31/08/2010 Tax shelter voor audiovisuele werken: met de fiscus naar de film Waarin durft u met de onderneming vandaag te investeren? De spaarboekjes van de Belgische ondernemingen heeft het hoogste niveau sedert jaren bereikt. Kiezen voor de beurs ligt op vandaag niet voor de hand. De fiscus denkt mee met de ondernemingen en helpt een handje. Ze heeft sedert aanslagjaar 2004 het systeem van de tax shelter uitgewerkt voor investeringen in audiovisuele werken. Ofwel met de fiscus naar de film en een mooie belastingbesparing er bovenop. 1. Definitie De tax shelter is een fiscale stimulans om de productie van audiovisuele en cinematografische werken aan te moedigen. Dankzij deze fiscale regeling kan een vennootschap die in de productie van audiovisuele werken wenst te investeren, een vrijstelling krijgen van haar belastbare gereserveerde winst ten belope van 150% van de sommen die ter uitvoering van een raamovereenkomst werkelijk voor de productie van een erkend audiovisueel werk zijn betaald, hetzij van de sommen waarvoor de vennootschap zich heeft verbonden deze te storten ter uitvoering van de raamovereenkomst. We ontleden en lichten deze definitie hieronder toe voor u. a. Een vennootschap: Alle binnenlandse vennootschappen of Belgische inrichtingen van buitenlandse vennootschappen kunnen van deze fiscale regeling genieten, met uitzondering van: De ondernemingen die als voornaamste doel de ontwikkeling en de productie van audiovisuele werken hebben; De televisieomroepen. b. De productie van audiovisuele werken Onder audiovisueel werk moet worden verstaan: een langspeelfilm, een documentaire of een animatiefilm bestemd om in een bioscoop te worden vertoond; een animatieserie voor televisie; een documentaire voor televisie; een langspeelfilm voor televisie; een fictiefilm die in 52 minuten of minder worden uitgezonden. Het audiovisuele werk moet door de bevoegde diensten van de betreffende Gemeenschap zijn erkend als Europees werk zoals bedoeld in de richtlijn Televisie zonder grenzen van 3/10/1989.
De vennootschap die het erkende audiovisuele werk produceert moet een binnenlandse vennootschap zijn voor de productie van audiovisuele werken. Een televisieomroep of een onderneming die verbonden is met Belgische of buitenlandse televisieomroepen wordt niet als vennootschap voor de productie van audiovisuele werken beschouwd. c. Investeren De vennootschappen die met fiscale vrijstelling in een audiovisueel werk wensen te investeren, moeten een raamovereenkomst sluiten met een binnenlandse vennootschap voor de productie van audiovisuele werken, m.a.w. een vennootschap die als voornaamste doel de ontwikkeling en de productie van audiovisuele werken heeft. De investering kan worden gedaan ofwel rechtstreeks door het verwerven van rechten verbonden aan de productie en de exploitatie van het audiovisuele werk (equity), ofwel door de toekenning van leningen, voor zover de vennootschap die investeert geen kredietinstelling is. d. Vrijstelling (tijdelijk / definitief) De vrijstelling bedraagt 150% van de gedane uitgaven voor de productie van een erkend audiovisueel werk. Dit betekent dat bij een uitgave van 100.000, de belastbare basis zal mogen verminderd worden met 150.000. De vrijstelling is per belastbaar tijdperk beperkt tot 50% van de belastbare gereserveerde winst voor aanleg van de vrijgestelde reserve, met een absoluut maximum van 750.000. Voor de berekening van de vrijstelling verwijzen we naar de uitleg onder punt e. belastbare gereserveerde winst. Aan de toekenning en het behoud van de aanvankelijk tijdelijke vrijstelling zijn een aantal voorwaarden verbonden: 1. Onaantastbaarheidsvoorwaarde Deze louter boekhoudkundige formaliteit houdt in dat de vrijgestelde reserve zal moeten geboekt worden op een aparte rekening van het passief. De onaantastbaarheidsvoorwaarde moet voldaan blijven tot dat de vrijstelling definitief is (zie hierna). 