RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK NTC-VO VERENIGING NEDERLANDERS IN CHERSONISSOS HET KLOKHUIS School : NTC-vo Vereniging Nederlanders in Chersonissos Het Klokhuis Plaats : Piskopiano Chersonissos - KRETA - GRIEKENLAND BRIN-nummer : 29VU Onderzoeksnummer : 124913 Datum schoolbezoek : 20 en 21 januari 2012 Datum vaststelling : <datum>
Inhoud 1 Inleiding 5 2 Kwaliteitsprofiel 7 3 Beschouwing 11 4 Vervolg van het toezicht 15 pagina 3 van 15
1 Inleiding De Inspectie van het Onderwijs bezocht NTC-vo Vereniging Nederlanders in Chersonissos Het Klokhuis in het kader van een kwaliteitsonderzoek (KO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de indicatoren van kwaliteitsaspecten op grond van het door de inspectie gehanteerde Toezichtkader PO/VO 2011. Bij dit KO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om indicatoren die betrekking hebben op de kwaliteitszorg, het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve rol van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen. Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alle indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school niet aan de orde geweest. Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast. Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. Het betrof onder andere de resultaten van de zelfevaluatie en van de ouderenquête. De inspectie heeft deze gegevens bij de oordeelsvorming betrokken. De opzet van het onderzoek Het kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatieactiviteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd; Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal. Deze lesbezoeken vonden plaats in klas 2; Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de indicatoren gesprekken gevoerd met de coördinator; Op uw school zijn gesprekken gevoerd met de leraar die de lessen voortgezet onderwijs verzorgt, leerlingen en ouders; Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met een vertegenwoordiging van het bestuur en met de coördinator en de leraar. pagina 5 van 15
De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken. In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. pagina 6 van 15
2 Kwaliteitsprofiel Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan indicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft. Het kwaliteitsprofiel van NTC-vo Vereniging Nederlanders in Chersonissos Het Klokhuis Kwaliteitsaspect 1: De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden. 5 1.1 * De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht.. Kwaliteitsaspect 2: De aangeboden leerinhouden zijn gericht op de brede ontwikkeling van leerlingen en de voorbereiding op vervolgonderwijs of arbeidsmarkt en samenleving. 2.3 * De school met taalzwakke leerlingen heeft een aanbod aan leerinhouden dat past bij de talige onderwijsbehoeften van deze leerlingen. Kwaliteitsaspect 3: De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken. 3.B De school heeft voldoende onderwijstijd voor Nederlandse taal gepland (120 uur). 3.1 De uitval van geplande onderwijsactiviteiten blijft beperkt. 3.2 Het ongeoorloofd verzuim van leerlingen is beperkt. 3.3 De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. pagina 7 van 15
Kwaliteitsaspect 4: Het schoolklimaat wordt gekenmerkt door veiligheid en respectvolle omgangsvormen. 4.1 Ouders zijn betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 4.2 De leerlingen voelen zich aantoonbaar veilig op school. 4.3 Het personeel voelt zich aantoonbaar veilig op school. 4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. Kwaliteitsaspect 5: De leraren leggen duidelijk uit, organiseren de onderwijsactiviteiten efficiënt en houden de leerlingen taakbetrokken 5.1 * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Kwaliteitsaspect 6: De leraren stemmen aanbod, instructie, verwerking en onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.1 De aangeboden leerinhouden maken afstemming mogelijk op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Kwaliteitsaspect 7: De leraren volgen systematisch de vorderingen van de leerlingen. 7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. Kwaliteitsaspect 8: De leerlingen die dat nodig blijken te hebben, krijgen extra zorg. 8.1 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school tijdig de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.2 * De school voert de zorg planmatig uit. 8.3 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. pagina 8 van 15
