Joods Studiecentrum Leiden CURSUSPROGRAMMA 2019/2020

Joods Studiecentrum Leiden CURSUSPROGRAMMA 2019/2020

Welkom bij Crescas/Joods Studiecentrum Leiden! Het begin van het cursusjaar 5780 (2019/2020) is een bijzonder moment in de geschiedenis van het Joods Studiecentrum Leiden. Sinds de oprichting is Leo Levie altijd de spil van het JSL geweest. Enkele maanden geleden heeft Leo aangegeven te willen stoppen, na 36 jaar lang met veel inzet en nesjomme te hebben gewerkt als coördinator en secretaris. Bestuur en curatorium van het JSL zijn verheugd dat het voortbestaan van het Studiecentrum is geborgd door een voorgenomen fusie met het Joods Educatief Centrum Crescas. Net als het JSL richt Crescas zich met joodse cursussen en activiteiten op een breed publiek. Dankzij de positieve reactie en medewerking van het bestuur van Crescas, zal de fusie naar verwachting in de loop van het huidige studiejaar plaatsvinden. Zoals dit programmaboekje laat zien, verandert er voor de cursisten weinig. Een gevarieerd aanbod aan cursussen, gegeven door een enthousiast en deskundig team in het sfeervolle complex van de Joodse Gemeente Leiden. Met daarnaast nieuwe mogelijkheden, zoals een nieuwsbrief en op termijn een extra aanbod aan activiteiten. Namens bestuur en curatorium van het JSL en het bestuur van Crescas wensen wij iedereen een sjana tova, een goed, zoet en gezond 5780 en veel studieplezier in het nieuwe cursusjaar! Henny van het Hoofd voorzitter Joods Studiecentrum Leiden David Simon voorzitter Crescas a.i. 3

1 Het Boek Ruth Een ontdekkingsreis naar Ruth, de aartsmoeder van Koning David, aan de hand van de Tenach en Talmoed. In deze cursus maakt u kennis met de methodiek en het omgaan met eeuwenoude rabbijnse literatuur. De tekst van het boek Ruth wordt gelezen met de commentaren van: Rashi Rabbi Shlomo Jitschaki 1040-1115; Ibn Ezra Rabbijn Avraham ben Meir Ibn Ezra 1089-1164; Malbim Rabbijn Meir Leibush ben Yehiel Michel Wisser 1809-1879; Verklaringen uit de Talmoed en de Midrasj. De bronnen worden onder leiding van de docent inhoudelijk bestudeerd. Het kunnen lezen van het Hebreeuws is geen absolute noodzakelijkheid om deel te nemen. Docent: Rabbijn Lody van de Kamp Woensdag van 19.30 21.00 uur, eens per maand Eerste cursusavond: woensdag 4 september 2019 4

2 Bijbels Hebreeuws voor beginners Deze cursus is een introductie in het lezen van het Bijbels Hebreeuws. Na een jaar zijn de cursisten in staat om, met behulp van een woordenboek, te begrijpen hoe verschillende vertalers tot hun vertalingen zijn gekomen. Aan de hand van hoofdstukken uit het eerste boek van Samuel leert u de basis van de grammatica, waaronder schriftleer, klankleer en de basale verbuigingen van naamwoorden en werkwoorden. Al snel wordt een begin gemaakt met het lezen van teksten. Bijbels Hebreeuws komt in schrift- en vormleer grotendeels overeen met modern Hebreeuws (Ivriet), maar de zinsopbouw en de functie van de werkwoordsvormen zijn anders. Deze cursus is geschikt voor mensen zonder enige voorkennis van bijbels of modern Hebreeuws. Belangstellenden die het Hebreeuwse alfabet nog niet kennen, wordt aangeraden om dit ruim van tevoren te oefenen: http://www.punic.co.uk/projects/cursus bijbels hebreeuws lessen/les 1.html of http://www.punic.co.uk/projects/cursus bijbels hebreeuws lessen?les 1.pdf. Cursusmateriaal: De teksten en de grammaticale informatie worden via de website van de d ocent ter beschikking gesteld. De cursus vindt alleen doorgang bij minimaal 10 deelnemers. Docent: Cursusmiddag: Karel Jongeling woensdag, van 16.00 17.30 uur, wekelijks Eerste cursusmiddag: woensdag 11 september 2019 5

