OPEN MONUMENTENDAG WAGENINGEN 2019 PROGRAMMA 13 & 15 SEPTEMBER
PLEKKEN VAN PLEZIER De 33ste editie van de Open Monumentendag in Wageningen staat in het teken van Plekken van Plezier. Op zondag 15 september is er weer een mooie selectie van monumentale en markante panden opengesteld voor publiek. Van bruine kroeg tot kegelbaan. Laat u die dag verrassen door een gezellig vol en gevarieerd programma. Maar niet alleen zondag valt er wat te beleven. Al op vrijdagavond 13 september wordt het spits afgebeten met de inmiddels vertrouwde openingsbijeenkomst. Op zaterdag is er wederom een informatiekraam van het Wageningse comité aanwezig tijdens de altijd drukbezochte Molenmarkt. Meer over al deze activiteiten vindt u in deze brochure. Tevens zijn 36 Wageningse plekken van plezier nog eens nader belicht aan de andere zijde van dit boekwerkje. Graag tot ziens bij Open Monumentendag 2019. INHOUD Openingsavond Molenmarkt Tentoonstelling pagina 3 Programma zondag pagina s 4-10 Plattegrond pagina 11 Programmaoverzicht pagina s 12-13 Themaboekje Plekken Van Plezier Kroegen Groen erfgoed Podiumkunsten Museale kunst Sport en Spel Comité Open Monumentendag Wageningen NB Dit programmaboekje is enkele weken voor de Open Monumentendag gedrukt. Eventuele wijzigingen in het programma vindt u op de website: omdw.nl Open Monumentendag Wageningen 2019 is mede mogelijk gemaakt door subsidies van de gemeente Wageningen Comité Open Monumentendag Wageningen Teksten: Carleen van den Anker, Christiaan Begemann, Kees Gast, Petra Leenknegt, Fotografie: Carleen van den Anker, Christiaan Begemann, Mark Vogt Historische afbeeldingen: Gemeentearchief Wageningen, HV Oud Wageningen Redactie: Carleen van den Anker, Petra Leenknegt Vormgeving: Christiaan Begemann Met medewerking van: Joost van den Brink, Jola Gerritsen, Bob Kernkamp, Max de Ruiter, Thalisa Slier, Dries Stortenbeek, Betsy Zaayer 2 OPEN MONUMENTENDAG WAGENINGEN 2019
OPENINGSAVOND VRIJDAG 13 SEPTEMBER Vrijdagavond 13 september bent u van harte welkom om de openingsavond van Open Monumentendag Wageningen 2019 bij te wonen in Junushoff. De avond staat volledig in het teken van het jaarthema Plekken van Plezier. Theater Junushoff, Plantsoen 3, 6701 AS Wageningen. De toegang is gratis. Aanvang programma: 20.00 uur Officiële opening Open Monumentendag 2019 en aanbieding van programma aan wethouder Dennis Gudden Lezing De Herenstraat door de eeuwen heen door architect Pieter Roza Gesproken column Kroegen door columnist Willem Straatman Gedicht Natuurmonumenten door stadsdichter Ivanka de Ruijter Gesproken column Theater door columnist Klaas de Vries Muzikaal optreden door a-capellakoor Punt Uit Gesproken column Voetbal door columnist Ton van Rhoon MOLENMARKT ZATERDAG 14 SEPTEMBER Op zaterdag 14 september is er vanaf 10.00 uur een kraam van het Comité Open Monumentendag Wageningen op de Wageningse Molenmarkt met onder andere verkoop van publicaties. De te bezoeken monumenten zijn alleen op ZONDAG geopend. TENTOONSTELLING IN BBLTHK In de bblthk is vanaf 3 september een thematentoonstelling te zien met bijzondere foto s. De tentoonstelling is te bekijken tijdens de openingsuren van de bblthk. PLEKKEN VAN PLEZIER 3
