6 juni 2015 Onderzoek: Aanpak vluchtelingenproblematiek
Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de peilingen onder het EenVandaag Opiniepanel zijn na weging representatief voor zes variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2012. Panelleden krijgen ongeveer één keer per week een uitnodiging om aan een peiling mee te doen. Op de meeste onderzoeken respondeert 50 tot 70 procent van de panelleden. 6 juni 2015 Over dit onderzoek Aan het onderzoek deden 19.368 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Het onderzoek vond plaats van 2 tot en met 6 juni 2015. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met redacteur / onderzoeker Petra Klapwijk petra.klapwijk@eenvandaag.nl 2
Samenvatting Vluchtelingen uit Syrië welkom Vluchtelingen uit oorlogsgebieden als Syrië en Eritrea zijn welkom in Nederland. Dit blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder 19.000 mensen. Een meerderheid van 57 procent vindt dat de meesten zonder veel problemen in ons land toegelaten moeten worden. Een derde (38%) wil deze vluchtelingen maar mondjesmaat een verblijfsvergunning verlenen. Voor het toelaten van economische asielzoekers is weinig draagvlak. Slechts 9 procent is van mening dat de meesten van hen toegelaten kunnen worden. Bijna 9 van de 10 ondervraagden (88%) vinden dat aan deze groep meestal geen asiel verleend kan worden. Vertekend beeld Onder de deelnemers bestaat het beeld dat de stroom van asielzoekers de afgelopen 5 jaar ieder jaar is toegenomen in Nederland. Uit cijfers van het CBS blijkt echter dat het aantal aanvragen geen stijgende lijn vertoont en per jaar fluctueert. link naar CBS: http://www.cbs.nl/nl- NL/menu/themas/veiligheid- recht/publicaties/artikelen/archief/2015/ruim- 40- procent- meer- asielzoekers- in- eu.htm Verdeeldheid over asielbeleid Iets meer dan de helft van de ondervraagden vindt het asielbeleid in Nederland niet streng genoeg (56%). Deze indruk bestaat niet alleen onder PVV- stemmers, maar ook de VVD- en SP- kiezers uit het onderzoek. Ook een grote groep CDA- kiezers (44%) is deze mening toegedaan. Daarentegen kan 22 procent van alle kiezers zich wel vinden in het huidige asielbeleid en 16 procent vindt ons asielbeleid te streng. Vooral de achterban van de GroenLinks en de ChristenUnie zou de regels graag versoepelen. Opvang in regio De opvang van vluchtelingen in hun eigen regio kan rekenen op steun. VVD- politicus Malik Azmani kwam onlangs met een plan om alle opvang te organiseren in de regio waar mensen 3
vandaag komen. Tweederde (64%) kan zich wel vinden dit idee. Volgens hen is Nederland al te vol en is het beter voor vluchtelingen om in hun eigen regio, met hun eigen cultuur en geloof, opgevangen te worden. Tegenstanders (26%) noemen de situatie in vluchtelingenkampen in Afrika en het Midden- Oosten niet humanitair. Zij vinden het veel te ver gaan en niet realistisch om de grenzen te sluiten voor iedereen die niet uit Europa komt, zoals Azmani bepleit. 4
Dit jaar is er een toename van het aantal vluchtelingen dat naar Europa komt. Velen komen op gammele bootjes over de Middellandse Zee. Afgelopen maand overlegde de Europese Commissie over maatregelen om de toestroom van vluchtelingen te verminderen. Ook in Nederland werden verschillende plannen gelanceerd. Hoe kijkt u aan tegen de vluchtelingenproblematiek en welke maatregelen moeten we nu nemen in Nederland en Europa? Allereerst willen we u vragen of u een indruk heeft van het aantal asielzoekers in Nederland. Hoeveel mensen denkt u dat er in 2014 voor de eerste keer asiel hebben aangevraagd in Nederland? Minder dan 10.000 : 10% Tussen de 10.000 en 20.000 : 24% Tussen de 20.000 en 30.000 : 25% Tussen de 30.000 en 50.000 : 15% Tussen de 50.000 en 75.000 : 6% Tussen de 75.000 en 100.000 : 3% Meer dan 100.000 : 7% Weet niet / geen mening : 11% Stelling: 'Ik heb de indruk dat het aantal asielzoekers in Nederland de afgelopen 5 jaar ieder jaar is toegenomen.' Mee eens : 70% Mee oneens : 21% Weet niet / geen mening : 9% 5
