Luister Zo! LUISTER CD BACHMATTHEUS ZO!

Luister Zo! LUISTER CD BACHMATTHEUS ZO! Voor de LEERKRACHT Voor Kleuters WW INLEIDING LUISTER ZO! Luisteren is één van de belangrijkste activiteiten als je muziek maakt. Alleen door goed te luisteren kun je goed muziek maken. Alleen door goed te luisteren maak je contact met anderen. Daarom krijgt het luisteren een belangrijke plek in deze muziekmethode: Zing Zo! We noemen het Luister Zo! Bij elk thema van Zing Zo! dat 6 weken duurt, komt de muziekdocent 3 weken in de klas en werkt de leerkracht zelf in de andere 3 weken iedere dag kort met de kinderen aan muziek. Daarnaast is er het luisterprogramma: Luister Zo! dat de leerkracht iedere dag aan de kinderen laat horen. Doel is dat de kinderen muziek horen die niet tot hun dagelijkse muziekconsumptie behoort. In het dagelijkse leven met radio, internet, televisie, Ipod etc. etc. worden kinderen eenzijdig blootgesteld aan bepaalde muziekgenres. Het is van belang dat kinderen hun muzikale horizon verbreden. Dit doen we door luistervoorbeelden uit allerlei stijlen en culturen te laten horen. Van klassiek tot jazz en van wereldmuziek tot de betere popmuziek. Kinderen horen de Nederlandse taal voortdurend om zich heen. Al luisterend leren ze op die manier de taal spreken. Dit kan ook gelden voor muziek. Als kinderen muziek horen om zich heen, ook volwassenen muziek, leren ze daar veel van. Ongemerkt pikken ze veel op als je ze goede muziek laten horen. En wat is er nu beter dan de muziek van Bach. Johan Sebastiaan Bach, een van de grootste componisten die leefde van 1685 tot 1750 heeft de mooiste muziek geschreven die we ons maar kunnen voorstellen. Muziek waarin een klein motortje verstopt zit dat ons het gevoel geeft dat de muziek voortdurend voort wordt gedreven. Dit karakter van zijn muziek brengt ook rust en kalmte over de luisteraar. Een gevoel van eeuwigdurend voortgaan, een gevoel van vanzelfsprekendheid. Ondanks dat de muziek van Bach complex in elkaar zit is het voor de luisteraar goed te volgen. Bach was geen kunstenaar zoals we die nu kennen, hij was een ambachtsman, die schreef in opdracht. De meeste opdrachten kwamen van de kerk. Bach was een gelovig mens en heeft zijn creativiteit volledig in dienst gesteld van het geloof. Dat maakt dat zijn muziek vol zit met symboliek en focus op het hemelse. Het is goed dat kinderen al op jonge leeftijd kennis Pagina 1

maken met deze reus onder de componisten. Zijn muziek is uitermate geschikt voor kinderen, die intuïtief de schoonheid en balans in de muziek van Bach zullen aanvoelen. Een van zijn grootste werken is de Matthäus Passie. Die ieder jaar in de weken voor Pasen wordt uitgevoerd. Hier is het lijdensverhaal van Jezus muzikaal vorm gegeven. In deze passie zitten een groot aantal aria s (liederen) die gezongen worden door de verschillende stemtypen. Door de sopraan, de alt, de tenor en de bas. Iedere aria is een duet (tweestemmigheid) tussen een zanger(es) en een instrument. In deze Luisterzo! versie laten we 6 aria s horen waarin de stem en het instrument samen een gevoel vertolken dat op dat moment in de Matthäus Passie aan de orde is. HOE LAAT JE KLEUTERS LUISTEREN NAAR BACH? Kleuters laten luisteren naar muziek van Bach, in dit geval naar 6 verschillende aria s uit de Mathäus passie, hoe doe je dat? Het gaat in de aria s om gevoelsuitdrukkingen. Emoties die Bach heeft proberen te vangen in zijn muziek. Meer dan 250 jaar geleden gecomponeerd. Om een handvat te hebben kies ik er voor om de kinderen via een verhaal, waarin telkens een emotie centraal staat, naar de muziek laten luisteren. Vertel het verhaal in je eigen woorden. Als de namen Jezus en Petrus en termen als bidden te beladen zijn vervang ze dan door minder betekenisvolle namen of termen. Het gaat om de sfeer/de emotie die Bach wil overbrengen in iedere aria. Week 1 Aria 1 Ich will bei meinem Jesu wachen (tenor/koor en hobo) De hoofdpersoon van het verhaal heet Jezus en wordt ten onrechte beschuldigd. Hij heeft iets verkeerd gedaan waarvoor ze hem zoeken. Hij heeft vertelt dat hij koning is, en dat pikt de echte koning van dat land niet. Jezus weet dat ze hem gevangen zullen nemen en trekt zich terug om te bidden en te slapen. Vrienden beloven dat ze de wacht zullen houden. Maak je geen zorgen, slaap lekker, zolang wij hier zijn hoef je je geen zorgen te maken en dat klinkt zo aria - Ich will bei meinem Jesu wachen (tenor/koor en hobo) Emotie: Beschermend / geruststellend Week 2 Aria 2 - So ist mein Jesu nun gefangen (sopraan en alt en blazers) Als de soldaten komen nemen ze hem gevangen. Dit tot groot verdriet van een aantal vrouwen die hem goed kennen en zij klagen hierover. Een aantal andere vrienden roepen nog dat ze hem moeten laten gaan maar dat heeft geen zin. Jezus wordt meegenomen en de vrouwen zingen klagend en dat klinkt zo aria - So ist mein Jesu nun gefangen (sopraan en alt en blazers) Emotie: Klagend/droevig Week 3 Aria 3 - Erbarme dich (alt en viool) Petrus, een vriend van Jezus doet net of hij hem niet kent als ze zeggen dat hij bij die Jezus hoort. Bang om ook opgepakt te worden zegt Petrus dat hij Jezus helemaal niet kent. Tot drie keer toe! En dan krijgt Petrus spijt dat hij zijn beste vriend in de steek heeft gelaten en dat klinkt zo aria - Erbarme dich (alt en viool) Emotie: Vol berouw/ spijt Week 4 Aria 4 - gebt mir meinen Jesum wieder (bas en viool) Pagina 2

