Joods Studiecentrum Leiden CURSUSPROGRAMMA 2018/2019

Transcriptie

1 Joods Studiecentrum Leiden CURSUSPROGRAMMA 2018/2019

2

3 Welkom bij het Joods Studiecentrum te Leiden! Voor u ligt het nieuwe cursusprogramma van het Joods Studiecentrum te Leiden voor het jaar 5779 (2018/2019). Het Joods Studiecentrum is opgericht in 1983 om te voorzien in de behoefte van Joodse studenten tot verdieping van hun kennis van het jodendom. De cursussen zijn toegankelijk voor een breed publiek. De cursussen hebben niet de bedoeling om religieuze of politieke stromingen te bevorderen. Het Joods Studiecentrum richt zich in eerste instantie op personen met een Joodse achtergrond uit Leiden en wijde omgeving. De meeste cursussen zijn echter toegankelijk voor een ieder met belangstelling voor de geestelijke waarden van het jodendom. Op de volgende pagina s vindt u het overzicht van de cursussen, die het komend seizoen worden gegeven. Voor alle cursussen geldt een minimum aantal van vijf deelnemers. Wanneer zich per cursus slechts vier of minder deelnemers aanmelden, dan kan de deze helaas niet plaatsvinden. Afhankelijk van specifieke cursussen, die wekelijks, eens in de 14 dagen of eens per maand plaatsvinden, bestaat het merendeel uit 15 tot 25 cursusavonden over het gehele jaar. Dit aantal is mede afhankelijk van Joodse en/of christelijke feestdagen. Het seizoen loopt van september tot en met mei. Achterin het boekje vindt u meer informatie over de inschrijving en betaling, alsmede een adressenlijst van de docenten en bestuurlijke informatie. Wij hopen u in ons Centrum te kunnen begroeten! Henny van het Hoofd Voorzitter Leo Levie Coördinator 3

4 1 Tussen Tenach en Talmoed... een ontdekkingsreis! Aan de hand van de Talmoed, Midrash, Sjoelchan Aroech (de Codex) en latere bronnen worden alledaagse en minder alledaagse onderwerpen om ons heen behandeld. De cursusavonden beginnen met een vraagstelling over een bepaald actueel onderwerp, zoals aidsbestrijding, discriminatie, de eredienst in de synagoge, het verzorgen van huisdieren, de instandhouding van een parlementaire democratie, strafprocessen en vele andere zaken. De cursisten hebben natuurlijk de vrijheid om zelf ook onderwerpen aan te dragen. De bronnen worden door de cursisten inhoudelijk bestudeerd. Het kunnen lezen van het Hebreeuws is geen absolute noodzakelijkheid om deel te nemen. Door middel van deze cursus maken de deelnemers kennis met de methodiek van het omgaan met eeuwenoude rabbijnse literatuur. Docent: Rabbijn Lody van de Kamp woensdag van uur, eens per maand, eerste cursusavond: woensdag 5 september

5 2 Bijbels Hebreeuws voor beginners In deze cursus wordt een inleiding gegeven in het lezen van het Bijbels Hebreeuws, te beginnen bij de schriftleer en klankleer, en vervolgens de basale verbuigingen van de naamwoorden en werkwoorden. Al snel na de start van de cursus wordt een begin gemaakt met het lezen van teksten. Eerst gaat dat lezen natuurlijk heel langzaam, maar gaandeweg wordt de snelheid opgevoerd. De cursus is geschikt voor mensen zonder enige kennis van welke vorm van Hebreeuws ook. Kennis van het alfabet is echter wel van nut om juist in het begin niet achter te blijven. Belangstellenden wordt daarom aangeraden al ruim van tevoren de website voor de lessen te bezoeken en met het alfabet te gaan oefenen, ( of op Voor deze cursus zijn geen extra hulpmiddelen nodig, zowel de teksten als de grammaticale informatie worden via de website van de docent beschikbaar gesteld. Voor belangstellenden met enige kennis van het modern Hebreeuws (Ivriet) zij opgemerkt dat het Bijbels Hebreeuws in zijn schrift- en vormleer weinig afwijkt, echter wel heel sterk afwijkt in de zinsopbouw en de functie van de werkwoordsvormen. Het is de bedoeling om het komende jaar enkele hoofdstukken uit het begin van het eerste boek van Samuel te lezen. We hopen dat na een jaar de cursisten in staat zijn om, met behulp van een woordenboek, te begrijpen hoe verschillende vertalers tot hun vertalingen zijn gekomen. Deze cursus vindt alleen doorgang met minimaal 10 deelnemers! Docent: Cursusmiddag: Karel Jongeling woensdag, van uur, wekelijks eerste cursusmiddag: woensdag 26 september

