Pas onze unieke manier van communiceren altijd en overal toe Versie 4, juli 2015 1
Inhoud 3 De uitgangspunten van GGZ ingeest 4 Uitgangspunten van onze communicatie 5 Boilerplate: waar wij voor staan 7 Logo 8 Kleur 9 Lettertypen 10 Fotografie 12 Titels schrijven 13 Typografie en tekst 16 Lay-out 18 Inspiratievoorbeelden 20 Poster 23 Brief en enveloppen 24 Visitekaartje voorbeelden 25 Voorbeeld afspraakkaartje 26 Meer informatie Versie 4, juli 2015 2
De uitgangspunten van GGZ ingeest Visiegedreven Werken vanuit een inhoudelijke visie op wat goede zorg is, dat is onze drijfveer. We lopen niet mee met ontwikkelingen die door anderen worden bepaald, maar werken vanuit onze eigen visie. Betere resultaten dan andere ggz-aanbieders We hebben de ambitie om betere zorg te leveren dan collegaorganisaties. We willen uitblinken in herstel van patiënten en tevredenheid van patiënten en medewerkers. Vooruitstrevend en innovatief Met eigen opleiding en onderzoek bieden wij onze patiënten de best mogelijke zorg. Onderscheidend GGZ ingeest levert hoogwaardige psychiatrische zorg. We willen ons onderscheiden van collega-organisaties, niet alleen door het leveren van de best mogelijke zorg, maar ook door de stijl van ons handelen en communiceren. Onze merkwaarden leggen de basis voor de payoff en de communicatie. Onze merkwaarden Persoonlijk Onze visie gaat uit van de gelijkwaardige persoonlijke relatie tussen mensen. Gebaseerd op onderling vertrouwen en wederkerigheid. Samen geven we vorm aan onze acties en aan ons leven. Precies Geen twee mensen zijn gelijk. Daarom hebben we oog voor het individu. Regels en procedures passen we aan aan de mensen en niet omgekeerd. Daarbij is de inbreng van ervaringsdeskundigen onze graadmeter. Eigen kracht en herstel In alles wat wij doen, baseren we ons op de eigen kracht van de mens. Waar de eigen kracht tijdelijk is verzwakt, werken wij aan het herstel hiervan. Integraal We gaan uit van de mens als geheel. We hebben speciale aandacht voor de samenhang tussen lichaam en geest. Contextgericht Geen mens staat los van zijn of haar omgeving: familie en vrienden, ketenpartners en collega s. We maken deel uit van verschillende netwerken. Om zo effectief mogelijk te zijn in ons werk is het van groot belang om over onze eigen grenzen heen te kijken. Preventief Voorkomen van problemen is altijd beter dan het oplossen ervan. Met een actieve en preventieve houding in ons werk voorkomen wij dat problemen ontstaan of groter worden. Zo houden we oplossingen zo simpel mogelijk en haalbaar. Toonaangevend Onze wereld staat niet stil. Om ook in de toekomst effectief te zijn is het daarom van levensbelang constant te blijven leren. We doen dit door onze inzet in wetenschappelijk onderzoek, maar ook door een actieve houding in ons andere werk. We zijn niet bang buiten de vaste kaders te denken. Levensloop Mensen doorlopen verschillende levensfasen. Iedere fase heeft zijn eigen mogelijkheden, maar ook zijn eigen kwetsbaarheden. In ons werk hebben we aandacht voor deze levensloop en de bijbehorende overgangen. Onze pay-off In de pay-off worden de merkwaarden samengebald: Samen op eigen wijze Versie 4, juli 2015 3
Uitgangspunten van onze communicatie 1 2 3 4 Sluit aan op nieuwe pay-off. Wat betekent Samen op eigen wijze voor onze manier van communiceren? Sluit aan op de onze waarden. In beeld of tekst; de dosis hangt af van de boodschap. Zo gericht mogelijk. Gericht op een specifieke doelgroep of situatie. Gebruik de toon die past bij je doelgroep en boodschap. Jongeren? Gebruik je en jou in aansprekende vorm en taal die bij jongeren past, maar overdrijf niet. Spreek je jongeren en ouderen aan? Gebruik je in algemene zin. Ouderen of twijfelgeval? Gebruik u. Duidelijk en begrijpelijk. Juist/ook voor mensen met een lagere taalvaardigheid. We benoemen de dingen zoals ze zijn, ook al wordt de boodschap daarmee confronterend. Dus geen jargon, geen verhullende taal. Versie 4, juli 2015 4
Boilerplate: waar wij voor staan De boilerplate vat in het kort samen waar GGZ ingeest voor staat. Het staat bijvoorbeeld op de website, achter op brochures en het is een component van een persbericht. Onze boilerplate bestaat uit een basis en 2 optionele bouwstenen die verschillende doelgroepen aanspreken. De boilerplate wordt afgesloten met de pay-off. De basis-boilerplate is altijd van toepassing. Eventueel kan er een alinea aan toegevoegd worden (zie volgende pagina). Ieder mens is uniek. De aanpak naar herstel dus ook. Met die kennis biedt GGZ ingeest gespecialiseerde psychiatrische zorg. Aan jongeren, volwassenen en ouderen. Met oog voor hun persoonlijke situatie en naaste omgeving. Afgestemd op lichaam, geest en de nieuwste wetenschappelijke inzichten. GGZ ingeest, samen op eigen wijze. Basis-boilerplate en pay-off, altijd toepassen Versie 4, juli 2015 5
Boilerplate, optionele bouwstenen Is het academische aspect of wetenschappelijk onderzoek relevant voor de doelgroep? Voeg dan deze alinea toe aan de basis-boilerplate. Sluit af met de pay-off. GGZ ingeest staat voor topklinische en innovatieve patiëntenzorg. We verzorgen opleidingen en doen wetenschappelijk onderzoek. In samenwerking met onze partners bieden wij de best mogelijke zorg. Optioneel: toevoeging met academisch/wetenschappelijk aspect Gaat het om werving van academische medewerkers of stagiairs? Voeg dan deze alinea toe aan de basis-boilerplate. Sluit af met de pay-off. Toepasbaar bij bijvoorbeeld werkenbij/vacature-teksten. Alleen toepassen bij medewerkers waar baanbrekend/ onconventioneel relevant is. GGZ ingeest staat voor topklinische en innovatieve patiëntenzorg. We verzorgen opleidingen en doen wetenschappelijk onderzoek. Onconventioneel indien nodig, soms zelfs baanbrekend. In samenwerking met onze partners bieden wij de best mogelijke zorg. Optioneel: toevoeging voor arbeidsmarktcommunicatie Versie 4, juli 2015 6
Logo Het logo van GGZ ingeest vormt een eenheid met de pay-off. Het logo bestaat uit een cyclaamkleurige cirkel met witte letters. Grootte Het logo straalt lef uit en wordt daarom overal nadrukkelijk gebruikt. Het logo kan niet eindeloos verkleind worden, anders wordt de pay-off onleesbaar. Uitzondering Bij uitzondering kan het logo ook wit met cyclaam-letters zijn, maar dan moet het op een cyclaam-achtergrond staan (zoals het visitekaartje). Formaat A5 brochure: ø 40 mm Formaat A4 poster: ø 56 mm Formaat A3 poster: ø 80 mm Kleinste formaat: ø 20 mm Achterzijde visitekaartje Plaatsing Het logo staat bij voorkeur deels over een kleurvlak of foto heen en deels in het wit, waarbij ingeest op de grens staat. Plaatsing op de grens tussen kleur en wit Versie 4, juli 2015 7
Kleur Naast de kleur van het logo van GGZ ingeest is er een reeks kleuren gekozen die daar goed bij past. Ze zijn iets gedekter, zodat het logo extra opvalt. Zowel witte als zwarte koppen zijn er goed leesbaar op. Cyclaam PMS 233U cmyk 20 100 0 0 rgb 200 0 127 #c8007f Zwart Wit Oranje cmyk 10 60 100 0 rgb 222 120 8 #de7808 Geel cmyk 23 33 100 0 rgb 206 165 0 #cea500 PMS 117 Lichtgroen cmyk 45 10 100 0 rgb 160 184 25 #a0b819 Groen cmyk 65 10 90 0 rgb 126 167 77 #7ea74d Turkoois cmyk 85 5 45 0 rgb 0 161 155 #00a19b PMS 326 Blauw cmyk 90 15 15 0 rgb 0 150 196 #0096c4 Versie 4, juli 2015 8
Lettertypen Ropa Sans Voor drukwerk gebruiken we de Ropa Sans, een heldere moderne letter met een karakteristieke g, die het logo mede bijzonder maakt. Lucida Sans Voor online uitingen en uitingen in Office (met uitzondering van MailOffice) gebruiken we de Lucida Sans. Arial Voor MailOffice wordt Arial gebruikt Ropa Sans Light Ropa Sans Regular Ropa Sans Italic Ropa Sans Bold Letter voor drukwerk abcdefghijklmn opqrstuvwxyz ABCDEFGHIJKLMN OPQRSTUVWXYZ 1234567890?);@ Lucida Sans Regular Lucida Sans Italic Lucida Sans Demibold Letter voor Office en online Arial Regular Arial Italic Arial Bold Arial Bold Italic Letter voor MailOffice Versie 4, juli 2015 9