Jezus had nog een andere vriend en die hem heeft hem echt verraden. De soldaten hebben deze vriend, Judas, geld gegeven. In ruil daarvoor had Judas Jezus aangewezen. Maar dat Jezus zo zwaar zou worden gestraft dat wist Judas niet. Dat was nu ook weer niet de bedoeling dus wil Judas Jezus terug hebben en brengt het geld terug. Maar ze willen niks meer van hem weten en Judas wordt heel boos en dat klinkt zo aria - gib mir meinem Jesu wieder (bas en viool) Emotie: Boos en agressief Week 5 Aria 5- Aus Liebe (sopraan en fluit) Alle vrienden waren dol op Jezus en hielden heel veel van hem. Maar nu hij gevangen is en zelfs dood moet dat is het allerergste wat hen kan gebeuren. Een van de vrouwen die heel veel van Jezus hield zingt een lied dat over de liefde gaat die zij voor hem voelt en daarmee de gevoelens van iedereen laat horen en dat klinkt zo aria - Aus Liebe (sopraan en fluit) Emotie: liefdevol, houden van Week 6 Aria 6 - Mache dich mein Herze rein (bas en strijkers/violen) Nu Jezus is gestorven is iedereen heel bedroefd en ze willen hem nu zelf begraven en dat klinkt zo aria- Mache dich mein Herze rein (bas en strijkers/violen) Emotie: berustend en bedroefd Werkwijze Maandag, dinsdag, woensdag en donderdag zet u de muziek op die voor die week is geselecteerd. Het gaat erom dat de muziek klinkt terwijl de kinderen binnenkomen in de ochtend of als ze hun pauze hapje nemen of als ze aan het tekenen zijn of u bepaalt zelf wanneer het uitkomt om de muziek te laten horen. Alleen op vrijdag gaat u even met de kinderen in de kring zitten en geeft u de muziek aandacht. Middels een aantal vragen informeert u wat de kinderen van de muziek vinden. De vragen kunt u zelf bedenken aan de hand van een vragenlijst. Misschien ontstaan er bij de kinderen zelf vragen of hebben ze die gedurende de week al gesteld en heeft u die bewaard voor dit moment op vrijdag. Vaak stellen kinderen vragen waar wij als volwassenen niet aan denken. Dit muziekluister gesprek hoeft niet langer dan 10 minuten te duren. Er staat wat informatie over de muziek zodat u als leerkracht een goed idee heeft van de muziek. Er zijn ook beelden bij de muziek, dat is tegenwoordig vanzelfsprekend met YOUTUBE. De beelden laat u alleen op vrijdag zien als er expliciet over de muziek wordt gesproken als afsluiting van deze luisterweek. Voor de week daarop staat er een nieuw luisterfragment op het programma, zie tracklijst. Veel plezier met het luisteren (en kijken) naar Luister Zo! Pagina 3

Kleurplaat Iedere week is er een kleurplaat die de kinderen kunnen inkleuren van het instrument dat die week centraal staat. Als de kinderen die platen (kunt u kopiëren) kleuren is het vanzelfsprekend dat ze ondertussen naar de muziek luisteren. Track lijst Cd met de fragmenten 1 t/m 6 Track 1 Track 2 Track 3 Track 4 Track 5 Track 6 Ich will bei meinem Jesu wachen (tenor/koor en hobo) So ist mein Jesu nun gefangen (sopraan en alt en blazers) Erbarme dich (alt en viool) Gebt mir meinen Jesum wieder (bas en viool) Aus Liebe will mein Heiland sterben(sopraan en fluit) Mache dich mein Herze rein (bas en strijkers/violen) Track 1 Beeldmateriaal: http://www.youtube.com/user/mattheuszoluisterzo Pagina 4