6 3 Bijbels Hebreeuws voor enigszins gevorderden In deze cursus wordt ervan uitgegaan dat de deelnemers een basiskennis hebben van het Bijbels Hebreeuws. Wat de grammatica aangaat besteden we vooral aandacht aan de onregelmatige werkwoorden. Afgezien van een Hebreeuwse Bijbeltekst zijn geen verdere hulpmiddelen noodzakelijk. We zullen aan het begin van de cursus nog eens aandacht besteden aan de bestaande woordenboeken. Het is de bedoeling verhalen uit het boek Koningen te gaan lezen. We zullen, behalve aan grammatica en vocabulair, ook aandacht besteden aan de traditionele uitleg van de tekst. Daartoe zullen we voor het begin van het cursusjaar tekst en vertaling van het commentaar van Rasjie op onze website plaatsen. De tekst is te vinden op Docent: Karel Jongeling woensdag, van uur eerste cursusavond: woensdag 26 september

7 4 Hebreeuwse teksten in de Leidse synagoge (blokcursus) Op 6 maart 2018 verscheen het boek Hebreeuwse teksten in de Leidse synagoge. Deze publicatie geeft vrijwel alle teksten in de Leidse sjoel weer, die op muren en op rituele voorwerpen staan aangegeven. Deze teksten zijn gedocumenteerd en vertaald. In deze blokcursus zal nader ingegaan worden op de beschrijvingen in het boek, en speciaal ook op de achtergronden van de rituele voorwerpen. Ter afsluiting van deze blokcursus is er een rondleiding door de synagoge met speciale aandacht voor de behandelde teksten en voorwerpen. Het boek zelf dient voor deze cursus aangeschaft te worden, te bestellen via de website Docent: Cursusavonden: Karel Jongeling woensdag van uur op 27 februari, 13 en 27 maart en 10 april

8 5a Ivriet (modern Hebreeuws) Kitah gimel 2 In deze cursus gaan we door met de verleden tijd, vanaf hoofdstuk gimel, uit het boek Ivriet mi-bereisjiet alef. De cursus sluit aan op Kitah beth van het JSL. Behalve de lesstof wordt er ook aandacht geschonken aan algemene kennis over Joodse en Israëlische feestdagen, gebruiken en cultuur. Docente: Sylvie Hoyinck zondag van uur eerste cursusavond: zo. 2 september b Ivriet (modern Hebreeuws) Docente: Noa Breemhaar De cursus Ivriet wordt aangeboden op vele niveaus. Voor eenieder is er een passende cursus te vinden. Hieronder per cursus een korte beschrijving van de inhoud en het niveau. Voor alle Ivriet-cursussen geldt dat er naast de teksten uit het werkboek ook aandacht wordt geschonken aan de Joodse/Israëlische cultuur aan de hand van verhalen, gedichten of liedjes in eenvoudig Ivriet. Alle boeken worden bij de docent gekocht. Voor meer informatie of overleg graag even contact opnemen met de docent. 8