2. Voorwaarde m.b.t. de tijdelijke onoverdraagbaarheid van de rechten De sommen die aangewend worden voor de uitvoering van de raamovereenkomst zullen deels dienen voor het verwerven van rechten verbonden aan de productie en de exploitatie van het erkend audiovisueel werk. De maximale duur van de onoverdraagbaarheid van de rechten bedraagt 18 maanden vanaf de datum van het afsluiten van de raamovereenkomst, tenzij het audiovisueel werk eerder is voltooid. Het laatste kan zich voordoen wanneer de raamovereenkomst een afsluitende financiering van een werk in uitvoering tot doel heeft. RAMBOER BOEKHOUDING & FISCALITEIT 2
3. Voorwaarde m.b.t. de maximale financiering van 50% van het totale budget van de kosten voor het werk Het totaal bedrag van de daadwerkelijk gestorte sommen in uitvoering van de raamovereenkomsten door alle Belgische vennootschappen of Belgische inrichtingen mag niet meer bedragen dan 50% van het totale budget van de kosten voor het audiovisuele werk. De productievennootschap zal er op moeten toezien de investering via tax shelter niet meer bedraagt dan 50% van het totale budget van het audiovisuele werk. 4. Aanwending van de daadwerkelijk gestorte sommen in uitvoering van de raamovereenkomst De sommen waarvan de investeerder belooft heeft in de afgesloten raamovereenkomst om deze te storten aan de productievennootschap moeten binnen de 18 maanden na afsluiten van de raamovereenkomst effectief aan de productievennootschap worden gestort. De productie- en exploitatiekosten voor de productie van het audiovisuele werk moeten worden gedaan binnen diezelfde periode van ten hoogste 18 maanden vanaf de datum waarop de raamovereenkomst werd gesloten. Deze voorwaarde werd uitdrukkelijk toegevoegd aan art. 194ter, 4, eerste lid, 4, WIB 92 om te vermijden dat daadwerkelijk gestorte sommen in uitvoering van een raamovereenkomst zouden worden vrijgesteld, terwijl deze sommen, omwille van juridische en feitelijke omstandigheden m.b.t. hun storting, niet daadwerkelijk bijdragen tot de financiering van de productie en aan de uitvoering van het productiebudget. Dit zal het geval zijn wanneer de uitgeleende sommen gestort zijn op een geblokkeerde rekening op naam van de leninggever of wanneer de uitgeleende sommen gestort zijn op het einde van de periode van 18 maanden vanaf het afsluiten van de raamovereenkomst en terugbetaald worden aan de leninggever een korte tijd na deze storting. De raamovereenkomst kan in dergelijke gevallen als niet tegenstelbaar tegen de administratie worden beschouwd en geherkwalificeerd worden in een gewone lening en/of een gewone overdracht van rechten. Hierdoor zou de fiscale vrijstelling in hoofde van de investeerder verloren kunnen gaan. 5. Verdeling van de aangewende sommen ter uitvoering van de raamovereenkomst Het totaal van de sommen die in de vorm van leningen worden geïnvesteerd, mag niet meer bedragen dan 40% van de sommen die ter uitvoering van de raamovereenkomst zijn aangewend. Het resterende deel van de investering zal bijgevolg verbonden moeten worden aan de verwerving van rechten op het erkend audiovisueel werk. De grens van 40% moet globaal worden nageleefd, niet per investeerder/leninggever. Indien de productievennootschap deze voorwaarde niet zou naleven, heeft dit tot gevolg voor alle investeerders dat zij de belastingvrijstelling verliezen. 6. Overlegging van een afschrift van de raamovereenkomst en het attest van erkenning van het werk Er is de formele voorwaarde om bij de aangifte in de vennootschapsbelasting met betrekking tot het aanslagjaar waarvoor voor de eerste maal de tijdelijke RAMBOER BOEKHOUDING & FISCALITEIT 3