3 Bijbels Hebreeuws voor enigszins gevorderden In deze cursus wordt ervan uitgegaan dat de deelnemers een basiskennis hebben van het Bijbels Hebreeuws. Wat de grammatica aangaat besteden we vooral aandacht aan de onregelmatige werkwoorden. Afgezien van een Hebreeuwse Bijbeltekst zijn geen verdere hulpmiddelen noodzakelijk. We zullen aan het begin van de cursus nog eens aandacht besteden aan de bestaande woordenboeken. Het is de bedoeling verhalen uit het boek Koningen te lezen. We zullen, behalve aan grammatica en vocabulaire, ook aandacht besteden aan de traditionele uitleg van de tekst. Hiertoe zullen we voor het begin van het cursusjaar tekst en vertaling van het commentaar van Rasjie op onze website plaatsen. De tekst is te vinden op http://www.punic.co.uk/hebrew/cursus_bijbels_hebreeuws/index.html. Docent: Karel Jongeling woensdag, van 18.00 19.30 uur Eerste cursusavond: woensdag 11 september 2019 6

4 Ivriet (modern Hebreeuws) De cursus Ivriet wordt aangeboden op vele niveaus. Voor iedereen is er een passende cursus te vinden. Hieronder per cursus een korte beschrijving van de inhoud en het niveau. Alle cursussen bestaan uit ongeveer 30 lessen en lopen tot en met mei 2020. Voor alle Ivriet-cursussen geldt dat er naast de teksten uit het werkboek ook aandacht wordt geschonken aan de Joodse/Israëlische cultuur aan de hand van verhalen, gedichten of liedjes in eenvoudig Ivriet. Alle boeken worden bij de docent gekocht. Voor meer informatie of overleg graag even contact opnemen met de docent. Docente: Noa Breemhaar Kitah alef tegenwoordige tijd Deze cursus is bedoeld voor iedereen die Ivriet wil leren, zoals dat tegenwoordig gesproken wordt in Israël. In dit jaar leren we het Alef-Beth (alfabet). Verder oefenen we lezen en spreken met behulp van teksten in de tegenwoordige tijd. In de lessen maken we kennis met de Joodse literatuur en beëindigen met een Hebreeuws lied. Belangrijk voor het volgen van de cursus is het voorbereiden van de lessen thuis (ongeveer vier uur per week). Werkboek + CD: Ivriet min ha-hatchala Alef, https://www.myhebrewbooks. com/product/hebrew-from-scratch-part-a-cd/ Grammatica boekje + map (deze lesmaterialen worden bij de docent aangeschaft, kosten circa 85 euro) maandag van 20.15 21.45 uur, wekelijks Eerste cursusavond: maandag 9 september 2019 7

Kitah Bet tegenwoordige / verleden tijd We gaan in deze cursus verder met het boek Ivriet min ha-hatchala Alef, dat in kitah Alef behandeld is. Dit jaar verbreden we de woordenschat, voornamelijk in de tegenwoordige tijd. We maken ook kennis met de verleden tijd. In de lessen maken we kennis met de Joodse literatuur en beëindigen met een Hebreeuws lied. maandag van 18.30 20.00 uur, wekelijks Eerste cursusavond: maandag 9 september 2019 Kitah Gimel tegenwoordige / verleden tijd We gaan in deze cursus verder met het boek Ivriet min ha-hatchala Alef, dat in kitah Bet behandeld is. In de lessen maken we kennis met de Joodse literatuur en beëindigen met een Hebreeuws lied. donderdag van 18.30 20.00 uur, wekelijks Eerste cursusavond: donderdag 12 september 2019 Kitah Dalet toekomende tijd Deze cursus is bedoeld voor diegenen, die al basiskennis hebben van de verleden tijd en enige kennis van de toekomende tijd. Dit jaar gaan we verder met de toekomende tijd. We beginnen de les met een positief verhaal uit het nieuws en beëindigen met een Hebreeuws lied. Werkboek: Ivriet mi-bereishiet Bet (ISBN: 19900000403) Naast het werkboek lezen we ook literatuur in Ivriet kala. dinsdag van 18.30 20.00 uur, wekelijks Eerste cursusavond: dinsdag 10 september 2019 8