9 Kitah alef tegenwoordige tijd Deze cursus is bedoeld voor iedereen die Ivriet wil leren, zoals dat tegenwoordig gesproken wordt in Israël. In dit jaar leren we het Alef-Beth (alfabet). Verder oefenen we lezen en spreken met behulp van teksten in de tegenwoordige tijd. In de lessen maken we kennis met de Joodse literatuur en beëindigen met een Hebreeuws lied. Belangrijk voor het volgen van de cursus is het voorbereiden van de lessen thuis (ongeveer 4 uur per week). Werkboek + CD: Ivriet min ha-hatchala Alef ( grammaticaboekje en map. Deze lesmaterialen worden bij de docent aangeschaft, kosten circa 85 euro. maandag van uur, wekelijks Eerste cursusavond: maandag 8 oktober 2018 Kitah Bet tegenwoordige / verleden tijd We gaan in deze cursus verder met het boek Ivriet min ha-hatchala Alef, welke in kitah Alef behandeld is, vanaf bladzijde 111. Dit jaar verbreden we de woordenschat, voornamelijk in de tegenwoordige tijd. We maken ook kennis met de verleden tijd. In de lessen maken we kennis met de Joodse literatuur en beëindigen met een Hebreeuws lied. donderdag van uur, wekelijks eerste cursusavond: donderdag 4 oktober

10 Kitah Gimel toekomende tijd Deze cursus is bedoeld voor diegenen, die al basiskennis hebben van de verleden tijd. Dit jaar beginnen we met de toekomende tijd. We beginnen de les met een positief verhaal uit het nieuws en beëindigen met een Hebreeuws lied. Werkboek: Ivriet mi-bereishiet Bet (ISBN: ). Naast het werkboek lezen we ook literatuur in Ivriet kala dinsdag van uur, wekelijks Eerste cursusavond: dinsdag 9 oktober 2018 Kitah Dalet toekomende tijd Deze cursus is bedoeld voor degenen die al een brede basiskennis hebben van de verleden en tegenwoordige tijd. Maar ook enige kennis met de toekomende tijd. We beginnen de les met een positief verhaal uit het nieuws en beëindigen met een Hebreeuws lied. Werkboek: Ivriet mi-bereishiet Bet (ISBN: ). Naast het werkboek lezen we ook literatuur in Ivriet kala. dinsdag van uur, wekelijks Eerste cursusavond: dinsdag 9 oktober

11 Kitah Hee gevorderden Deze cursus is bedoeld voor wie een ruime basiskennis heeft in het Ivriet en deze wil vernieuwen of uitbreiden. Deze cursus wordt gegeven in een rustig tempo. We beginnen de les met een positief verhaal uit het nieuws en beëindigen met een Hebreeuws lied. Werkboek: Ivriet min ha-hatchala Bet (ISBN: ). Naast het werkboek lezen we ook literatuur in Ivriet kala. maandag van uur, wekelijks Eerste cursusavond: maandag 8 oktober 2018 Kitah Wav gevorderden Deze cursus is bedoeld voor wie een ruime basiskennis heeft in het Ivriet en deze wil vernieuwen of uitbreiden op een hoger niveau. In de lessen komen steeds drie onderdelen aan bod: actualiteiten, het werkboek en moderne literatuur in Ivriet kala. Werkboek: Agada shel safa ( What a Language Mazal Cohen /Akademon nummer: ). donderdag van uur, wekelijks Eerste cursusavond: donderdag 4 oktober

12 6 Jiddisch a. Stoomcursus Jiddisch voor goochemerds In twee avonden van elk 3 uur wordt u ingevoerd in de geheimen van het Jiddische alfabet en leert u lezen en schrijven. Deze stoomcursus is geschikt voor iedereen. Voorkennis is niet nodig, nieuwsgierigheid wel. Na één avond kunt u in elk geval uw eigen naam schrijven. Na twee avonden zijn de geïnteresseerden klaargestoomd voor deelname aan de eerste les van een cursus Intensief Jiddisch. Docent: Cursusavonden: Ruben Verhasselt dinsdag 4 september en woensdag 26 september 2018, van uur b. Intensief Jiddisch 2 Een cursus voor degenen die het afgelopen jaar Intensief Jiddisch 1 hebben gevolgd en eventuele instromers. We gaan verder met het boek Intensive Yiddish van Gennady Estraikh, Oxford, Oksforder Yidish Press, We breiden onze kennis van de grammatica en onze woordenschat uit en maken kennis met de Jiddische literatuur. Docent: Ruben Verhasselt dinsdag van uur, eens in de 14 dagen eerste cursusavond: 16 oktober 2018 tweede cursusavond (na herfstvakantie): 6 november

