RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK NTC-VO QUITO School : NTC-vo Quito Plaats : QUITO - ECUADOR BRIN-nummer : 28WT Onderzoeksnummer : 125995 Datum schoolbezoek : 6 en 7 juni 2012 Datum vaststelling : 7 september 2012
Inhoud 1 Inleiding 5 2 Kwaliteitsprofiel 7 3 Beschouwing 11 4 Vervolg van het toezicht 15 pagina 3 van 15
1 Inleiding De Inspectie van het Onderwijs bezocht NTC-vo Quito in het kader van een kwaliteitsonderzoek (KO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de indicatoren van kwaliteitsaspecten op grond van het door de inspectie gehanteerde Toezichtkader PO/VO 2011. Bij dit KO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om indicatoren die betrekking hebben op de kwaliteitszorg, het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve rol van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen. Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alle indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school niet aan de orde geweest. Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast. Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. Het betrof de volgende documenten: resultaten ouderenquête, rapport zelfevaluatie, kwaliteitszorgplan en het jaarverslag 2010-2011. Op grond van het feit dat het hier een vierjaarlijks onderzoek betreft, heeft de inspectie besloten om toch alle kernindicatoren te onderzoeken. De opzet van het onderzoek Het kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatieactiviteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groep VO2. Daarnaast is er een gesprek gevoerd met vier leerlingen die inmiddels het vo-traject hebben afgerond over hun ervaringen met het NTC-onderwijs. Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de indicatoren gesprekken gevoerd met het bestuur en de directeur. Op uw school zijn verder gesprekken gevoerd met leraren en met ouders. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met het bestuur in aanwezigheid van de directeur en het team. pagina 5 van 15
De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken. In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. pagina 6 van 15
2 Kwaliteitsprofiel Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan indicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft. Het kwaliteitsprofiel van NTC-vo Quito Kwaliteitsaspect 1: De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden. 5 1.1 * De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht.. 1.2 * De leerlingen behalen het opleidingsniveau dat mag worden verwacht. Kwaliteitsaspect 2: De aangeboden leerinhouden zijn gericht op de brede ontwikkeling van leerlingen en de voorbereiding op vervolgonderwijs of arbeidsmarkt en samenleving. 2.2 * De aangeboden leerinhouden in de bovenbouw zijn dekkend voor de examenprogramma's. 2.3 * De school met taalzwakke leerlingen heeft een aanbod aan leerinhouden dat past bij de talige onderwijsbehoeften van deze leerlingen. Kwaliteitsaspect 3: De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken. 3.B De school heeft voldoende onderwijstijd voor Nederlandse taal gepland (120 uur). 3.1 De uitval van geplande onderwijsactiviteiten blijft beperkt. 3.2 Het ongeoorloofd verzuim van leerlingen is beperkt. 3.3 De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. pagina 7 van 15
Kwaliteitsaspect 4: Het schoolklimaat wordt gekenmerkt door veiligheid en respectvolle omgangsvormen. 4.1 Ouders zijn betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 4.2 De leerlingen voelen zich aantoonbaar veilig op school. 4.3 Het personeel voelt zich aantoonbaar veilig op school. 4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. Kwaliteitsaspect 5: De leraren leggen duidelijk uit, organiseren de onderwijsactiviteiten efficiënt en houden de leerlingen taakbetrokken 5.1 * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Kwaliteitsaspect 6: De leraren stemmen aanbod, instructie, verwerking en onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.1 De aangeboden leerinhouden maken afstemming mogelijk op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Kwaliteitsaspect 7: De leraren volgen systematisch de vorderingen van de leerlingen. 7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. Kwaliteitsaspect 8: De leerlingen die dat nodig blijken te hebben, krijgen extra zorg. 8.1 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school tijdig de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.2 * De school voert de zorg planmatig uit. 8.3 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. pagina 8 van 15
Kwaliteitsaspect 9: De school zorgt systematisch voor behoud of verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs. 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school waarborgt de kwaliteit van het schoolexamen en van andere toetsinstrumenten. 9.7 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. Naleving. N1 De door of namens het bestuur vastgestelde schoolgids bevat de verplichte onderdelen. N2 Het door of namens het bestuur vastgestelde schoolplan bevat de verplichte onderdelen ja nee pagina 9 van 15