Kwaliteitsaspect 9: De school zorgt systematisch voor behoud of verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs. 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.7 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. Naleving. N1 De door of namens het bestuur vastgestelde schoolgids bevat de verplichte onderdelen. N2 Het door of namens het bestuur vastgestelde schoolplan bevat de verplichte onderdelen ja nee pagina 9 van 15
3 Beschouwing Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het voortgezet onderwijs op NTC-vo Vereniging Nederlanders in Chersonissos Het Klokhuis en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatoren onderling en - voor zover relevant - tussen de indicatoren en de schoolcontext, de specifieke doelstellingen van de school en eerdere inspectieonderzoeken. 3.1 Uitgangssituatie Het Klokhuis bestaat sinds 2005 en is begonnen als afsplitsing van de NTCschool in Agios Nikolaos. Alle leerlingen komen uit de directe omgeving. De school beschikt over een 'eigen' huisvesting in Piskopiano, een dorpje vlakbij Chersonissos, waarin alle lessen voor het primair en voortgezet onderwijs worden gegeven. De huisvesting bestaat uit slechts één klaslokaal, dat gratis door de gemeente ter beschikking wordt gesteld. In het recente verleden bleek een verhuizing naar een locatie met meerdere ruimtes niet haalbaar, althans niet zonder de ouderbijdragen aanzienlijk te verhogen. De school telde tijdens het inspectiebezoek 53 leerlingen (42 in het primair onderwijs en 11 in het voortgezet onderwijs). De school biedt tot dusver alleen de onderste twee leerjaren van het voortgezet onderwijs aan. De meeste gezinnen zijn blijvend op Kreta gevestigd. Het leerlingenaantal is in de afgelopen jaren licht toegenomen en zal naar verwachting in de komende jaren verder toenemen, vanwege de aanwas van jonge kinderen. De groei gaat desondanks minder hard dan verwacht, onder andere vanwege de terugkeer van gezinnen naar Nederland vanwege de economische situatie op Kreta. De leerlingen van de school zijn vrijwel allemaal richting-2 leerlingen. Dat zijn kinderen uit gemengde Grieks- Nederlandse of Grieks-Vlaamse gezinnen waar thuis meerdere talen worden gesproken, waardoor het Nederlands iets minder goed beheerst wordt. De school heeft er voor gekozen om ook richting-3 leerlingen toe te laten. Dat zijn kinderen die het Nederlands als een vreemde taal moeten leren. Toelating gebeurt alleen als deze leerlingen de medewerking krijgen van thuis en binnen twee jaar de ondergrens hebben bereikt van het niveau van de richting-2 leerlingen. Daardoor wordt het mogelijk om deze leerlingen na twee jaar te laten instromen in een reguliere groep. Het gaat daarbij doorgaans om zogenoemde onderinstroom. De bestuurlijke en personele situatie is vrij stabiel. Het bestuur kent relatief weinig wisselingen. Twee al langer openstaande vacatures in het bestuur worden hoogstwaarschijnlijk binnenkort opgevuld. De coördinator/leraar is sinds september 2011 aan de school verbonden en is tevens als leraar werkzaam op de NTC-school in Heraklion. Naast de coördinator is nog een leraar aan de school verbonden, die zowel in het primair als voortgezet onderwijs lesgeeft. Beide leraren zijn bevoegd voor het primair onderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Zowel het bestuur als het team vinden het van groot belang dat de leraren 'bij de tijd' blijven. Daarom nemen leraren, als dat enigszins mogelijk is, deel aan de bijscholingen van de NOB, waardoor zij op de hoogte blijven van nieuwe methodes, inzichten en werkwijzes. Daarnaast wonen de leraren de tweejaarlijkse regiobijeenkomsten van alle NTC-scholen in Griekenland bij. Eind januari is er weer zo'n bijeenkomst in Athene. Via de bijscholingen en regelmatige bijeenkomsten van de scholen op Kreta houdt het team nieuwe ontwikkelingen in het onderwijs bij. Voorts is er sprake van een goede samenwerking met de vier andere NTC-scholen op Kreta. pagina 11 van 15
