MAGAZINE VOOR ONDERNEMERS IN BEWEGING 14 e JAARGANG EDITIE 2 2013 De zorgverzekeraars doen het zo slecht nog niet. André Rouvoet voelt zich als ZN-voorzitter op zijn plek Drie specialisaties leiden samen tot unieke aanpak peesproblematiek Pijnspecialist betrokken in effectief behandeltraject - Het kwantificeren van bewegen Geen calorieën, maar FIT-punten tellen - Een nieuwe kijk op hoofd- en gezichtspijn Gecombineerde behandeling van hoofd-, nek-, kaak- en gezichtsklachten - Daling aantal zittingen zet ook in 2013 door Benchmarken in de paramedische sector
Gaat u ook voor de hoogste kwaliteit? Het Gezonde Net is een kwaliteitsnetwerk waarbij de aangesloten praktijken begeleid worden in het behalen van het HKZ- en HCA-certificaat. Met deze certificaten op zak heeft uw praktijk de mogelijkheid om bij zorgverzekeraars de maximale contracten af te sluiten. In het netwerk van Het Gezonde Net praktijken zijn al 60 Topzorg- en/of Pluspraktijken actief. Bent u de volgende? informatie koppelen procesbewaking audit rapportages analyse en review Webbased kwaliteitsmanagementsysteem De praktijken van Het Gezonde Net maken gebruik van een webbased kwaliteitsmanagementsysteem. Dit systeem is exclusief voor Het Gezonde Net ontwikkeld en biedt o.a. de volgende functies: digitaal handboek met zoekfuncties processen voor klantreacties, interne klachten en verbetermaatregelen jaarplanning en periodieke management review praktijkoverleg met agenda, notulen en acties Het systeem wordt gebruikt door alle praktijkmedewerkers. Afhankelijk van de functie is de autorisatie vastgelegd. Interesse? Heeft u interesse in dit webbased kwaliteitsmanagementsysteem neem dan contact op met de centrale organisatie van Het Gezonde Net: info@hetgezondenet.nl of bel Cees de Zoete op 0653 353 126
Inhoud De zorgverzekeraars doen het zo slecht nog niet. 6 André Rouvoet voelt zich als ZN-voorzitter op zijn plek Drie specialisaties leiden samen tot unieke aanpak 12 Pijnspecialist betrokken in effectief behandeltraject peesproblematiek 6 Het kwantificeren van bewegen 20 Geen calorieën, maar FIT-punten tellen Een nieuwe kijk op hoofd- en gezichtspijn 26 Gecombineerde behandeling van hoofd-, nek-, kaak- en gezichtsklachten Daling aantal zittingen zet ook in 2013 door 34 Benchmarken in de paramedische sector 20 12 Vertrouwen terugvinden na kanker 38 Revalideren: een kwestie van opbouwen en grenzen stellen Medifit Fysiotherapie blijft aan de weg timmeren 46 Altijd streven naar het hoogste En verder Minder is meer 5 Voorwoord Non-akkoorden 53 Column Rob Oudkerk MoveMens partners 56 Colofon 58 46 26 38
Wilt u een audit laten uitvoeren? HCA staat borg voor de kwaliteit van uw zorg! HealthCare Auditing staat voor: Het eerste auditbureau voor fysiotherapeuten en oefentherapeuten in Nederland Ruime ervaring in het uitvoeren van audits voor de paramedische markt (>2000 audits uitgevoerd) Werkt met uitsluitend opgeleide fysiotherapeuten en oefentherapeuten Goede bereikbaarheid en snelle service Flexibiliteit en persoonlijke aandacht Landelijke dekking Extra service Gratis informatiebijeenkomsten over het auditproces Snelle e-mail service die antwoord geeft op al uw vragen Bel vrijblijvend voor of advies naar Pascal of Brenda tel: 023-5452360
Minder is meer Wederom minder zittingen in 2013. Eigenlijk is alles minder in 2013. Vroeger was alles beter? Behalve onze patiënten dan, want die zijn nu gezonder dan ooit. En waar ligt dat dan aan? In de vorige uitgave van MoveMens heeft u al kunnen lezen dat de gezondheidszorg in Nederland tot de beste van de wereld behoort, en zeker niet tot de duurste. Oud vice-premier en minister André Rouvoet doet nu misschien minder maar verdient ongetwijfeld meer. Als voorzitter van Zorgverzekeraars Nederland vertegenwoordigt hij de verzekeraars met verve. Het is goed te horen dat de verzekeraars ook graag meer willen, helaas ook voor minder. Natuurlijk verdedigt Rouvoet het beleid van verzekeraars en verschuilt zich een beetje achter politieke besluitvorming. Dat terwijl de marktwerking gewoon toelaat dat verzekeraars zelf keuzes maken en selectief inkopen. En