1 MUSEUM DE 2 THEEKOEPEL CASTEELSE POORT Bowlespark 1A Reguliere openstelling; gratis toegang; o.a. expositie Eppo Doeve Tevens Infopunt Open Monumentendag met verkoop van publicaties Historisch museum van Wageningen gevestigd in een negentiende eeuwse stadsvilla gebouwd op de resten van het Kasteel van Wageningen. Niemeijerstraat 21A (Ingang Wallenpad) Activiteit op het Wallenpad, de theekoepel is niet open. Voordrachten van Annie van Gansewinkel en dichters Laurens van der Zee, Martijn Adelmund en Ivanka de Ruijter Het op een oude vestingtoren gebouwde theekoepeltje is kort na 1760 door de familie Van Hogendorp opgericht bovenop de stadsmuur. 3 DE WILDE WERELD - VML RK MEISJESSCHOOL Burgtstraat 1 Openstelling Filmvertoning (oude schoolbeelden) en aansluitend rondleiding door oud-leerlingen van de RK meisjesschool om 12.30, 13.30, 14.30, 15.30 en 16.30 uur In de voormalige RK meisjesschool is nu woon-, werk- en cultuurpand De Wilde Wereld gevestigd. Op de begane grond zijn twee voormalige leslokalen omgebouwd tot een theaterzaal. 4 OPEN MONUMENTENDAG WAGENINGEN 2019
4 VRIJMETSE- LAARSLOGE Niemeijerstraat 4 11.00-16.00 uur Openstelling Een fraai herenhuis dat vermoedelijk rond 1880 werd gebouwd en sinds 1973 in gebruik is door vrijmetselaarsloges. Deze functie wordt benadrukt door de bijzondere gevelsteen van Toon Rijkers. 5 VML HOUTZAGERIJ Dijkstraat 17 Openstelling met rondleidingen door eigenaar om 12.00, 13.00, 14.00, 15.00, 16.00 u. Tuin- en landschapsarchitect Dick Bakker blies deze voormalige houtzagerij (1920) behorend bij de Nederlandsche Stoomhoutdraaierij en Meubelfabriek met veel liefde en oog voor detail nieuw leven in. 6 VILLA ARION Niemeijerstraat 6 Openstelling Toneelvereniging WDT speelt Nacht van Harold Pinter, regie: Jan Roede, spelers Els Ausema en Geert Cazemier. Om 13.00, 14.00, 15.00 en 16.00 uur In de Stijlkamer is een expositie van MR-Ontwerp, Erica Welling. Deze prachtig gerestaureerde villa dateert van 1880. Het pand bood decennialang onderdak aan de Wageningse Studenten Organisatie (WSO). Tijdens Open Monumentendag 2017 openden de nieuwe eigenaren er een B&B, kookstudio en vergaderruimte. PLEKKEN VAN PLEZIER 5
7 THEATER JUNUSHOFF Plantsoen 3 Openstelling Rondleiding achter de schermen door directeur Loek Buijs om 14.30 en 16.15 uur Dit weekend vindt ook de jaarlijkse kunstbeurs Kunst- Wageningen plaats. De schouwburg kent een rijke geschiedenis. Het huidige gebouw werd na een verwoestende brand in 1948 opgetrokken, maar al vanaf 1880 stond op deze plek een prachtig Sociëteitsgebouw. 8 CAFÉ ONDER DE LINDEN Haagsteeg 16 Openstelling Lezing Aan de Brug - Mies Quint - Onder de Linden, historie van een Wagenings Monument en zijn omgeving door Leo Eppink om 14.00 en 16.15 uur Dit mooi gerestaureerde café is inmiddels omringd door woonwijken, maar lag ooit ver buiten de stad bij de brug over het in 1726 gegraven kanaal. Hier kwamen schippers van de turfvaart graag een drankje doen. 9 FOODBAR ZILVR Heerenstraat 47 Openstelling met kleine versnapering De originele bouwdatum is een mysterie. Op de eerste kaarten van Wageningen, gemaakt door Nicolaas van Geelkerke, is een laag gebouw te zien. Hieruit is te herleiden dat het gebouw stamt uit de eerste helft van de 17e eeuw. 6 OPEN MONUMENTENDAG WAGENINGEN 2019
