Liever Thuis vzw magazine Liever Thuis Ledenblad van de vzw Liever Thuis LM Vereniging van gebruikers en mantelzorgers 4-5 De uitwisseling van medische gegevens. Je gezondheid staat centraal! 6-7 Dag van de Mantelzorg Vormingsaanbod najaar 2015 P508842 september 2015 december 2015 3 V.U.G.: Roni De Waele, Livornostraat 25, 1050 Brussel / Afgiftekantoor: 1050 Brussel 5 / Driemaandelijks tijdschrift van de vzw Liever Thuis LM / 15de jaargang, nr 3/2015
inhoud Inhoud Editioriaal 2 Voorwoord 3 In de kijker 4-5 De uitwisseling van medische gegevens. je gezondheid staat centraal! Praktische tips voor mantelzorgers Regionaal 6-7 Weetjes 8 zorgverlof voor zelfstandigen Tegemoetkoming hulp aan Bejaarden (ThaB) allesoverkanker.be Adreswijziging of uitschrijven? Gelieve bij verhuis of wanneer de post toekomt bij een overleden lid contact op te nemen met het nationaal secretariaat van de vereniging. Dit kan op het nummer 02 542 87 09 of via lieverthuis@mut400.be. Wij danken je alvast voor de moeite. Wens je niet langer lid te zijn van de vereniging? Uitschrijven kan via melding op het nummer 02 542 87 09. je zal dan geschrapt worden uit het ledenbestand en geen post meer ontvangen van de vereniging. Editoriaal heel wat mensen zorgen thuis voor een naaste die vanwege ouderdom, ziekte of handicap zorgbehoevend is. ze doen dit vanuit een wederzijdse betrokkenheid, op regelmatige basis en buiten het kader van professionele hulpverlening. We noemen deze mensen mantelzorgers. een thuiszorgsituatie is niet vanzelfsprekend en mantelzorgers verdienen hierbij alle ondersteuning die zij nodig achten. Daarom richtte de Liberale Mutualiteit de vzw Liever Thuis LM op, een door de Vlaamse overheid erkende mantelzorgvereniging. als mantelzorgvereniging zet de vzw Liever Thuis LM zich in voor de ondersteuning van zorgbehoevenden en hun mantelzorgers. Bij de vereniging kun je de klok rond terecht voor een luisterend oor en voor al je vragen over mantelzorg en thuiszorg. Via de website, de brochures, de infosessies en de nieuwsbrief informeren we je over een heleboel thema s die met zorg te maken hebben. als lid van de vzw Liever Thuis LM ontvang je viermaal per jaar het ledenblad Liever Thuis in je brievenbus. Via het ledenblad houden we je op de hoogte van allerhande onderwerpen, tegemoetkomingen en regelgevingen die voor jou belangrijk kunnen zijn. naast informatie verstrekken, komen we ook op voor de belangen van onze leden. Mantelzorgers ervaren immers tal van knelpunten in het zorglandschap. Daarom ijveren we bij de overheid voor een goed uitgebouwde dienstverlening en hebben we regelmatig overleg met verschillende organisaties uit de zorgsector. Problemen en knelpunten worden aangekaart en besproken. ervaar je zelf een knelpunt of zit je met een vraag? aarzel niet om ons te contacteren, dan zoeken we samen een oplossing. Uitbetaling Vlaamse zorgverzekering/mantelzorgpremie Voor vragen over de uitbetaling van de Vlaamse zorgverzekering kun je terecht op het nummer 011 29 10 20. Gelieve te vragen naar de zorgkas. Wil je gratis lid worden van onze vereniging? Dit kan! je kunt je lidmaatschap eenvoudig aanvragen bij de vereniging, en dit telefonisch, per e-mail of per brief. Contact: vzw Liever Thuis LM Livornostraat 25 1050 Brussel Tel.: 02 542 87 09 fax: 02 542 86 99 e-mail: lieverthuis@mut400.be Website: www.lieverthuislm.be De vereniging is 24 uur op 24 en 7 dagen op 7 bereikbaar! Tijdens de kantooruren (maandag - vrijdag: 8u00-12u00 en 13u00-16u00) kom je rechtstreeks terecht bij één van onze medewerkers. Na de kantooruren staat een medewerker van de wachtdienst je graag te woord. 2 Regionaal dienstencentrum Horizon Liberale Mutualiteit Limburg Geraetsstraat 20 3500 hasselt Tel.: 011 29 10 00 e-mail: rdc.horizon@lml.be