dan krijgen ze meer voor minder. Hoe meer FIT-punten je haalt met beweging des te minder overgewicht en stress, maar ook minder kans op hart- en vaatziekten, kanker of diabetes. MediFit fysiotherapie laat als moderne onderneming zien dat meer gebruik maken van managementinformatie, online-tools en internet leidt tot minder behandelingen en meer succes. Alleen Rob Oudkerk is niet akkoord. Meer verwijzingen naar paramedische zorg, meer focus op leefstijl, meer pijlen richten op gedragsverandering, meer samenwerken en meer waardering voor de toevoegde waarde van ondernemers in beweging. Dát zou pas leiden tot minder zorgconsumptie, minder kosten en minder ontevreden klanten. Voor minder doen we het niet. Want minder is meer. Namens de uitgever en redactie, Geert-Jan van der Sangen Dan moeten ze wel goed kijken naar de juiste ontwikkelingen in de markt. Er is een duidelijke verschuiving van generalisten naar specialisten en van monodisciplinaire benaderingen naar een multidisciplinaire aanpak. Het artikel over echografie laat goed zien tot welke meerwaarde en minder klachten een gespecialiseerde aanpak kan leiden. Of het artikel over de aanpak van hoofd- en gezichtspijn: de gecombineerde behandeling maakt het verschil. Ook bij de multidisciplinaire benadering waarbij de fysieke aanpak parallel loopt met psycho-educatie is de succesfactor bij het Herstel & Balans programma overduidelijk. Reageren? 5
6
André Rouvoet voelt zich als ZN-voorzitter op zijn plek De zorgverzekeraars doen het zo slecht nog niet. Tekst: Martijn Plantinga Beeld: Ivar Pel, Gerard Til In 2006 kregen zorgverzekeraars een sleutelrol in het Nederlandse zorgstelsel. Behalve financier werden ze ook meer en meer verantwoordelijk voor de kwaliteit van verleende zorg. Zeker in vergelijking met andere Europese landen heeft Nederland een goed stelsel, begint André Rouvoet, voormalig minister en vicepremier en tegenwoordig voorzitter van Zorgverzekeraars Nederland, zijn betoog. Zorgverzekeraars opereren op het scheidsvlak van privaat en publiek, het zijn private organisaties met sterke publieke randvoorwaarden. We mogen best trots zijn op ons zorgstelsel, al ben ik de eerste die zal zeggen dat er ook nog te verbeteren valt. Vanuit zijn werkkamer in het hoofdkantoor van Zorgverzekeraars Nederland, in Zeist, blijkt dat André Rouvoet, met een rijk politiek verleden zich in zijn huidige functie goed op zijn gemak voelt. Waar je vaak ziet dat ex-politici na hun politieke carrière een nieuwe baan in het bedrijfsleven vinden, en hun opinie nog wel eens haaks staat op die in het verleden, lijkt hier bij André Rouvoet geen sprake van. Ik ben natuurlijk zelf geen zorgverzekeraar, maar voorzitter. Ik zie mijzelf in mijn huidige functie ook niet alleen als uithangbord. Ik zeg ook zonodig wat terug tegen de verzekeraars. Zorgverzekeraars hebben een sterke maatschappelijke rol, 7
daar probeer ik mijn steentje aan bij te dragen. We hebben zowel een maatschappelijke als een wettelijke plicht, waarbij het belang van de verzekerden, zo n 17 miljoen mensen, op de eerste plaats komt. In een omgeving met private ondernemingen, die grenst aan de publieke sector, zit ik prima op mijn plaats. Al blijf ik me zo nu en dan verbazen over de vaak negatieve beeldvorming over de Nederlandse zorgverzekeraars... Cure en care Zie je nu wel dat marktwerking niet deugt! Zomaar een uitspraak die een Nederlander kan doen over het stelsel en de rol daarin van de zorgverzekeraars. Dit is dus pertinent niet waar, beweert Rouvoet. Er is geen verzekeringsmarkt die zo goed is gereguleerd. Daarbij moet je wel in gedachte houden euro kostte. Inmiddels zitten we rond de 27 miljard! De ouderenzorg is een groot goed, maar we kunnen eenvoudigweg niet op dezelfde voet doorgaan. Dat is niet houdbaar. Daar is Van Rijn nu druk mee bezig. Ouderenzorg en solidariteit Solidariteit is een belangrijk kenmerk van ons zorgstelsel en dat moeten we zeker overeind houden, maar dan moet je ook onderkennen dat dat zijn grenzen heeft. Veel mensen hebben geen idee wat er allemaal uit de AWBZ wordt betaald. Het lijkt wellicht een druppel op de