3 Beschouwing Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het voortgezet onderwijs op NTC-vo Quito en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatoren onderling en - voor zover relevant - tussen de indicatoren en de schoolcontext, de specifieke doelstellingen van de school en eerdere inspectieonderzoeken. 3.1 Uitgangssituatie De Stichting Nederlandse Taal en Cultuur in Ecuador (NTC Quito) bestaat sinds 1994 en biedt zowel onderwijs op het niveau van het primair onderwijs als op het niveau van het voortgezet onderwijs. De school huurt een pand (een voormalig woonhuis) in de wijk La Floresta in Quito. Alle leerlingen volgen het NTC-onderwijs na afloop van het dagonderwijs. De leerlingen komen van verschillende dagscholen. De reistijd, het halen en brengen van de leerlingen, is een complicerende factor voor school en ouders. Dit onder meer als gevolg van de reisafstand, de verkeersdrukte en de plaatselijke regeling rondom rijbeperkingen op grond van het nummerbord. Ongeveer een kwart van de leerlingen heeft een Belgische achtergrond en ook enkele leerkrachten hebben de Belgische nationaliteit. Het team bestaat uit vijf personen, waaronder de directeur/leerkracht. Twee van hen zijn bevoegde leerkrachten en één leerkracht heeft het bekwaamheidstraject voltooid. Op het moment van het bezoek waren er zeven leerkrachten op de school aanwezig, waaronder twee vervangers. Aan het eind van het schooljaar keren twee leerkrachten terug naar Nederland en een andere leerkracht beëindigt aan het eind van het lopend schooljaar zijn onderwijsloopbaan. Sinds dit schooljaar is een van de bevoegde leerkrachten als schoolhoofd benoemd. De lessen vinden plaats op diverse namiddagen, waarbij het uitgangspunt is met de beschikbare leerkrachten de groepen naar leeftijd en taalniveau zo homogeen mogelijk te maken. Met de huidige bezetting met leerkrachten was het mogelijk het zo te organiseren dat de leerlingen tweemaal in de week naar de NTC-locatie komen. Of dit in het nieuwe schooljaar op dezelfde wijze gehandhaafd kan worden, was bij afsluiting van dit onderzoek nog niet helder. Twee leerkrachten geven de lessen in het voortgezet onderwijs. De school heeft een kleine bibliotheek die recent is opgeschoond en aangevuld. Er is een begin gemaakt met het versterken van de inzet van de computer en educatieve software. Naast wisselingen in het team zijn er ook regelmatig wisselingen in de samenstelling van het bestuur. Het bestuur bestaat uit vijf personen, waarvan enkele recent deel uitmaken van het bestuur. pagina 11 van 15
Een van de bestuursleden heeft een kwantitatieve analyse gemaakt van de leerlingenpopulatie in historisch perspectief naar taalachtergrond en loopbaan binnen het onderwijs Nederlandse taal en cultuur. Dit geeft een goed beeld over achtergronden, de taalsituatie van de leerlingen en de verblijfsduur en het verloop van de leerlingen. Hieruit komt onder meer naar voren dat 47 procent van de leerlingen 1 of 2 jaar het NTC-onderwijs volgt en dat 10 procent tussen de 6 à 15 jaar het onderwijs op deze locatie volgt of heeft gevolgd. Gemiddeld genomen kende de school rond de dertig leerlingen in het primair onderwijs en rond de tien of minder leerlingen in het voortgezet onderwijs. Tijdens het bezoek heeft de school 28 leerlingen in het primair onderwijs en 8 leerlingen in het voortgezet onderwijs. Er is sprake van een dalende trend. Een deel van de ouders is werkzaam in het ontwikkelingswerk en dat is door bezuinigingen onder druk komen te staan en als gevolg daarvan zijn ouders vertrokken. Rond de twintig procent van de leerlingen heeft een thuissituatie waarbij beide ouders van Nederlandse of van Belgische afkomst zijn. Rond de zeventig procent komt uit een tweetalige of meertalige thuissituatie. Een kleine tien procent heeft een niet-nederlandstalige achtergrond. Vijftig procent van de leerlingen volgt een Spaanstalige dagschool, veertien procent een Frans-Spaanse dagschool en vijfentwintig procent een Engels-Spaanse dagschool. Naast de wekelijkse lessen organiseert de school een aantal zaterdagactiviteiten, waarbij ook ouders worden betrokken. De school kent ook nog een kleine peutergroep en tevens is er de mogelijkheid van volwassenenonderwijs in de Nederlands taal, vooral bedoeld voor niet- Nederlandstalige ouders. Met het gegeven dat de huisvesting niet optimaal is en het feit dat het verkeer en de reistijd belemmerende factoren zijn is de legalisatie van de school voor de Ecuadoriaanse wet nog een punt van aandacht voor het bestuur. 