Is het asielbeleid in Nederland volgens u te streng, wel goed of niet streng genoeg? Te streng : 16% Wel goed : 22% Niet streng genoeg : 56% Weet niet / geen mening : 6% In 2014 vroegen ongeveer 24.000 mensen voor de eerste keer asiel aan in Nederland. Ongeacht om welke groep asielzoekers het gaat: vindt u dat we in principe in Nederland dit jaar meer, minder of ongeveer even veel asielzoekers moeten opnemen? Meer : 16% Ongeveer even veel : 26% Minder : 54% Weet niet / geen mening : 4% In hoeverre vindt u dat asielzoekers uit oorlogsgebieden (bv Syrië, Eritrea) in Nederland toegelaten moeten worden? In (bijna) alle gevallen : 14% In de meeste gevallen wel : 43% In de meeste gevallen niet : 23% (Bijna) nooit : 15% Weet niet / geen mening : 4% In hoeverre vindt u dat economische asielzoekers in Nederland toegelaten moeten worden? In (bijna) alle gevallen : 2% In de meeste gevallen wel : 7% In de meeste gevallen niet : 33% (Bijna) nooit : 55% Weet niet / geen mening : 4% 6
Europese maatregelen Het aantal asielzoekers in de Europese Unie wordt gemeten per land per 10.000 inwoners. We willen nu weten of Nederland volgens u in verhouding meer of minder asielaanvragen krijgt dan andere Europese landen. Krijgt Nederland volgens u meer of minder aanvragen dan het gemiddelde in de Europese Unie of zitten we ongeveer op het gemiddelde? Veel meer dan gemiddeld : 21% Een beetje meer dan gemiddeld : 25% Nederland zit ongeveer op het gemiddelde : 30% Een beetje minder dan gemiddeld : 12% Veel minder dan gemiddeld : 4% Weet niet / geen mening : 9% De Europese Unie heeft de afgelopen maand gesproken over maatregen om de stroom van asielzoekers en bootvluchtelingen in Europees verband in te dammen. We leggen u een paar van deze maatregelen voor. De Europese Commissie wil 40.000 vluchtelingen uit Syrië en Eritrea die naar de EU zijn gekomen eerlijker verdelen over de lidstaten volgens een bepaalde verdeelsleutel. Hierbij wordt gekeken naar het aantal inwoners, de welvaart van het land en de mate waarin al asielzoekers worden opgevangen. Doel is om landen als Italië en Griekenland te ontlasten die nu nog voor onevenredig veel opvang zorgen. Nederland zou 2.047 van deze mensen moeten opnemen. Tegenstanders zijn bang dat dit een aanzuigende werking zal hebben op nieuwe asielzoekers en denken dat mensen uiteindelijk toch door reizen naar het land waar ze echt naar toe willen. Vindt u het een goed of een slecht plan om deze vluchtelingen volgens een verdeelsleutel te verdelen over de lidstaten van de Europese Unie? Goed plan : 48% Slecht plan : 42% Weet niet / geen mening : 10% 7
De Europese Unie heeft ook een plan om de mensensmokkel aan te pakken en drama's met bootvluchtelingen op de Middellandse Zee te beperken. Hiervoor worden marineschepen ingezet. Doel is in de eerste plaats om smokkelroutes in kaart te brengen. In een tweede en derde fase is de bedoeling om schepen in beslag te nemen en als de VN- Veiligheidsraad dit toestaat deze te vernietigen. Vindt u het een goed of een slecht plan om op deze manier de mensensmokkel en bootvluchtelingen op de Middellandse Zee aan te pakken? Goed plan : 74% Slecht plan : 17% Weet niet / geen mening : 9% De VN-rapporteur voor mensenrechten van migranten, François Crépeau, heeft ook een visie op de opvang van vluchtelingen. Volgens hem moeten we accepteren dat er migranten blijven komen en kunnen we in de EU juist beter meer vluchtelingen opnemen. Hij vindt dat we er voor moeten zorgen dat migranten legaal naar Europa kunnen komen. Zo voorkom je dat mensen sterven aan de buitengrenzen van de EU. Ook kunnen zij werk doen waar hier tekort aan is. Ook pleit Crépeau er voor dat mensen gemakkelijk Europa in en uit kunnen reizen. Dan reizen mensen terug als ze hier geen werk kunnen vinden en hoeven ze ook niet hun familie over laten komen. Wat vindt u van dit plan van de VN-rapporteur François Crépeau om het gemakkelijker te maken voor migranten om legaal naar Europa te komen? Goed plan : 17% Slecht plan : 70% Weet niet / geen mening : 13% 8