gloeiende plaat, maar een bingomiddag voor senioren betalen we met zijn allen uit de premies van een volksverzekering, die oorspronkelijk bedoeld was als een regeling voor onverzekerbare risico s. Dat is niet vol te houden. We hebben een wettelijke en maatschappelijke plicht, en werken altijd in het belang van de verzekerden. dat het hier geen vrije marktwerking De staatssecretaris heeft onlangs de betreft. Uiteraard moet je wel prikkels hoofdlijnen van een nieuw stelsel gepresenteerd, waarin delen van de oude- toevoegen. Verschillende zaken zijn voor verbetering renzorg worden ondergebracht in de vatbaar, maar daarvoor moet je niet het Zorgverzekeringswet en een groot deel stelsel zelf ter discussie stellen. In de naar de Wmo gaat (Wet maatschappelijke ondersteuning). De Wmo, waarbij cure hebben we geen nieuw stelsel nodig. In de care daarentegen moeten de uitvoering ligt bij de gemeenten, heeft we een grote slag maken. Daar liggen als belangrijkste doel iedereen zo lang de grootste uitdagingen. Niet voor niets en zoveel mogelijk te laten meedoen aan is Staatssecretaris Van Rijn momenteel de samenleving. Ondanks de beperkingen zeer druk met het aanpakken van de die iemand kan hebben. En er wordt ook langdurige zorg. Als je kijkt naar de langdurige zorg, die een groot deel van de Het streven van het kabinet is ongeveer een beroep gedaan op de medeburgers. totale zorgkosten vertegenwoordigt, zie 3,5 miljard te bezuinigen op de AWBZ. je dat de AWBZ in 1968 zo n 265 miljoen Dat is veel geld. En tegelijkertijd moeten we zorgen dat de kwaliteit van de ouderenzorg op peil blijft. Hier ligt een taak voor ons, maar ook voor gemeenten en burgers. Vanuit de zorgverzekeraars zullen we ouderenzorg zoveel mogelijk in samenhang met de eerste en tweedelijnszorg moeten organiseren, daar is winst te behalen. Hoofddoelen De zorgverzekeraars hebben een maatschappelijke opdracht om de belangen te behartigen van de ongeveer 17 miljoen verzekerden die ons land telt. Primair zijn er twee hoofddoelen: 1 de kwaliteit in de zorg aanjagen 2 de premie betaalbaar houden Rouvoet: Laat ik in dit verband om te beginnen een misverstand uit de weg ruimen: zorgverzekeraars gaan niet over de inhoud van het basispakket. Daarover gaat politiek Den Haag. De beslissing om bijvoorbeeld de eerste 20 behandelingen fysiotherapie uit het basispakket te halen, met de vraaguitval bij de fysiotherapiepraktijken als gevolg, is geen beslissing geweest van de zorgverzekeraars maar van de wetgever. Het lijkt bovendien alsof het basispakket steeds verder wordt uitgekleed, maar ik spreek liever van verschuivingen. Er komt wat bij, er gaat wat uit. Het pakket wordt eerder uitgebreider dan kleiner. Een van de grootste problemen is dat het volume, de totale vraag naar zorg, nog steeds toeneemt. Daarom is het zo moeilijk om de premie niet te hard te laten groeien. We proberen om de groei van het volume in de ziekenhuizen onder de 2,5% te houden, maar er zijn verschillende factoren die dit bemoeilijken. We hebben te maken met vergrijzing, de steeds betere technologieën, de steeds mondigere patiënt... Als je buurman goed 8
is geholpen door een bepaalde specialist, wil jij met eenzelfde soort klacht ook naar die specifieke specialist. Het zit een beetje in onze manier van denken: als je weinig zorg verbruikt wil je uiteraard zo min mogelijk premie betalen. Ben je een keer echt ziek, dan wil je geholpen worden door de beste specialist en speelt geld of je premie een ondergeschikte rol. Dan wil je louter de best beschikbare zorg ontvangen. Zorg concentreren Kwaliteit verhogen en tegelijkertijd kosten besparen. Dat lijkt een tegenstelling, maar het gaat vaak hand in hand: goede zorg is vrijwel altijd ook doelmatiger zorg en is daarmee goedkoper. Als zorgverzekeraars proberen we onze hoofddoelen te bereiken door onder andere onnodige behandelingen terug te dringen, praktijkvariatie terug te dringen en ook te kijken de zorg meer geconcentreerd worden, naar de behandelingen. Als een bepaald meent Rouvoet. Bepaalde specialistische zorg kunnen we concentreren in behandeltraject in een ziekenhuis veel