Fotografie: portret Het werk van GGZ ingeest is mensenwerk. In de fotografie laten we echte mensen zien, geen modellen. Dat benadrukt het persoonlijke. De mensen staan in een omgeving, liefst met andere mensen, omdat het ook over samenwerken gaat. Een kenmerk van de fotografie is de scherptediepte. De fotografie toont mensen in een omgeving die vager is. Dat zorgt voor focus in de foto. De aandacht valt daardoor op de hoofdpersoon. Fotografie gebruiken we zo groot mogelijk, in brochures bij voorkeur van de pagina aflopend. Portret (bovenste rij) Portret van iemand die je aankijkt met een persoon vaag in de voorgrond. Dit verbeeldt de waarden persoonlijk, contextgericht en eigen kracht. Portret (onderste rij) Portret van iemand die je aankijkt in een omgeving die vaag is. Dit verbeeldt de waarden persoonlijk, contextgericht en eigen kracht. De rechten van deze foto s zijn niet afgekocht. De foto s dienen uitsluitend ter inspiratie. Versie 4, juli 2015 10
Fotografie: situatie Dialoog Portret van iemand die in gesprek is met een persoon vaag op de voorgrond. Dit verbeeldt de waarden persoonlijk, contextgericht en samen voor jou. Situatie Situatie met scherp-onscherp werking. Dit verbeeldt de waarden persoonlijk en contextgericht De rechten van de foto linksboven zijn niet afgekocht. De andere foto s zijn van DigiDaan. Versie 4, juli 2015 11
Titels schrijven Bij titels voor documenten bijvoorbeeld een omslag voor een brochure maken we onderscheid tussen profilerende, wervende en informerende titels. Meestal is er sprake van een combinatie. Het gaat erom welk doel je voor ogen hebt. Anders gezegd: waar ligt de nadruk op? 1 Nadruk op profileren Bijvoorbeeld de (hoofd)brochure over uw behandeling. Deze informeert en werft ook, maar is vooral profilerend bedoeld. 2 Nadruk op werven Bijvoorbeeld een training voor medewerkers over ouderenpsychiatrie. Deze flyer informeert en profileert ook, maar werven is wat je nastreeft. 3 De titel is stellig, concluderend. In de brochure zelf worden de titel én de pay-off Samen op eigen wijze onderbouwd met bewijs. De beste aanpak voor jou De titel spoort de lezer aan tot een actie en is actief geformuleerd. De titel belooft de lezer ook iets. De titel vertaalt dus eigenlijk wat Samen op eigen wijze bij dit betreffende onderwerp inhoudt. De titel bevat een antoniem (2 tegengestelde woorden) of iets paradoxaals (iets wat tegenstrijdig lijkt). Net als de pay-off Samen op eigen wijze. Eventueel in klein corps beschrijf je kort het document. Leer makkelijk omgaan met moeilijk gedrag Training ouderenpsychiatrie Nadruk op informeren Bijvoorbeeld een folder over zelfbinding. De folder is vooral voorlichtend bedoeld. De lezer heeft deze informatie echt nodig om een eigen wijze te kunnen bepalen. Ook al zit er ook een wervend element in: je kunt er nu iets over afspreken. En een profilerend element: als je straks een slechtere periode hebt, kun je bij GGZ ingeest je eigen wijze bepalen. De titel bestaat uit 2 delen. Een deel bevat de kernboodschap, het andere deel beschrijft de huidige of toekomstige situatie van de patiënt (als ). De 2 delen bevatten een antoniem (2 tegengestelde woorden) of iets paradoxaals (schijnbaar tegenstrijdigs). Net als de pay-off. Nu afspreken hoe wij je behandelen als je straks een slechtere periode hebt Zelfbinding Versie 4, juli 2015 12
Typografie en tekst: contrast Het antoniem in een titel wordt benadrukt door het ene deel light te zetten en het andere deel bold. Je kiest bold voor het deel dat je wilt benadrukken. Praktijkvoorbeelden vertellen over een situatie en een verklaring of werkwijze. Ook het verschil tussen deze 2 delen wordt benadrukt door light en bold en een kleurwissel. Nu afspreken hoe wij je behandelen als je straks een slechtere De 2 delen van een titel krijgen nadruk door het verschil in light-bold en zwart-wit. Er is een theezakje gestolen, zegt mijn patiënt. Een medecursist vertelde dat zoiets kan wijzen op dementie. Daar had ik nog nooit bij stilgestaan. Quote over een situatie van de patiënt en een verklaring. De 2 tekstdelen krijgen nadruk door het verschil in lightbold en zwart-kleur. Versie 4, juli 2015 13
Typografie en tekst: praktijkvoorbeelden Jorie Schoo, huishoudelijk verzorger bij CombiZorg Er is een theezakje gestolen, zegt mijn cliënt. Een medecursist vertelde dat zoiets kan wijzen op dementie. Daar had ik nog nooit bij stilgestaan. Stel: je wordt tijdelijk gedwongen opgenomen omdat je door je psychose suïcidaal bent. Je denkt aan zelfmoord en bent opstandig en onrustig. In je zelfbindingsverklaring heb je vooraf met ons afgesproken dat wij je dan enkele uren mogen afzonderen. Omdat je weet dat je daar rustig van wordt. En zo voorkomt dat je jezelf en mensen in je omgeving in gevaar brengt. Mevrouw Meijer Mevrouw Meijer heeft opstandige buien. Ze vraagt bijvoorbeeld onophoudelijk aandacht voor allerlei lichamelijke kwalen of schuift een stoel onder de deurkruk. Komt een verzorger toch binnen, dan reageert ze agressief GGZ adviseert met haar te praten over wat ze heeft meegemaakt. Na een tijdje vertelt ze dat ze haar overleden broer mist. Ook blijkt dat ze zich heeft aangeleerd om aandacht te krijgen door ziek te zijn. Diagnose? Een geagiteerde depressie. Ze krijgt hiervoor een antidepressivum. Mevrouw Meijer knapt op en de verzorgers krijgen meer begrip voor haar. Ze vertelt dat ze vroeger lerares Engels was. Ze bloeit op als ze erover praat. In overleg met GGZ regelen de verzorgers dat ze Engelse les kan geven aan een paar medebewoners. Mevrouw Meijer heeft nu meer gevoel van eigenwaarde en een zinvolle dagbesteding. Tot vreugde van medebewoners én verzorgenden. 11 5 9 Quote met situatie en verklaring Illustreert Samen op eigen wijze. Nadruk op synergie, samenwerken en bevat een sterk dialoogelement. Illustreer de quote zo mogelijk met een foto. Kort voorbeeld met situatie patiënt en werkwijze GGZ Typografisch uitvergroot voorbeeld met een situatie (Stel ) en hoe GGZ ingeest daarop inspeelt. Uitgebreid voorbeeld uit de dagelijkse praktijk Begint met een persoonlijk verhaal uit de dagelijkse praktijk. Vervolgens 1 of 2 alinea s over samenwerking tussen GGZ ingeest en de patiënt. Sluit af met een paar regels over de nieuwe situatie. Versie 4, juli 2015 14
Typografie en tekst: opsomming Lopende tekst delen we in korte alinea s met tussenkopjes. We gebruiken ook opsommingen of stappen. Opsommingen of stappen kunnen genummerd worden. Dit maakt een tekst makkelijker scanbaar voor de lezer en daardoor ook begrijpelijker. Cirkels Cirkels benadrukken de delen van een opsomming of stappen in een proces. Ze mogen iedere kleur uit het palet hebben. Gebruik slechts 1 kleur per tekst. Consultatie Consultatie is het geven van advies aan zorgverleners bij het omgaan met en behandelen van cliënten met gedragsproblemen voortkomend uit psychiatrische problematiek. Het is gericht op het vergroten van het probleemoplossend vermogen van de zorgverlener. Voor wie? Helpenden, verzorgenden, verpleegkundigen en artsen die werken bij zorg- en dienstverlenende instellingen als verpleeg-, verzorgings- en ziekenhuizen, instellingen voor thuiszorg en maatschappelijk werk, revalidatiecentra en huisartsenpraktijken. Doel Het doel van onze consultatie is handhaving en verbetering van de kwaliteit van zorg-en dienstverlening. De draagkracht van de zorgverleners wordt vergroot. De medewerker ervaart het gedrag van de cliënt niet meer als een probleem. Uitvoering GGZ medewerker (B verpleegkundige, sociaal psychiatrisch verpleegkundige, geriater) Plaats Op de locatie van de consultatievrager. Bijzonderheden De verantwoordelijkheid voor de uitvoering blijft bij de consultatievrager. Psychiatrische stoornissen De training psychiatrische stoornissen biedt een mix van theoretische kennisoverdracht en het aanleren en oefenen van vaardigheden, aan de hand van door jou zelf ingebrachte casuïstiek. Je doet achtergrondkennis op en tegelijkertijd krijg je allerlei handzame tips mee. De onderwerpen van de training zijn naar keuze. Zo zijn er bijvoorbeeld trainingen over depressie, angststoornissen, geheugenstoornissen, psychotische stoornissen en gedragsproblemen. De deskundigheidsbevordering wordt afgesloten met een evaluatie. 1 Voor wie? Helpenden, verzorgenden, verpleegkundigen en artsen die werken bij zorg- en dienstverlenende instellingen als verpleeg-, verzorgings- en ziekenhuizen, instellingen voor thuiszorg en welzijn, maatschappelijk werk, revalidatiecentra en huisartsenpraktijken. 2 Doel Het doel van de training is het bevorderen van deskundigheid in het omgaan met gedragsproblemen voortkomend uit psychiatrische problematiek. 3 Uitvoering GGZ-medewerker (B verpleegkundig, sociaal psychiatrisch verpleegkundige, geriater). 4 Plaats Op de locatie van de zorgverlener. 5 Bijzonderheden De training bestaat uit vier bijeenkomsten van elk drie uur. Variaties daarop zijn ook mogelijk. 5 weetjes 6 7 Stappen of opsommingen Cirkels voor een opsomming benadrukken de alinea s. De cirkels steken uit in de marge. Stappen of opsommingen Bijvoorbeeld: 5 feiten over GGZ, Aanmelden cursus in 5 stappen. Een cirkel is ook een middel om een titel te benadrukken. Versie 4, juli 2015 15