Voorwoord Voorwoord Beste lezer in het vorige nummer werd aandacht besteed aan de manier waarop de vereniging je belangen verdedigt. Recent hebben de zes erkende mantelzorgverenigingen, met de oprichting van het Mok (lees M-oké - het mantelzorgoverlegkomitee - de krachten gebundeld. Door samen een schakel te vormen tussen de overheid en de individuele mantelzorgers, willen we in de toekomst opkomen voor de belangen van mantelzorgers en hun gebruikers. in dit nummer vind je heel wat informatie die nuttig kan zijn bij de organisatie van een zorgsituatie. Weet je hoe je ervoor kunt zorgen dat je zorgverstrekkers toegang hebben tot je medische gegevens? Wist je dat er zorgverlof voor zelfstandigen bestaat? Ben je al eens nagegaan of je recht heb op een Tegemoetkoming hulp aan Bejaarden (ThaB)? Blader snel door voor meer informatie! Tip! heb je al eens deelgenomen aan één van onze vormingen? je krijgt er heel wat informatie en de mogelijkheid om persoonlijke vragen te stellen. Bovendien kom je er in contact met andere mantelzorgers. neem een kijkje op www.lieverthuislm.be voor een overzicht van de activiteiten die dit najaar georganiseerd worden in je streek. ik wens je veel leesplezier toe. Roni De Waele - Voorzitter Ken je LVPH al? Liberale Vereniging van Personen met een Handicap vzw Liberale Vereniging van Personen met een Handicap vzw op 15 april 2010 werd de Liberale Vereniging van Personen met een handicap vzw opgericht. volgt op wat er in de samenleving gebeurt en moedigt positieve initiatieven aan. Vanuit een liberale overtuiging streeft de vereniging naar een gelijkwaardige behandeling en een versterking van personen met een handicap. De basisovertuiging is dat vrijheid een mensenrecht is dat beschermd moet worden. LVPh: informeert haar leden via publicaties in het ledenblad onbegrensd en op de website www.lvph-lm.be; verleent persoonlijk advies aan wie het nodig heeft; geeft advies aan de overheid over onderwerpen die te maken hebben met de gehandicaptensector; verdedigt de belangen van personen met een handicap en hun wettelijke vertegenwoordigers, door problemen te inventariseren en aan de overheid te signaleren; Voel je je op één of andere manier betrokken bij het beleid rond personen met een handicap? Wens je mee na te denken over oplossingen voor de problemen waarmee personen met een handicap worden geconfronteerd? heb je vragen over LVPh of wens je gratis lid te worden? neem dan contact op met de vereniging! LVPH Livornostraat 25-1050 Brussel Tel.: 02 542 86 25 of 02 54 26 89 Email: lvph@mut400.be Website: www.lvph-lm.be 3
in de kijker De uitwisseling van medische gegevens. Je gezondheid staat centraal! stel je de volgende situaties voor: je wordt opgenomen in het ziekenhuis via de spoeddienst en je bent allergisch voor bepaalde geneesmiddelen. of je onderging een tijdje geleden een radiologisch onderzoek en voor een behandeling moet je zorgverlener het resultaat van dit onderzoek kennen. in deze situaties is het belangrijk dat je zorgverleners toegang hebben tot je gezondheidsgegevens. als je je geïnformeerde toestemming hebt gegeven, dan kunnen je zorgverleners je gegevens eenvoudiger en sneller bekijken. Geef je toestemming voor het elektronisch delen van je gezondheidsgegevens. Een betere communicatie tussen de personen die je behandelen, komt je gezondheid ten goede. Wat is de geïnformeerde toestemming? De geïnformeerde toestemming is de goedkeuring die