langer duurt dan in een ander ziekenhuis, minder ziekenhuizen. In Nederland hebben we slechts drie brandwondencen- is dat voor de zorgverzekeraar reden om in gesprek te gaan. En als het om kosten tra. Waarom zouden we complexe oncologie ook niet in minder ziekenhuizen gaat is natuurlijk ook fraudebestrijding een actueel speerpunt. Hier zijn we druk kunnen concentreren? Het basispakket wordt eerder uitgebreid dan ingekort. mee bezig, al is dit soms moeilijker dan Wat al eerder aan de orde kwam bij het het lijkt. Dat heeft te maken met de complexiteit van het systeem maar bijvoor- komt bij de concentratie van zorg weder- solidariteitsgevoel van de Nederlanders, beeld ook met de privacybescherming. om te sprake. Rouvoet: Wijzigingen in het zorgaanbod, zoals de concentratie Om de kosten te beheersen en tegelijkertijd de kwaliteit te verbeteren moet verworven rechten. We willen de van zorg, voelen als een aantasting in zorg 9
Politieke carrière In 1986 behaalde André Rouvoet zijn doctoraal. Hij was op dat moment al fractiemedewerker van de Reformatorische Politieke Federatie (RPF) in de Tweede Kamer. Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 1994 werd Rouvoet namens de RPF in de Tweede Kamer gekozen. Hij hield zich in de Kamer bezig met justitie, volksgezondheid, welzijn, sport en Europese zaken. In 1998 werd hij tot RPF-Kamerlid gekozen en vanaf maart 2001 trad hij met zijn partij toe tot de ChristenUnie, de fusie van de RPF met het GPV. In november 2002 werd Rouvoet fractievoorzitter van de nog jonge partij en bij de verkiezingen van 2003 en 2006 was Rouvoet lijsttrekker. Als fractievoorzitter kreeg hij veel waardering. Zo ontving hij in 2003 de Thorbeckeprijs, een prijs voor politieke welsprekendheid, en werd hij in 2004 door de parlementaire pers uitgeroepen tot politicus van het jaar. In 2005 was hij in de aanloop naar het Nederlands referendum hierover, duidelijk in beeld door zijn campagne tegen de Europese grondwet. Op 22 februari 2007 werd Rouvoet minister voor Jeugd en Gezin in het kabinet-balkenende IV. Een van de speerpunten in zijn beleid was het opzetten van Centra voor Jeugd en Gezin (CJG s). Op 23 februari 2010 werd Rouvoet door de val van het kabinet als minister voor Jeugd en Gezin demissionair. Daarnaast werd hij demissionair minister voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Op 17 mei 2011 verliet André Rouvoet de Tweede Kamer, waar hij in totaal 5000 dagen lid van was geweest. Hij werd als fractievoorzitter opgevolgd door Arie Slob. doelmatiger maken en daarbij ook nog steeds de kwaliteit verhogen. Toch voelt het voor verzekerden vaak alsof we iets van hen afpakken. Niemand vindt het gek dat je voor de beste brandwondenzorg naar bijvoorbeeld Beverwijk moet. Je krijgt daar de beste zorg, je moet er alleen verder voor rijden, maar daar hoor je niemand over. Als je met een herseninfarct altijd in je eigen ziekenhuis terecht kon, maar nu naar een verder gelegen je eigen ziekenhuis. Het gaat vooral om specialistische zorg, waarvoor je in de toekomst wellicht iets verder moet reizen. Kwaliteit en transparantie Over kwaliteit gesproken. Een andere misvatting, maar veel gehoorde opvatting, is dat de zorgverzekeraars (te) veel de kwaliteit in de zorg bepalen. Rouvoet: De zorgverzekeraars zelf bepalen de Als de minister van Financiën geld over zou houden vinden we dat goed. Bij zorgverzekeraars kijkt men anders als er winst wordt gemaakt. ziekenhuis moet, ontstaan er veel klachten. Terwijl de beste specialisten daar door specialisten en organisaties die kwaliteit niet. Wij laten ons informeren juist geconcentreerd zitten en je dus nog hier het meeste verstand van hebben. meer kwaliteit krijgt geboden! Overigens We baseren ons op wetenschappelijke blijft de basiszorg altijd beschikbaar in informatie van bijvoorbeeld verenigingen 10