Lay-out omslag Je kunt kiezen voor een omslag met een foto of een typografische omslag. Gebruik alleen een foto als de tekst goed leesbaar blijft, en beeld en foto elkaar aanvullen. Een foto of kleurvlak bedekt 3/4 deel van de voorzijde en loopt door op de achterzijde. De titel van een typografisch omslag heeft dezelfde kantlijn als het binnenwerk. Op een omslag met foto is de positie van de titel vrij. De korte beschrijving onder de foto / kleurvlak heeft dezelfde kleur als het kleurvlak of als een veel voorkomende kleur in de foto. Retoucheer de foto eventueel om de leesbaarheid van de titel te vergroten. Achter op het omslag is ruimte voor de boilerplate en het adres. Leer makkelijk omgaan met moeilijk gedrag Ieder mens is uniek. De aanpak naar herstel dus ook. Met die wetenschap biedt GGZ ingeest gespecialiseerde psychiatrische zorg. Aan jongeren, volwassenen en ouderen. Met oog voor hun naaste omgeving. Afgestemd op lichaam, geest en persoonlijke behoeften. Volgens de nieuwste wetenschappenlijke inzichten. GGZ ingeest, samen op eigen wijze. GGZ ingeest Postbus 74077 1070 BB Amsterdam 020 788 5000 ggzingeest.nl Nu afspreken hoe wij je behandelen als je straks een slechtere periode hebt Zelfbindingsverklaring Achterzijde omslag met boilerplate Voorzijde typografisch omslag Training psychiatrische ouderenzorg Voorzijde omslag met versmalde linkermarge vanwege de foto Versie 4, juli 2015 16
Lay-out binnenwerk Brochures zijn in A5-formaat: 148 x 210 mm Het binnenwerk van een brochure heeft een 1-kolomsopmaak. De kolom staat gecentreerd op de pagina. Cirkels van opsommingen staan in de marge. Platte teksten en tussenkopjes staan op basislijnen. Bij koppen en voorbeeldteksten staat de eerste regel op een basislijn. 2 Medicatie onder dwang Omdat het bij middelen en maatregelen gaat om het overbruggen van een tijdelijke noodsituatie, worden alleen medicijnen toegediend die een beperkte werkingsduur hebben. Dan kan per dag getoetst worden of voortzetting noodzakelijk is, tot een maximum van zeven dagen. Na die tijd kan dwangmedicatie alleen worden voortgezet als formeel besloten is tot dwangbehandeling. 3 Afzonderen Afzonderen is vergelijkbaar met separeren, alleen gebeurt dit in een ander soort kamer. Een afzonderingskamer is een sober ingerichte eenpersoonskamer die van buiten op slot gedaan kan worden. 4 Fixeren Fixeren is bedoeld om je in je bewegingen te beperken, om te voorkomen dat je jezelf verwondt. Fixatie kan toegepast worden in een speciale stoel of op bed. 5 Vocht en/of voeding onder dwang Dit middel behoort tot de uitzonderingen en wordt pas toegepast als gevaar voor uitdroging of ondervoeding bestaat. Als het noodzakelijk is, wordt dit middel uitgevoerd in een algemeen ziekenhuis, op verzoek van GGZ ingeest. De gang van zaken Toepassing van middelen en maatregelen is bedoeld om een (dreigende) noodsituatie af te wenden. Je behandelend arts of psychiater, of diens vervanger, beslist of middelen en maatregelen moeten worden toegepast. De toepassing van de middelen en maatregelen wordt altijd overlegd met de afdelingspsychiater, en ter toetsing voorgelegd aan de geneesheerdirecteur. Als middelen en maatregelen worden toegepast, zal altijd aan jou worden uitgelegd waarom dit nodig is, eventueel achteraf. Het is Stel: je wordt tijdelijk gedwongen opgenomen omdat je door je psychose suïcidaal bent. Je denkt aan zelfmoord en bent opstandig en onrustig. In je zelfbindingsverklaring heb je vooraf met ons afgesproken dat wij je dan enkele uren mogen afzonderen. Omdat je weet dat je daar rustig van wordt. En zo voorkomt dat je jezelf en mensen in je omgeving in gevaar brengt. 4 5 Versie 4, juli 2015 17
Inspiratievoorbeelden Ieder mens is uniek. De aanpak naar herstel dus ook. Met die wetenschap biedt GGZ ingeest gespecialiseerde psychiatrische zorg. Aan jongeren, volwassenen en ouderen. Met oog voor hun naaste omgeving. Afgestemd op lichaam, geest en persoonlijke behoeften. Volgens de nieuwste wetenschappenlijke inzichten. GGZ ingeest staat voo topklinische en innovatieve patiëntenzorg. In co-creatie met onze partners en eigen academisch onderzoek en opleidingen, bieden wij de best mogelijke zorg. GGZ ingeest, samen op eigen wijze. GGZ ingeest Postbus 74077 1070 BB Amsterdam Leer makkelijk omgaan met moeilijk gedrag De beste aanpak voor jou 020 788 5000 ggzingeest.nl Training psychiatrische ouderenzorg Gebruik jou bij middelen voor jongeren, u bij ouderen. Ieder mens is uniek. De aanpak naar herstel dus ook. Met die wetenschap biedt GGZ ingeest gespecialiseerde psychiatrische zorg. Aan jongeren, volwassenen en ouderen. Met oog voor hun naaste omgeving. Afgestemd op lichaam, geest en persoonlijke behoeften. Volgens de nieuwste wetenschappenlijke inzichten. GGZ ingeest, samen op eigen wijze. Nu afspreken hoe wij je behandelen als je straks een slechtere periode hebt Je rechten en behandeling als je gedwongen wordt opgenomen Nu afspreken hoe wij je behandelen als je het straks even niet ziet zitten GGZ ingeest Postbus 74077 1070 BB Amsterdam 020 788 5000 ggzingeest.nl Zelfbindingsverklaring Middelen en maatregelen Zelfbindingsverklaring Gebruik duidelijke taal. Gebruik taal van jongeren. Versie 4, juli 2015 18
Inspiratievoorbeelden Consultatie Consultatie is het geven van advies aan zorgverleners bij het omgaan met en behandelen van cliënten met gedragsproblemen voortkomend uit psychiatrische problematiek. Het is gericht op het vergroten van het probleemoplossend vermogen van de zorgverlener. Voor wie? Helpenden, verzorgenden, verpleegkundigen en artsen die werken bij zorg- en dienstverlenende instellingen als verpleeg-, verzorgings- en ziekenhuizen, instellingen voor thuiszorg en maatschappelijk werk, revalidatiecentra en huisartsenpraktijken. Doel Het doel van onze consultatie is handhaving en verbetering van de kwaliteit van zorg-en dienstverlening. De draagkracht van de zorgverleners wordt vergroot. De medewerker ervaart het gedrag van de cliënt niet meer als een probleem. Uitvoering GGZ medewerker (B verpleegkundige, sociaal psychiatrisch verpleegkundige, geriater) Plaats Op de locatie van de consultatievrager. Bijzonderheden De verantwoordelijkheid voor de uitvoering blijft bij de consultatievrager. Mevrouw Meijer Mevrouw Meijer heeft opstandige buien. Ze vraagt bijvoorbeeld onophoudelijk aandacht voor allerlei lichamelijke kwalen of schuift een stoel onder de deurkruk. Komt een verzorger toch binnen, dan reageert ze agressief GGZ adviseert met haar te praten over wat ze heeft meegemaakt. Na een tijdje vertelt ze dat ze haar overleden broer mist. Ook blijkt dat ze zich heeft aangeleerd om aandacht te krijgen door ziek te zijn. Diagnose? Een geagiteerde depressie. Ze krijgt hiervoor een antidepressivum. Mevrouw Meijer knapt op en de verzorgers krijgen meer begrip voor haar. Ze vertelt dat ze vroeger lerares Engels was. Ze bloeit op als ze erover praat. In overleg met GGZ regelen de verzorgers dat ze Engelse les kan geven aan een paar medebewoners. 