je als patiënt aan je zorgverleners geeft om je gezondheidsgegevens elektronisch met elkaar te delen. het delen van deze gegevens vindt uitsluitend plaats in het kader van de continuïteit en de kwaliteit van de zorg en voldoet aan de regels betreffende de bescherming van je persoonlijke levenssfeer. je kunt op ieder ogenblik je toestemming intrekken en bepaalde zorgverleners uitsluiten. Waarom je toestemming geven? in de loop van je leven raadpleeg je verschillende zorgverleners. Door je toestemming te geven, aanvaard je dat de personen die je behandelen informatie over je gezondheid met elkaar delen. Deze zorgverleners kunnen je beter behandelen als ze samenwerken en wanneer ze je medische voorgeschiedenis kennen. ze kunnen je sneller de juiste zorg geven en voorkomen dat je onnodige onderzoeken moet ondergaan. Welke gegevens worden gedeeld? alle gegevens die in het bezit van je zorgverleners zijn, kunnen worden gedeeld. Dit voor zover ze nuttig zijn voor je behandeling. het gaat bijvoorbeeld om resultaten van bloedonderzoeken, röntgenfoto s, vaccinatie- en medicatieschema s, voorgeschreven en afgeleverde medicatie, informatie die bij je ontslag uit het ziekenhuis aan je behandelende arts werd meegedeeld, enzovoort. al deze gegevens samen vormen het zogenoemde gedeeld gezondheidsdossier. Wie heeft toegang tot je gegevens? enkel de zorgverleners met wie je een zorg- of therapeutische relatie hebt, hebben toegang tot je gegevens. het gaat om bijvoorbeeld je huisarts, je tandarts of je geneesheer-specialist. De arbeidsgeneesheer, de geneesheer van je ziekenfonds en van je verzekeringsmaatschappij hebben geen toegang tot je gegevens. 4
Praktische tips voor mantelzorgers als je zorgt voor iemand uit je omgeving, dan ben je waarschijnlijk een mantelzorger. omdat mantelzorg niet vanzelfsprekend is, geven wij je een aantal praktische tips voor een gezonde zorg. in de kijker Hoe je toestemming registreren? je kunt je toestemming op twee manieren registreren met je elektronische identiteitskaart (eid): 1. je kunt dit op een eenvoudige manier zelf doen via www.patientconsent.be; 2. je kunt dit doen met de hulp van je huisarts, je zorgverlener, je apotheker, de opnamedienst van het ziekenhuis of je kunt hulp vragen aan je ziekenfonds. neem vooraf contact op om te weten bij welke dienst je kunt langsgaan om de toestemming te helpen registreren. Voor kinderen die geen elektronische identiteitskaart hebben (kids-id met een Pin-code) en voor alle andere personen die niet over een eid beschikken, kan een zorgverlener de toestemming registreren. Veilig en vertrouwelijk! De elektronische netwerken voor het delen van gezondheidsgegevens zijn streng beveiligd en voldoen aan de hoogste veiligheidscriteria. elke toegang tot je gegevens wordt geregistreerd en zorgverleners zijn gebonden aan het beroepsgeheim. het gebruik van je gezondheidsgegevens, zonder toelating, is bij wet strafbaar. alleen zorgverleners met wie je een zorg- of therapeutische relatie hebt, kunnen je gegevens raadplegen. De elektronische gezondheidsnetwerken leven de privacywet en de wet op de patiëntenrechten na. Meer informatie Meer informatie vind je op www.patientconsent.be, via het nummer 02 524 97 97 of via e-mail naar info@gezondheid.belgie.be. ook op www.lm.be, in de rubriek ziekteverzekering vind je informatie over dit onderwerp. Bekijk ook de animatiefilm over de geïnformeerde toestemming via Youtube. Typ hiervoor de volgende zoekterm in: zijn toestemming geven om zijn gezondheidsgegevens elektronisch te delen. Deel de zorg Ga na of er mensen zijn die bij de zorgbehoevende op