Luister Zo! Ich will bei meinem Jesu wachen LUISTER CD Voor de LEERKRACHT WEEK 1 WW Track 1 De leerkracht zet de cd speler aan met track 1 Vertel het verhaal in eigen woorden Aria 1 Ich will bei meinem Jesu wachen (tenor/koor en hobo) De hoofdpersoon van het verhaal heet Jezus en wordt ten onrechte beschuldigd. Hij heeft iets verkeerd gedaan waarvoor ze hem zoeken. Hij heeft vertelt dat hij koning is, en dat pikt de echte koning van dat land niet. Jezus weet dat ze hem gevangen zullen nemen en trekt zich terug om te bidden en te slapen. Vrienden beloven dat ze de wacht zullen houden. Maak je geen zorgen, slaap lekker, zolang wij hier zijn hoef je je geen zorgen te maken en dat klinkt zo aria - Ich will bei meinem Jesu wachen (tenor/koor en hobo) Emotie: Beschermend / geruststellend Johan Sebastiaan Bach De hoboïste en de tenor (hoge mannenstem) en het koor Pagina 5

Informatie voor de leerkracht Tekst van de aria: Ich will bei meinem Jesu wachen. So schlafen unsre Sünden ein. Luisterdagen Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Reflecteren Kring gesprek YOUTUBE 1 De informatie voor de kinderen is dat Jezus nog wil rusten voordat het zover is dat hij wordt gevangen genomen. Hij weet dat hij wordt gevangen genomen maar voor het zover is wil hij rusten. Zijn vrienden zeggen dat ze de wacht houden bij hem. Dat hij zich geen zorgen hoeft te maken. En de tenor, de hoge mannen stem die zingt - Ik wil bij mijn Jezus waken en een hele groep zingt dan slapen onze zonden in. Het is een soort wiegelied, je voelt dat de muziek op en neer wiegt. Tijdens het zingen van een lied, aria, is er altijd een speciaal instrument dat met de zangstem meedoet. Het instrument heeft geen tekst, dus kan niet echt iets zeggen, maar probeert op zijn manier, met de melodie, hetzelfde te zeggen als de stem. Nu hoor je de hobo. Iedere dag luisteren de kinderen naar op een impliciete manier. Dat wil zeggen dat de muziek klinkt terwijl de kinderen andere activiteiten hebben zoals: - de klas binnenkomen en naar hun plaats gaan - opruimen van de klas - tijdens pauze hapje - tijdens rustige momenten als ze bijvoorbeeld aan het tekenen zijn We gaan er niet speciaal voor zitten (expliciet), dan doen we op vrijdag! De laatste dag van de week wordt het muziekstuk besproken aan de hand van vragen. De leerkracht kiest een aantal vragen aan de hand van onderstaande criteria. Kies zelf een aantal vragen uit onderstaande lijst. Luister nu met de kinderen in een kring, naar het luistervoorbeeld van deze week. En stel de kinderen een aantal vragen en kijk naar haar het video fragment dat op deze YOUTUBE 1 site staat: http://www.youtube.com/user/bachmattheusluisterzo Pagina 6

Analytisch Musicerend Motorisch Welk instrumenten hoor je? Hobo en solo stem en koor Vind je het mooi gespeeld en waarom, hoe komt dat, waardoor vind je het mooi? Klinkt de muziek hard of te zacht? En vind je dat goed of niet? Spelen de instrumenten rustig of juist heel druk? Nodigt de muziek uit om op te bewegen? Als je naar de muziek luistert dan kun je een kind in je armen nemen en het op en neer wiegen terwijl je naar de muziek luistert. Kun je ook bewegen met een hand door de lucht een soort tekeningen te maken die ontstaaan als je naar de muziek luistert? Kinderen luisteren en maken bewegingen met een hand door de lucht die past bij de muziek. Creatief Welk dier beschrijf je met je hand als je naar de fluit luistert (b.v. een vlinder die op de muziek door de lucht dwarrelt of een visje dat de muziek kan horen en daarop beweegt) Waar moet je aan denken als je deze muziek hoort? Geef de kinderen een aantal woorden /beelden waar ze uit kunnen kiezen. Bijvoorbeeld: een bos, een snelweg, een park, een Kinderen antwoorden en vertellen ook waarom? Of misschien hebben ze een beter woord of beeld. Wat is de sfeer van deze muziek? Welke stemming/gevoel roept de muziek bij je op? Word je er vrolijk, droevig van? Sociaal Waar doet de muziek je aan denken? Herken je de muziek? Heb je deze muziek wel eens eerder gehoord? Pagina 7