2 3 4 5 Medicatie onder dwang Omdat het bij middelen en maatregelen gaat om het overbruggen van een tijdelijke noodsituatie, worden alleen medicijnen toegediend die een beperkte werkingsduur hebben. Dan kan per dag getoetst worden of voortzetting noodzakelijk is, tot een maximum van zeven dagen. Na die tijd kan dwangmedicatie alleen worden voortgezet als formeel besloten is tot dwangbehandeling. Afzonderen Afzonderen is vergelijkbaar met separeren, alleen gebeurt dit in een ander soort kamer. Een afzonderingskamer is een sober ingerichte eenpersoonskamer die van buiten op slot gedaan kan worden. Fixeren Fixeren is bedoeld om je in je bewegingen te beperken, om te voorkomen dat je jezelf verwondt. Fixatie kan toegepast worden in een speciale stoel of op bed. Vocht en/of voeding onder dwang Dit middel behoort tot de uitzonderingen en wordt pas toegepast als gevaar voor uitdroging of ondervoeding bestaat. Als het noodzakelijk is, wordt dit middel uitgevoerd in een algemeen ziekenhuis, op verzoek van GGZ ingeest. De gang van zaken Toepassing van middelen en maatregelen is bedoeld om een (dreigende) Stel: je wordt tijdelijk gedwongen opgenomen omdat je door je psychose suïcidaal bent. Je denkt aan zelfmoord en bent opstandig en onrustig. In je zelfbindingsverklaring heb je vooraf met ons afgesproken dat wij je dan enkele uren mogen afzonderen. Omdat je weet dat je daar rustig van wordt. En zo voorkomt dat je jezelf en mensen in je omgeving in gevaar brengt. Mevrouw Meijer heeft nu meer gevoel van eigenwaarde en een zinvolle dagbesteding. Tot vreugde van medebewoners én verzorgenden. noodsituatie af te wenden. Je behandelend arts of psychiater, of diens vervanger, beslist of middelen en maatregelen moeten worden toegepast. De toepassing van de middelen en maatregelen wordt altijd overlegd met de afdelingspsychiater, en ter toetsing voorgelegd aan de geneesheerdirecteur. Als middelen en maatregelen worden toegepast, zal altijd aan jou worden uitgelegd waarom dit nodig is, eventueel achteraf. Het is 6 7 8 9 Psychiatrische stoornissen De training psychiatrische stoornissen biedt een mix van theoretische kennisoverdracht en het aanleren en oefenen van vaardigheden, aan de hand van door jou zelf ingebrachte casuïstiek. Je doet achtergrondkennis op en tegelijkertijd krijg je allerlei handzame tips mee. De onderwerpen van de training zijn naar keuze. Zo zijn er bijvoorbeeld trainingen over depressie, angststoornissen, geheugenstoornissen, psychotische stoornissen en gedragsproblemen. De deskundigheidsbevordering wordt afgesloten met een evaluatie. 1 Voor wie? Helpenden, verzorgenden, verpleegkundigen en artsen die werken bij zorg- en dienstverlenende instellingen als verpleeg-, verzorgings- en ziekenhuizen, instellingen voor thuiszorg en welzijn, maatschappelijk werk, revalidatiecentra en huisartsenpraktijken. 2 Doel Het doel van de training is het bevorderen van deskundigheid in het omgaan met gedragsproblemen voortkomend uit psychiatrische problematiek. 3 Uitvoering GGZ-medewerker (B verpleegkundig, sociaal psychiatrisch verpleegkundige, geriater). 4 Plaats Op de locatie van de zorgverlener. 5 Bijzonderheden De training bestaat uit vier bijeenkomsten van elk drie uur. Variaties daarop zijn ook mogelijk. 5 weetjes Leer makkelijk omgaan met lastig gedrag Steeds meer oudere cliënten hebben niet alleen lichamelijke, maar ook psychiatrische zorg nodig. Wie in de ouderenzorg werkt ondervindt dit dagelijks. Ons bureau deskundigheidsbevordering helpt je bij het verwerven van de nodige kennis en vaardigheden. Zo wordt het gedrag van een cliënt niet langer een probleem. Want je weet dan hoe ermee om te gaan. Draaglast neemt af, draagkracht en zorgkwaliteit nemen toe. Je functioneert optimaal en je cliënten ook. Voor wie? Onze trainingen zijn voor helpenden, verzorgenden, verpleegkundigen en artsen die werken bij zorg- en dienstverlenende instellingen. Denk aan verpleeghuizen, verzorgingstehuizen en ziekenhuizen, instellingen voor thuiszorg en welzijn, maatschappelijk werk, revalidatiecentra, huisartsenpraktijken. Maatwerk Van medisch of bejegeningsadvies tot lessen en praktijkoefenigen... ons aanbod is gevarieerd. En we stemmen het volledig af op jouw wensen. We geven zowel indivuduele als groepsgewijze ondersteuning. Onze trainingen vinden, tenzij anders gewenst, plaats bij jou op locatie. Deskundig Alle trainers werken in de psychiatrie. Zij kunnen terugvallen op tientallen jaren ervaring van ouderenpsychiatrie bij GGZ ingeest. Ze zijn getraind door het Nederlands Kenniscentrum Ouderen Psychiatrie (NKOP). Jorie Schoo, huishoudelijk verzorger bij CombiZorg Er is een theezakje gestolen, zegt mijn cliënt. Een medecursist vertelde dat zoiets kan wijzen op dementie. Daar had ik nog nooit bij stilgestaan. 6 7 6 7 Versie 4, juli 2015 19
Poster: tekst Bij een poster heb je weinig ruimte. In tegenstelling tot een document zoals een brochure, staan de kop en onderbouwing immers bij elkaar. Tekstueel volgt de poster grotendeels de opzet van de titel van een omslag. Wervende of informerende poster? Gebruik een antoniem of schijnbare tegenstelling in de kop. Profilerende uiting? Gebruik een stelling/feit als kop. Als bewijsvoering som je vervolgens een aantal kenmerken of usp s op met bullets. Gebruik maximaal 3 bullets. Tip: ruimte winnen? Beschrijf een situatie of behoefte van je doelgroep in een korte vraag. Zie voorbeeld online behandeling. Online behandeling? Persoonlijker dan je denkt! Zelf bepalen waar en wanneer. Meer contact met je behandelaar. Meer tijd voor oefenen. Iets voor jou? Overleg met je behandelaar Versie 4, juli 2015 20
Poster lay-out Je kunt kiezen voor een poster met een foto of een typografische poster. Gebruik alleen een foto als de tekst goed leesbaar blijft, en beeld en foto elkaar aanvullen. Een poster volgt grotendeels de opzet van een omslag: een antoniem/schijnbare tegenstelling en contrast in de titel, vlakverdeling met witte baan onderin, de manier waarop het logo de vlakken verbindt. Zet de titel zo groot mogelijk. Let bij een foto op de leesbaarheid. Retoucheer eventueel de foto daartoe. Het regeltje naast het logo heeft de functie van een call to action en is daarom cyclaam van kleur. Online behandeling? Persoonlijker dan je denkt! Zelf bepalen waar en wanneer. Meer contact met je behandelaar. Meer tijd voor oefenen. Iets voor jou? Overleg met je behandelaar Versie 4, juli 2015 21
Poster voorbeelden Online behandeling? Persoonlijker dan je denkt! Online behandeling? Persoonlijker dan je denkt! Zelf bepalen waar en wanneer. Meer contact met je behandelaar. Meer tijd voor oefenen. Zelf bepalen waar en wanneer. Meer contact met je behandelaar. Meer tijd voor oefenen. Iets voor jou? Overleg met je behandelaar Iets voor jou? Overleg met je behandelaar Versie 4, juli 2015 22
Brief en enveloppen samen op eigen wijze Postbus 74077 1070 BB Amsterdam VERTROUWELIJK Prof. dr. G.J. Westerman Psychologenpraktijk Meander Veermankade 5 2545 VZ Den Haag 2545 vz Dienst Bouw en Huisvesting Financiën Locatie Overschiestraat 57 contactpersoon Liesbeth Vanmaarschalkerwaard l.vanmaarschalkerwaard@ggzingeest.nl T 088 788 5020 M 06 1229 7880 ons kenmerk uw kenmerk / uw brief van datum 20083264/ev 10 maart 2014 16 oktober 2014 onderwerp Het briefpapier voor de nieuwe correspondentiereeks van GGZ ingeest Geachte heer Westerman, De wereld van de psychiatrie, onze wereld, is volop in beweging. U heeft er vast over gehoord of gelezen. De verschillende ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op, en dit zal waarschijnlijk de komende jaren zo blijven. Wijzigingen in financiering en wet- en regelgeving maken dat GGZ ingeest meer dan voorheen bezig is met haar toekomstige positite als zorgaanbieder. Aniticiperen op ontwikkelingen De verschillende ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op, en dit zal waarschijnlijk de komende jaren zo blijven. Het beleid van de Raad van Bestuur is daarom niet passief af te wachten. Wij zijn op zoek naar mogelijkheden om te voorkomen dat we een deel van onze activiteiten en patienten kwijtraken. Persoonlijke zorg Het antwoord is gelegen in marktwerking en schaalvergroting. Hierdoor krijgen we inhoudelijk meer en betere mogelijkheden om gevarieerde zorgarrangementen te bieden voor de verschillende patientengroepen, passen bij onze zorgvisie zoals vastgelegd in het meerjarenplan. En dan hier een zin ertussen met een accent om er een maximale brief van te maken. Het versterkt onze positie waardoor we de kans vergroten onze ambites te realiseren. De wereld van de psychiatrie, onze wereld, is volop in beweging. De ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op, en dit zal waarschijnlijk de komende jaren zo blijven. Met vriendelijke groet, EN- EN-11 Pauline van Velzen Coördinator, Bestuursbureau Postbus 74077 Laan van de Helende Meesters 433 1070 BB Amsterdam 1062 HN Amsterdam www.ggzingeest.nl Voor de brief wordt het lettertype Lucida Sans gebruikt Versie 4, juli 2015 23