10 STADSBOERDERIJ WAGENINGEN Spijk 13 Openstelling met toelichting van aanwezige vrijwilligers. Puzzeltocht voor kinderen Deze voormalige tuinmanswoning is ontworpen in 1880 door rijksbouwkundige Jacobus van Lokhorst. Sinds kort is hier het Mini-Dierenpark gevestigd. 11 HOTEL DE WERELD 5 Meiplein 1 Openstelling Rondleidingen (30 min) door t Gilde om 13.30, 14.30 en 15.30 uur Grote bekendheid geniet Hotel de Wereld sinds het tekenen van de instrument of surrender door de Duitse bezetter in mei 1945. Maar de geschiedenis reikt verder terug, in de zeventiende eeuw is al sprake van een Logement De Waerelt. MEER INFORMATIE OMDW.NL 12 KEGELBAAN SOCIËTEIT CERES Generaal Foulkesweg 1B Openstelling met toelichting van leden van Ondervereniging De Omsmijters. Vereniging De Omsmijters bestaat al sinds 1894. In eerste instantie maakt de vereniging gebruik van de kegelbaan bij Junushoff. Deze baan wordt begin jaren zestig overgenomen en geplaatst in de kelderruimte van Ceres. PLEKKEN VAN PLEZIER 7
13 STEENFABRIEK DE BOVENSTE POLDER Aan de Rijn 5 Openstelling met toelichting van aanwezige bewoners/ kunstenaars. De huidige Steenfabriek de Bovenste Polder dateert van 1923, maar de geschiedenis gaat verder terug, want al in 1846 werd op deze locatie een steenfabriek opgericht door de fabrikanten Bowles en Lans. 14 BEELDENGALERIJ HET DEPOT Arboretumlaan 4 11.00-17.00 uur Reguliere openstelling Het oorspronkelijke gebouw is onder architectuur van G.C. Bremer in 1933 gebouwd. De uitbreidingen uit de jaren negentig zijn een ontwerp van het architectencollectief Mecanoo. In 2009 is het door Stichting Utopa aangekocht en omgevormd tot beeldengalerij Het Depot 15 ARBORETUM VILLA HINKELOORD Generaal Foulkesweg 64 11.00-17.00 uur Reguliere openstelling Rondleiding door Arboretum Hinkeloord om 15.15 uur (30 min) olv gids van t Gilde In 1919 trok de afdeling Bosbouw van de toenmalige Landbouwhogeschool in de villa en veranderde de parktuin in een arboretum. Villa plus arboretum zijn in 2002 gekocht door de Stichting Utopa. 8 OPEN MONUMENTENDAG WAGENINGEN 2019
16 WOONHUIS SCHIP VAN BLAAUW Generaal Foulkesweg 70 Openstelling met doorlopend rondleidingen De hoogleraarswoning maakt deel uit van het Schip van Blaauw en is in opdracht van Professor A.H. Blaauw gerealiseerd. Heden ten dage is het in gebruik als woonhuis. 17 LABORATORIUM SCHIP VAN BLAAUW Generaal Foulkesweg 72 Openstelling met doorlopend rondleidingen Schip van Blaauw is het voormalig Laboratorium voor Plantenfysiologie. Het gebouw, een rijksmonument, is ontworpen door architect C.J. Blaauw en een markant voorbeeld van de Amsterdamse School. 18 WATERTOREN Generaal Foulkesweg 106, laatste opgang 16.30 uur Openstelling, beklimming toren met een maximum aantal personen per bezichtiging. Deze watertoren met een hoogte van 30 meter is gebouwd door architect Th.K.J Koch in 1948. Dit ter vervanging van de voorganger, Belvédère (1898), die dusdanig beschadigd was door oorlogsgeweld dat nieuwbouw noodzakelijk werd. PLEKKEN VAN PLEZIER 9