Teken nu je eigen hobo Voorbeeld Pagina 8

Luister Zo! So ist mein Jesu nun gefangen LUISTER CD Voor de LEERKRACHT WEEK 2 WW Track 2 De leerkracht zet de cd speler aan met track 2 Vertel het verhaal in je eigen woorden Aria 2 - So ist mein Jesu nun gefangen (sopraan en alt en blazers) Als de soldaten komen nemen ze hem gevangen. Dit tot groot verdriet van een aantal vrouwen die hem goed kennen en zij klagen hierover. Een aantal andere vrienden roepen nog dat ze hem moeten laten gaan maar dat heeft geen zin. Jezus wordt meegenomen en de vrouwen zingen klagend en dat klinkt zo aria - So ist mein Jesu nun gefangen (sopraan en alt en blazers) Emotie: Klagend/droevig Blazers Sopraan en alt Pagina 9

Informatie voor de leerkracht De informatie voor de kinderen is dat - Jezus - is gevangen genomen en dat 2 zangeressen, sopraan en alt klagend daarover zingen. Zelfs de natuur treurt mee de maan en sterren zijn van verdriet onder gegaan omdat Hij, die onschuldig is, is gevangen Tekst: Zo is mijn Jezus nu gevangen Laat Hem, houdt op, bindt Hem niet vast! zing zijn vrienden Maan en sterren Zijn van verdriet ondergegaan, Omdat mijn Jezus is gevangen Ze voeren Hem weg, Hij is geboeid. Het is een duet voor sopraan en alt die beide klagend tegen elkaar zingen So ist mein Jesus nun gefangen. Mond und Licht Ist vor Schmerzen untergangen, Weil mein Jesus ist gefangen. Sie führen ihn, er ist gebunden. Luisterdagen Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Reflecteren Kring gesprek YOUTUBE 2 Lasst ihn, haltet, bindet nicht! dat zingt een klein groepje mensen, getrouwen, die niet willen dat Jezus wordt weggevoerd. In tegenstelling tot het volk dat voor hem heeft gekozen in plaats van Barabas Iedere dag luisteren de kinderen naar op een impliciete manier. Dat wil zeggen dat de muziek klinkt terwijl de kinderen andere activiteiten hebben zoals: - de klas binnenkomen en naar hun plaats gaan - opruimen van de klas - tijdens pauze hapje - tijdens rustige momenten als ze bijvoorbeeld aan het tekenen zijn We gaan er niet speciaal voor zitten (expliciet), dan doen we op vrijdag! De laatste dag van de week wordt het muziekstuk besproken aan de hand van vragen. De leerkracht kiest een aantal vragen aan de hand van onderstaande criteria. Kies zelf een aantal vragen uit onderstaande lijst. Luister nu met de kinderen in een kring, naar het luistervoorbeeld van deze week. En stel de kinderen een aantal vragen en kijk naar haar het video fragment dat op deze YOUTUBE 2 site staat: http://www.youtube.com/user/bachmattheusluisterzo Pagina 10

Analytisch Musicerend Motorisch Creatief Sociaal Welk instrumenten hoor je? Hoeveel zanger(essen)s zijn er nu? Blazers: fluiten en hobo s sopraan en alt Vind je het mooi gespeeld en waarom, hoe komt dat, waardoor vind je het mooi? Klinkt de muziek hard of te zacht? En vind je dat goed of niet? Spelen de instrumenten rustig of juist heel druk? Nodigt de muziek uit om op te bewegen? Je kunt er een beetje op lopen. Wat is de sfeer van deze muziek? Welke stemming/gevoel roept de muziek bij je op? Word je er vrolijk, droevig van? Waar doet de muziek je aan denken? Herken je de muziek? Heb je deze muziek wel eens eerder gehoord? Pagina 11

HOE TEKEN JE EEN MAAN EN STERREN DIE VAN BEDROEFDHEID ZIJN ONDER GEGAAN? Pagina 12

Voor de LEERKRACHT WEEK 3 Luister Zo! ERBARME DICH WW Track 3 De leerkracht zet de cd speler aan met track 3 Vertel het verhaal in je eigen woorden Aria 3 - Erbarme dich (alt en viool) Petrus, een vriend van Jezus doet net of hij hem niet kent als ze zeggen dat hij bij die Jezus hoort. Bang om ook opgepakt te worden zegt Petrus dat hij Jezus helemaal niet kent. Tot drie keer toe! En dan krijgt Petrus spijt dat hij zijn beste vriend in de steek heeft gelaten en dat klinkt zo aria - Erbarme dich (alt en viool) Emotie: Vol berouw/ spijt Violiste en de alt (lage vrouwenstem) Pagina 13