13 c. Intensief Jiddisch 6 Een cursus voor zesdejaars. We maken nader kennis met de moderne Jiddische literatuur aan de hand van teksten van Avrom Reisen ( ), Sjolem Alejchem ( ), Lejb Olitski ( ) en Herts Bergner ( ). Ze worden ons door native speakers voorgelezen op de CD s bij Heather Valencia (ed.), Mit groys fargenign. Hundert yor Yidishe literatur, Oxford Institute for Yiddish Studies, Docent: Ruben Verhasselt maandag van uur, eens in de 14 dagen eerste cursusavond: 15 oktober 2018 tweede cursusavond (na herfstvakantie): 5 november 2018 d. Intensief Jiddisch 9 voor gevorderden Een cursus voor de getrouwe groep gevorderden. We maken nader kennis met de moderne Jiddische literatuur via teksten van onder anderen Shmuel Harendorf ( ), Der Tunkeler ( ), Leye Robinson (1955), Abraham Sutzkever ( ). Ze worden ons voorgelezen door Helen Beer, Barry Davis, Pesakh Fiszman en Jeremy Grant op de CD s bij Heather Valencia (ed.), Mit groys fargenign. Hundert yor Yidishe literatur, Oxford Institute for Yiddish Studies, Docent: Ruben Verhasselt dinsdag van uur, eens in de 14 dagen eerste cursusavond: 9 oktober 2018 tweede cursusavond (na herfstvakantie): 30 oktober

14 e. De Leidse lejenkraiz, Jiddische leesclub voor vergevorderden We lezen Mame-loshn van Nahum Stutchkoff ( ). De acteur en lexicograaf Stutchkoff, samensteller van de monumentale Thesaurus van de Jiddische taal en van het Jiddische rijmwoordenboek, werd vooral bekend door zijn optredens voor Jiddischtalige radiozenders in New York. Zo presenteerde hij een talentenjacht voor kinderen, maar vooral ook het programma Mame-loshn. Hierin legde hij een enorme schat aan Jiddische woorden en uitdrukkingen uit, bestreed hij anglicismen en germanismen en beantwoordde hij taalvragen van al dan niet denkbeeldige luisteraars. Hoe zeg je cockroach op z n Jiddisch? vraagt een huisvrouw uit Brooklyn met enige schroom. Waar komt het woord nebbisj vandaan? wil iemand uit de Bronx weten. Stutchkoff heeft alle antwoorden voor ons en legt uit waarom s nachts alle koeien zwart zijn in het Jiddisch. Boek: Nahum Stutchkoff, Mame-loshn, edited by Alec Eliezer Burko, with an introduction and comprehensive bibliography by Alec Eliezer Burko and Amanda Seigel, New York, Forward, Docent: Ruben Verhasselt maandag van uur, eens in de 14 dagen eerste cursusavond: 8 oktober tweede cursusavond (na herfstvakantie): 29 oktober 14

15 7 Joodse literatuur Komend studiejaar zullen onderstaande romans worden besproken: Christophe Boltanski, De Schuilplaats. Frans 2016, 288 blz. Meeslepende, bekroonde roman over kleurrijke familie in een herenhuis in Parijs, een eigen domein in een vaak vijandige omgeving. Howard Jacobson, Shylock is mijn naam. Engels 2016, 316 blz. Een geestige maar ook messcherpe hervertelling van Shakespeares De koopman van Venetië, al sinds 1597 actueel en omstreden. Aharon Appelfeld, Plotseling, liefde. Israëlisch 2018, 256 blz. Appelfeld, overleden in 2018, verbeeldt de groeiende liefde tussen een oudere schrijver, die de Holocaust heeft overleefd en zijn veel jongere hulp. Emuna Elon, Sonja s zoon, Israëlisch, 352 blz. In het JHM in Amsterdam ontdekt een Israëlische schrijver een geheim in het leven van zijn moeder, dat hem persoonlijk raakt. Hij gaat op onderzoek uit. Docent: Peter Schmitz Cursusmiddagen: maandag van uur op 4 februari, 4 maart, 1 april en 6 mei