Kitah Hee toekomende tijd (gevorderden) Deze cursus is bedoeld voor degenen die al een brede kennis hebben van de verleden, de tegenwoordige en de toekomende tijd. We beginnen de les met een positief verhaal uit het nieuws en beëindigen met een Hebreeuws lied. Werkboek: Ivriet mi-bereishiet Bet (ISBN: 19900000403) Naast het werkboek lezen we ook literatuur in Ivriet kala. dinsdag van 20.15 21.45 uur, wekelijks Eerste cursusavond: dinsdag 10 september 2019 Kitah Wav gevorderden Deze cursus is bedoeld voor wie een ruime basiskennis heeft in het Ivriet en deze wil vernieuwen of uitbreiden op een hoger niveau. In de lessen komen steeds drie onderdelen aan bod: actualiteiten, het werkboek en moderne literatuur in Ivriet kala. Werkboek: Agada shel safa ( What a Language Mazal Cohen /Akademon nummer: 741053400) donderdag van 20.15 21.45 uur, wekelijks Eerste cursusavond: donderdag 12 september 2019 9

Kita Dalet 2 De cursus is bedoeld voor iedereen die Hebreeuws kan lezen en schrijven, en bekend is met de werkwoorden in de tegenwoordige tijd en enige kennis van de verleden tijd. We gaan verder met hoofdstuk 4 van het boek Ivrit miberesjiet Alef, waarin we meer verleden tijd, idioom en woordenschat leren. De cursus sluit aan op Kita Gimel 2. Boeken worden via de docent aangeschaft. Docente: Sylvie Hoyinck maandag van 18.30 tot 20.00 uur, wekelijks Eerste cursusavond: maandag 2 september 2019 10

5 Jiddisch a. Intensief Jiddisch 3 Een cursus voor degenen die het afgelopen jaar Intensief Jiddisch 2 hebben gevolgd. We gaan verder met het boek Intensive Yiddish van Gennady Estraikh, Oxford, Oksforder Yidish Press, 1996. We breiden onze grammaticale vaardigheid en woordenschat uit en maken al kort kennis met Jiddische schrijvers als Moyshe Nadir, Itsik Manger, Sholem Asch en Yosl Birstein. Docent: Ruben Verhasselt dinsdag van 19.30 21.00 uur, eens in de 14 dagen Eerste cursusavond: 10 september 2019 b. Intensief Jiddisch 10 voor gevorderden Een cursus voor de getrouwe groep gevorderden. We duiken verder in de moderne Jiddische literatuur via teksten van onder anderen Leye Robinson (1955), Abraham Sutzkever (1913-2010), Avrom Karpinowitz (1913-2004), Yosl Birstein (1920-2003) en Dovid Bergelson (1884-1952). Ze worden ons voorgelezen door Helen Beer, Barry Davis en Jeremy Grant op de CD s bij Heather Valencia (ed.), Mit groys fargenign. Hundert yor Yidishe literatur, Oxford Institute for Yiddish Studies, 2003. Docent: Ruben Verhasselt dinsdag van 19.30 21.00 uur, eens in de 14 dagen Eerste cursusavond: 3 september 2019 11

c. De Leidse lejenkraiz, Jiddische leesclub We lezen Mame-loshn van Nahum Stutchkoff (1893-1965). De acteur en lexicograaf Stutchkoff, samensteller van de monumentale Thesaurus van de Jiddische taal en van het Jiddische rijmwoordenboek, werd vooral bekend door zijn optredens voor Jiddisch-talige radiozenders in New York. Zo presenteerde hij een talentenjacht voor kinderen, maar vooral ook het programma Mame-loshn. Hierin legde hij een enorme schat aan Jiddische woorden en uitdrukkingen uit, bestreed hij anglicismen en germanismen en beantwoordde hij taalvragen van al dan niet denkbeeldige luisteraars. Hoe zeg je cockroach op z n Jiddisch? vraagt een huisvrouw uit Brooklyn met enige schroom. Waar komt het woord nebbisj vandaan? wil iemand uit de Bronx weten. Stutchkoff heeft alle antwoorden voor ons en legt uit waarom s nachts alle koeien zwart zijn in het Jiddisch. Boek: Nahum Stutchkoff, Mame-loshn, edited by Alec Eliezer Burko, with an introduction and comprehensive bibliography by Alec Eliezer Burko and Amanda Seigel, New York, Forward, 2014. Docent: Ruben Verhasselt maandag van 20.15 21.45 uur, eens in de 14 dagen Eerste cursusavond: 2 september 2019 12