Informatie voor de leerkracht De aria komt uit de Matthäus Passie en wordt gezongen op het moment dat Petrus, een van de apostelen (vrienden) van Jezus hem heeft verraden. Petrus heeft daar enorme spijt van en dat wordt in deze aria bezongen. De tekst is ook heel eenvoudig. ERBARME DICH MEIN GOTT UM MEINER ZAHREN WILLEN! Dat will zeggen: HEB MEDELIJDEN MET MIJ GOD! Tijdens het zingen van een lied, aria, is er altijd een speciaal instrument dat met de zangstem meedoet. Het instrument heeft geen tekst, dus kan niet echt iets zeggen, maar probeert op een zijn manier, met de melodie, hetzelfde te zeggen als de stem. In dit geval is dat de viool die voortdurend zegt: HEB MEDELIJDEN maar dan alleen door een melodie te spelen. Tekst van de zangeres is: Heb medelijden Mijn God Omwille van mijn tranen, zingt een lage vrouwenstem, een alt. ERBARME DICH MEIN GOTT UM MEINER ZAHREN WILLEN! Luisterdagen Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Reflecteren Kring gesprek YOUTUBE 3 Eigenlijk speelt/zegt de viool de hele tijd: Sorry voor wat ik heb gedaan, vergeef me Het is net alsof de viool een beetje huilt, je hoort misschien wel wat tranen over de wangen lopen De zangeres zingt heel klagend, ze voelt zich heel schuldig over wat er is gebeurd, namelijk dat ze haar vriend (Jezus) in de steek heeft gelaten. Iedere dag luisteren de kinderen naar op een impliciete manier. Dat wil zeggen dat de muziek klinkt terwijl de kinderen andere activiteiten hebben zoals: - de klas binnenkomen en naar hun plaats gaan - opruimen van de klas - tijdens pauze hapje - tijdens rustige momenten als ze bijvoorbeeld aan het tekenen zijn We gaan er niet speciaal voor zitten (expliciet), dan doen we op vrijdag! De laatste dag van de week wordt het muziekstuk besproken aan de hand van vragen. De leerkracht kiest een aantal vragen aan de hand van onderstaande criteria. Kies zelf een aantal vragen uit onderstaande lijst. Luister nu met de kinderen in een kring, naar het luistervoorbeeld van deze week. En stel de kinderen een aantal vragen en kijk naar haar het video fragment dat op deze YOUTUBE 3 site staat: http://www.youtube.com/user/bachmattheusluisterzo Analytisch Welk instrumenten hoor je? Viool en altstem (en heel zachtjes een orgel met soms een aantal strijkers) Musicerend Vind je het mooi gespeeld en waarom, hoe komt dat, waardoor vind je het mooi? Klinkt de muziek hard of te zacht? En vind je dat goed of niet? Pagina 14

Spelen de instrumenten rustig of juist heel druk? Motorisch Creatief Nodigt de muziek uit om op te bewegen? Zou je bewegen door te dansen of langzaam te lopen of alleen met je armen Waar moet je aan denken als je deze muziek hoort? Geef de kinderen een aantal mogelijkheden als ze niet zelf komen met beelden, of verhaal of Help ze door contrasten aan te bieden. Klinkt het als zomer of winter? Als een wilde waterval of rustig riviertje Wat is de sfeer van deze muziek? Welke stemming/gevoel roept de muziek bij je op? Word je er vrolijk, droevig van? Sociaal Waar doet de muziek je aan denken? Herken je de muziek? Heb je deze muziek wel eens eerder gehoord? Pagina 15

Teken net als Eline je eigen viool Pagina 16

Luister Zo! Gebt mir meinen Jesum wieder Voor de LEERKRACHT WEEK 4 WW Track 4 De leerkracht zet de cd speler aan met track 4 Vertel het verhaal met eigen woorden Aria 4 - gebt mir meinen Jesum wieder (bas en viool) Jezus had nog een andere vriend en die hem heeft hem echt verraden. De soldaten hebben deze vriend, Judas, geld gegeven. In ruil daarvoor had Judas Jezus aangewezen. Maar dat Jezus zo zwaar zou worden gestraft dat wist Judas niet. Dat was nu ook weer niet de bedoeling dus wil Judas Jezus terug hebben en brengt het geld terug. Maar ze willen niks meer van hem weten en Judas wordt heel boos en dat klinkt zo aria - gib mir meinen Jesum wieder (bas en viool) Emotie: Boos en agressief Opnieuw is de viool de tegenstem, de andere partij. Kijk goed naar het YOUTUBE 4 filmpje en met wat voor emotie zie je de violiste spelen Informatie voor de leerkracht De informatie voor de kinderen is dat degene die Jezus heeft verraden spijt heeft gekregen. Judas een vriend van Jezus had geld gekregen van de Romeinen als hij zou zeggen wie Jezus is. Dat heeft hij gedaan maar nu heeft hij er spijt van gekregen en wil hij het geld terug brengen en Jezus terug krijgen. Je hoort aan de muziek dat Judas boos is. Hij wist niet dat Jezus gedood zou worden. Dus nu wil hij dat alles terug gedraaid wordt, maar dat kan natuurlijk niet. Dus hij gooit het geld terug en gaat heel kwaad weg. Pagina 17

