Onderzoek Klimaatakkoord 2 juli 2019 Auteur: Petra Klapwijk
Samenvatting Verdeeldheid over Klimaatakkoord Nog steeds zorgen over de rekening Het Klimaatakkoord is verdeeld ontvangen door het publiek, blijkt uit onderzoek van EenVandaag. Veel mensen maken zich nog steeds zorgen over de rekening voor hun huishouden, vooral als het gaat om gas. Rekeningrijden voor alle auto's krijgt steun. Aan het onderzoek deden ruim 17.000 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. De helft van de ondervraagden (45 procent) is positief over het nieuwe Klimaatakkoord. De andere helft beoordeelt het als negatief (47 procent). Meer steun dan voor concept-akkoord Het kabinet probeert met het Klimaatakkoord meer draagvlak te krijgen voor zijn klimaatplannen. Dat is deels gelukt, want over het concept-klimaatakkoord was in januari nog maar 33 procent positief, zo peilde EenVandaag toen. Veel ondervraagden vinden de plannen nu duidelijker en zijn blij dat het bedrijfsleven meer gaat betalen. Bijna tweederde (63 procent) steunt de nationale CO2-heffing voor bedrijven, die het kabinet wil invoeren. Kiezers coalitie staan tegenover elkaar De kiezers van de coalitiepartijen reageren verschillend op het Klimaatakkoord. De achterban van D66 is het meest positief (78 procent), en ook de ChristenUnie-kiezers zijn tevreden (65 procent positief). De ondervraagde VVD-stemmers zijn verdeeld: 44 procent is positief en 48 procent negatief. Het meest kritisch binnen de coalitie zijn de CDA-stemmers. Van hen is slechts een derde (37 procent) positief. Een kleine meerderheid (53 procent) vindt het akkoord overwegend negatief. Nog steeds veel zorgen over verdwijnen gas uit huis Het kabinet heeft de zorgen van de burgers over hun portemonnee niet kunnen wegnemen. In januari maakte de helft (51 procent) van de deelnemers zich nog zorgen over de gevolgen van het Klimaatakkoord voor hen persoonlijk. Dat is nu 47 procent. De zorgen zitten vooral in het verdwijnen van gas in huis. Op korte termijn hebben ze moeite met de hogere kosten. 54 procent vindt het dan ook een slechte maatregel dat het kabinet gas vanaf nu langzaam duurder wil maken en elektriciteit goedkoper. Op lange termijn zien ze op tegen grote investeringen om helemaal van het gas af te gaan, zoals een warmtepomp en zonnepanelen. Zes van de tien ondervraagden (59 procent) hebben er geen begrip voor dat bewoners zelf moeten meebetalen aan het verdwijnen van gas uit hun huis. Variant rekeningrijden voor alle auto's populairst Het kabinet wil dat in 2026 rekeningrijden voor automobilisten ingevoerd wordt en laat nu drie varianten onderzoeken. Rekeningrijden kan rekenen op steun: tweederde (64 procent) is hier voor. De variant waarin álle automobilisten per gereden kilometer moeten betalen krijgt de meeste steun: een meerderheid van 59 procent is hiervoor. Alleen elektrische auto's belasten vindt 45 procent een goed plan. In dat geval blijven fossiele auto's gewoon wegenbelasting betalen. De minste steun is er voor rekeningrijden met een extra spitsheffing, slechts 36 procent ziet dit zitten. 2
Indruk klimaatakkoord Meerderheid wil klimaatdoelen halen Verdeeldheid over tempo Welkom bij het onderzoek over het Klimaatakkoord. Afgelopen vrijdag presenteerde het kabinet het Klimaatakkoord. Hierin staan maatregelen die Nederland wil nemen om de verschillende klimaatdoelen te halen. Zo staat in de Nederlandse wet dat er in 2030 ongeveer de helft minder CO2-uitstoot moet zijn in Nederland. In 2050 moet de uitstoot in Nederland met 95 procent zijn teruggebracht. Kolen, olie en gas moeten dan vervangen zijn door elektriciteit en aardwarmte. Klimaatdoelen Los van de uitwerking: Vind je het een goed of een slecht plan dat de CO2-uitstoot in 2030 de helft minder moet zijn dan in 1990? Een goed plan 59% Een slecht plan 31% Weet niet / geen mening 10% Los van de uitwerking: Vind je het een goed of een slecht plan dat Nederland in 2050 vrijwel energieneutraal moet zijn? Een goed plan 54% Een slecht plan 35% Weet niet / geen mening 11% Klimaatakkoord algemeen Voor zover je de inhoud kent, ben je in principe positief of negatief over het Klimaatakkoord? Heel positief 6% Redelijk positief 39% Redelijk negatief 25% Heel negatief 22% Weet niet / geen mening 8% Het kabinet wil kiezen voor maatregelen waarvoor er een breed draagvlak in de samenleving is. Sommige milieuorganisaties vinden dat de maatregelen niet ver genoeg gaan, en er zijn ook critici die vinden dat de maatregelen te ver gaan. Wat vind je over het algemeen van de inhoud van maatregelen: zijn die ongeveer goed, gaan die te ver of gaan die niet ver genoeg? Gaan te ver 42% Zijn ongeveer goed 31% Gaan niet ver genoeg 15% Weet niet / geen mening 12% Het kabinet kiest zijn eigen tempo om de verschillende maatregelen in te voeren. Sommige organisaties zouden liever willen dat er sneller maatregelen genomen worden, anderen betwijfelen of er nu actie ondernomen moet worden. Wat vind je van het tempo waarin het kabinet de maatregelen uit het Klimaatakkoord wil invoeren? Te snel 42% Wel goed 30% Te langzaam 16% Weet niet / geen mening 12% Gevolgen voor jezelf Op basis van wat je tot nu toe weet van het Klimaatakkoord, in hoeverre heb je een duidelijk beeld van wat de gevolgen van het Klimaatakkoord voor jou persoonlijk zijn? Een heel duidelijk beeld 10% Een redelijk duidelijk beeld 37% Niet zo'n duidelijk beeld 32% Helemaal geen duidelijk beeld 19% Weet niet / geen mening 2% 3