Visitekaartje voorbeelden Lijsbeth Vanmaarschalkerwaard Voorbeeld Psychiater l.vanmaarschalkerwaard@ggzingeest.nl l.vanmaarschalkerwaard@ggzingeest.nl 088 788 5020 088 788 5020 www.ggzingeest.nl Postbus 5, 2120 BA Bennebroek Overschiestraat Rijksstraatweg 113, 57, Bennebroek Amsterdam Postbus 74077, 1070 BB Amsterdam www.ggzingeest.nl Ed Lijsbeth Voorbeeld Voorbeeld Communicatieadviseur Psychiater / fondsenwerver e.voorbeeld@ggzingeest.nl l.voorbeeld@ggzingeest.nl 088 788 5020 088 788 5020 / 06 1229 7880 Werkdagen: oneven weken ma, di, do, vr; www.ggzingeest.nl even weken ma t/m do Postbus 74077, 1070 BB Amsterdam Overschiestraat 57, Amsterdam Werkdagen: Postbus 74077, oneven 1070 BB weken Amsterdam ma, di, do, vr; even www.ggzingeest.nl weken ma t/m do Visitekaartje inclusief werkdagen Lijsbeth Voorbeeld- Vanmaarschalkerwaard Psychiater l.voorbeeld@ggzingeest.nl l.voorbeeld@ggzingeest.nl 088 788 5020 088 788 5020 Werkdagen: oneven weken ma, di, do, vr; even www.ggzingeest.nl weken ma t/m do Overschiestraat Postbus 5, 2120 BA 57, Bennebroek Amsterdam Postbus 74077, 1070 BB Amsterdam www.ggzingeest.nl Rijksstraatweg 113, Bennebroek Visitekaartje met naam in 2 regels Achterzijde visitekaartje Versie 4, juli 2015 24
Voorbeeld afspraakkaartje U heeft een afspraak met Naam medewerker Uw volgende afspraak Dag Dag Datum Datum Uur Uur Opmerking Functie Telefoon Het is belangrijk dat u een gemaakte afspraak nakomt! Als u echt niet kunt komen, bel dan minimaal 24 uur van tevoren af. Het telefoonnummer waarnaar u kunt bellen staat achterop dit kaartje bij de aangevinkte locatie. Wilt u wijzigingen in adres, huisarts en verzekering zo spoedig mogelijk aan het secretariaat doorgeven? Wilt u wijzigingen in adres, huisarts en verzekering zo spoedig mogelijk aan de secretaresse Telefoonnummers staan achterop dit kaartje bij de aangevinkte locatie. doorgeven? Het telefoonnummer staat achterop dit kaartje bij de aangevinkte locatie. Voorzijde Telefoonnummers van locaties locaties GGZ GGZ ingeest ingeest Amstelveen Bennebroek (020) 788 4777 F-ACT Amsterdam, (023) 543 4343 Polikliniek Amstelveen, Bocholtstraat (020) Amstelmere 543 4343 Locatie Amstelmere (023) (020) 583 3016947 2411 Gebouw Intensieve Eikendonck behandeling thuis Amsterdam (023) 543 4343 Polikliniek ouderen Amstelveen, (023) Amsterdam, 583 2543 De Gebouw Nieuwe Valerius medisch centrum Amstelmere (020) 5904150 Intensieve behandeling thuis (020) (023) 788 543 4777 4343 F-ACT Locatie Amstelveen, Bocholtstraat Amstelmere HaarlemAmsterdam, 1 e Constantijn Huygenstraat, (023) 543 4343 Intensieve thuisbehandeling (020) 788 5333 Acuut behandelteam (020) Amstelveen, 788 4666 Amstelmere Locatie A.J.Ernststraat (023) Amsterdam 543 7000 Zuid, Locatie De Nieuwe Velserpoort Valerius (020) 543 4343 Crisisdienst Amstelveen, (020) Amstelmere 788 5155 Locatie Hilligaertstraat Locatie Zuiderpoort Bennebroek (020) 788 5200 Locatie Hogguerstraat (023) (023) 518 583 7400 2424 volwassenen F-ACT Bennebroek poli Amsterdam (020) 788 5333 4666 Polikliniek Locatie Koninginneweg Amsterdam, Haarlem (023) 518 7300 ouderen A.J. Ernststraat (023) 518 7222 Polikliniek Haarlem, (020) 788 5000 Polikliniek Locatie Osdorpplein Amsterdam, (023) Zuiderpoort 518 7220 TIZ De Nieuwe Valerius 4999 volwassenen Hoofddorp (023) 518 7300 Polikliniek ouderen Haarlem, (020) 788 4994 Polikliniek Amsterdam, Zuiderpoort (020) Osdorpplein 788 4994 ouderen (023) (023) 554 518 9000 7220 Locatie F-ACT Etta Noord, Palmstraat Centrum en (020) 788 4994 Polikliniek ouderen Amsterdam Schalkwijk, Zuiderpoort (020) West, 788 Osdorpplein 5600 Locatie Overschiestraat 57 (023) (023) 890 518 3100 7450 Locatie Crisisdienst Spaarnepoort Haarlem, (020) 788 5565 Polikliniek ouderen Amsterdam Zuiderpoort (020) Zuid, De 788 Nieuwe 6333 Valerius Locatie Overschiestraat 17 (023) (023) 554 518 9050 7480 Locatie Crisisdienst Mathilde Haarlem Wibautstraat buiten (020) 788 5600 Polikliniek jeugd, (020) Overschiestraat 788 5666 Locatie Valeriuskliniek (023) kantoortijden, 565 6360 Zuiderpoort Locatie Binnenweg (TIZ) (020) (020) 788 788 5565 5600 Polikliniek Locatie Valeriusplein jongeren, 14 Hoofddorp Overschiestraat (023) 890 3100 Polikliniek Hoofddorp, (020) 788 5800 5155 F-ACT Locatie Amsterdam, Valeriusplein 18 Spaarnepoort Hilligaertstraat (023) 890 3100 F-ACT Hoofddorp, Spaarnepoort (020) 788 5888 4999 F-ACT Locatie Amsterdam, Walborg Osdorpplein Telefonisch spreekuur: iedere werkdag van tot uur. Binnenzijde opengevouwen Vouwwijze KA-1 Achterzijde Versie 4, juli 2015 25
Meer informatie Neem voor meer informatie contact op met: Bestuursbureau, afdeling communicatie (020) 788 6640 communicatie@ggzingeest.nl Versie 4, juli 2015 26
Uitgangspunten van de communicatie van Actenz en Prezens 1 2 3 4 Laat de relatie zien met GGZ ingeest. Altijd in combinatie met het logo van GGZ ingeest Sluit aan op de huisstijl van GGZ ingeest. In beeld en tekst. Zo gericht mogelijk. Gericht op een specifieke doelgroep of situatie. Duidelijk en begrijpelijk. Juist/ook voor mensen met een lagere taalvaardigheid. Versie 3, juli 2015 27 31
Logo s Actenz en Prezens De logo s van Actenz en Prezens zijn verticaal gericht, behalve op de website. Het logo van GGZ ingeest staat er altijd bij. Actenz is geel en Prezens is turkoois. Grootte De logo s worden op redelijk fors formaat gebruikt, ook omdat de typografie van titels groot is. ijk Het GGZ ingeest logo wordt meestal op het minimum formaat gebruikt (ø 20 mm), ook op A4 posters. Op groter formaat mag het logo meevergroot worden. Plaatsing Op brochures, flyers en posters staan de logo s van Actenz en Presenz bovenin een witte verticale baan. Het GGZ ingeest logo staat dan deels over een kleurvlak of foto heen en deels in het wit, waarbij samen op eigen wijze tegen de grens aan staat. Als de Actenz en Prezens logo s vrij in het wit staan, staat het GGZ ingeest logo er op de z gecentreerd onder. GGZ ingeest logo staat onder het Actenz logo, gecentreerd op de z van Actenz Actenz staat boven in de witte baan; GGZ ingeest logo staat onderin de baan op de grens tussen kleur en wit Versie 3, juli 2015 28 32
Kleur Actenz en Prezens Voor Actenz is geel de belangrijkste kleur en voor Prezens turkoois. We gebruiken deze niet alleen voor het logo, maar ook voor het kleurvlak op het omslag van een folder. De andere kleuren kunnen ook gebruikt worden voor kleurvlakken of typografie, maar het geel respectievelijk turkoois moeten het belangrijkst zijn in een uiting. Geel cmyk 23 33 100 0 rgb 206 165 0 #cea500 PMS 117 Turkoois cmyk 85 5 45 0 rgb 0 161 155 #00a19b PMS 326 Cyclaam PMS 233U cmyk 20 100 0 0 rgb 200 0 127 #c8007f Oranje cmyk 10 60 100 0 rgb 222 120 8 #de7808 Lichtgroen cmyk 45 10 100 0 rgb 160 184 25 #a0b819 Groen cmyk 65 10 90 0 rgb 126 167 77 #7ea74d Blauw cmyk 90 15 15 0 rgb 0 150 196 #0096c4 Zwart Wit Versie 3, juli 2015 29 33
Grid omslag A5 Actenz en Prezens Het omslag van een A5-brochure heeft een vaste indeling. Het kleurvlak of de foto (hier aangegeven met een lichtgrijs vlak) staat altijd in dezelfde grootte op dezelfde plaats. Ook het logo staat in een vaste grootte op een vaste plaats. 0 12 22 111 121 148/0 12 112 120 138 148 mm 0 9,5 25,9 Voorzijde typografisch omslag Het vlak dat doorloopt op de achterzijde is voor Actenz bij voorkeur geel en voor Prezens turkoois. De titel heeft een linkermarge van 12 mm en een zetbreedte van 100 mm. De titel is bij voorkeur corps 60 en loopt over maximaal 6 regels. De titel begint bovenaan en staat niet op basislijnen. De basislijnen zijn bedoeld voor de tekst op de achterzijde. Voorzijde fotografisch omslag De foto loopt door op de achterzijde en vult het hier grijs weergeven vlak. De titel is korter dan bij een typografisch omslag. De plaatsing is vrij, afhankelijk van de foto. Blijf op 4 mm afstand van het logo. Achterzijde omslag De basislijnen voor de tekst beginnen op 14 pt vanaf 10 mm. De boilerplate begint op 25,9 mm van boven. Deze tekst heeft een linkermarge van 22 mm en een rechtermarge van 37 mm. Onderaan de pagina staat het adresblokje. De laatste regel van het adres staat op 190 mm van boven. Grid omslag Actenz. Het gid van Prezens heeft alleen een ander logo. 190 210 mm Versie 3, juli 2015 30 34