6 Joodse Literatuur Meir Shalev, Een geweer, een koe, een boom en een vrouw, Israëlisch 2014, 366 pag. Een verhaal over mannenvriendschap, liefde, bedrog, wraak en verzoening in een landbouwkolonie in Palestina in de jaren dertig van de vorige eeuw. Marianne Philips, De biecht, Nederlands 2019 (oorspronkelijk verschenen in 1930), 221 pag. Tijdens twee nachtelijkse sessies vertrouwt hoofdpersoon Helen haar levensverhaal toe aan de nachtzuster van het gesticht waarin ze ter observatie is opgenomen. Een verhaal over een ambitieuze jonge vrouw uit een arbeidersmilieu die zich weet op te werken in de maatschappij Michael Chabon, De Jiddische Politiebond, Amerikaans 2007, 415 pag. Een detective-achtige plot die zich afspeelt in een alternatieve wereld, één waar de Joden in Alaska wonen, Jiddisch spreken, er geen Holocaust heeft plaatsgevonden en het in 1948 niet was gelukt om een staat te stichten in Palestina. Een meesterwerk van vertelkunst verpakt in een bekend genre. Dorit Rabinyan, Grensleven, Israëlisch 2016, 381 pag. Een toevallige ontmoeting in New York leidt tot een verhouding tussen de Israëlische Liat en de Palestijnse Hilmi. Zal hun relatie bestand zijn tegen de politieke realiteit van Israël? Docente: Cursusmiddagen: Sylvie Hoyinck maandag van 14.00 tot 16.00 uur 3 februari, 2 maart, 6 april en 11 mei 2020 13

Meer informatie en inschrijving De cursussen worden gegeven aan het Levendaal 14 in Leiden, midden in het stadscentrum. Het cursuscentrum is met vrijwel elke stadsbus te bereiken, die vertrekt van Leiden Centraal. Uitstappen bij de halte Levendaal of Korevaarstraat. Auto s kunnen meestal worden geparkeerd (betaald) in de onmiddellijke nabijheid van het cursusgebouw. Inschrijving U kunt online inschrijven via de website www.joodsstudiecentrum.nl. U kunt ook het bij deze studiegids gevoegde inschrijf- en informatieformulier invullen en een foto of scan sturen naar informatie@joodsstudiecentrum.nl of per post versturen naar Crescas t.a.v. JSL, Kastelenstraat 80, 1083 DE Amsterdam. U ontvangt daarna tijdig een schriftelijke bevestiging met eventuele nadere gegevens. Aanvang cursusjaar De meeste cursussen beginnen in september/oktober 2019 en lopen tot en met mei 2020. Op Joodse en christelijke feestdagen zijn er geen lessen. Cursusgeld Het cursusgeld bedraagt 295, per cursus voor het gehele cursusjaar. Studenten betalen 225, per cursus. Wie alléén inschrijft op de cursussen 1 of 6 betaalt 85,. Wie op meer dan één cursus inschrijft ontvangt op de tweede en mogelijk derde cursus een korting van 25 procent. Het cursusgeld moet tegelijk met de inschrijving worden overgemaakt op ABN-Amro rekening met IBAN-nummer NL 22 ABNA 05154 89 204. Informatie Voor meer informatie over de cursussen verwijzen wij u naar de website www.joodsstudiecentrum.nl. Voor vragen kunt u mailen naar informatie@joodsstudiecentrum.nl. 14

Joods Studiecentrum te Leiden Curatorium Drs. M. den Haan-de Vries Robbé E-mail: vriesm@brill.nl Rabbijn L.B. van de Kamp E-mail: lbvdk@hotmail.com Drs. J.A. Wijnveldt E-mail: jawijnveldt@live.nl Bestuur Drs. H. van het Hoofd (voorzitter) E-mail: henny@nik.nl L. Levie (secretaris/penningmeester) E-mail: informatie@joodsstudiecentrum.nl Bestuurslid: mr. G. Reisenstadt E-mail: greisenstadt@gmail.com Secretariaat E-mail: informatie@joodsstudiecentrum.nl Website: www.joodsstudiecentrum.nl 15