Het Klokhuis is samen met een andere school op Kreta proefschool voor een instelling van afstandsonderwijs. De beide scholen onderzoeken in hoeverre een combinatie van leren op school en digitaal leren mogelijk is. Aan het eind van dit schooljaar beslissen zij over de wijze waarop de combinatie van contactonderwijs en digitaal leren in een meer definitieve vorm kan worden geïmplementeerd. 3.2 Algemeen beeld In het onderzoek van de inspectie staat de vraag centraal of op Het Klokhuis sprake is van onderwijs van een tenminste voldoende kwaliteit. Uit het kwaliteitsprofiel blijkt, dat de inspectie van oordeel is dat de school een voldoende tot goede kwaliteit realiseert. De inspectie heeft alle onderzochte indicatoren ten minste als voldoende beoordeeld. Ook de leerresultaten zijn voldoende. Sterke kanten zijn het veilige en stimulerende schoolklimaat en de betrokkenheid van leerlingen en ouders bij het onderwijs. In een kleine gemeenschap is dat een factor van belang. Ook het stelselmatig en in vlot tempo aanbrengen van verbeteringen is een sterk punt van de school. In vergelijking met het onderzoek uit 2008 heeft de school diverse onderdelen weten te verbeteren. De zorg voor de leerlingen en de kwaliteitszorg zijn nu in orde. De ouders met wie de inspectie sprak zijn zeer tevreden over het onderwijs. De leerlingen voelen zich thuis op school. Het team en het bestuur werken constructief en doelgericht aan de realisering van goed onderwijs, samen met de andere onderwijslocaties op Kreta. De oordelen van de inspectie leiden tot een basisarrangement. Dat wil zeggen dat de inspectie vertrouwen heeft in de verdere ontwikkeling van de kwaliteit van het onderwijs en dat zij deze in beginsel over vier jaar opnieuw zal onderzoeken. 3.3 Toelichting Opbrengsten De inspectie beoordeelt in dit onderzoek als eindopbrengsten de resultaten van leerlingen op het afsluitende examen. Dat is op Het Klokhuis één van de niveaus van het Certificaat Nederlands als Vreemde Taal (CNaVT). Deze opbrengsten liggen voor individuele leerlingen op een verschillend, maar voldoende niveau. Alle leerlingen die vorig schooljaar voor deze examens op een bepaald niveau opgingen, zijn hiervoor geslaagd. Alle leerlingen die vanuit groep 8 in het voortgezet onderwijs instromen werken nu in een periode van twee jaar toe naar één van de certificaten van het CNaVT. Het uiteindelijk niveau is afhankelijk van de inzet en mogelijkheden van de leerling en de beheersing van de Nederlandse taal. Vrijwel alle leerlingen verlaten aan het eind van de twee jaar onderwijs de school met een certificaat dat past bij hun niveau. De school wil de doelen van haar onderwijs aanscherpen. De school overweegt een derde en eventueel vierde jaar voortgezet onderwijs aan te bieden. De inspectie heeft met de school een aantal mogelijkheden besproken van het aanbod in deze leerjaren, evenals over het tijdstip van de afname van de diverse examens. pagina 12 van 15
Onderwijspraktijk De inspectie beoordeelt alle indicatoren van de onderwijspraktijk als voldoende of goed. De school werkt met een moderne methode voor Nederlandse taal op havo/vwo niveau. Voor begrijpend lezen wordt gebruik gemaakt van een methode die digitaal beschikbaar is. Daarnaast is cultuuronderwijs in het programma opgenomen. Daarmee voldoet het aanbod van de school aan de inspectie-eisen wat betreft de kerndoelen. De school is daarnaast dit schooljaar proefschool van een instelling voor afstandsonderwijs. Ze probeert uit op welke wijze een goede combinatie van contactonderwijs en digitaal onderwijs kan worden gerealiseerd. Dat is een positieve ontwikkeling, waardoor de school de aantrekkelijkheid van haar onderwijs verder kan verhogen en de toegankelijkheid van de leerstof kan worden verbeterd. De inspectie wil graag op de hoogte worden gehouden over de bevindingen en de vervolgstappen. De school heeft voldoende onderwijstijd gepland en realiseert deze ook. De leraar maakt efficiënt gebruik van de beschikbare tijd. In aanvulling daarop krijgen de leerlingen met een vaste regelmaat huiswerk mee. Klas 2 VO heeft drie uur achter elkaar les, de eerste klas volgt twee keer per week gedurende anderhalf uur de lessen. Er is geen sprake van verlies aan onderwijstijd door uitval van lessen of overmatig ongeoorloofd verzuim van leerlingen. De school registreert de absenten. Een administratiesysteem dat is ontwikkeld door een bestuurslid van een NTC-school op Kreta wordt geleidelik ingevoerd. Dit jaar worden de leerresultaten (met terugwerkende kracht) ingevoerd, waardoor NTCscholen op Kreta de resultaten kunnen vergelijken. De inspectie ziet dit als een positieve impuls om in