van specialisten. We financieren deze onderzoeken zelfs. Rouvoet: Zowel voor ze zorgverzekeraar, die contracten sluit, als voor de individuele verzekerde is het van groot belang dat de kwaliteit van zorg meer transparant wordt. Initiatieven zoals benchmarken die aan zorgpremie wordt betaald, 95% direct naar de zorg gaat. 1% is verplicht gestelde reserve en 4% gaat op aan overheadkosten. In 2011 hielden de zorgverzekeraars onder andere door scherp in te kopen, Van elke euro die aan premie wordt betaald, wordt 95 cent direct aan zorg besteed. en ZorgkaartNederland, waarover regelmatig wordt geschreven in MoveMens ziet Rouvoet dan ook als positieve ontwikkelingen. Laat zien waar je goed in bent, geef openheid in je specialisaties, je behandelingen etc. en laat mensen zelf een keuze maken. Winst gaat naar verzekerden In de media en in de Kamer is veel aandacht besteed aan de winst van zorgverzekeraars. Het is ze in 2011 gelukt de groei van de zorgkosten te beperken en er is zelfs winst gemaakt. Zeker in tijden van crisis wordt hier echter zeer kritisch naar gekeken en wat je direct hoort in de samenleving is premieverlaging. Het steekt Rouvoet enigszins ( de minister van Financiën wordt toch ook niet op de vingers getikt als hij opeens geld overhoudt? ) dat de zorgverzekeraars dan kritiek krijgen. Rouvoet: Natuurlijk moeten we kritisch kijken naar de resultaten en zorgvuldig bepalen wat we doen met het geld dat we over hebben. In de eerste plaats hebben wij niet het doel om winst te maken. Vrijwel alle verzekeraars zijn coöperaties en onderlinge waarborgmaatschappijen. Het begrip winst vind ik eigenlijk niet zo passen, zeker omdat al het geld terugvloeit naar de zorg. Het is nog steeds zo dat van elke euro geld over. Hierdoor kon de zorgpremie in 2013 licht dalen. Dit was slechts 6 euro, maar als je naar de eerdere verwachtingen kijkt had de premie juist ruim moeten stijgen. Als de DNB de eisen voor de reserves niet verandert of het kabinet het basispakket uitbreidt, kan de premie in 2014 wellicht zelfs weer iets dalen. Als wij een jaar geld overhouden, zijn er natuurlijk verschillende partijen die hier interesse voor hebben. Sociale Zaken heeft al belangstelling getoond, we willen de thuiszorgbanen behouden, het is bij wijze van spreken al drie keer uitgegeven. Maar we mogen nooit vergeten dat dit geld van de premiebetalers is! Ik hoop dan ook echt dat er ruimte is voor een premieverlaging. De boodschap is duidelijk, André Rouvoet is onder de indruk van de maatschappelijke rol van de zorgverzekeraars. En ondanks de soms negatieve beeldvorming doen de Nederlandse zorgverzekeraars het lang zo slecht nog niet... Reageren? André Rouvoet (1962) is sinds 1 februari 2012 voorzitter van Zorgverzekeraars Nederland (ZN). Tussen 1989 en 1994 was hij directeur van de Marnix van Sint Aldegonde Stichting, het wetenschappelijk bureau van de RPF. In 1994 trad hij voor deze partij toe tot de Tweede Kamer en startte zo zijn politieke carrière in Den Haag die 17 jaar zou duren (zie ook kadertekst op pagina 10). Op 14 mei 2011 nam Rouvoet afscheid van zijn partij in de Tweede Kamer. André Rouvoet is getrouwd en heeft vijf kinderen. 11
12
Pijnspecialist betrokken in effectief behandeltraject peesproblematiek Drie specialisaties leiden samen tot unieke aanpak Tekst: Renso van Nuland Beeld: Wim van IJzendoorn Een paar jaar geleden bundelden orthopedisch chirurg Robbert van Dijck, fysiotherapeut-echografist Remco Otten en anesthesioloog-pijnspecialist Xander Eijsbouts de krachten. Met als doel om patiënten met peesklachten nog gerichter en effectiever van dienst te kunnen zijn. De drie specialisten richten zich met name op (pees-)schouderproblemen. Perfectie De samenwerking tussen het drietal komt voort uit een drang naar perfectie. Hierdoor kunnen wij de patiënt een compleet arsenaal aan behandelinterventies aanbieden. Waar mijn behandelmogelijkheden ophouden, kan Xander Eijsbouts (anesthesioloog-pijnspecialist Franciscus Ziekenhuis Roosendaal, red.) verder. En mocht Eijsbouts er niet uitkomen, dan schakelen we Robbert van Dijck (orthopedisch chirurg kliniek Medinova Zestienhoven Rotterdam, red.) in. En vice versa. Door onze verschillende achtergronden dringen wij op deze manier door tot de kern van het peesprobleem. De wisselwerking tussen de drie medische specialisaties zorgt ervoor dat de patiënt niets tekort komt, legt Remco Otten (eigenaar-directeur Axis de Fysiospecialisten) in een notendop de kracht van het nieuwe concept uit. Tussen fysiotherapeuten en orthopeden of orthopedisch chirurgen zijn al langer korte lijntjes. Dat we er nu in het behandeltraject een pijnspecialist bij betrekken is revolutionair. In Nederland ken ik verder geen pijnspecialist die zo nauw met een fysiotherapeut-echografist en een orthopeed opereert bij de aanpak van peesklachten, vult Van Dijck aan. 13