Inspiratievoorbeelden omslagen Actenz en Prezens Ieder mens wil zijn leven vormgeven naar eigen inzicht, wil deelnemen aan het alledaagse leven en aan het maatschappelijke verkeer. Actenz begeleidt mensen bij het (her)krijgen van de regie over het eigen leven. Hierover willen wij graag met u meedenken. Want ook u heeft te maken met mensen met psychische problemen die willen meedoen in de samenleving. Actenz Postbus 74077 1070 BB Amsterdam 020 788 5000 actenz.nl Leer makkelijk omgaan met moeilijk gedrag Mee denken mee doen De hoofdkleur van Actenz is geel Veel mensen krijgen in hun leven te maken met psychische klachten en hebben ook het vermogen om deze klachten aan te pakken. Met Prezens kunnen zij snel met hun problemen aan de slag, op een manier die het beste bij hen past. Door op tijd passende ondersteuning te aanvaarden, verdwijnen klachten vaak snel. Laagdrempelige ondersteuning, dichtbij huis, geeft mensen net dat extra zetje om direct aan de slag te gaan met het aanpakken van hun problemen. Prezens biedt deze persoonlijke support naar psychisch beter. Leer makkelijk omgaan met moeilijk gedrag Leer makkelijk omgaan met moeilijk gedrag De hoofdkleur van Prezens is turkoois Prezens Postbus 74077 1070 BB Amsterdam 020 788 5000 prezens.nl Versie 3, juli 2015 35 31
Lay-out binnenwerk Actenz en Prezens Het grid voor het binnenwerk van brochures en folders van Actenz en Prezens is hetzelfde als dat van GGZ ingeest. Brochures zijn in A5-formaat: 148 x 210 mm Het binnenwerk van een brochure heeft een 1-kolomsopmaak. De kolom staat gecentreerd op de pagina. Cirkels van opsommingen staan in de marge. 2 Medicatie onder dwang Omdat het bij middelen en maatregelen gaat om het overbruggen van een tijdelijke noodsituatie, worden alleen medicijnen toegediend die een beperkte werkingsduur hebben. Dan kan per dag getoetst worden of voortzetting noodzakelijk is, tot een maximum van zeven dagen. Na die tijd kan dwangmedicatie alleen worden voortgezet als formeel besloten is tot dwangbehandeling. 3 Afzonderen Afzonderen is vergelijkbaar met separeren, alleen gebeurt dit in een ander soort kamer. Een afzonderingskamer is een sober ingerichte eenpersoonskamer die van buiten op slot gedaan kan worden. 4 Fixeren Fixeren is bedoeld om je in je bewegingen te beperken, om te voorkomen dat je jezelf verwondt. Fixatie kan toegepast worden in een speciale stoel of op bed. 5 Vocht en/of voeding onder dwang Dit middel behoort tot de uitzonderingen en wordt pas toegepast als gevaar voor uitdroging of ondervoeding bestaat. Als het noodzakelijk is, wordt dit middel uitgevoerd in een algemeen ziekenhuis, op verzoek van GGZ ingeest. De gang van zaken Toepassing van middelen en maatregelen is bedoeld om een (dreigende) noodsituatie af te wenden. Je behandelend arts of psychiater, of diens vervanger, beslist of middelen en maatregelen moeten worden toegepast. De toepassing van de middelen en maatregelen wordt altijd overlegd met de afdelingspsychiater, en ter toetsing voorgelegd aan de geneesheerdirecteur. Als middelen en maatregelen worden toegepast, zal altijd aan jou worden uitgelegd waarom dit nodig is, eventueel achteraf. Het is Stel: je wordt tijdelijk gedwongen opgenomen omdat je door je psychose suïcidaal bent. Je denkt aan zelfmoord en bent opstandig en onrustig. In je zelfbindingsverklaring heb je vooraf met ons afgesproken dat wij je dan enkele uren mogen afzonderen. Omdat je weet dat je daar rustig van wordt. En zo voorkomt dat je jezelf en mensen in je omgeving in gevaar brengt. 10 11 De tekst en de layout van een Prezens brochure is hetzelfde als dat van GGZ ingeest. Versie 3, juli 2015 36 32
Inspiratievoorbeelden binnenwerk Actenz Als je tijdens je opname te maken krijgt met gedwongen behandeling, heb je als cliënt van GGZ ingeest verschillende rechten. In deze brochure vind je informatie over deze rechten. Daarnaast vertellen we je over de gang van zaken rond gedwongen behandeling. Middelen en maatregelen Als tijdens de opname een acute noodsituatie ontstaat waardoor er tegen je zin wordt ingegrepen, heet dat in de Wet Bopz: toepassing van middelen en maatregelen. Je kunt te maken krijgen met middelen en maatregelen als je opgenomen bent met een gedwongen opname, een inbewaringstelling of een rechterlijke machtiging. Middelen en maatregelen mogen alleen worden toegepast als er sprake is van een onmiddellijk gevaar op de afdeling voor jezelf, je medecliënten of het personeel en er geen andere oplossing mogelijk is. De middelen en maatregelen worden toegepast in een tijdelijke noodsituatie en mogen nooit langer duren dan zeven dagen. Middelen en maatregelen moeten zo kort mogelijk duren en onmiddellijk worden opgeheven als de noodsituatie voorbij is. Psychiatrische stoornissen De training psychiatrische stoornissen biedt een mix van theoretische kennisoverdracht en het aanleren en oefenen van vaardigheden, aan de hand van door jou zelf ingebrachte casuïstiek. Je doet achtergrondkennis op en tegelijkertijd krijg je allerlei handzame tips mee. De onderwerpen van de training zijn naar keuze. Zo zijn er bijvoorbeeld trainingen over depressie, angststoornissen, geheugenstoornissen, psychotische stoornissen en gedragsproblemen. De deskundigheidsbevordering wordt afgesloten met een evaluatie. 1 Voor wie? Helpenden, verzorgenden, verpleegkundigen en artsen die werken bij zorg- en dienstverlenende instellingen als verpleeg-, verzorgings- en ziekenhuizen, instellingen voor thuiszorg en welzijn, maatschappelijk 5 weetjes In het binnenwerk van een Actenz brochure kunnen behalve geel ook de andere kleuren uit het palet voorkomen. werk, revalidatiecentra en huisartsenpraktijken. De 5 middelen en maatregelen 2 Doel Het doel van de training is het bevorderen van deskundigheid in het Er bestaan vijf middelen en maatregelen. Het is mogelijk dat u met meerdere middelen en maatregelen te maken krijgt, bijvoorbeeld separatie gecombineerd met medicatie onder dwang. 1 Separeren Separeren is een intensieve vorm van afzondering. De separeerruimte is een speciale kamer. Alles waaraan je je zou kunnen bezeren, is uit de kamer weggehaald. In de kamer zijn een bed, beddengoed, een lamp en omgaan met gedragsproblemen voortkomend uit psychiatrische problematiek. 3 Uitvoering GGZ-medewerker (B verpleegkundig, sociaal psychiatrisch verpleegkundige, geriater). 4 Plaats een schrijfbord aanwezig. De kamer gaat van buiten op slot. Vóór de separeerruimte is een voorportaaltje dat apart kan worden afgesloten. Hier bevinden zich een douche en toilet en heb je de mogelijkheid om Op de locatie van de zorgverlener. 5 Bijzonderheden te telefoneren. Regelmatig komt er iemand bij je langs om te kijken hoe het met je gaat. Dagelijks komt een arts of psychiater beoordelen of voortzetting van de separatie nog nodig is. De training bestaat uit vier bijeenkomsten van elk drie uur. Variaties daarop zijn ook mogelijk. 