Twee grote problemen kunnen u na de ingreep het leven zuur maken, nl.: a- de huidbeschadiging door de urine of het opvangzakje en b- de degelijke werking van uw nieren. a - De huid Naast de gewone probleempjes die elke stomadrager kan hebben door het regelmatig vervangen van zijn opvangzakje, waarover elders meer uitleg verschaft wordt, zijn er toch enkele typische huidbeschadigingen die door de urine zelf kunnen ontstaan. Het zijn vooral de afgescheiden afvalstoffen in de urine die de huidirritatie veroorzaken. Om een gezonde huid rondom de stoma te behouden, moet u op een propere droge huid het gepaste opvangzakje op de juiste manier aanbrengen. Huidproblemen ontstaan meestal: 1- doordat onder de huidbeschermende plaklaag urine op de huid kwam a) omdat u het zakje fout aanbracht b) omdat u met een overvol zakje te lang bleef rondlopen (= 1/2 vol) c) omdat u het zakje niet tijdig had vervangen (max. 3 dagen) 2- doordat u het opvangzakje te vaak of te brutaal wegnam of ook bij gebrek aan hygiëne (het onvoldoende wassen van de huid om de stoma met zuiver lauw water); 3- wegens een allergie voor het plastic waaruit het opvangzakje gemaakt werd. (Hier kan een katoenen of flanellen beschermhoesje over het zakje gedragen goed helpen); 4- wegens een allergie voor de op het opvangsysteem gebruikte kleefstof waarmee u het op de huid bevestigt. (Hier moet u een ander systeem en ander merk gaan proberen); 1 / 5
5- wegens het gebruik van bepaalde geneesmiddelen (steeds de dokter raadplegen vooraleer andere medicatie te nemen en steeds de dokter bij een consultatie erop wijzen dat u een stomadrager bent, want zij kunnen ook iets vergeten); 6- als gevolg van een huidontsteking die niet werd verzorgd zoals het hoort. 7- Wegens bestraling: de lichtste vorm van huidschade door bestraling uit zich door roodheid van de huid en oedeemvorming (=1e graadsverbranding). Indien de huid erg gevoelig is, kunt u een huidbeschermend middel erop aanbrengen voor u het zakje kleeft. Dit altijd goed laten drogen vòòr het aanbrengen van het zakje. 1- Huidplaat, -ring of -pasta. Hiervoor bestaan: STOMAPASTA in ring-, plaat-, pasta- of poedervorm Dit product is een huidbeschermende en genezende stof waar men gemakkelijk een opvangzakje kan op vastmaken. Men vindt deze stof ook als tweedelig systeem (=plaat + zakje) in de handel. Om eventuele oneffenheden af te vlakken of om als dichting omheen de stoma aan te brengen bestaat stomapasta (in een tube, strip of schijfje). Wanneer een beschadigde huid wat vocht afgeeft, kan stomapoeder op de huid rondom de stoma gestrooid worden. Door het wondvocht op te nemen zal dat poeder een pasta worden. Alvorens de pasta aan te brengen wordt de vinger bevochtigd. Oneffenheden en/of plooien egaliseren met een laagje pasta. Telkens opnieuw de vinger bevochtigen bij het aanbrengen van een nieuw laagje pasta. Met een natte vinger wordt de pasta geëgaliseerd gelijk met de huid. De pasta nu ongeveer 30 seconden laten drogen alvorens een huidplaat aan te brengen. De huidplaat goed aandrukken en zo opwarmen waardoor de kleefkracht maximaal wordt. Pasta en plaat versmelten met elkaar binnen de 24 uur waardoor verwijderen kan zonder resten op de huid. BESCHERMFILM Dit product vormt een plasticachtige beschermlaag op uw huid. Het is in de handel te verkrijgen in spuitbus, fles of op een doordrenkt doekje. Deze film goed laten drogen vòòr het aanbrengen van het zakje. Algemene regel - Neem nooit enig risico met uw huid - Probeer steeds een nieuw product eerst op uw voorarm voor u het in de omgeving van uw stoma gebruikt. Bij een allergische reactie geneest die arm zonder problemen, maar - Raadpleeg steeds uw uroloog bij ernstige huiduitslag of aanhoudende roodheid (irritatie) of jeuk, vóór uw huid open ligt b - De urine Om een ontsteking op de urinewegen onmiddellijk te ontdekken of om beschadiging van uw 2 / 5