16 8 We haten elkaar meer dan de Joden tweedracht in de Palestijnse samenleving* Sinds de jaren zestig van de vorige eeuw strijden de Palestijnen voor een onafhankelijke staat. Zelden duurde een revolutie zo lang. Hoe komt het dat er nog geen Palestijnse staat is? Het meest gehoorde antwoord is: de Israëlische bezetting. Toch zien veel Palestijnen hun eigen leiders en het onderlinge geweld als de grootste bedreigingen voor vrede. Waarom dreef de Palestijnse lente over en blijft het bij de Palestijnen winter? Deze cursus gaat niet over Israël of over de Israëlische bezetting en alle gevolgen voor de Palestijnen, maar over een historische vraag die doorgaans niet gesteld wordt: waarom zijn de Palestijnen banger voor elkaar dan voor de Israëlische bezetter? Deze vraag is altijd verborgen gebleven achter de schermen van de wereldpolitiek, terwijl Palestijnen die niet tot de elite behoren al decennia lijden onder de Palestijnse broederstrijd. Rechtvaardigt de vijftig jaar durende bezetting het negeren van dit drama? Aan bod komen de onderlinge Palestijns(-Arabische) verhoudingen tijdens de Arabische Opstand in 1936, de jaren , de eerste intifada (1987), de ondertekening van het verdrag van Oslo en de terugkeer van Arafat (1993/1994), de tweede intifada (2000) en de burgeroorlog in En tot slot: is deze problematiek op te lossen? Docent: Cursusmiddag: Els van Diggele dinsdag van tot uur op 23 en 30 oktober en 13 en 20 november 2018 * Naar de titel van het gelijknamige boek van de docent 16

17 Meer informatie en inschrijving De cursussen worden gegeven aan het Levendaal 14 in Leiden, midden in het stadscentrum. Het cursuscentrum is per bus prima te bereiken van Leiden Centraal. Uitstappen bij de halte Levendaal of Korevaarstraat. Auto s kunnen meestal worden geparkeerd (betaald) in de onmiddellijke nabijheid van het cursusgebouw. Houd er rekening mee dat door bouwwerkzaamheden op de Garenmarkt de parkeergelegenheid in de omgeving van het Studiecentrum beperkt is. Inschrijving U kunt zich inschrijven door het bij deze studiegids gevoegde inschrijf- en informatieformulier in te vullen en te retourneren aan het Joods Studiecentrum te Leiden, Levendaal 14, 2311 JL Leiden. Ook kunt u digitaal inschrijven via de website U ontvangt daarna tijdig een schriftelijke bevestiging met eventuele nadere gegevens. Aanvang cursusjaar De meeste cursussen beginnen in september/oktober 2018 en lopen tot en met mei Op Joodse en christelijke feestdagen zijn er geen lessen. Cursusgeld Het cursusgeld bedraagt 295 euro per cursus voor het gehele cursusjaar. Studenten betalen 225 euro per cursus. Wie alléén inschrijft op de cursussen 1, 4, 7 of 8 betaalt 85 euro. Wie op meer dan één cursus inschrijft ontvangt op de tweede en mogelijk derde cursus een korting van 25 procent. Bijgaand afzonderlijk schrijven geeft een verdere toelichting. Het cursusgeld moet tegelijk met de inschrijving worden overgemaakt op de ABN-Amro rekening met IBAN-nummer NL 22 ABNA Informatie Voor meer informatie over de cursussen kunt u contact opnemen met de heer L. Levie, coördinator, telefonisch bereikbaar onder of per informatie@joodsstudiecentrum.nl. 17

18 Joods Studiecentrum te Leiden Curatorium Drs. M. den Haan-de Vries Robbé Rabbijn L.B. van de Kamp Drs. J.A. Wijnveldt Bestuur Drs. H. van het Hoofd (voorzitter) L. Levie (secretaris/penningmeester) Bestuurslid: mr. G. Reisenstadt Coördinator L. Levie Secretariaat Levendaal 14, 2311 JL Leiden Tel.: (071) of Website: 18