vrijstelling wordt gevraagd een afschrift te voegen van de raamovereenkomst, alsook het attest van de betrokken Gemeenschap dat vaststelt dat het audiovisueel werk erkend is. De raamovereenkomst moet alle verplichte vermelding bevatten, zie hierna onder punt f raamovereenkomst. Voor het attest is geen enkele vormvereiste omschreven. 7. Overlegging van het attest van de RSZ De productievennootschap mag, op het ogenblik dat de raamovereenkomst wordt afgesloten, geen achterstallen hebben bij de RSZ. De RSZ moet hiertoe een attest uitreiken waarop ze bevestigen dat de productievennootschap op datum van afsluiten van de raamovereenkomst alle periodieke aangiftes inzake sociale bijdragen heeft onderschreven en dat op basis van deze aangiftes alle verschuldigde sommen betaald zijn. Zonder het afgeleverde attest kan de investeringsvennootschap de vrijstelling niet genieten. 8. De productie- en exploitatiekosten in België De productie- en exploitatiekosten van het audiovisuele werk welke in België werden gedaan moeten ten minste 150% belopen van de sommen, die, anders dan in de vorm van leningen, zijn aangewend voor de uitvoering van de raamovereenkomst. Deze kosten moeten gedaan worden binnen de 18 maanden na het afsluiten van de raamovereenkomst. De kosten die gedaan zijn voor het afsluiten van de raamovereenkomst komen niet in aanmerking Voorbeeld: Een vennootschap investeert 100.000,00 in een film ( 60.000,00 in de vorm van equity en 40.000,00 in de vorm van een lening).de vennootschap zal een vrijstelling van 150.000,00 kunnen verkrijgen, als de productievennootschap in België uitgaven ten belope van 150% van 60.000,00 doet, m.a.w. 90.000,00 voor de productie- en exploitatiekosten. De keuze van een betrouwbare producent zal hierom uiterst belangrijk zijn, want ingeval één van de voorwaarden voor het verlenen en behouden van de vrijstelling gedurende enig belastbaar tijdperk niet langer wordt nageleefd, wordt de voorheen vrijgestelde winst aangemerkt als winst van dat belastbare tijdperk. De belasting op de belastbaar geworden reserve zal tevens verhoogd worden met nalatigheidsintresten. De aanvankelijk tijdelijke vrijstelling zal pas definitief zijn: als de productievennootschap binnen de 4 jaar na het afsluiten van de raamovereenkomst een document voorlegt waarin de betrokken Gemeenschap bevestigt dat de productie van het werk is voltooid en het werk niet gefinancierd is voor meer dan 50% met investeringen in tax shelter; als de belastingcontrole, waaronder de productievennootschap ressorteert, eveneens binnen de 4 jaar na afsluiten van de raamovereenkomst en na controle, verklaart: - dat de voorwaarden inzake kosten in België voor de in de raamovereenkomst bepaalde doeleinden door de productievennootschap zijn nageleefd (voorwaarde 8); RAMBOER BOEKHOUDING & FISCALITEIT 4
- dat het werk niet gefinancierd is voor meer dan 50% met investeringen in tax shelter (voorwaarde 3); - dat de investering voor maximum 40% gebeurde met leningen (voorwaarde 5); - dat de investerende vennootschap de sommen waarvan sprake in de raamovereenkomst daadwerkelijk heeft betaald aan de productievennootschap binnen de 18 maanden na het afsluiten van deze raamovereenkomst (voorwaarde 4). Kunnen deze attesten niet worden voorgelegd, dan wordt de, voorheen vrijgestelde, reserve belastbaar, in het jaar waarin de 4 jaar na afsluiten van de raamovereenkomst verstreken zijn. e. Belastbare gereserveerde winst De belastbare gereserveerde winst vormt de basis voor de berekening van de maximum vrijstelling. De maximum vrijstelling mag niet meer bedragen dan 50% van de belastbare gereserveerde winst van het belastbare tijdperk voor aanleg van de vrijgestelde reserve. De term belastbare gereserveerde winst is een fiscaal begrip. Het bedrag ervan valt rechtstreeks af te lezen uit de aangifte vennootschapsbelasting in Vak I. A code 020. De belastbare gereserveerde winst is het resultaat van de beweging van de belastbare reserves. Hierbij moet worden rekening gehouden met de