bezoek kunnen komen of die tijdelijk de zorg kunnen overnemen. hulp en aandacht van anderen kan het leven van de zorgbehoevende verrijken en helpt je als mantelzorger om tijd vrij te maken voor jezelf. Daarnaast bestaan er tal van mogelijkheden om even op adem te komen. Voorbeelden zijn: vrijwilligersoppas, centra voor kortverblijf en tijdelijke opvang in een gastgezin. Maak hier gebruik van! Stel je grenzen Maak voor jezelf duidelijk wat je kunt en wilt betekenen in het dagelijkse leven van de zorgbehoevende. Geef daarbij duidelijk je grenzen aan. Wens je extra informatie te ontvangen over dit onderwerp? Vraag gratis de brochure Zelfzorg voor mantelzorgers, zorg voor een ander begint bij jezelf aan bij de vereniging (02 542 87 09 of lieverthuis@ mut400.be). Denk na over later in de laatste fase van het leven kun je als mantelzorger geconfronteerd worden met moeilijke vragen. het is daarom nuttig om tijdig, in een open gesprek, op zoek te gaan naar antwoorden op een aantal vragen. je bent dan bezig met vroegtijdige zorgplanning. een zorgplanning maken, betekent dat op voorhand beslist wordt welke hulp en welke behandelingen een zorgbehoevende wilt krijgen bij ernstige ziekte of op het moment dat hij/zij niet meer kan aangeven wat er dient te gebeuren. De toevoeging van vroegtijdig betekent dat er nu al over nagedacht wordt, nog vóór het echt nodig is. Meer informatie over dit onderwerp vind je in de brochure Samen kiezen voor een waardig levenseinde. je kunt deze brochure gratis aanvragen bij de Dienst Maatschappelijk Werk van je ziekenfonds of online raadplegen op www.lm.be. Vraag je mantelzorgpas aan het kan gebeuren dat je als mantelzorger door een ziekte of een ongeval plots uitvalt. heb je er al eens bij stilgestaan wie in dergelijke gevallen de zorg kan overnemen? om de zorg te garanderen lanceerde de vzw Liever Thuis LM de mantelzorgpas. De mantelzorgpas bewaar je in je portemonnee. De pas vertelt hulpverleners dat iemand uit je omgeving zorg nodig heeft en geeft aan wie gewaarschuwd dient te worden om je zorgtaak zo spoedig mogelijk over te nemen. je kunt gratis een mantelzorgpas aanvragen bij de vereniging (02 542 87 09 of lieverthuis@mut400.be). Bron: www.mezzo.nl 5
LIMBURG Regionaal Dienstencentrum nieuws uit je streek Dag van de mantelzorg op 23 juni 2015 vond de Dag van de Mantelzorg plaats. Mantelzorg is de zorg voor chronisch zieken, gehandicapten en andere zorgbehoevenden door naasten. kenmerkend voor mantelzorg is de reeds bestaande persoonlijke band tussen de mantelzorger en de zorgbehoevende. in Vlaanderen zijn er naar schatting 860.000 personen die voor een ander zorgen. een groot deel van hen zorgt meer dan acht uur per week en langer dan drie maanden voor een zorgbehoevend persoon. De meeste mantelzorgers vinden het vanzelfsprekend om voor hun naaste te zorgen, maar worden geconfronteerd met tal van problemen. zo blijft het bijvoorbeeld moeilijk om de zorg te combineren met arbeid en is het moeilijk om de zorg tijdelijk over te dragen. zorgde Karel Declercq voor ontspanning en amusement. Met zijn show Brave little Belgium kreeg hij iedereen aan het lachen. in deze voorstelling gaf hij een humoristisch overzicht van de laatste twaalf maanden met ons land als leidraad. Tijdens een korte pauze werd de groep extra verwend door de aanwezigheid van twee ijskarren op de parking. na de voorstelling werden alle vrijwilligers nog eens extra bedankt met een bloemetje. Het was een topdag! Iedereen was heel positief. De quiz was goed gebracht en heel spannend. Karel Declercq had het publiek helemaal op zijn hand en was heel