3.2 Algemeen beeld In het onderzoek van de inspectie stond de beoordeling van de kwaliteit van het onderwijs centraal mede in relatie tot de ontwikkelingen van het NTC-onderwijs in Quito sinds het laatste onderzoek van de inspectie vier jaar geleden. De inspectie beoordeelt de kwaliteit van het onderwijs als voldoende. Het bestuur en het nieuw benoemde schoolhoofd hebben de ambitie om binnen de gegevenheden het onderwijs Nederlandse taal en cultuur te bestendigen en te versterken. Binnen de leerlingenpopulatie is er de afgelopen jaren een verschuiving naar leerlingen waarbij het Nederlands in het dagelijks leven niet meer de dominante taal is. Deze omstandigheid van de taalsituatie van de leerlingen doet een specifiek beroep op de kennis en ervaring van de leerkrachten met betrekking tot een passend en effectief leerstofaanbod. De uitwisseling van resultaten en ervaringen tussen de verschillende leerkrachten en het evalueren van vorderingen is dan ook een belangrijk aandachtspunt voor het schoolhoofd en het team geworden. De betrokkenheid van het bestuur en van het team heeft de inspectie als positief beoordeeld. De ouders waarmee de inspectie een gesprek heeft gevoerd, uitten zich positief over de school en datzelfde gold voor de leerlingen. De lessen verliepen ordelijk en georganiseerd en de onderlinge sfeer was plezierig. De school heeft een informatieve schoolgids en het schoolplan geeft een uitvoerige beschrijving van het functioneren van de school en van de verbeteractiviteiten. pagina 12 van 15
3.3 Toelichting Opbrengsten De inspectie beoordeelt twee soorten opbrengsten van het onderwijs: eindopbrengsten (resultaten van leerlingen aan het einde van het voortgezet onderwijs) en de tussentijdse voortgang en vorderingen van de leerlingen in het onderwijs. De school biedt de mogelijkheid tot verschillende vormen van afsluiting: IB-Nederlands of een van de Certificaten Nederlands als Vreemde Taal. Tot nu toe heeft de school aangetoond dat de leerlingen de afsluiting waarvoor zij opgaan met succes afronden, dat geldt zowel voor het IB-niveau als voor de Certificaten Nederlands als Vreemde Taal. Ook leerlingen die inmiddels een studie zijn gaan volgen in Nederland, berichten positief over het niveau van hun Nederlandse taalvaardigheid. De leerlingen in de diverse leerjaren doorlopen de leerstof in het te verwachten tempo en lopen daarbij weinig vertraging op. Onderwijspraktijk De indicatoren die betrekking hebben op de onderwijspraktijk scoren voldoende tot goed. Alle groepen zijn gering in omvang. De keuze om de leerlingen qua niveau en leeftijd zoveel mogelijk overeen te laten stemmen, maakt dat het onderwijs goed aansluit op de onderwijsbehoeften en -mogelijkheden van de individuele leerlingen. De uitdaging voor de leerkracht is om naast het afwerken van het lesprogramma en het realiseren van de leerdoelen (binnen een beperkte tijd) om de les aantrekkelijk en motiverend te houden voor de leerlingen. Daarbij is het van belang aan te sluiten bij de belevingswereld en de interesses van de leerlingen. Eveneens is het contextrijk maken van de leerinhouden een aandachtspunt. Het stimuleren van zelfreflectie van de leerling en het geven van feedback bevorderen de interactie tussen leerkracht en leerlingen en veranderen het beeld van lessen die voornamelijk leraargestuurd zijn. Voor het team zijn de evaluatie en de didactische aanpak belangrijke bespreekpunten. De vernieuwing van de taalmethoden en de registratie van de resultaten en vorderingen zijn noemenswaardige verbeterpunten sinds het laatste onderzoek van de inspectie. De ouders voelen zich voldoende geïnformeerd over de leerresultaten van hun kinderen. Er zijn geen leerlingen met een specifieke zorgbehoefte. Daar waar achterstanden worden geconstateerd, werkt de school met handelingsplannen. Kwaliteitszorg Een belangrijk verbeterpunt sinds het laatste onderzoek van de inspectie is de kwaliteitszorg. In samenspraak met de directeur wil het bestuur zicht krijgen en houden op de verschillende aandachtsgebieden, zoals personeel, financiën, organisatie, onderwijsleerproces en de opbrengsten van het onderwijs. De samenstelling van het team en met name het feit dat niet alle leerkrachten bevoegd zijn maakt dat de professionalisering en de begeleiding van de leerkrachten een specifiek aandachtspunt is. Het bestuur is zich sterk bewust van zijn verantwoordelijkheid en binnen de grenzen van de financiële mogelijkheden is het erop gericht de kwaliteit van het onderwijs Nederlandse taal en cultuur te bestendigen en te versterken. In de vorm van het recent samengestelde procedurehandboek is de werkwijze van de school geborgd. Voor het voortgezet onderwijs is met name de bevoegdheid en de ervaring van de leerkrachten met het niveau, leerstofinhouden en exameneisen binnen de verschillende onderwijstypen van het voortgezet onderwijs een belangrijk aandachtspunt. pagina 13 van 15
4 Vervolg van het toezicht Bij dit KO heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften, zoals die voor scholen in Nederland gelden. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de door het bestuur vastgestelde schoolgids en het schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet. De bevindingen van dit KO leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement): de aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. In beginsel volgt over vier jaar opnieuw een kwaliteitsonderzoek. In de tussenliggende periode vindt jaarlijks een digitaal onderzoek plaats naar de examenresultaten. pagina 15 van 15