vennootschapsbelasting die drukt op het resultaat van de vennootschap, in het jaar waarin de vrijgestelde reserve wordt aangelegd voor de aanleg van deze reserve. Men zal dus alvorens men het maximumbedrag van de vrijstelling wil berekenen, eerst de winst na belasting moeten bekomen, zonder rekening te houden met de vrijstelling voor de investering in tax shelter. Er stelt zich een toepassingsprobleem voor de berekening, omdat de vrijgestelde reserve het bedrag van de belastbare gereserveerde winst beïnvloedt, die op zijn beurt een aanpassing van het bedrag van de geraamde belastingschuld vóór de bepaling van de vrijgestelde reserve tot gevolg heeft. Deze iteratieve berekening bestaat uit een proces van opeenvolgende aanpassingen. Om het definitieve bedrag van de vrijgestelde reserve te bepalen stelt de fiscus een berekeningsprogramma ter beschikking. http://fiscus.fgov.be/interfaoifnl/tax_shelter/inleiding.htm Voorbeeld: Een vennootschap met een winst voor belastingen van 1.000.000. zal door middel van de iteratieve berekening een maximale vrijstelling kunnen genieten van 389.184,94 ofwel een bedrag in tax shelter kunnen investeren van maximaal 259.456,63. RAMBOER BOEKHOUDING & FISCALITEIT 5
f. Raamovereenkomst De belastbare gereserveerde winst wordt vrijgesteld ten belope van 150% van de sommen die ter uitvoering van een raamovereenkomst werkelijk voor de productie van een erkend audiovisueel werk zijn betaald, hetzij van de sommen waarvoor de vennootschap zich heeft verbonden deze te storten ter uitvoering van de raamovereenkomst. Het is dus duidelijk dat de vrijstelling reeds kan worden genoten in het belastbaar tijdperk waarin de raamovereenkomst wordt afgesloten, zonder dat daarbij reeds in dat belastbare tijdperk de beloofde sommen dienen te worden betaald. De vrijstelling kan reeds genoten worden voor het belastbare tijdperk waarin de verbintenis tot storting op een zekere en onherroepelijke wijze is aangegaan door middel van een raamovereenkomst. Deze raamovereenkomst is een basisovereenkomst afgesloten tussen enerzijds de Belgische vennootschappen of inrichtingen die investeren en anderzijds de binnenlandse vennootschappen voor de productie van audiovisuele werken. Het voorwerp en het doel is de financiering van de productie van één enkel erkend audiovisueel werk. De raamovereenkomst moet een aantal verplichte vermeldingen bevatten: de benaming en het maatschappelijk doel van de productievennootschap; de benaming en het maatschappelijk doel van de Belgische vennootschap of inrichting die investeert; het totaal van de aangewende sommen en de juridische vorm, met een gedetailleerde opgave per bedrag van die aangewende sommen ten name van elke deelnemende vennootschap die investeert; de identificatie en de beschrijving van het erkend audiovisueel werk dat het voorwerp uitmaakt van de raamovereenkomst; het budget van de uitgaven die nodig zijn voor het audiovisueel werk, waarbij een onderscheid wordt gemaakt tussen het gedeelte dat door de productievennootschap wordt ten laste genomen, het gedeelte dat gefinancierd wordt door Belgische vennootschappen of inrichtingen, die aanspraak maken op de vrijstelling, overeenkomstig de afgesloten raamovereenkomst en het gedeelte gefinancierd door andere deelnemers aan de raamovereenkomst, die al dan niet aanspraak maken op de vrijstelling; de overeengekomen wijze van vergoeding voor de bedragen die, naar gelang hun aard, worden aangewend bij de uitvoering van de raamovereenkomst; de waarborg dat de deelnemers aan de raamovereenkomst geen Belgische productievennootschap, noch een Belgische of buitenlandse televisieomroep zijn en dat de geldschieters geen kredietinstellingen zijn; de verbintenis van de productievennootschap: - dat de productie- en exploitatiekosten, van het audiovisuele werk, die in België worden gedaan, ten minste 150% belopen van de sommen die, anders dan in de vorm van leningen zijn aangewend voor de uitvoering van de raamovereenkomst; - dat het totaal van de daadwerkelijk gestorte sommen in uitvoering van de raamovereenkomst niet meer zal bedragen dan 50% van het totale budget van de kosten voor het audiovisuele werk; RAMBOER BOEKHOUDING & FISCALITEIT 6
