (opwelling uit de diepere ondergrond). Voor chloride geldt in het algemeen een norm van 200 mg Cl-/l, voor EGV bestaan geen normen. Binnen Rijnland variëren de Chloride- en EGV-waarden in het algemeen van 50 mg Cl-/l of 200 us/cm in natuurgebieden (Nieuwkoopse Plassen) tot maximaal 2.000 mg chloride/l of 7.000 us/cm in diepe droogmakerijen (Haarlemmermeerpolder en polder de Noordplas). Gevoelige teelten zoals de bloembollen in de Bollenstreek en de bomen en heesters rond Boskoop, hebben baat bij lage Chloride/EGV-waarden. Hoogheemraadschap van Rijnland 17 van 20
15a. Zwemwater binnen Rijnland (Algemeen) De provincies Noord- en Zuid-Holland zijn het bevoegd gezag voor het afgeven van zwemadviezen, bevoegd gezag voor publieksinformatie over waterkwaliteit en veiligheid op internet en ter plaatse van een zwemlocatie en wijst zwemlocaties aan/voert zwemlocaties af. De Rijnland is verantwoordelijk voor het bemonsteren van de zwemwaterlocaties en het rapporteren van de meetresultaten aan de provincies. Binnen Rijnland zijn 41 zwemwaterlocaties aanwezig. Om de gezondheid van de zwemmers te beschermen wordt gedurende het zwemseizoen (1 mei tot 1 oktober) de zwemwaterkwaliteit minmaal elke 2 weken bepaald. Voorafgaand aan het zwemseizoen wordt een zogenaamd nulmeting gedaan. Deze meting vindt in de 2 e helft van april plaats. Het zwemwater wordt onderzocht op bacteriologische kwaliteit (E.Coli en Intestinale Enterococcen), blauwalgen en zwemmersjeuk en getoetst aan landelijk vastgestelde normen. Indien een overschrijding van de normen wordt geconstateerd dan wordt in geval van bacteriën een extra bemonstering uitgevoerd en bij blauwalgen wordt de bemonsteringsfrequentie aangepast naar wekelijks. 15b. Actuele zwemwaterkwaliteit week 28-29 Toelichting op zwemwaterkwaliteit: Alle locaties met een blauw bolletje hebben een goede zwemwaterkwaliteit. De locaties met een gezondheidsrisico door blauwalgen zijn met een geel (waarschuwing) of oranje (negatief zwemadvies) weergegeven. Bij de locaties met een paars bolletje is een sprake van zwemmersjeuk en geldt een negatief zwemadvies. Bij de locaties met een zwart bolletje is vermoedelijk sprake van een bacteriële overschrijding en geldt in de onderzoeksfase een waarschuwing. Na bevestiging van een bacteriële overschrijding geldt een zwemverbod (rood bolletje). Verdeling zwemwater locaties Totaal aantal Officiële zwemwaterlocaties 41 Zwemwater locatie voldoet 35 (85%) Blauwalgen - waarschuwing 2 Blauwalgen - negatief zwemadvies 2 Zwemmersjeuk Blauwalgen - neg. zwemadvies 1 Overschrijding Bacteriologische kwaliteit 1 * Slechte Bacteriologische kwaliteit 34 Nieuwkoopse plassen Meijepark waarschuwing (zwart bolletje) Gezondheidsrisico door blauwalgen 04 Naaktrecreatie Spaarnwoude negatief zwemadvies (oranje bolletje) 02 Watergeus waarschuwing (geel bolletje) 07 Veerplas waarschuwing (geel bolletje 18 Oosterduinse meer negatief zwemadvies (oranje bolletje) Gezondheidsrisico door zwemmersjeuk 31 speelvijver Europark negatief zwemadvies (paars bolletje) Zie voor de locaties de kaart op de volgende pagina. NB: De hier aangegeven waarschuwingen en/of negatieve zwemadviezen zijn gebaseerd op de laatste metingen, zoals uitgevoerd in opdracht van Rijnland. Verantwoordelijke voor het plaatsen van borden op de zwemwaterlocaties is de betreffende provincie. Vanwege een vertraging in de verwerking van de informatie kunnen de borden op de locaties afwijken van de laatste metingen. Zie voor verdere informatie: www.zwemwater.nl Hoogheemraadschap van Rijnland 18 van 20
Hoogheemraadschap van Rijnland 19 van 20
Zomermonitor nr. 06-2015 opgesteld op 20-07-2015-16:00 uur door R.E. van der Zwan droogte@rijnland.net Hoogheemraadschap van Rijnland 20 van 20