Gevolgen voor je eigen huishouden Zorgen nog niet weg Kilometerheffing Rekeningrijden voor iedereen invoeren In hoeverre maak je je zorgen over de gevolgen van het Klimaatakkoord voor jou persoonlijk? Heel veel zorgen 20% Redelijk veel zorgen 27%% Niet zo veel zorgen 36% Helemaal geen zorgen 13% Weet niet / geen mening 4% Maatregelen We leggen nu een aantal maatregelen uit het Klimaatakkoord aan je voor. Rekeningrijden Elke autobezitter betaalt nu motorrijtuigenbelasting. Dat is een vastgesteld bedrag per maand; het maakt niet uit hoeveel er daadwerkelijk met de auto wordt gereden. In het Klimaatakkoord staan plannen voor de invoering van een systeem waarbij automobilisten betalen voor het gebruik van hun auto per gereden kilometer, 'rekeningrijden' of 'kilometerheffing' genoemd. Mensen die minder rijden, betalen dan minder belasting dan mensen die meer rijden. Het huidige kabinet wil nu de mogelijkheden onderzoeken, een volgend kabinet zou dit in 2026 kunnen invoeren. Wat vind je in het algemeen van het idee om de motorrijtuigenbelasting af te schaffen, en mensen belasting te laten betalen per gereden kilometer? Een goed plan 64% Een slecht plan 27% Weet niet / geen mening 9% Er worden drie varianten van rekeningrijden onderzocht. In de eerste variant zou rekeningrijden alleen gelden voor mensen met een elektrische auto. In de tweede variant gaat het systeem van rekeningrijden voor elke automobilist gelden. In de derde variant wordt er ook een spitsheffing toegevoegd waarbij mensen extra betalen als ze op drukke tijdstippen of op drukke trajecten rijden. Geef voor elk van onderstaande varianten aan of je het een goed of een slecht plan vindt: Rekeningrijden voor mensen met een elektrische auto Een goed plan 45% Een slecht plan 41% Weet niet / geen mening 14% Rekeningrijden voor iedereen Een goed plan 59% Een slecht plan 32% Weet niet / geen mening 9% Rekeningrijden met extra spitsheffing Een goed plan 36% Een slecht plan 51% Weet niet / geen mening 13%
Minder aardgas Weerstand tegen gasloze huizen Bedrijven belasten Steun voor CO2-heffing Van het gas af Eén van de plannen om de doelstellingen te halen is dat alle huizen en gebouwen in Nederland gasloos worden. In 2050 moet hun energie en warmte volledig geleverd worden door zonnepanelen, warmtepompen en andere duurzame middelen. Ook moeten de huizen beter geïsoleerd worden.om dit te bereiken wil het kabinet vanaf volgend jaar het gas duurder maken en elektriciteit goedkoper. Ook komt er een warmtefonds waaruit huishoudens tegen een lage rente geld kunnen lenen om hun huis te isoleren. Vind je het een goed of een slecht plan als alle huizen gasloos worden? Een goed plan 45% Een slecht plan 47% Weet niet / geen mening 8% Wat vind je van het plan om gas relatief duurder te maken en elektriciteit goedkoper? Een goed plan 34% Een slecht plan 54% Weet niet / geen mening 12% CO2-heffing Er komt vanaf 2021 een nationale CO2-heffing voor bedrijven. Die moeten gaan betalen voor elke ton CO2 die ze te veel uitstoten. Dit bedrag loopt op tot 150 euro per ton in 2030. Critici zijn bang dat bedrijven door deze maatregel zullen uitwijken naar het buitenland. Vind je het deze CO2-heffing voor bedrijven een goed of een slecht plan? Een goed plan 63% Een slecht plan 25% Weet niet / geen mening 12% Heb je er wel of geen begrip voor dat bewoners zelf een deel moeten meebetalen aan de overgang van gas naar elektriciteit in hun huis? Daar heb ik wel begrip voor 35% Daar heb ik geen begrip voor 59% Weet niet / geen mening 6% 5
EenVandaag Opiniepanel Over dit onderzoek Het onderzoek is gehouden op 1 en 2 juli 2019. Aan het onderzoek hebben 17.510 leden van het EenVandaag Opiniepanel meegedaan. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2017. Het Opiniepanel bestaat uit ruim 55.000 mensen. Panelleden beantwoorden vragen op basis van online onderzoek en krijgen ongeveer één keer per week een uitnodiging om aan een peiling mee te doen. Op de meeste onderzoeken respondeert 50 tot 70 procent van de panelleden. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met onderzoeker petra.klapwijk@eenvandaag.nl De resultaten van het EenVandaag Opiniepanel worden gepresenteerd door Gijs Rademaker en Joyce Boverhuis in EenVandaag (ma-za 18:15 uur, NPO1) 6