Tekst: Geef mij mijn Jezus terug! Zie het geld, het moordenaarsloon, Werpt de verloren Zoon u Voor uw voeten neer. Luisterdagen Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Reflecteren Kring gesprek Youtube 4 Gebt mir meinen Jesum wieder! Seht, das Geld, den Mörderlohn, Wirft euch der verlorne Sohn, Zu den Füssen nieder! Iedere dag luisteren de kinderen naar op een impliciete manier. Dat wil zeggen dat de muziek klinkt terwijl de kinderen andere activiteiten hebben zoals: - de klas binnenkomen en naar hun plaats gaan - opruimen van de klas - tijdens pauze hapje - tijdens rustige momenten als ze bijvoorbeeld aan het tekenen zijn We gaan er niet speciaal voor zitten (expliciet), dan doen we op vrijdag! De laatste dag van de week wordt het muziekstuk besproken aan de hand van vragen. De leerkracht kiest een aantal vragen aan de hand van onderstaande criteria. Kies zelf een aantal vragen uit onderstaande lijst. Luister nu met de kinderen in een kring, naar het luistervoorbeeld van deze week. En stel de kinderen een aantal vragen en kijk naar haar het video fragment dat op deze YOUTUBE4 site staat: http://www.youtube.com/user/bachmattheusluisterzo Analytisch Musicerend Motorisch Welk instrumenten hoor je? viool en bas stem Vind je het mooi gespeeld en waarom, hoe komt dat, waardoor vind je het mooi? Klinkt de muziek hard of te zacht? En vind je dat goed of niet? Spelen de instrumenten rustig of juist heel druk? Nodigt de muziek uit om op te bewegen? Kun je ook bewegen met een hand door de lucht een soort tekeningen te maken die ontstaaan als je naar de muziek luistert? Pagina 18

Kinderen luisteren en maken bewegingen met een hand door de lucht die past bij de muziek. Creatief Welk dier beschrijf je met je hand als je naar de fluit luistert (b.v. een vlinder die op de muziek door de lucht dwarrelt of een visje dat de muziek kan horen en daarop beweegt) Waar moet je aan denken als je deze muziek hoort? Geef de kinderen een aantal woorden /beelden waar ze uit kunnen kiezen. Bijvoorbeeld: een bos, een snelweg, een park, een Kinderen antwoorden en vertellen ook waarom? Of misschien hebben ze een beter woord of beeld. Wat is de sfeer van deze muziek? Welke stemming/gevoel roept de muziek bij je op? Word je er vrolijk, droevig van? Sociaal Waar doet de muziek je aan denken? Herken je de muziek? Heb je deze muziek wel eens eerder gehoord? Pagina 19

Luister Zo! Aus Liebe WW Voor de LEERKRACHT WEEK 5 Track 5 De leerkracht zet de cd speler aan met track 5 verhaal Vertel het verhaal met eigen woorden Aria 5- Aus Liebe (sopraan en fluit) Alle vrienden waren dol op Jezus en hielden heel veel van hem. Maar nu hij gevangen is en zelfs dood moet dat is het allerergste wat hen kan gebeuren. Een van de vrouwen die heel veel van Jezus hield zingt een lied dat over de liefde gaat die zij voor hem voelt en daarmee de gevoelens van iedereen laat horen en dat klinkt zo aria - Aus Liebe (sopraan en fluit) Emotie: liefdevol, houden van De sopraan en de fluit Informatie voor de leerkracht De aria komt uit de Matthäus Passie. Pilatus is de heerser in Palestina (huidige Israel). Deze Romeinse overheerser laat ieder jaar tijdens een feestdag een gevangene vrij. Dit jaar moet hij kiezen tussen Jezus en Barabas. Het volk krijgt de keuze en kiest voor Barabas. Jezus zal moeten sterven. In de aria wordt het ongeloof bezongen over deze beslissing. Waarom moest Jezus sterven? Hij had niets verkeerd gedaan! Hij heeft alleen maar de mensen willen helpen. Dit is een moeilijke vraag? Er zijn Pagina 20