gezamenlijkheid te kijken naar onderwijsresultaten, analyses te maken en te komen tot aanpassingen in het onderwijs. De leraar geeft duidelijk uitleg en controleert of de uitleg door de leerlingen goed is begrepen. De leraar werkt voor Nederlandse taal en cultuur met leerstofplanningen. Leerlingen en ouders kunnen weten welke leerstof in welke periode aan bod komt. De lessen zelf zijn goed voorbereid waardoor ze vlot verlopen. De leerlingen zijn door het gevarieerde aanbod en de respectvolle aanpak van de leraar goed betrokken op de onderwijsactiviteiten. De leerlingen voelen zich fysiek en in sociaal-emotioneel opzicht veilig op school, mede door de benadering van de leraar. De school heeft enige tijd geleden een veiligheidsbeleid en evacuatieplan vastgesteld. De leraar stemt het aanbod af op de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Bij de instructies is dat duidelijk zichtbaar. Bij de verwerking is de afstemming weliswaar voldoende, maar deze zal, gezien de uiteenlopende niveaus van de leerlingen, voortdurend de aandacht van de leraar blijven vragen. Door de kleine omvang van de groepen kan aan leerlingen die extra zorg nodig hebben voldoende hulp worden geboden. De school heeft een uitgebreid en actueel leerlingvolgsysteem voor de belangrijkste taaldomeinen. Zorgleerlingen worden in een vroeg stadium gesignaleerd vanuit methodegebonden toetsen en gemaakt werk. Daarnaast gebruikt de leraar proefexamens van het CNaVT. Dat betekent dat de school tijdig ingrijpt als leerlingen extra instructie of oefenstof nodig hebben. Het digitale aanbod van de eerder genoemde instelling voor afstandsonderwijs wordt daarbij ingezet. Als dat noodzakelijk is stelt de leraar een handelingsplan op, dat halfjaarlijks wordt geëvalueerd. De ouders, met wie de inspectie heeft gesproken, zijn betrokken bij en zeer tevreden over het onderwijs. Ze ervaren de leraar als laagdrempelig, de contacten verlopen soepel en voor problemen worden snel oplossingen gezocht. De leraar informeert de ouders in voldoende mate over de voortgang van hun kinderen en de ontwikkelingen in het onderwijs. De leerlingen zijn gemotiveerd voor het bijwonen van de lessen. pagina 13 van 15
Kwaliteitszorg Het nieuwe schoolplan met een meerjarenplanning van verbeterpunten is onlangs gereed gekomen. De school heeft in dat kader de eigen kwaliteitszorg onder de loep genomen en aangescherpt. Het resultaat is dat de kwaliteitszorg in vergelijking met het vorige inspectieonderzoek duidelijk verbeterd is. De school brengt planmatig en in een vlot tempo doordachte verbeteringen aan. De school hanteert een vaste, jaarlijkse cyclus van kwaliteitszorg. De zelfevaluatie die het bestuur en team jaarlijks ondernemen is van een voldoende niveau. Het team heeft vanuit een zorgvuldige intake goed zicht op de onderwijskundige behoeften van de leerlingen. Het bestuur en de coördinator volgen de ontwikkelingen binnen het onderwijs goed, onder andere door het analyseren van opbrengstgegevens en door het regelmatig houden van functionerings- en beoordelingsgesprekken. De school bevraagt daarnaast jaarlijks de ouders over de kwaliteit van de lessen en over de communicatie. Ook het bestuur kan haar gegevens in het digitale administratiesysteem opslaan. De school evalueert jaarlijks de gerealiseerde verbeteringen en stelt op basis van deze evaluatie en de verzamelde gegevens verbeterpunten op voor het daaropvolgende schooljaar. De gerealiseerde verbeteractiviteiten worden op voldoende wijze geborgd in afspraken en werkwijzen. De resultaten van de toetsen en van de verbeteringen worden aan de ouders gemeld, onder andere in de schoolgids, waardoor de school zich verantwoordt naar betrokkenen. pagina 14 van 15
4 Vervolg van het toezicht Bij dit kwaliteitsonderzoek heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften, zoals die voor scholen in Nederland gelden. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de door het bestuur vastgestelde schoolgids en het schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet. De bevindingen van dit kwaliteitsonderzoek leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement): De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. In beginsel volgt over vier jaar opnieuw een kwaliteitsonderzoek. In de tussenliggende periode vindt jaarlijks een digitaal onderzoek plaats naar de examenresultaten. pagina 15 van 15