6 7 12 13 Consultatie Consultatie is het geven van advies aan zorgverleners bij het omgaan Mevrouw Meijer Leer makkelijk omgaan met moeilijk gedrag met en behandelen van cliënten met gedragsproblemen voortkomend uit psychiatrische problematiek. Het is gericht op het vergroten van het probleemoplossend vermogen van de zorgverlener. Voor wie? Helpenden, verzorgenden, verpleegkundigen en artsen die werken bij zorg- en dienstverlenende instellingen als verpleeg-, verzorgings- en ziekenhuizen, instellingen voor thuiszorg en maatschappelijk werk, Mevrouw Meijer heeft opstandige buien. Ze vraagt bijvoorbeeld onophoudelijk aandacht voor allerlei lichamelijke kwalen of schuift een stoel onder de deurkruk. Komt een verzorger toch binnen, dan reageert ze agressief Steeds meer oudere cliënten hebben niet alleen lichamelijke, maar ook psychiatrische zorg nodig. Wie in de ouderenzorg werkt ondervindt dit dagelijks. Ons bureau deskundigheidsbevordering helpt je bij het verwerven van de nodige kennis en vaardigheden. Zo wordt het gedrag van een cliënt niet langer een probleem. Want je weet dan hoe ermee om te gaan. Draaglast neemt af, draagkracht en zorgkwaliteit nemen toe. Je functioneert optimaal en je cliënten ook. revalidatiecentra en huisartsenpraktijken. Doel Het doel van onze consultatie is handhaving en verbetering van de kwaliteit van zorg-en dienstverlening. De draagkracht van de zorgverleners wordt vergroot. De medewerker ervaart het gedrag van de cliënt niet meer als een probleem. Uitvoering GGZ medewerker (B verpleegkundige, sociaal psychiatrisch verpleegkundige, geriater) Plaats Op de locatie van de consultatievrager. Bijzonderheden De verantwoordelijkheid voor de uitvoering blijft bij de consultatievrager. GGZ adviseert met haar te praten over wat ze heeft meegemaakt. Na een tijdje vertelt ze dat ze haar overleden broer mist. Ook blijkt dat ze zich heeft aangeleerd om aandacht te krijgen door ziek te zijn. Diagnose? Een geagiteerde depressie. Ze krijgt hiervoor een antidepressivum. Mevrouw Meijer knapt op en de verzorgers krijgen meer begrip voor haar. Ze vertelt dat ze vroeger lerares Engels was. Ze bloeit op als ze erover praat. In overleg met GGZ regelen de verzorgers dat ze Engelse les kan geven aan een paar medebewoners. Mevrouw Meijer heeft nu meer gevoel van eigenwaarde en een zinvolle dagbesteding. Tot vreugde van medebewoners én verzorgenden. Voor wie? Onze trainingen zijn voor helpenden, verzorgenden, verpleegkundigen en artsen die werken bij zorg- en dienstverlenende instellingen. Denk aan verpleeghuizen, verzorgingstehuizen en ziekenhuizen, instellingen voor thuiszorg en welzijn, maatschappelijk werk, revalidatiecentra, huisartsenpraktijken. Maatwerk Van medisch of bejegeningsadvies tot lessen en praktijkoefenigen... ons aanbod is gevarieerd. En we stemmen het volledig af op jouw wensen. We geven zowel indivuduele als groepsgewijze ondersteuning. Onze trainingen vinden, tenzij anders gewenst, plaats bij jou op locatie. Deskundig Alle trainers werken in de psychiatrie. Zij kunnen terugvallen op tientallen jaren ervaring van ouderenpsychiatrie bij GGZ ingeest. Ze zijn getraind door het Nederlands Kenniscentrum Ouderen Psychiatrie (NKOP). Jorie Schoo, huishoudelijk verzorger bij CombiZorg Er is een theezakje gestolen, zegt mijn cliënt. Een medecursist vertelde dat zoiets kan wijzen op dementie. Daar had ik nog nooit bij stilgestaan. 14 15 16 17 Versie 3, juli 2015 33 37
Inspiratievoorbeelden binnenwerk Prezens Als je tijdens je opname te maken krijgt met gedwongen behandeling, heb je als cliënt van GGZ ingeest verschillende rechten. In deze brochure vind je informatie over deze rechten. Daarnaast vertellen we je over de gang van zaken rond gedwongen behandeling. Middelen en maatregelen Als tijdens de opname een acute noodsituatie ontstaat waardoor er tegen je zin wordt ingegrepen, heet dat in de Wet Bopz: toepassing van middelen en maatregelen. Je kunt te maken krijgen met middelen en maatregelen als je opgenomen bent met een gedwongen opname, een inbewaringstelling of een rechterlijke machtiging. Middelen en maatregelen mogen alleen worden toegepast als er sprake is van een onmiddellijk gevaar op de afdeling voor jezelf, je medecliënten of het personeel en er geen andere oplossing mogelijk is. De middelen en maatregelen worden toegepast in een tijdelijke noodsituatie en mogen nooit langer duren dan zeven dagen. Middelen en maatregelen moeten zo kort mogelijk duren en onmiddellijk worden opgeheven als de noodsituatie voorbij is. Psychiatrische stoornissen De training psychiatrische stoornissen biedt een mix van theoretische kennisoverdracht en het aanleren en oefenen van vaardigheden, aan de hand van door jou zelf ingebrachte casuïstiek. Je doet achtergrondkennis op en tegelijkertijd krijg je allerlei handzame tips mee. De onderwerpen van de training zijn naar keuze. Zo zijn er bijvoorbeeld trainingen over depressie, angststoornissen, geheugenstoornissen, psychotische stoornissen en gedragsproblemen. De deskundigheidsbevordering wordt afgesloten met een evaluatie. 1 Voor wie? Helpenden, verzorgenden, verpleegkundigen en artsen die werken bij zorg- en dienstverlenende instellingen als verpleeg-, verzorgings- en ziekenhuizen, instellingen voor thuiszorg en welzijn, maatschappelijk 5 weetjes In het binnenwerk van een Prezens brochure kunnen behalve turkoois ook de andere kleuren uit het palet worden gebruikt. werk, revalidatiecentra en huisartsenpraktijken. De 5 middelen en maatregelen 2 Doel Het doel van de training is het bevorderen van deskundigheid in het Er bestaan vijf middelen en maatregelen. Het is mogelijk dat u met meerdere middelen en maatregelen te maken krijgt, bijvoorbeeld separatie gecombineerd met medicatie onder dwang. 1 Separeren Separeren is een intensieve vorm van afzondering. De separeerruimte is een speciale kamer. Alles waaraan je je zou kunnen bezeren, is uit de kamer weggehaald. In de kamer zijn een bed, beddengoed, een lamp en omgaan met gedragsproblemen voortkomend uit psychiatrische problematiek. 3 Uitvoering GGZ-medewerker (B verpleegkundig, sociaal psychiatrisch verpleegkundige, geriater). 4 Plaats een schrijfbord aanwezig. De kamer gaat van buiten op slot. Vóór de separeerruimte is een voorportaaltje dat apart kan worden afgesloten. Hier bevinden zich een douche en toilet en heb je de mogelijkheid om Op de locatie van de zorgverlener. 5 Bijzonderheden te telefoneren. Regelmatig komt er iemand bij je langs om te kijken hoe het met je gaat. Dagelijks komt een arts of psychiater beoordelen of voortzetting van de separatie nog nodig is. De training bestaat uit vier bijeenkomsten van elk drie uur. Variaties daarop zijn ook mogelijk. 6 7 12 13 Consultatie Consultatie is het geven van advies aan zorgverleners bij het omgaan Mevrouw Meijer Leer makkelijk omgaan met moeilijk gedrag met en behandelen van cliënten met gedragsproblemen voortkomend uit psychiatrische problematiek. Het is gericht op het vergroten van het probleemoplossend vermogen van de zorgverlener. Voor wie? Helpenden, verzorgenden, verpleegkundigen en artsen die werken bij zorg- en dienstverlenende instellingen als verpleeg-, verzorgings- en ziekenhuizen, instellingen voor thuiszorg en maatschappelijk werk, Mevrouw Meijer heeft opstandige buien. Ze vraagt bijvoorbeeld onophoudelijk aandacht voor allerlei lichamelijke kwalen of schuift een stoel onder de deurkruk. Komt een verzorger toch binnen, dan reageert ze agressief Steeds meer oudere cliënten hebben niet alleen lichamelijke, maar ook psychiatrische zorg nodig. Wie in de ouderenzorg werkt ondervindt dit dagelijks. Ons bureau deskundigheidsbevordering helpt je bij het verwerven van de nodige kennis en vaardigheden. Zo wordt het gedrag van een cliënt niet langer een probleem. Want je weet dan hoe ermee om te gaan. Draaglast neemt af, draagkracht en zorgkwaliteit nemen toe. Je functioneert optimaal en je cliënten ook. revalidatiecentra en huisartsenpraktijken. Doel Het doel van onze consultatie is handhaving en verbetering van de kwaliteit van zorg-en dienstverlening. De draagkracht van de zorgverleners wordt vergroot. De medewerker ervaart het gedrag van de cliënt niet meer als een probleem. Uitvoering GGZ medewerker (B verpleegkundige, sociaal psychiatrisch verpleegkundige, geriater) Plaats Op de locatie van de consultatievrager. Bijzonderheden De verantwoordelijkheid voor de uitvoering blijft bij de consultatievrager. GGZ adviseert met haar te praten over wat ze heeft meegemaakt. Na een tijdje vertelt ze dat ze haar overleden broer mist. Ook blijkt dat ze zich heeft aangeleerd om aandacht te krijgen door ziek te zijn. Diagnose? Een geagiteerde depressie. Ze krijgt hiervoor een antidepressivum. Mevrouw Meijer knapt op en de verzorgers krijgen meer begrip voor haar. Ze vertelt dat ze vroeger lerares Engels was. Ze bloeit op als ze erover praat. In overleg met GGZ regelen de verzorgers dat ze Engelse les kan geven aan een paar medebewoners. Mevrouw Meijer heeft nu meer gevoel van eigenwaarde en een zinvolle dagbesteding. Tot vreugde van medebewoners én verzorgenden. Voor wie? Onze trainingen zijn voor helpenden, verzorgenden, verpleegkundigen en artsen die werken bij zorg- en dienstverlenende instellingen. Denk aan verpleeghuizen, verzorgingstehuizen en ziekenhuizen, instellingen voor thuiszorg en welzijn, maatschappelijk werk, revalidatiecentra, huisartsenpraktijken. Maatwerk Van medisch of bejegeningsadvies tot lessen en praktijkoefenigen... ons aanbod is gevarieerd. En we stemmen het volledig af op jouw wensen. We geven zowel indivuduele als groepsgewijze ondersteuning. Onze trainingen vinden, tenzij anders gewenst, plaats bij jou op locatie. Deskundig Alle trainers werken in de psychiatrie. Zij kunnen terugvallen op tientallen jaren ervaring van ouderenpsychiatrie bij GGZ ingeest. Ze zijn getraind door het Nederlands Kenniscentrum Ouderen Psychiatrie (NKOP). Jorie Schoo, huishoudelijk verzorger bij CombiZorg Er is een theezakje gestolen, zegt mijn cliënt. Een medecursist vertelde dat zoiets kan wijzen op dementie. Daar had ik nog nooit bij stilgestaan. 14 15 16 17 Versie 3, juli 2015 34 38