Comité Open Monumentendag Wageningen 2018 19 STADION DE WAGENINGSE BERG Generaal Foulkesweg 108 Openstelling met toelichting van aanwezige vrijwilligers Fraai op het hoogste punt van de Wageningse Berg ligt het voetbalstadion (1949). Hier speelde tot 1992 het zo succesvolle FC Wageningen. Dankzij de inspanningen van vrijwilligers wordt er nog altijd op hoog niveau getraind. 20 BUITENPLAATS VILLA SANOER Geertjesweg 55 Openstelling tuin met rondleidingen. Een monumentaal 19e-eeuws landgoed. Het werd oorspronkelijk aangelegd als buitenplaats voor een familie De Vries. De villa fungeert sinds de jaren 30 van de vorige eeuw als studentenhuis. Robert Best startte in 1980 met een renovatie. Deze brochure is een paar weken voor Open Monumentendag 2019 samengesteld. Eventuele wijzigingen in het programma vindt u op onze website www.omdw.nl U bent te gast. Vraag toestemming voor het maken van beeldmateriaal. Parkeer uw vervoermiddel op de juiste wijze. Heb respect voor het monument dat u bezoekt. Meer weten over Wageningse monumenten? Lees een van onze publicaties! Ze zijn tijdens Open Monumentendag te koop bij ons infopunt aan het Bowlespark. Op zaterdag zijn ze tevens te koop op de Molenmarkt. Van clusters tot Campus Ruim een eeuw bouwen voor de Wageningse universiteit 10 OPEN MONUMENTENDAG WAGENINGEN 2019
OPENGESTELDE MONUMENTEN OP ZONDAG 15 SEPTEMBER PLEKKEN VAN PLEZIER 11
PROGRAMMA ZONDAG 15 SEPTEMBER 1 Museum de Casteelse Poort Bowlespark 1A 2 Theekoepel Niemeijerstraat 21A (ingang Wallenpad) 3 Theater De Wilde Wereld - Vml. RK meisjesschool Burgtstraat 1 4 Vrijmetselaarsloge Niemeijerstraat 4 5 Vml. Houtzagerij Dijkstraat 17 6 Villa Arion Niemeijerstraat 6 7 Theater Junushoff Plantsoen 3 8 Café Onder de linden Haagsteeg 16 9 Foodbar ZILVR Heerenstraat 47 10 Stadsboerderij Wageningen Spijk 13 11 Hotel de Wereld 5 meiplein 1 12 Kegelbaan Sociëteit Ceres Generaal Foulkesweg 1B 13 Steenfabriek de Bovenste Polder Aan de RIjn 5 14 Beeldengalerij Het Depot Arboretumlaan 4 15 Arboretum & Villa Hinkeloord Generaal Foulkesweg 64 16 Woonhuis Schip van Blaauw Generaal Foulkesweg 70 17 Laboratorium Schip van Blaauw Generaal Foulkesweg 72 18 Watertoren Generaal Foulkesweg 106 19 Stadion de Wageningse Berg Generaal Foulkesweg 108 20 Buitenplaats Villa Sanoer Geertjesweg 55 12 OPEN MONUMENTENDAG WAGENINGEN 2019
Openstellingen Rondleidingen + Activiteiten 11 00 12 00 13 00 14 00 15 00 16 00 17 00 1 12.00-17.00 2 12.00-17.00 3 12.00-17.00 12.30, 13.30, 14.30, 15.30, 16.30 4 11.00-16.00 5 12.00-17.00 12.00, 13.00, 14.00, 15.00, 16.00 6 12.00-17.00 13.00, 14.00, 15.00, 16.00 7 12.00-17.00 14.30, 16.15 8 12.00-17.00 14.00, 16.15 9 12.00-17.00 10 12.00-17.00 11 12.00-17.00 13.30, 14.30, 15.30 12 12.00-17.00 13 12.00-17.00 14 11.00-17.00 15 11.00-17.00 15.15 16 12.00-17.00 17 12.00-17.00 18 12.00-17.00 19 12.00-17.00 20 12.00-17.00 Voor kinderen is er een puzzeltocht in en rond de Stadsboerderij georganiseerd. Natuurlijk met een beloning als alle vragen goed zijn beantwoord. PLEKKEN VAN PLEZIER 13