Ontwikkeling ruimtegebruik in Nationale Landschappen, 2000-2012 Indicator 10 september 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Tussen 2000 en 2012 is het totaal aantal woningen in de Nationale Landschappen toegenomen met 63.083; dit is een toename van 8%. In de laatste periode 2010-2012 nam het aantal woningen toe met 1 % (8.636 woningen). De helft van de Nationale Landschappen kent over de periode 2000 2012 een sterkere relatieve toename van het aantal woningen dan het landelijke gemiddelde van 8,8% met de grootste toename in de Stelling van Amsterdam. Het gaat hier om ongeveer 1050 woningen die vooral in Aalsmeer en Uithoorn gebouwd zijn. Het areaal verstedelijking laat in alle nationale landschappen een toename zien van gemiddeld circa 0,2 tot 1,3 % per jaar in de periode 2000-2010. De toename is het grootste in de IJsseldelta en het laagst in de Graafschap. [figuurgroep] Pagina 1 van 8
Download figuur [2] Download data (xls) [3] Pagina 2 van 8
Download figuur [4] Download data (xls) [5] Pagina 3 van 8
Download figuur [6] Download data (xls) [7] Pagina 4 van 8
Download figuur [8] Download data (xls) [9] [/figuurgroep] Woningbouw in Nationale Landschappen is toegenomen Tussen 2000 en 2012 is het totaal aantal woningen in de Nationale Landschappen toegenomen met 63.083, waarvan 8.636 in de periode 2010-2012; dit is een toename van 1% in deze laatste twee jaar en 8% over de periode sinds 2000. In de periode 2000-2006 bedroeg de toename 28.303 woningen, in de periode 2006-2012 kwamen er 34.780 woningen bij. De helft van de Nationale Landschappen kent over de periode 2000-2012 een sterkere relatieve Pagina 5 van 8
toename dan het landelijke gemiddelde van 8,8% met de grootste toename in de Stelling van Amsterdam. Het gaat hier om ongeveer 1050 woningen die vooral in Aalsmeer en Uithoorn gebouwd zijn. Absoluut gezien vond de grootste toename van het aantal woningen plaats in het Nationaal Landschap het Groene Hart (ruim 20.000 woningen). De toename komt vooral voor rekening voor grootschalige nieuwbouwlocaties: Alphen aan den Rijn (3.200 woningen), Woerden (2.400 woningen), Bodegraven-Woerden (1200 woningen. Deze uitbreidingen zijn al langer lopende plannen in uitvoering. Daarnaast zijn er een aantal nieuwbouwwijkjes binnen het bestaande bebouwd gebied (Nieuwkoop, Vianen). Van opvallende omvang zijn de uitbreiding in De Ronde Venen, en nieuwbouw bij Woubrugge en Roelofsarendsveen. Een deel hiervan betreft recreatiewoningen aan het water (Kaag en Braassem). Ook de Veluwe laat een aanzienlijke absolute toename zien, met ruim 7.000 nieuwe woningen die vooral in gemeenten aan de randen gebouwd zijn: Oldebroek, Renkum, Nunspeet, Elburg en Epe. Een deel hiervan bestaat uit recreatiewoningen. In het algemeen zijn de ontwikkelingen in de Nationale Landschappen nieuwbouw binnen het bestaande bebouwde gebied, of tegen dit gebied aan, en binnen de bebouwingscontouren die in de streekplannen en later de Provinciale Ruimtelijke Verordeningen aangegeven zijn. Oppervlakte stedelijk gebied toegenomen Binnen alle Nationale Landschappen is tussen 2000 en 2010 een toename van het areaal verstedelijking te zien. Gemiddeld een toename van circa 0,2 tot 1,3 % per jaar, De toename is het grootste in de IJsseldelta en het laagst in Graafschap. Deze toename van het oppervlakte aan stedelijk gebied is percentueel vooral in de IJsseldelta sterk toegenomen, gekeken naar het aantal hectares was de toename het grootst in het Groene Hart. De toename aan stedelijk gebied in de IJsseldelta komt voor het grootste deel door de uitbreiding van het oppervlak glastuinbouw in het tuinbouwgebied de Koekoek en een groot bedrijventerrein in Genemuiden. De toename in het Groene Hart wordt vooral veroorzaakt door grootschalige woningbouw in Gouda, Alphen aan den Rijn en Woerden. De afname van het areaal infrastructuur