Nederlandse Maatregelen We stellen u nu vragen over Nederlandse plannen en maatregelen om de problemen met asielzoekers en bootvluchtelingen aan te pakken. Vorige week kondigde minister Ploumen van Ontwikkelingssamenwerking aan dat het kabinet 50 miljoen euro gaat investeren in de ontwikkeling van de economie van Noord- Afrika. Met dit geld wil ze de Afrikanen meer kansen bieden in hun eigen land en zo voorkomen dat ze op gammele bootjes naar Europa vertrekken. Het geld gaat naar een fonds dat ontwikkelingshulp koppelt aan handel. Ook gaat een deel naar bedrijfjes in Afrika. Minister Ploumen hoopt dat andere Europese landen het Nederlandse voorbeeld zullen volgen. Vindt u het een goed of een slecht plan van Nederland om 50 miljoen te investeren in de ontwikkeling van de economie van Noord-Afrikaanse landen? Goed plan : 42% Slecht plan : 48% Weet niet / geen mening : 11% VVD-Kamerlid Malik Azmani stelde onlangs voor om de buitengrenzen van de Europese Unie te sluiten voor vluchtelingen. Dit betekent dat alleen nog vluchtelingen uit de Europese Unie opgenomen kunnen worden in Europa. Volgens hem kunnen andere vluchtelingen beter in hun eigen regio opgevangen worden. Als er voldoende veilige opvang in de regio is worden asielaanvragen in Europa overbodig is het idee. Tegenstanders vinden het plan niet realistisch en menen dat vluchtelingen uit alle landen welkom moeten blijven in Nederland. Ook wijzen zij op de slechte humanitaire omstandigheden in vluchtelingenkampen in Afrika en het Midden-Oosten. 9
Vindt u het een goed of een slecht plan om geen vluchtelingen van buiten de EU meer op te nemen en alle opvang in de regio waar mensen vandaan komen zelf te organiseren? Goed plan : 64% Slecht plan : 26% Weet niet / geen mening : 11% Stelling: 'Europa moet geen vluchtelingen van buiten de Europese Unie meer opnemen.' Mee eens : 52% Mee oneens : 39% Weet niet / geen mening : 9% Nu al worden er vluchtelingen in hun eigen regio opgevangen. Hoeveel procent van de vluchtelingen in de wereld schat u dat er nu al in hun eigen regio worden opgevangen? Gemiddelde 46% Welke van de onderstaande plannen en maatregelen zijn denkt u het meest effectief om de problemen die nu spelen rond asielzoekers en bootvluchtelingen aan te pakken? 1. Alle opvang organiseren in de regio waar de vluchtelingen vandaan komen 2. Marineschepen inzetten op de Middellandse Zee om mensensmokkel te bestrijden 3. Investeren in de economie van de Noord-Afrikaanse landen zelf 4. Vluchtelingen volgens een vaste verdeelsleutel verdelen over de Europese lidstaten 5. Het gemakkelijker maken voor migranten om legaal naar Europa te komen 10
Wat doet u zelf? Heeft u dit jaar geld gegeven aan een goed doel voor de opvang van vluchtelingen uit Syrië of bent u van plan om dit de komende maand te gaan doen? Welke situatie is op u van toepassing: Ik heb dit jaar geld gegeven aan een goed doel voor de opvang van vluchtelingen uit Syrië 14% Ik ga deze maand zeker geld geven aan een goed doel voor de opvang van vluchtelingen uit Syrië : 1% Ik overweeg om deze maand geld te geven aan een goed doel voor de opvang van vluchtelingen uit Syrië : 4% Geen van deze situaties is op mij van toepassing : 82% Stelling: 'Ik ben bereid om langer op een sociale huurwoning te wachten als hierdoor meer asielzoekers aan een woning geholpen kunnen worden in mijn gemeente.' Dit is gevraagd aan mensen die in een sociale huurwoning wonen of op de wachtlijst staan voor een sociale huurwoning. Mee eens : 13% Mee oneens : 74% Weet niet / geen mening : 13% Onlangs lanceerde de Stichting Vluchtelingen Welkom een plan om asielzoekers bij gewone mensen in huis te huisvesten. Het kan gaan om nieuwe of uitgeprocedeerde asielzoekers. Is één van de onderstaande situaties op u van toepassing: Ik heb een asielzoeker in mijn huis : 0% Ik ga een asielzoeker in mijn huis opnemen : 0% Ik overweeg serieus om een asielzoeker in mijn huis op te nemen : 2% Geen van deze situaties is op mij van toepassing : 98% 11