19 Namen en adressen Mw. N. Breemhaar, Dr. Hamburgerlaan 98, 2771 JS Boskoop Tel.: (0172) , Drs. E. van Diggele, St. Willibrordusstraat 3-huis, 1074 XH Amsterdam Tel. (020) , Drs. S.T. Hoyinck, Olmenrode 14, 2317 BR Leiden Tel.: (071) , Dr. K. Jongeling, Blekerssingel 72, 2806 AD Gouda Tel.: (0182) , Rabbijn L.B. van de Kamp, Kanteel 82, 1083 DC Amsterdam Tel.: (020) , Dr. P.F. Schmitz, Louise de Colignylaan 13, 2341 CG Oegstgeest Tel.: (071) , Drs. R. Verhasselt, Meermanshof 4, 2312 XK Leiden Tel.: (071) , 19

20 Privacyreglement Joods Studiecentrum Leiden Per 25 mei 2018 zijn de GDPR en AVG van kracht geworden. Het Joods Studiecentrum Leiden ( JSL) vindt het belangrijk dat u begrijpt hoe wij omgaan met uw gegevens. Belangstellenden kunnen zich schriftelijk of via het formulier op de website aanmelden voor deelname aan de cursussen van het JSL, of op deze wijze contact opnemen met het JSL. Wij gebruiken uw naam, adres en eventuele andere gegevens uitsluitend om contact met u op te nemen over (deelname aan) de cursussen, voor administratieve/boekhoudkundige doeleinden en voor uitnodigingen en aankondigingen van ons studiecentrum. Deelnemers en andere belangstellenden kunnen eventueel een mailbericht ontvangen via het adres: informatie@joodsstudiecentrum.nl Wij bewaren uw persoonlijke gegevens op een veilige plek. Het spreekt verder voor zich dat we uw persoonlijke gegevens op geen enkele wijze c.q. onder geen enkele voorwaarde delen met commerciële partijen of derden. De server waarop de website staat, maakt zogeheten logbestanden aan, die we gebruiken om het aantal bezoekers van de website vast te stellen en te analyseren welke pagina s het vaakst worden bezocht. Daarnaast is het noodzakelijk om eventueel te kunnen zien of er op onrechtmatige wijze wordt geprobeerd om toegang te krijgen tot de website. Alle gegevens zijn anoniem en de logbestanden worden binnen twee maanden verwijderd. Als u geen prijs meer stelt op aankondigingen van onze Studiecentrum-activiteiten hetzij via , hetzij via reguliere post kunt u per omgaande een bericht via de reguliere post versturen naar: Joods Studiecentrum Leiden, t.a.v. Secretariaat, Levendaal 14, 2311 JL Leiden. Of een naar: informatie@ joodsstudiecentrum.nl. Wij zullen uw ( )adres dan uit ons bestand halen. Indien u in de toekomst wél op de hoogte gehouden wilt worden, hoeft u niets te doen. 20

21 Inschrijf- en informatieformulier Naam:... m/v Adres:... Postcode en woonplaats:... adres:... Geboortedatum:... Telefoonnummer:... Studierichting/beroep:... schrijft in voor de volgende cursussen in het cursusjaar 2018/2019: Ik ben lid van de Joodse gemeente (NIG) te... en krijg daarom 25% korting op het cursusgeld. Ik heb het cursusgeld heden overgemaakt op bankrekening NL22 ABNA van het Joods Studiecentrum te Leiden bij de ABN-AMRO Bank. Dit formulier ingevuld en in een gefrankeerde envelop zenden aan: Joods Studiecentrum te Leiden, Levendaal 14, 2311 JL Leiden

22 Het programma en alle andere gegevens voor dit cursusjaar zijn ook te vinden op en op onze Facebook-pagina, facebook.com/joodsstudiecentrum U vindt daar ook een digitaal aanmeldingsformulier, waarmee u zich simpel en eenvoudig kunt opgeven voor deelname aan (een van) de cursussen. Via de website kunt u tevens een PDF van dit boekje en het papieren aanmeldingsformulier downloaden. Wordpress-websites, webshops, social media, domeinen, hosting productie van boeken en magazines, ook in kleine oplagen communicatieadvies, teksten, journalistieke producties Sandtlaan 36-D17, Katwijk ZH. Tel , E: office@seashore.nl 22

23

24