grappig. Dankjewel voor deze ontspannende dag! Via deze weg willen wij graag alle vrijwilligers bedanken die deze dag mogelijk hebben gemaakt en alle mantelzorgers bedanken die dag in dag uit inspanningen leveren om thuiszorg mogelijk te maken! We kunnen gerust stellen dat mantelzorgers onmisbaar zijn in de thuiszorg. Meer zelfs: mantelzorgers zijn onmisbaar in een gezonde samenleving. het is dan ook belangrijk dat de diverse overheden, bij de verdere uittekening van het beleid, nadenken over initiatieven die de kwetsbaarheid en overbelasting van mantelzorgers kunnen tegengaan. Mantelzorgers in de schijnwerpers het ondersteunen van mantelzorgers is één van de belangrijkste taken van een regionaal dienstencentrum. op de Dag van de Mantelzorg organiseerden wij daarom een verwendag in het Oosterhof te Lummen. een aantal Limburgse mantelzorgers werden uitgenodigd om mee te ontsnappen aan de dagelijkse routine. zorgen werden voor even opzij gezet en er werd tijd vrij gemaakt om te relaxen. op deze dag stonden ontspanning en een glimlach centraal. De dag begon om tien uur in de ochtend met een hartelijk ontvangst met koffie. in de voormiddag werd een spannende quiz gespeeld. er werd heel wat afgelachen en de eerste tien ploegen kregen een prijs mee naar huis als beloning. over de middag werd een heerlijke lunch geserveerd. in de namiddag 6
jouw gids in de thuiszorg LIMBURG MAV Limburg een mobiliteitsbeperking kan leiden tot het verlies van kansen op vlak van huisvesting, opleiding, ontspanning en tewerkstelling. om de persoonlijke mobiliteit van personen met een beperking te garanderen werd de Mobiliteitscentrale voor aangepast Vervoer Limburg, kortweg MaV Limburg, opgericht. heb je een (mobiliteits)beperking of zit je met vragen over vervoer, dan kun je bij de mobiliteitscentrale terecht voor informatie, een gerichte doorverwijzing of voor de organisatie van een vervoersrit. op basis van je concrete vraag onderzoeken de medewerkers van de MaV Limburg alle mogelijke oplossingen met als doel de beste vervoersoptie te realiseren voor je vraag. Bron: www.limburg.be/mav De MAV Limburg is elke werkdag telefonisch bereikbaar van 9u00 tot 12u00 en van 13u00 tot 16u00 op het gratis nummer 0800 17 666. Je kunt je vragen ook doormailen naar mav@limburg.be. nieuws uit je streek Vormingsaanbod najaar 2015 Mobiliteitsoplossingen voor personen met een beperking Wanneer je een (mobiliteits)beperking hebt is het niet altijd eenvoudig om je te verplaatsen. een aantal mensen kunnen beroep doen op familie of vrienden voor verplaatsingen. anderen kunnen nog zelf met de auto rijden mits een aantal aanpassingen. Maar wat als dit niet lukt? hoe geraak je dan op een afspraak en hoe organiseer je je boodschappen? Tijdens deze vorming worden een aantal vervoersoplossingen voorgesteld door een medeweker van de Mobiliteitscentrale voor Aangepast Vervoer (MAV) Limburg. Waar? zaal De Markies, Geraetsstraat 20 te 3500 hasselt Wanneer? Dinsdag 27 oktober 2015 van 14u00 tot 16u00 Kostprijs? 5 inclusief koffie en taart Informatie? je kunt je telefonisch inschrijven op het nummer 011 29 10 28 of via email rdc.horizon@lml.be. Mantelzorger, wees lief voor jezelf! De taken die je als mantelzorger opneemt, kunnen na verloop van tijd zwaar gaan doorwegen. Mantelzorgers doen vaak grote inspanningen en voor een aantal onder hen is het niet eenvoudig om duidelijke grenzen te stellen en op te komen voor zichzelf. Toch is het belangrijk om als mantelzorger stil te staan bij jezelf en na te gaan waar je grenzen liggen. Tijdens deze vorming leer je signalen van overbelasting herkennen en leer je de oorzaken van belasting. er wordt aangegeven wat draagkracht is, hoe het je kan helpen en waar je het kunt vinden. er wordt gesproken over de grenzen van de thuiszorg en er worden praktische handvaten gegeven om een inzicht te krijgen in je eigen situatie. De infosessie wordt gegeven door Myriam Dhulst van seniorenthuisadvies. Waar? Lokaal aclvb, Geraetsstraat 20 te 3500 hasselt Wanneer? Donderdag 5 november 2015 van 14u00 tot 16u00 Kostprijs? 