SOEFISME IN HET DAGELIJKS LEVEN Een leerling van Hazrat Inayat Khan (Een kopie van de uitgave van) The Sufi International Headquarters Publishing Society 1
Liefde ontwikkelt zich tot harmonie en uit harmonie wordt schoonheid geboren. Hazrat Inayat Khan 2
De Soefi-denkbeelden zijn door Hazrat Inayat Khan als een Boodschap naar het Westen gebracht en wel als een speciale Boodschap voor deze tijd. We stellen voorop: het Soefisme brengt niets nieuws. De wijsheid waaruit het put gaat tot ver in de geschiedenis terug. Het Soefisme is geen Godsdienst, men vindt Soefi s onder vrijwel alle Godsdiensten. Volgens de Soefi is geen nieuwe godsdienst nodig. Wat wel nodig is, is... dat ieder tracht naar zijn Godsdienst te leven! De Soefi gaat uit van de gedachte, dat alle geloofsrichtingen ontstaan uit één en dezelfde Bron en dat zij alle leiden tot een en hetzelfde Doel. Het Soefisme ziet de verschillen en onderscheiden in hoofdzaak als een kwestie van vorm. Het accent behoort volgens hem te liggen op het innerlijk beleven van het Wezenlijke dat achter de vormen en onderscheiden verborgen ligt, en op dat wat de vorm doorleeft. Ware godsdienst leeft in het hart van de mens en doorleeft zijn voelen, denken en handelen. Naar de mate waarin het besef voor ware godsdienst in de mens aanwezig is, wordt alles wat hij doet in het leven, dienst aan God. De chaotische toestand van de tegenwoordige tijd wordt veroorzaakt door gebrek aan levend geloof en gebrek aan godsideaal. Alle godsdiensten zijn volgens de Soefi wegen om tot God te komen en ieder kiest de weg, die het beste bij hem past. Uitgaande van deze gedachte is het daarom begrijpelijk, dat, in hun Universele Eredienst voor elke godsdienst een kaars ontstoken wordt als symbool van het Licht, dat zij aan de wereld brengt en ook, dat in die dienst gelezen wordt uit de heilige boeken van alle grote godsdiensten. Zo wordt de weg bereid om te komen tot het ideaal van de eenheid der godsdiensten en om uit te stijgen boven de beperkingen en begrenzingen die nu nog de mensheid verdeeld houden. 3
Nu houdt eerbied voor de opvattingen van andersdenkenden niet in dat een Soefi daardoor zijn eigen overtuiging verzwakt, integendeel door het kennen en begrijpen van het geloof van een ander, wordt de eigen overtuiging verdiept. Als wij uitgaan van de gedachte dat er één God is, het Enige Wezen, Almachtig, Alomtegenwoordig, Aldoordringend, dan kan er niets zijn dat buiten God bestaat. Dan is er geen vorm te bedenken, waarin God niet aanwezig is. Uit deze opvatting volgt dat de Soefi tracht begrip te hebben voor de opvattingen en het geloof van de ander en daardoor verdraagzaam wordt tegenover andersdenkenden. Onverdraagzaamheid wijst op onderschatting van de overtuigingen van anderen en overschatting van eigen mening. In de geschiedenis is overvloedig gebleken dat sectarisme en dogmatisme mensen van elkaar verwijdert. Men ziet niet dat allen beogen tot daadwerkelijke godsdienst te komen. Verdeeldheid ontstaat door de weg voor het doel aan te zien, of de vorm voor het Wezen. Hoe meer men tot het besef van eenheid van doel komt, hoemeer de verschillen wegvallen. Het is de mystiek die de eenheid van doel doet ervaren. Wanneer wij God zien als de Universele Bron waaruit alles ontstaan is en ontstaat, dan gaat het erom in de grote verscheidenheid van vormen die Eenheid die aan alles ten grondslag ligt terug te vinden, te ervaren en te beleven. Zoals elektriciteit kan worden omgezet in kracht, licht en warmte, terwijl hun bron dezelfde is, zo is God, de Oerbron, aanwezig in alle aanzichten van het leven, hoe groot de verscheidenheid ook is. Waar het dus op aan komt is dit, dat wij in en ondanks onze verscheidenheid, ons allen verbonden weten met de Schepper en beseffen, dat wij allen uit Hem leven en onze kracht putten. Naarmate wij er beter in slagen ons onze eenheid in God bewust 4