Tekst AUS LIEBE WILL MEIN HEILAND STERBEN VON EINER SUNDE WEISS ER NICHTS DASS DAS EWIGE VERDERBEN UND DIE STRAFE DES GERICHTS NICHT AUF MEINER SEELE BLIEBE UIT LIEFDE WILL MIJN VERLOSSER STERVEN HIJ HEEFT GEEN ZONDEN BEGAAN OPDAT HET EEUWIGE VERDERF EN DE STRAF VAN HET LAATSTE OORDEEL VAN MIJN ZIEL WORDT WEGGENOMEN mensen die vinden dat hij op die manier alle mensen heeft willen redden door alle zonden, fouten die de mensen hebben gemaakt, op zich te nemen. Anderen denken dat hij daarmee de duivel heeft verdreven. Bach, de componist, had een eigen idee, samen met de dichter Picander: zij dachten dat Jezus zijn leven heeft gegeven uit Liefde voor de mensen. En daarmee de mensen heeft gered. Omdat Hij, Jezus, zonder fouten was. En als je sterft zonder fouten ben je de meest zuivere ziel die er bestaat, dat is pure liefde die BACH zo laat klinken door de fluit en de sopraan (de hoge vrouwen stem). De informatie voor de kinderen is dat iemand heel liefdevol zingt voor een ander, in dit geval. Jezus. De muziek van de fluit en de sopraan klinkt vol begrip en warmte. Het is een grote lofzang voor de liefde van Jezus Christus, langzaam gespeeld, alles klinkt kwetsbaar, zachtjes en liefdevol. Het is eigenlijk een gesprekje tussen een fluit en de stem. Wat vertelt de fluit eigenlijk tegen de zangeres? Luisterdagen Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Reflecteren Kring gesprek YOUTUBE 5 In de vragen op vrijdag kun je dieper op de muziek ingaan. Wat horen ze? Wat betekent deze muziek voor de kinderen, waar moeten ze aan denken, lijkt de fluitmuziek niet op een vlindertje dat door de lucht dwarrelt op een warme zomermiddag? En kunnen ze dat meedoen met hun handjes Iedere dag luisteren de kinderen naar op een impliciete manier. Dat wil zeggen dat de muziek klinkt terwijl de kinderen andere activiteiten hebben zoals: - de klas binnenkomen en naar hun plaats gaan - opruimen van de klas - tijdens pauze hapje - tijdens rustige momenten als ze bijvoorbeeld aan het tekenen zijn We gaan er niet speciaal voor zitten (expliciet), dan doen we op vrijdag! De laatste dag van de week wordt het muziekstuk besproken aan de hand van vragen. De leerkracht kiest een aantal vragen aan de hand van onderstaande criteria. Kies zelf een aantal vragen uit onderstaande lijst. Luister nu met de kinderen in een kring, naar het luistervoorbeeld van deze week. En stel de kinderen een aantal vragen en kijk naar haar het video fragment dat op deze YOUTUBE site staat: http://www.youtube.com/user/bachmattheusluisterzo Pagina 21

Analytisch Musicerend Motorisch Welk instrumenten hoor je? Fluit en stem Vind je het mooi gespeeld en waarom, hoe komt dat, waardoor vind je het mooi? Klinkt de muziek hard of te zacht? En vind je dat goed of niet? Spelen de instrumenten rustig of juist heel druk? Nodigt de muziek uit om op te bewegen? Kun je ook bewegen met een hand door de lucht een soort tekeningen te maken die ontstaaan als je naar de muziek luistert? Kinderen luisteren en maken bewegingen met een hand door de lucht die past bij de muziek. Creatief Welk dier beschrijf je met je hand als je naar de fluit luistert (b.v. een vlinder die op de muziek door de lucht dwarrelt of een visje dat de muziek kan horen en daarop beweegt) Waar moet je aan denken als je deze muziek hoort? Geef de kinderen een aantal woorden /beelden waar ze uit kunnen kiezen. Bijvoorbeeld: een bos, een snelweg, een park, een Kinderen antwoorden en vertellen ook waarom? Of misschien hebben ze een beter woord of beeld. Wat is de sfeer van deze muziek? Welke stemming/gevoel roept de muziek bij je op? Word je er vrolijk, droevig van? Sociaal Waar doet de muziek je aan denken? Herken je de muziek? Heb je deze muziek wel eens eerder gehoord? Pagina 22

Teken je eigen fluit Hier zie je een voorbeeld van een fluit teken hem nu zelf Pagina 23

Luister Zo! Mache dich mein Herze rein WW Voor de LEERKRACHT WEEK 6 Track 6 De leerkracht zet de cd speler aan met track 6 verhaal Vertel het slot van het verhaal in eigen woorden. Aria 6 - Mache dich mein Herze rein (bas en strijkers/violen en blazers, het hele orkest speelt mee, iedereen het bedroefd en wil helpen om Jezus te begraven) Nu Jezus is gestorven is iedereen heel bedroefd en ze willen hem nu zelf begraven en dat klinkt zo aria- Mache dich mein Herze rein Je hoort een langzaam tempo waarop gelopen kan worden, een soort treurmars, begrafenis stoet. Emotie: berustend en bedroefd De Bas Klaus Mertens Pagina 24