5 inclusief koffie en taart Informatie? je kunt je telefonisch inschrijven op het nummer 011 29 10 28 of via email rdc.horizon@lml.be. 7
Weetjes eetjes Zorgverlof voor zelfstandigen Tegemoetkoming Hulp aan Bejaarden (THAB) De tegemoetkoming hulp aan Bejaarden (ThaB) is een financiële tegemoetkoming die je kunt ontvangen als je 65 jaar of ouder bent én als je zelfredzaamheid beperkt wordt door een handicap. Dit betekent dat je moeilijkheden ondervindt bij volgende activiteiten: het maken van verplaatsingen; het eten klaarmaken; jezelf verzorgen en aankleden; het uitvoeren van huishoudelijke taken; het gevaar inschatten en vermijden; contacten onderhouden met vrienden en familie. Met de ThaB kunnen ouderen met een beperking en met een beperkt inkomen de extra kosten die een handicap met zich meebrengt deels financieren. het zorgverlof voor zelfstandigen bleef tot juni 2015 vooral symbolisch. niet meer dan 10 personen per jaar deden hier een beroep op. Redenen hiervoor waren dat het aantal motieven om zorgverlof op te nemen beperkt waren en dat de duurtijd van het zorgverlof te kort was. Bovendien was de verplichting om de beroepsactiviteit volledig te onderbreken onhaalbaar voor veel zelfstandigen. Vanuit politieke hoek werden de voorbije maanden een aantal initiatieven genomen waardoor het zorgverlof voor zelfstandige mantelzorgers toegankelijker wordt. Voor wie? elke zelfstandige die zijn beroepsactiviteit tijdelijk wil stopzetten om te zorgen voor: een zwaar ziek gezinslid; een zwaar ziek familielid tot de tweede graad; een gehandicapt kind tot 25 jaar. Wat zijn de voorwaarden? Je bent minstens 65 jaar oud; je hebt de Belgische nationaliteit of je bent hiermee gelijkgesteld; je hebt minstens een zelfredzaamheidsgraad van zeven punten; je bent gedomicilieerd in België en woont er effectief; je hebt een bescheiden inkomen. Wil je een aanvraag doen of wens je meer informatie? Ga dan langs bij de Dienst Maatschappelijk Werk van je ziekenfonds. Je kunt ook terecht bij je gemeente of bij het OCMW. Sinds kort is er een bijkomend voordeel aan de THAB verbonden, namelijk een gratis abonnement bij de vervoersmaatschappij De Lijn. Dit is goed om te weten want vanaf 1 september 2015 kunnen 65-plussers in Vlaanderen niet langer gratis rijden met de bus, de tram en de metro. Bron: www.vlaanderen.be/nl/gezin-welzijn-en-gezondheid/handicap/ tegemoetkoming-voor-hulp-aan-bejaarden-thab Wat? Een financiële uitkering van 1.070,94 per maand; een vrijstelling van betaling van sociale bijdragen; een gelijkstelling voor alle sociale rechten, ook pensioenrechten, tijdens de mantelzorgperiode; de regeling geldt maximaal 6 maanden per aanvraag en is beperkt tot 12 maanden over de hele loopbaan; er wordt niet langer een minimumduur opgelegd voor wat betreft de stopzetting van de zelfstandige activiteit; de mogelijkheid bestaat om de zelfstandige activiteit deeltijds stop te zetten. Heb je vragen of wens je meer informatie? Neem dan contact op met je sociaal verzekeringsfonds. 8 Bron: http://borsus.belgium.be/nl/willy-borsus-moderniseert-en-versterkt-devoorziening-van-de-zelfstandige-mantelzorgers-aanzienlijk