Echografie Naast zijn werk als echografist is Otten eigenaar-directeur van drie fysiotherapiepraktijken in Roosendaal, Etten-Leur en Hoeven. Otten laat zich verder in de hoedanigheid van echografist inhuren door ziekenhuizen en orthopeden. In de loop van de jaren specialiseerde Otten zich steeds meer in echografie. een pees is. Tijdens mijn studie had ik al veel affiniteit met anatomie. Voor mij dient echografie als handvat om de juiste diagnose te stellen en hierop aansluitend een op maat gemaakt behandelprotocol op te stellen voor de patiënt. In mijn ogen is echografie een onmisbaar onderdeel van de fysiotherapie, is Ottens stellige overtuiging. Dat we er nu in het behandeltraject een pijnspecialist bij betrekken is revolutionair Momenteel is Otten een van de weinige Otten benadrukt dat het hem niet fysiotherapeuten in Nederland die zich alleen om het plaatjes schieten gaat. louter bezighoudt met echografie. Veel Ik combineer het door onze samenwerking met dynamisch onderzoek. Hoe vakgenoten doen het er wel bij hoor. Ik ken één fysiotherapeut die zich net kunnen wij de patiënt beter maken als ik fulltime richt op echografie. Met nadat we door echografie een juiste echografie kan ik zeer helder in kaart diagnose hebben vastgesteld? Vanuit brengen wat de exacte schade aan die gedachte gaan wij aan de slag, zegt Otten, die de bindende factor in het concept is. Wij maken graag gebruik van de kwaliteiten die Otten onmiskenbaar bezit, vult Eijsbouts aan. Door zijn gespecialiseerde aanpak zorgt Otten ervoor dat Van Dijck minder MRI-scans maakt. Sterker, bij chronische peesproblemen maken we nu alleen nog maar een echo, terwijl in het verleden iedereen eerst een MRI-scan kreeg. Echografie gecombineerd met dynamisch onderzoek levert vaak een betere diagnose op dan een MRI-scan bij een geselecteerde groep patiënten, schetst Eijsbouts een recent succes uit de praktijk, die benadrukt dat alles afhangt van een juiste diagnostiek. Shockwave De doelgroep bestaat uit patiënten met (chronische) peesproblemen. Dat kan verschillen van tendinopathie tot een scheur 14
in de pees of kalk in de pees. De basis is anamnese en lichamelijk onderzoek plus aanvullend onderzoek zoals echografie. Afhankelijk van de diagnose zijn er verschillende behandelopties, bijvoorbeeld shockwave of tenotomie. Maar in veel gevallen schrijven fysiotherapeuten of orthopeden rust voor. Rust gecombineerd met excentrisch trainen is vaak voldoende, weet Van Dijck. Bij sommige patiënten helpt dit niet en hij of zij blijft pijn houden, verklaart Otten. Tot voor kort restten er dan nog maar weinig opties voor conservatieve therapie. Een van de relatief nieuwe behandelmethodes die Otten hanteert is het eerder genoemde shockwave, een innoverende manier om pijn van het bewegingsapparaat te bestrijden. Met radiale shockwavetherapie worden schokgolven onder hoge druk gefocusseerd in het lichaam gebracht. Door deze shockwave-impulsen verbetert de stofwisseling en de bloedcirculatie in het pijngebied, waardoor het aanwezige herstelmechanisme van het Een hoop behandelaars zeggen dat de patiënt centraal staat, maar bij ons staat de patiënt door onze werkwijze écht centraal van de beste behandelmethodes is om kalkdepots aan te pakken, zegt Otten. Sinds jaren bestaat in Nederland een vereniging voor Musculoskeletale Shockwave Therapie, Impuls NVMST genaamd. Impuls NVMST richt zich zowel op de behandelaar als de patiënt lichaam wordt gestimuleerd. Met name met chronische klachten. Otten past bij peesverkalkingen is shockwave een shockwave niet zonder slag of stoot toe: methode die aan populariteit wint binnen Ik ga pas over tot shockwave als