Maak u, mijn hart, vrij van zonden, Ik wil Jezus zelf begraven. Want Hij zal voortaan in mij Meer en meer Zijn zoete rust hebben. Wereld, ga uit, laat Jezus binnen. Luisterdagen Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Reflecteren Kring gesprek Mache dich, mein Herze, rein, Ich will Jesum selbst begraben. Denn er soll nunmehr in mir Für und für Seine süsse Ruhe haben. Welt, geh aus, lass Jesum ein! Iedere dag luisteren de kinderen naar op een impliciete manier. Dat wil zeggen dat de muziek klinkt terwijl de kinderen andere activiteiten hebben zoals: - de klas binnenkomen en naar hun plaats gaan - opruimen van de klas - tijdens pauze hapje - tijdens rustige momenten als ze bijvoorbeeld aan het tekenen zijn We gaan er niet speciaal voor zitten (expliciet), dan doen we op vrijdag! De laatste dag van de week wordt het muziekstuk besproken aan de hand van vragen. De leerkracht kiest een aantal vragen aan de hand van onderstaande criteria. Kies zelf een aantal vragen uit onderstaande lijst. Luister nu met de kinderen in een kring, naar het luistervoorbeeld van deze week. En stel de kinderen een aantal vragen en kijk naar haar het video fragment dat op deze YOUTUBE site staat: http://www.youtube.com/user/bachmattheusluisterzo Analytisch Musicerend Motorisch Welk instrumenten hoor je? Fluit en stem Vind je het mooi gespeeld en waarom, hoe komt dat, waardoor vind je het mooi? Klinkt de muziek hard of te zacht? En vind je dat goed of niet? Spelen de instrumenten rustig of juist heel druk? Nodigt de muziek uit om op te bewegen? Laat de kinderen lopen en naar de muziek luisteren. Het is de muziek die een begrafenis stoer suggereert. Pagina 25

Creatief Waar moet je aan denken als je deze muziek hoort? Geef de kinderen een aantal woorden /beelden waar ze uit kunnen kiezen. Bijvoorbeeld: een vallende ster? Maan? Een rivier Kinderen antwoorden en vertellen ook waarom? Of misschien hebben ze een beter woord of beeld. Wat is de sfeer van deze muziek? Welke stemming/gevoel roept de muziek bij je op? Vrolijk, boos, verdrietig, spannend, feestelijk, verliefd, dreigend, rustig, opgewonden, grootsheid, angst, doods, saai. Laat de kinderen een tekening maken als ze naar deze muziek luisteren Kinderen tekenen Sociaal Tekening Geef ze een A 4tje Waar doet de muziek je aan denken? Herken je de muziek? Heb je deze muziek wel eens eerder gehoord? Kinderen maken een tekening naar aanleidng van de muziek Bespreek de tekeningen met de kinderen Pagina 26

Biografie van Bach Johann Sebastian Bach is geboren op 21 maart 1685 te Eisenach, als achtste kind van Johann Ambrosius Bach en Elisabeth Lämmerhirt. Van zijn achtste tot zijn tiende ging Bach naar de Latijnse school. Zijn moeder stierf toen hij negen jaar was en zijn vader een jaar later. Als weeskind werd hij ondergebracht bij zijn oudste broer, Johann Christoph, die in Ohrdurf organist en schoolmeester was. Op zijn vijftiende ging Bach naar het lyceum van het Michaëlsklooster, waar hij een mettescholier was. Hij kreeg van het klooster gratis kost en inwoning, maandelijks mettegeld en kosteloos onderwijs, op voorwaarde dat hij in het koor zong. Als achttienjarige was Bach enkele maanden werkzaam als lakei en violist in de huiskapel van Johann Ernst, mederegerend hertog van Sachsen-Weimar.Van 1703 tot 1707 was hij verbonden aan de Neue Kirche in Arnstadt, als organist en muziekleraar. In de winter van 1705 maakte hij de beroemde voetreis naar Lübeck, om Buxtehude een bekende organist - te ontmoeten. Na verscheidene conflicten met het kerkbestuur, verhuisde Bach in 1707 naar Mühlhausen, waar hij een baan kreeg als organist aan de Sint Blasiuskerk. Hier huwde hij op 17 oktober 1707 zijn achternicht Maria Barbara Bach en voerde hij op 4 februari 1708 zijn cantate Gott ist mein König uit. Van 1708 tot 1717 was Bach werkzaam aan het hof van Weimar, waar hij actief was als orgelleraar en adviseur. Door een conflict met hertog Wilhelm Ernst kwam hij van 6 november tot 2 december 1717 in de gevangenis en kreeg ontslag. Aan het hof van vorst Leopold von Anhalt-Köten werkte hij van 1717 tot 1723. In deze periode heeft hij talrijke instrumentale composities geschreven, waaronder Orgelbüchlein en Das Wohltemperierte Klavier I. Op 7 juli 1720 overleed Maria Barbara. Anderhalf jaar na haar dood, trouwde Bach met Anna Magdalena Wilcke. Van 1723 tot zijn dood was Bach cantor van de Thomaskerk te Leipzig. In deze periode zijn de Passionen en vele cantates ontstaan. In 1724 vond de eerste uitvoering van de Johannes-Passion plaats. Drie jaar later volgde de Matthäus-Passion. Vanaf 1736 had Bach ruzie met de rector van de Thomasschool, Johann August Ernesti. De ruzie duurde meer dan twee jaar, en is vermoedelijk door koninklijk bevel gestopt. Vanaf 1749 werd Bachs gezichtsvermogen minder door staar. De Engelse oogarts John Taylor opereerde zijn ogen twee keer. Op 28 juli 1750, s avonds om kwart over negen overleed Johann Sebastian Bach, ons zijn muzikale erfenis nalatend. Pagina 27