Voorbeelden poster Actenz en Prezens Online behandeling? Persoonlijker dan je denkt! Online behandeling? Persoonlijker dan je denkt! Zelf bepalen waar en wanneer. Meer contact met je behandelaar. Meer tijd voor oefenen. Iets voor jou? Overleg met je behandelaar Zelf bepalen waar en wanneer. Meer contact met je behandelaar. Meer tijd voor oefenen. Iets voor jou? Overleg met je behandelaar Versie 3, juli 2015 39 35
Brief en enveloppen Actenz Postbus 74077 1070 BB Amsterdam VERTROUWELIJK Prof. dr. G.J. Westerman Psychologenpraktijk Meander Veermankade 5 2545 VZ Den Haag 2545 vz Dienst Bouw en Huisvesting Financiën Locatie Overschiestraat 57 contactpersoon Liesbeth Vanmaarschalkerwaard l.vanmaarschalkerwaard@prezens.nl T 088 788 5020 M 06 1229 7880 actenz ons kenmerk uw kenmerk / uw brief van datum 20083264/ev 10 maart 2014 16 oktober 2014 onderwerp Het briefpapier voor de nieuwe correspondentiereeks van Prezens Geachte heer Westerman, De wereld van de psychiatrie, onze wereld, is volop in beweging. U heeft er vast over gehoord of gelezen. De verschillende ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op, en dit zal waarschijnlijk de komende jaren zo blijven. Wijzigingen in financiering en wet- en regelgeving maken dat GGZ ingeest meer dan voorheen bezig is met haar toekomstige positite als zorgaanbieder. Aniticiperen op ontwikkelingen De verschillende ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op, en dit zal waarschijnlijk de komende jaren zo blijven. Het beleid van de Raad van Bestuur is daarom niet passief af te wachten. Wij zijn op zoek naar mogelijkheden om te voorkomen dat we een deel van onze activiteiten en patienten kwijtraken. Persoonlijke zorg Het antwoord is gelegen in marktwerking en schaalvergroting. Hierdoor krijgen we inhoudelijk meer en betere mogelijkheden om gevarieerde zorgarrangementen te bieden voor de verschillende patientengroepen, passen bij onze zorgvisie zoals vastgelegd in het meerjarenplan. En dan hier een zin ertussen met een accent om er een maximale brief van te maken. Het versterkt onze positie waardoor we de kans vergroten onze ambites te realiseren. De wereld van de psychiatrie, onze wereld, is volop in beweging. De ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op, en dit zal waarschijnlijk de komende jaren zo blijven. Met vriendelijke groet, EN-11 Pauline van Velzen Coördinator, Bestuursbureau Postbus 74077 Laan van de Helende Meesters 433 1070 BB Amsterdam 1062 HN Amsterdam www.prezens.nl Voor de brief wordt het lettertype Lucida Sans gebruikt Versie 3, juli 2015 40 36
Brief en enveloppen Prezens Postbus 74077 1070 BB Amsterdam VERTROUWELIJK Prof. dr. G.J. Westerman Psychologenpraktijk Meander Veermankade 5 2545 VZ Den Haag 2545 vz Dienst Bouw en Huisvesting Financiën Locatie Overschiestraat 57 contactpersoon Liesbeth Vanmaarschalkerwaard l.vanmaarschalkerwaard@prezens.nl T 088 788 5020 M 06 1229 7880 prezens ons kenmerk uw kenmerk / uw brief van datum 20083264/ev 10 maart 2014 16 oktober 2014 onderwerp Het briefpapier voor de nieuwe correspondentiereeks van Prezens Geachte heer Westerman, De wereld van de psychiatrie, onze wereld, is volop in beweging. U heeft er vast over gehoord of gelezen. De verschillende ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op, en dit zal waarschijnlijk de komende jaren zo blijven. Wijzigingen in financiering en wet- en regelgeving maken dat GGZ ingeest meer dan voorheen bezig is met haar toekomstige positite als zorgaanbieder. Aniticiperen op ontwikkelingen De verschillende ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op, en dit zal waarschijnlijk de komende jaren zo blijven. Het beleid van de Raad van Bestuur is daarom niet passief af te wachten. Wij zijn op zoek naar mogelijkheden om te voorkomen dat we een deel van onze activiteiten en patienten kwijtraken. Persoonlijke zorg Het antwoord is gelegen in marktwerking en schaalvergroting. Hierdoor krijgen we inhoudelijk meer en betere mogelijkheden om gevarieerde zorgarrangementen te bieden voor de verschillende patientengroepen, passen bij onze zorgvisie zoals vastgelegd in het meerjarenplan. En dan hier een zin ertussen met een accent om er een maximale brief van te maken. Het versterkt onze positie waardoor we de kans vergroten onze ambites te realiseren. De wereld van de psychiatrie, onze wereld, is volop in beweging. De ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op, en dit zal waarschijnlijk de komende jaren zo blijven. Met vriendelijke groet, EN-11 Pauline van Velzen Coördinator, Bestuursbureau Postbus 74077 Laan van de Helende Meesters 433 1070 BB Amsterdam 1062 HN Amsterdam www.prezens.nl Voor de brief wordt het lettertype Lucida Sans gebruikt Versie 3, juli 2015 37 41
Voorbeelden visitekaartje Actenz en Prezens Ed Voorbeeld Psychiater e.voorbeeld@actenz.nl e.voorbeeld@actenz.nl 088 788 5020 / 06 1229 7880 088 788 5020 06 1229 7880 Werkdagen: oneven weken ma, di, do, vr; even www.actenz.nl weken ma t/m do Postbus 74077, 1070 BB Amsterdam De Boelelaan 1118, Amsterdam Rijksstraatweg 113, Bennebroek Postbus 5, 2120 BA Bennebroek www.actenz.nl Achterzijde visitekaartje Actenz Ed Lijsbeth Voorbeeld Psychiater Vanmaarschalkerwaard e.voorbeeld@prezens.nl 088 Psychiater 788 5020 / 06 1229 7880 Werkdagen: l.vanmaarschalkerwaard@prezens.nl oneven weken ma, di, do, vr; even 088 788 weken 5020 ma t/m do www.prezens.nl Rijksstraatweg Postbus 5, 2120 113, BA Bennebroek Postbus Rijksstraatweg 5, 2120 113, BA Bennebroek www.prezens.nl Visitekaartje met naam in 2 regels Achterzijde visitekaartje Prezens Versie 3, juli 2015 42 38
Inspiratievoorbeelden website Actenz en Prezens actenz Home Contact GGZ ingeest Lees voor Zoek prezens Home Contact GGZ ingeest Lees voor Zoek Meedenken meedoen Hulp nodig? > Hulp bij crisis > Hulpaanbod > Aanmelden, kosten enz. Verwijzers > Telefoonnummers > Verwijzen naar GGZ ingeest > Consultatie Werk & opleiding > Vacatures > Opleidingen > Stages Over Actenz Weinig behoefte aan psychische zorg bij hematologische patiënten 14 april 2015 > Academische werkplaatsen > Onderzoeksinstituten > TOPGGz actenz Meedenken meedoen Hulp nodig? > Hulp bij crisis > Hulpaanbod > Aanmelden, kosten enz. Verwijzers > Telefoonnummers > Verwijzen naar GGZ ingeest Persoonlijke support psychisch beter Verwijzers > Telefoonnummers > Verwijzen naar GGZ ingeest > Consultatie Werk & opleiding > Vacatures > Opleidingen > Stages Over Prezens Weinig behoefte aan psychische zorg bij hematologische patiënten 14 april 2015 > Academische werkplaatsen > Onderzoeksinstituten > TOPGGz Direct naar > Hulp nodig? > Verwijzers > Over GGZ ingeest > Folders GGZ ingeest > Aanmelden > Online vragenlijst Contact > Hulp bij crisis > Adressen prezens Direct naar > Hulp nodig? > Verwijzers > Over GGZ ingeest > Folders GGZ ingeest > Aanmelden > Online vragenlijst Contact > Hulp bij crisis > Adressen > Werk & opleiding > Steun GGZ ingeest > Wachttijden > Journalisten > Werk & opleiding > Steun GGZ ingeest > Wachttijden > Journalisten > Onderzoek > Jaarverslag 2014 > Patiëntenvoorlichting > Onderzoek > Jaarverslag 2014 > Patiëntenvoorlichting Copyright GGZ ingeest 2015 Privacy & cookies Disclaimer Webredactie Op de website staan de logo s horizontaal Persoonlijke support psychisch beter Hulp nodig? > Hulp bij crisis > Hulpaanbod > Aanmelden, kosten enz. Verwijzers > Telefoonnummers > Verwijzen naar GGZ ingeest Copyright GGZ ingeest 2015 Privacy & cookies Disclaimer Webredactie Versie 3, juli 2015 39 43