- dat het totaal van de sommen die in de vorm van leningen zijn geïnvesteerd niet meer bedraagt dan 40% van de sommen die ter uitvoering van de raamovereenkomst zijn aangewend. De datum van de raamovereenkomst is van essentieel belang voor de investerende vennootschap om te kunnen genieten van de vrijstelling. Bovendien bepaalt de datum van afsluiting van de raamovereenkomst de start van een aantal belangrijke periodes: - de periode van 18 maanden betreffende de in België gedane kosten; - de periode betreffende de onoverdraagbaarheid van de rechten van 18 maanden; - de periode van 18 maanden betreffende de werkelijke storting van de sommen; - de periode van 4 jaar voor overlegging van de attesten door de controle van de productievennootschap voor de productie van audiovisuele werken en door de betrokken Gemeenschap. 2. Risico s Het risico van de investeerder is drieledig: 1. Zal de productievennootschap alle formaliteiten naleven om te voldoen aan de voorwaarden voor definitieve fiscale vrijstelling?; 2. Zal de productievennootschap financieel in staat zijn om het kapitaal van de financiering terug te betalen?; 3. Zal het audiovisuele werk voldoende rendabel zijn om het aandeel in de rechten van het audiovisueel werk te kunnen verzilveren? Gekoppeld aan de raamovereenkomst kan het risico van de investeerder zo veel mogelijk beperkt worden. Ga in zee met een betrouwbare productievennootschap. Een productievennootschap zal in de praktijk eerst via andere kanalen dan tax shelter het audiovisueel werk financieren. De eerste 70% van het budget zal in principe gefinancierd worden door mensen in het vak, die met kennis van zaken investeren in audiovisuele werken. De resterende 30% van het budget wordt doorgaans ingezameld via tax shelter investeringen. De productievennootschap moet zich in de raamovereenkomst reeds verbinden om een aantal van de fiscale voorwaarden na te leven. Het fiscaal risico bij een betrouwbare productievennootschap zal eerder beperkt zijn. De financiering aan de productievennootschap kan ingedekt worden door te werken met een bankwaarborg. De bank zal op die manier borg staan voor de productievennootschap voor de terugbetaling van de financiering. Om het risico in te perken, kan een putoptie afgesloten worden in het kader van de raamovereenkomst. Deze putoptie geeft de investeerder het recht, niet de plicht, om de rechten van het audiovisueel werk, de zogenaamde equity, waar hij op het ogenblik van het afsluiten van de overeenkomst eigenaar van is, te verkopen tegen een vooraf bepaalde prijs aan de productievennootschap. Op die manier wordt een gegarandeerd rendement vastgelegd bij ondertekening van de raamovereenkomst. Deze methode werd door de fiscale administratie uitdrukkelijk voorzien in de circulaire dd. 26/10/2009. RAMBOER BOEKHOUDING & FISCALITEIT 7
Maak goede afspraken met de productievennootschap bij het aangaan van de raamovereenkomst. En probeer op die manier via een goede cashplanning, een beter rendement en een beperkte liquiditeitsuitstoot te bekomen. 3. Praktisch We stellen u voor de BVBA Profit, met een geraamde winst voor belastingen van 1.000.000. We situeren ons op 15/11/2010, en het boekjaar sluit af op 31/12/2010. De BVBA heeft geen verdere investeringsbehoefte en beschikt op dit ogenblik niet over de liquiditeiten. Er wordt overwogen om te investeren in een audiovisueel werk waardoor een gedeelte van de belastbare winst kan worden vrijgesteld. We hebben geleerd dat bij een belastbare winst voor belastingen van 1.000.000, het maximaal te investeren bedrag in tax shelter 259.456,63 zal bedragen. STAP 1: DE RAAMOVEREENKOMST Op 20/12/2010 wordt een raamovereenkomst ondertekend met een productievennootschap voor een bedrag van 259.000. 