er eerst de fysiotherapie. Wij werken nu zo n een echo is gemaakt die duidelijk aangeeft of een shockwavebehandeling nut vijf jaar met shockwave. Er worden zeer goede resultaten geboekt. De aanschaf heeft. Ik ken therapeuten die shockwave van shockwave-apparatuur is vrij duur, toepassen zonder dat er op een echo helder is te zien wat de schade is. Ik zou dat niet elke behandelaar beschikt over deze apparatuur. Er verschijnt daarnaast steeds zelf nooit doen. Als shockwave de kalk meer literatuur die aantoont dat het een niet wegneemt, dan is barbotage (echogeleid met een naald in de kalk prikken en deze door een holle naald afzuigen, red.) nog een mogelijkheid. Zenuwbehandeling Eijsbouts benadrukt dat eerder genoemde behandelopties niet altijd dé oplossing 15
Drie-eenheid Momenteel plannen Remco Otten en Xander Eijsbouts één dagdeel per twee weken in waarin ze samen uitvoerig naar diverse peesklachten van patiënten kijken. Tweewekelijks zit ik op woensdagochtend in het ziekenhuis bij Eijsbouts. Daarnaast ga ik elke donderdag en vrijdag naar Rotterdam om Van Dijck bij te staan, geeft Otten aan. In de toekomst wil de drie-eenheid nóg intensiever samenwerken. Ons streven is om binnenkort naar één dagdeel per week te gaan. We werken fulltime, dus is het vooralsnog onmogelijk om dit een paar dagen per week erbij te doen, aldus Eijsbouts. zijn om de pijn op korte termijn te reduceren. Mochten die methodes de pijn niet verminderen, dan voer ik een PRFbehandeling (Pulsed Radio Frequentie, red.) uit. Bij deze behandeling zoek ik de pijngeleidende zenuw in de schouder op. Vervolgens ga ik gericht met een naald naar de zenuw toe, verdoof deze en vervolgens zet ik de zenuw vier minuten onder stroom om de pijngeleiding voor een aantal weken stil te leggen. Door deze pijnbehandeling moeten patiënten uiteindelijk beter in staat zijn om te kunnen oefenen bij de fysiotherapeut. Een chirurgische ingreep is dus zeker niet altijd nodig. Als niets helpt, dan gaan ze eventueel bij Van Dijck onder het mes, aldus Eijsbouts. Patiënt centraal Bij het drietal draait alles om de patiënt. Wij gaan met dit concept rond de patiënt staan. Patiënten die naar een specialist zijn doorverwezen via de huisarts komen regelmatig bij mij terecht. Als ik constateer dat een operatieve ingreep niet noodzakelijk is, stuur ik de patiënt naar Otten of Eijsbouts. Wij gaan zijn wij meer dan een uur bezig. Welke patiënt kan nu zeggen dat hij of zij zo veel aandacht krijgt van drie specialisten? Een hoop behandelaars zeggen dat de patiënt centraal staat. Maar bij ons staat de patiënt door deze werkwijze écht centraal, benadrukt Otten. En hoe reageren de patiënten op het concept? We leggen ze regelmatig vragenlijsten voor hoe ze dit behandeltraject ervaren. En masse zijn ze enthousiast. Het geeft ons de bevestiging dat wij door ons concept een wezenlijke bijdrage leveren aan het welzijn van de patiënt, zegt Van Dijck zichtbaar tevreden. Early adopter Continu bezig zijn met nieuwe ideeën, dat kenmerkt het gedreven trio. Onlangs zijn wij benaderd om bij de aanpak van peesklachten als eerste in Nederland te gaan werken met Laser class IV. Zo n nieuwe behandelmethode zet ons meteen aan het denken. Is het iets voor ons? We onderzochten of laseren een behandelmethode voor ons zou kunnen zijn. In de Verenigde Staten is laserbehandeling helemaal hot op dit moment. Als we in een nieuwe behandelmethode geloven, willen we vanzelfsprekend graag de early adopter in Nederland zijn dus eigenlijk tussen de eerstelijns- en tweedelijnszorg zitten. Eijsbouts is door onze samenwerking min of meer al vanuit de tweede lijn naar de eerste lijn gehaald. Eijsbouts komt nu naar de patiënt toe in plaats van dat de patiënt Eijsbouts opzoekt, vindt Van Dijck. Het trio besteedt naar eigen zeggen extreem veel tijd aan een patiënt. In totaal Via internet volgde ik een webinair over laserbehandeling. De handvatten die we onze patiënten aanreiken, moeten wel een bepaalde evidentie hebben. We bieden ze niet zomaar iets aan, we onderbouwen dit door goede literatuur en praktijkvoorbeelden die aantonen dat een nieuwe behandelmethode bijdraagt aan het herstel, verklaart Otten. Als we 16