in Zuidwest-Zeeland is te wijten aan een aantal correcties in de Bodemstatistiek van de categorie "hoofdweg". Grootschalige infrastructurele ontwikkelingen in Nationale Landschappen De voormalige Nota Ruimte gaf aan dat nieuwe grootschalige infrastructurele projecten in de Nationale Landschappen niet waren toegestaan. In de periode 2000-2012 is op divers plaatsen de bestaande hoofdwegen infrastructuur uitgebreid. Onder andere de aanleg van extra rijstroken langs de A2 in het Groene Hart en het Groene Woud, en langs de A12 in het Groene Hart. Bij nieuwe infrastructuur vallen te noemen de recent gestarte aanleg van de Centrale As door de Noordelijke Wouden, de N50 in de IJsseldelta, de HSL door (deels onder) het Groene Hart en de N57 op Walcheren. Beleidsdoelstellingen Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte De minister van IenM heeft aan de Tweede Kamer toegezegd ook de doelen uit de Nota Ruimte die in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) zijn losgelaten, te blijven monitoren. Het gaat hierbij om beleid waarvan de minister tijdens de Kamerbehandeling van de ontwerp-structuurvisie Infrastructuur en Ruimte expliciet heeft aangegeven dat het niet is gedecentraliseerd, maar is 'losgelaten'. Het beleid is niet expliciet overgedragen aan de decentrale overheden, waardoor het staat hen vrij staat het te continueren dan wel te wijzigen of te beëindigen. Deze indicator is dan ook nadrukkelijk een indicator van (een selectie van het) losgelaten rijksbeleid, Pagina 6 van 8
en niet van beleid van andere overheden. Voor het monitoren van dit losgelaten rijksbeleid is gebruik gemaakt van bestaande indicatoren uit de voormalige Monitor Nota Ruimte die, vaak in gewijzigde vorm, zijn geactualiseerd. Het gaat om indicatoren op het gebied van verstedelijking (verdichting en nabijheid) en open ruimte en landschap (woningbouw in Rijksbufferzones en Nationale Landschappen). Referenties Woningregister 2000, 2004, 2006, 2008 en 2010, CBS, Den Haag IenM (2012), Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte [10], Den Haag, Ministerie van Infrastructuur en Milieu Technische toelichting Naam van het gegeven Grootschalige ruimtelijke ontwikkelingen nationale landschappen Omschrijving Ontwikkeling aantal woningen in Nationale Landschappen Verantwoordelijk instituut Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) Berekeningswijze Per Nationaal Landschap zijn op basis van de Woningregistratie het aantal woningen in geteld voor de jaren 2000, 2002, 2004, 2006, 2008, 2010 en 2012. Daarnaast is de CBS Bodemstatistiek 2006, 2008 en 2010 gebruikt. Basistabel Zie Berekeningswijze Geografisch verdeling Nederland Andere variabelen Zie berekeningswijze Verschijningsfrequentie Pagina 7 van 8
2-jaarlijks Referentie van deze webpagina CBS, PBL, RIVM, WUR (2014). [11] (indicator 1513, versie 03, 10 september 2014 ). www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen. Bron-URL: https://www.clo.nl/indicatoren/nl151303 Links [1] https://www.clo.nl/indicatoren/nl1513 [2] https://www.clo.nl/sites/default/files/infographics/1513_001g_clo_03_nl.png [3] https://www.clo.nl/sites/default/files/datasets/c-1513-001g-clo-03-nl.xls [4] https://www.clo.nl/sites/default/files/infographics/1513_004x_clo_03_nl.png [5] https://www.clo.nl/sites/default/files/datasets/c-1513-004x-clo-03-nl.xls [6] https://www.clo.nl/sites/default/files/infographics/1513_002g_clo_03_nl.png [7] https://www.clo.nl/sites/default/files/datasets/c-1513-002g-clo-03-nl.xls [8] https://www.clo.nl/sites/default/files/infographics/1513_003g_clo_03_nl.png [9] https://www.clo.nl/sites/default/files/datasets/c-1513-003g-clo-03-nl.xls [10] http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/rapporten/2012/03/13/structuurvisieinfrastructuur-en-ruimte.html [11] https://www.clo.nl/indicatoren/nl151303 Pagina 8 van 8