Namen en adressen Mw. N. Breemhaar, Dr. Hamburgerlaan 98, 2771 JS Boskoop Tel.: (0172) 46 27 88, e-mail: noa@solcon.nl Rabbijn L.B. van de Kamp, Kanteel 82, 1083 DC Amsterdam Tel.: (020) 40 40 732, e-mail: lbvdk@hotmail.com Dr. K. Jongeling, Blekerssingel 72, 2806 AD Gouda Tel.: (0182) 60 17 19, e-mail: jongelingk@gmx.com Drs. S.T. Hoyinck, Olmenrode 14, 2317 BR Leiden Tel.: (071) 514 72 57, e-mail: s.hoyinck1@kpnplanet.nl Drs. R. Verhasselt, Meermanshof 4, 2312 XK Leiden Tel.: (071) 513 19 72, e-mail: ruben.verhasselt@scarlet.nl 16

Inschrijf- en informatieformulier Naam:... m/v Adres:... Postcode en woonplaats:... E-mailadres:... Geboortedatum:... Telefoonnummer:... Studierichting/beroep:... schrijft in voor de volgende cursussen in het cursusjaar 2019/2020: 1.... 2.... 3.... 4.... Ik ben lid van de Joodse gemeente (NIG) te... en krijg daarom 25% korting op het cursusgeld. Ik heb het cursusgeld heden overgemaakt op bankrekening NL 22 ABNA 05154 89 204 van het Joods Studiecentrum te Leiden bij de ABN-AMRO Bank. Dit formulier ingevuld en in een gefrankeerde envelop zenden aan: Crescas t.a.v. JSL, Kastelenstraat 80, 1083 DE Amsterdam. 17

Privacyreglement Joods Studiecentrum Leiden Per 25 mei 2018 zijn de GDPR en AVG van kracht geworden. Crescas en het Joods Studiecentrum Leiden ( JSL) vinden het belangrijk dat u begrijpt hoe wij omgaan met uw gegevens. Belangstellenden kunnen zich schriftelijk of via het formulier op de website aanmelden voor deelname aan de cursussen van het JSL, of op deze wijze contact opnemen met het JSL. Wij gebruiken uw naam, adres en eventuele andere gegevens uitsluitend om contact met u op te nemen over (deelname aan) de cursussen, voor administratieve/boekhoudkundige doeleinden en voor uitnodigingen en aankondigingen van ons studiecentrum. Deelnemers en andere belangstellenden kunnen eventueel een mailbericht ontvangen via het adres: informatie@joodsstudiecentrum.nl Wij bewaren uw persoonlijke gegevens op een veilige plek. Het spreekt verder voor zich dat we uw persoonlijke gegevens op geen enkele wijze c.q. onder geen enkele voorwaarde delen met commerciële partijen of derden. De server waarop de website www.joodsstudiecentrum.nl staat, maakt zogeheten logbestanden aan, die we gebruiken om het aantal bezoekers van de website vast te stellen en te analyseren welke pagina s het vaakst worden bezocht. Daarnaast is het noodzakelijk om eventueel te kunnen zien of er op onrechtmatige wijze wordt geprobeerd om toegang te krijgen tot de website. Alle gegevens zijn anoniem en de logbestanden worden binnen twee maanden verwijderd. Als u geen prijs meer stelt op aankondigingen van onze Studiecentrum-activiteiten hetzij via e-mail, hetzij via reguliere post kunt u per omgaande een bericht via de reguliere post versturen naar: Crescas t.a.v. JSL, Kastelenstraat 80, 1083 DE Amsterdam. Of een e-mail naar: informatie@joodsstudiecentrum.nl. Wij zullen uw (e-mail)adres dan uit ons bestand halen. Indien u in de toekomst wél op de hoogte gehouden wilt worden, hoeft u niets te doen. 18

www.joodsstudiecentrum.nl Het programma en alle andere gegevens voor dit cursusjaar zijn ook te vinden op www.joodsstudiecentrum.nl, en op onze Facebook-pagina, facebook.com/joodsstudiecentrum U vindt daar ook een digitaal aanmeldingsformulier, waarmee u zich simpel en eenvoudig kunt opgeven voor deelname aan (een van) de cursussen. Via de website kunt u tevens PDF s van dit boekje en het inschrijfformulier downloaden. Wordpress-websites, webshops, social media, domeinen, hosting productie van boeken en magazines, ook in kleine oplagen communicatieadvies, teksten, journalistieke producties Sandtlaan 36-D17, Katwijk ZH. Tel. 071-4076002, E: office@seashore.nl