huid te voorkomen (veroorzaakt door in de urine aanwezige kristallen of champignons of een te hoge alkalische samenstelling) controleert u best dagelijks uw urine op: De KLEUR, de GEUR, de HELDERHEID, de HOEVEELHEID en de ZUURHEIDSGRAAD (door velen ook ZUURTEGRAAD genoemd) 1 - De kleur Wanneer urine een donkere kleur heeft, betekent dat meestal dat u te weinig drinkt (geconcentreerde urine). U moet minstens 2 liter per dag drinken om uw urine helgeel te houden. Aldus vermijdt u een te hoge concentratie aan afvalstoffen die uw huid kunnen beschadigen. 2- De geur Wanneer uw urine sterk ruikt, is dat meestal te wijten aan wat u hebt gegeten. Bepaalde voedingsmiddelen (bvb. asperges of vis) en sommige medicamenten (bvb. penicilline) veroorzaken deze sterke geur. U hoeft dus niet onmiddellijk achterdochtig te worden. Indien deze hevig storende geur evenwel dagenlang aanhoudt, kan dat wijzen op een ontsteking en / of infectie van de urinewegen. Bij suikerziekte zal het in uw urine gevormde aceton een specifieke geur verwekken, maar die zal u dan ook al jarenlang bekend zijn. Pas wanneer deze typische geur verandert, is er reden tot ongerustheid. WAT DOEN? Dan kunt u best zo vlug mogelijk uw uroloog consulteren. Ga nooit zelf experimenteren met medicamenten of allerhande kruidenthees, want dergelijke ontstekingen kunnen erg gevaarlijk worden indien men ze niet tijdig behandelt. 3 - De helderheid Normaal moet de urine bij urostomadragers heldergeel zijn, vermengd met wat slijm afkomstig uit het darmfragment waarmee de chirurg uw stoma vormde. Wanneer uw urine opeens troebel (en slecht ruikend) wordt, is er grondige reden tot ongerustheid. Ook hier zal de oorzaak vaak een beginnende ontsteking kunnen zijn. Gezien dergelijke infectie ook de werking van uw nieren kan bedreigen, moet u dan zo vlug mogelijk op consultatie bij uw uroloog. 4 - De hoeveelheid Per 24 u moet u minstens 1 liter urine afscheiden. Daarom is het interessant, vooral in het begin, de hoeveelheid geloosde urine na te meten. Na een tijdje weet u zo ongeveer wel hoeveel 1 liter is. Het volstaat voldoende (d.w.z. 2 liter per dag) te drinken om deze ideale hoeveelheid dagelijkse urine uit te plassen. 3 / 5
5 - De zuurheidsgraad of Ph van de urine Wanneer men de urine naar zijn samenstelling controleert, kan die: a) zuur zijn (d.w.z. een Ph hebben van 5 1/2 tot 6 1/2) b) alkalische zijn (d.w.z. een Ph hebben van meer dan 7 1/2) c) zwak alkalisch zijn (d.w.z. een Ph tussen 6 1/2 en 7 1/2) Normale urine varieert tussen 5,8 en 6,2 Ph. Wat bedoelt men met Ph? Dat is het symbool voor de negatieve logaritme van de waterstofionenconcentratie van een oplossing, eigenlijk een soort maatstaf om de zuurheidsgraad te kunnen bepalen. Welke invloed heeft dit Ph op u? Vooral sterk alkalische urine vormt een uitstekende voedingsbodem voor de ontwikkeling van allerhande bacteriën die in uw urinewegen een ontsteking kunnen verwekken. Bovendien tast alkalische urine ook de kleefkracht aan van de huidbeschermende plaat of ring zodat die vlugger loskomt van de huid. Gevolg: vervelende lekkages, huidproblemen en sterke geuren. Tot slot bevordert alkalische urine ook nog de vorming van zoutkristallen, die de stoma kunnen beschadigen. Dokters geven de raad om uw urine zuur te houden omdat daarin bacteriën zich moeilijk kunnen ontwikkelen. Een té zure urine (met lage Ph) zal evenwel erg agressief zijn voor uw huid en zal net zoals de alkalische urine het opvangzakje doen loskomen. Een gewoon zure urine (Ph tussen 5 1/2 en 6 1/2) zou de beste resultaten moeten geven. Hoe bekomt u dergelijke urine? a) Door uw voeding aan te passen. Wanneer u overwegend vlees eet, dan zal uw urine zuur zijn. Bij vegetariërs (mensen die geen voedsel afkomstig van dieren eten) zal de plantaardige voeding de urine alkalisch maken; b) Door het drinken van Vichy Célestins bronwater. c) Door het innemen van Ascorbinezuur (Vitamine C). 4 / 5
Om de 4 uur een kleine dosis van in nemen, want die wordt vlug uit het lichaam verwijderd (1 à 4 gr. / dag); d) Door het drinken van aalbessen- of bosbessensap (veenbessensap) of amandelzuur; Opgepast: het drinken van citrusvruchtensap (sinaasappels, mandarijnen, citroenen of pompelmoezen) bezorgt geen zure, maar een alkalische urine. Alhoewel er voor een urostoma drager geen speciaal dieet nodig is, moet u toch onthouden dat sommige voedingswaren uw urine scherp doen ruiken, dat vegetarisch eten een alkalische urine oplevert, terwijl het eten van overwegend vlees (eiwit) de kans vergroot op een té zure urine. Neem echter vooral voldoende vocht in. DRINK VOLDOENDE! 5 / 5