103.600 (ofwel 40%) bestaat uit een lening aan de productievennootschap en 155.400 (of 60%) betreft de aankoop van de rechten op het audiovisueel werk. In de raamovereenkomst worden alle verplichte vermeldingen opgenomen. Er wordt overeengekomen dat de lening vergoed zal worden aan een maximale intrestvoet van 6,85% Dit levert de vennootschap een netto rendement na vennootschapsbelasting van 4,52% op. De lening kan desgewenst ondersteund worden met een bankwaarborg, dit zal uiteraard een impact hebben op het latere rendement. Voor de rechten op het audiovisueel werk wordt een putoptie voorzien om de equity te verkopen met een rendement van 4,52%. Op het ogenblik van het sluiten van de overeenkomst is de enige verplichting van de BVBA het boeken van de onaantastbaarheidsvoorwaarde. Door deze boeking verminderd het belastbare resultaat van de BVBA met 388.500 ( 259.000 x 150%). Tax shelter Zonder tax shelter Winst voor belasting 1.000.000 1.000.000 Vrijstelling tax shelter - 388.500 Belastbare winst 611.500 Vennootschapsbelasting 33,99% - 207.848,90-339.900 Belastingvoordeel door toepassing van tax shelter = 132.051,20 Bij het indienen van de aangifte in de vennootschapsbelasting zal een kopie van de raamovereenkomst en van het attest van erkenning van het werk moeten gevoegd worden. STAP 2: BETALEN VAN DE IN DE RAAMOVEREENKOMST BELOOFDE SOMMEN Op het ogenblik van het sluiten van de raamovereenkomst had de BVBA niet de nodige liquiditeiten. Volgens de mogelijkheden van de BVBA en volgens de noden van de RAMBOER BOEKHOUDING & FISCALITEIT 8
productievennootschap worden de in de raamovereenkomst beloofde sommen door de BVBA betaald. De sommen moeten ten laatste betaald worden 18 maanden na het afsluiten van de raamovereenkomst. De lening wordt boekhoudkundig verwerkt als vordering, de aangekochte rechten worden beschouwd als immateriële vaste activa, lineair af te schrijven over 5 jaar. Fiscaal worden deze afschrijvingen echter niet aanvaard als kosten. STAP 3: VOLTOOIING VAN HET AUDIOVISUEEL WERK Op 18/03/2014 worden de nodige attesten bekomen. Op dat ogenblik wordt de voorlopige vrijstelling definitief. Dit moet gebeuren binnen de 4 jaar na het sluiten van de raamovereenkomst, zoniet gaat de vrijstelling verloren. STAP 4: VERKOOP VAN DE RECHTEN VAN HET AUDIOVISUEEL WERK Na voltooiing van het audiovisueel werk, kan de BVBA beslissen om de put-optie te lichten. De rechten worden op die manier opnieuw eigendom van het productiehuis. Indien de BVBA beslist om de optie niet te lichten, blijven de rechten in haar bezit. De put-optie kan in principe niet eerder gelicht worden dan 18 maanden na het afsluiten van de raamovereenkomst, tenzij het audiovisueel werk eerder is voltooid. Samengevat: Investering in tax shelter 259.000 Fiscaal voordeel - 132.051,20 Terugbetaling kapitaal financiering - 103.600 Restrisico 23.348,80 Het restrisico kan ingedekt worden door de putoptie te lichten. Het enige risico blijft op dat ogenblik het naleven van de voorwaarden om het fiscaal voordeel definitief te behouden. Bronnen: Artikel 194ter WIB 92 Circulaire nr. Ci.RH.421/566.524 (AOIF 42/2004 AFZ 18/2004) dd. 23.12.2004 Circulaire nr. Ci.RH.421/566.524 (AOIF 42/2004 AFZ 18/2004) dd. 26.10.2009 Reken op ons! in samenwerking met: RAMBOER BIRGER THEYS JAN Boekhouder Fiscalist BIBF 205967 Member of the Board sales & acquisitions Tempelhofstraat 22 24 8470 Gistel De Limburg Stirumlaan 243/1 1780 Wemmel T 059/44.60.50 F 059/600.223 M 0473/420.725 T 02/240.77.77 F 02/242.26.68 br@rbfboekhouders.be www.rbfboekhouders.be info@tvskyline.com www.tvskyline.com RAMBOER BOEKHOUDING & FISCALITEIT 9