in een nieuwe behandelmethode geloven, willen we vanzelfsprekend graag de early adopter in Nederland zijn, vult Eijsbouts aan. In Nederland lopen we nu voor de troepen uit met diagnostiek via echografie. De laatste jaren is in ons land ontzettend veel vooruitgang geboekt met betrekking tot echografie. Steeds meer publicaties komen uit Nederland. Hopelijk kunnen ook wij in de toekomst voor een mooie publicatie zorgen, aldus Otten. Innovatie en toekomst Recent stippelden Otten, Eijsbouts en Van Dijck een nieuw behandeltraject uit voor patiënten die kampten met pijnklachten achter de knieschijf. Regelmatig kreeg ik deze groep over de vloer - vaak gestuurd door een orthopeed - waarbij de Eijsbouts, die met zijn achtergrond een knieschijf niet goed bewoog. Door middel blik op de problematiek wierp. Eijsbouts van excentrisch trainen probeerde ik dat zocht vervolgens artikelen over dit euvel In mijn ogen is echografie een onmisbaar onderdeel van de fysiotherapie te verhelpen. De pijn werd niet minder om te kijken wat hij in het behandeltraject kon betekenen, legt Otten uit. na een paar intensieve behandelingen. Helaas werkt fysiotherapie niet altijd, Daarna vroeg ik aan Otten: is de zenuw dus stuurde ik deze groep terug naar de op te sporen met echografie? Otten ging orthopeden, onder wie Van Dijck. Of de aan de slag en spoorde de zenuw op knieklachten blijven dan onbehandelbaar die voor de pijn zorgde. Hierdoor kon ik of er moet alsnog operatief worden ingegrepen, iets wat we liever vermijden. Dit juiste echografie van Otten had ik dit niet gericht de zenuw benaderen. Zonder de probleem legden Van Dijck en ik voor aan kunnen doen. Op deze manier zijn we 17
Wereldmerken vindt u bij Fyzzio Medische Fitness Patiënten vragen het allerbeste. Uw praktijk kan dat bieden. Want Fyzzio heeft voor alle functies topproducten van wereldwijd toonaangevende fabrikanten. Ook voor medische fitness selecteerden wij Wereldmerken voor u. We adviseren u graag! nieuwe naam: voorheen Nederland www.fyzzio.nl/wereldmerken Bel 073 59 99 000 of mail naar info@fyzzio.nl. Echografie Shockwave Medische fitness Behandelbanken Fysiotechniek Opleidingen
innovatief bezig, denken we verder dan de standaardmethoden. De resultaten waren goed. Na mijn behandeling hadden de patiënten veel minder pijn aan hun knieschijf. Zeventig procent van de patiënten had meer dan vijftig procent pijnreductie, duidt Eijsbouts. In de toekomst breiden ze graag hun werkterrein uit. Nu richten we ons met name op schouderklachten. In de toekomst willen we naast schouder- en knieklachten ook bijvoorbeeld elleboog- en polsklachten in ons behandelarsenaal opnemen, aldus Van Dijck. Hoe waarborgen ze de continuïteit? We bevinden ons nu in de pioniersfase. In de nabije toekomst willen we ons volledig op dit concept richten. Als wij de continuïteit willen waarborgen, zijn er natuurlijk meer specialisten voor nodig die onze rol binnen het geheel probleemloos overnemen. Een collega-anesthesioloog toonde al interesse. Het gaat er uiteindelijk om dat de patiënt wordt geholpen. Daarvoor zijn we dit concept gestart, aldus Eijsbouts. Meer info Ontwikkeling Remco Otten staat niet stil. Of zoals hij het zelf omschrijft: Ik wil de beste worden in mijn vak. In het najaar gaat Otten een extra opleiding echografie volgen aan de universiteit van Barcelona. Verder is Otten werkzaam als docent in het vak echografie op het Nationaal Trainingscentrum Echografie bij het SOMT (Stichting Opleidingen Musculoskeletale Therapie) in Amersfoort. Echografie gaat in de toekomst een vaste opleiding worden, een nieuwe beroepsgroep is in aantocht, denkt Otten. Verder zijn Otten, Eijsbouts en Van Dijck een lesmodule aan het ontwikkelen. In het najaar willen we hiermee van start gaan. In de module komt alles aan bod met betrekking tot schouderklachten. Laatst gaven Otten en ik een onderwijssessie over dit onderwerp aan collegaorthopeden van het Amphia Ziekenhuis in Breda. Heel leuk en leerzaam om vakgenoten kennis bij te brengen, blikt de ambitieuze Eijsbouts terug. 19
20