te worden, zal de liefde tot onze medemensen groeien. In elk mens hoe hij zich ook aan ons voordoet, is het Goddelijke aanwezig. Zodra we dat ontdekken ervaren we de eenheid en onze wezensverbondenheid. Onze levenshouding zal, als gevolg daarvan, zich volkomen wijzigen. Het resultaat zal zijn dat uiteindelijk de broederschap van alle mensen in het Vaderschap van God een werkelijkheid voor ons wordt. Naarmate wij in deze denkbeelden groeien zal het verlangen om in harmonie met onze medemensen te leven steeds groter worden. Doch een eerste vereiste daarvoor is in harmonie met onszelf te zijn. Een harmonisch mens schept harmonie om zich heen. Een harmonische wereld kan niet worden opgebouwd door en met onharmonische mensen. Om tot innerlijke harmonie te komen is echter inzicht nodig; inzicht in onszelf en in de menselijke persoonlijkheid. Het Soefisme kent hieraan een zo grote waarde toe, dat iedere Soefi in de Beweging o.a. op dit gebied leiding ontvangt en geoefend wordt in een Innerlijke School, die tevens de weg wijst om de nog in de mens sluimerende mogelijkheden tot ontwikkeling te brengen. Het is nodig ons meer en meer bewust te worden van onze innerlijke drijfveren en motieven. Immers door onszelf te kennen leren we ook anderen begrijpen. Naarmate we begrip hebben voor eigen tekortkomingen zullen we die van anderen kunnen aanvaarden. Wanneer wij gevoeliger worden voor de subtiele kant van de menselijke natuur, dan zal het ons minder moeilijk vallen consideratie te hebben voor onze mede mensen. De Soefi voelt het als een opgave zich boven de beperkingen en begrenzingen van het leven uit te werken, midden in het leven te staan en toch er boven, de dingen die het leven ons biedt te gebruiken op de juiste wijze, meester daarvan te blij ven en niet de slaaf ervan te worden. 5
Stoffelijke waarden: bezit, roem, eer geven geen blijvend geluk. Dit zijn voorbijgaande, tijdelijke waarden. Wezenlijk geluk zoekt de Soefi in zijn hart, waar hij God s woonplaats weet. Het leven is een voortdurende strijd. Toch heeft alles wat ons overkomt ons iets te zeggen en is tevens een mogelijkheid tot groei en ontwikkeling. Veel van onze moeilijkheden worden echter veroorzaakt door onszelf, door onze verkeerde houding, door het feit dat we van anderen te véél eisen en te weinig van onszelf. Als wij de achtergronden van het leven gaan begrijpen en de oorzaak achter de oorzaak gaan zien, dan zal ons oordeel over anderen milder worden, zullen we onze verwachtingen minder hoog stellen en zullen teleurstellingen voorkomen worden. Minder kritiek op anderen, maar méér kritiek op onszelf. Wanneer we ons verantwoordelijk weten voor eigen daden en voor de taak die ons is opgelegd, hebben we onze handen vol en geen tijd om het accent te leggen op wat een ander doet. Het is door vol te zijn van de wereld en haar problemen, dat voor God in ons leven geen plaats is. Zonder Godsideaal is de mens arm, ondanks alles wat hij bezit. Deze innerlijke armoede is de oorzaak van conflicten en moeilijkheden. Het leven is er om te leren het op de juiste wijze te leven en om tenslotte die volmaaktheid te bereiken waarnaar iedere ziel verlangt. Het is van groot belang de kansen die het leven ons biedt te gebruiken, om de zin van het leven als geheel en voor ons persoonlijk te ontdekken en ons telkens weer af te vragen: wat verlangt het leven van mij? Ieder mens heeft een eigen levensdoel, niemand kan de plaats van een ander innemen, omdat die plaats alleen voor hem persoonlijk bestemd is. Tenslotte: Wat in de levenshouding van de Soefi ook een belangrijke rol speelt is de waarde die hij toekent aan de invloed van 6
gedachten. Gedachten zijn krachten en kunnen een grote invloed hebben zowel ten kwade als ten goede. Daarom zal de Soefi zoveel mogelijk trachten zijn gedachten opbouwend en positief te richten en niet onnodig stil staan bij onaangename dingen. Door ons elke dag door gebed en meditatie af te stemmen op onze juiste toonhoogte, kunnen we trachten die innerlijke rust en vrede te verkrijgen die ons boven alle moeilijkheden verheft. De Soefi kent drie beginselen waaraan hij zijn gedachten, woorden en daden toetst en wel Liefde, Harmonie en Schoonheid. Deze drie zijn in het dagelijks leven voor onze handelingen een betrouwbare gids. Men kan de dingen van het dagelijks leven alleen dan zuiverder zien naarmate ons hart God weerspiegelt, God die boven natie, ras, kaste, geloof en godsdienst staat. Om tot die zuiverheid te geraken is de Soefi Boodschap opgebouwd op drie beginselen, door Hazrat Inayat Khan de Boodschap van: Liefde, Harmonie en Schoonheid genoemd. Sh. J.- S. 7
Stichting Soefi Beweging Nederland Centrum Arnhem Inlichtingen over Soefi Beweging en Soefisme: Maharani de Caluwé-Rombout Groningensingel 423 6835 ER Arhem tel. 026-3213650 Administratie Centrum Arnhem: Gaffel 19 6581 VC Malden tel. 024-3581757 Informatiemateriaal: Algemeen Secretariaat Soefi Beweging Anna Paulownastraat 78 2518 BJ Den Haag tel. 070-3461594 2004 Stichting Soefi Beweging Nederland, Centrum Arnhem 8