Psychologie Inovum Informatie en productenboek voor cliënten, hun naasten en medewerkers
Waarom psychologie Deze folder is om bewoners, hun naasten en medewerkers goed te informeren over de mogelijkheden van de psycholoog binnen Inovum. Alle werkzaamheden van de psychologen bij Inovum zijn gericht op de bevordering van het mentaal welbevinden van onze bewoners en cliënten. Met mentaal welbevinden bedoelen wij dat iemand zich psychisch en emotioneel prettig voelt. Het betekent ook dat hij zingeving en steun ervaart en zich thuis voelt in de omgeving waarin hij leeft. Om dit te bereiken werken cliënt, familie, zorgteams en de andere disciplines binnen Inovum intensief met elkaar samen. Onze psycholoog kan het mentaal welbevinden op verschillende manieren bevorderen. Door betrokkenheid bij individuele bewoners met psychische of cognitieve klachten. Hierbij proberen wij duidelijkheid te geven met een goede diagnostiek. Daarnaast helpen wij problemen aanpakken. Dat kan door de eigen kracht van bewoners te vergroten door hen te stimuleren zo veel mogelijk op eigen wijze vorm te geven aan het leven. Ook gaan we, waar nodig, met het verzorgende team of familie aan de slag om de bewoner hierin te ondersteunen. Tenslotte dragen wij bij aan een comfortabele woonomgeving die aandacht, veiligheid en mogelijkheden tot participatie biedt. Deze folder is verdeeld in drie kerndiensten: diagnostiek, behandeling en behandelingsondersteuning. Daarin kunt u meer lezen over de hulpvragen waarop de psycholoog kan ingaan en welke resultaten wij daarin nastreven. 2
Inhoud Behandeling 4 Individuele psychologische behandeling 4 Psychologische behandeling in groepsverband 5 Mediatieve therapie 5 Diagnostiek 6 Screening denkfuncties 6 Onderzoek van denkfuncties 6 Onderzoek van stemming 7 Onderzoek van gedrag 7 Behandelingsondersteuning 8 Omgangsadvies 8 Omgangsoverleg 8 Advisering over zorgbehoefte 10 Multidisciplinair overleg (MDO) 10 Overige diensten 11 Contact 12 3
Behandeling Individuele psychologische behandeling Cliënten met psychische klachten op het gebied van onder andere stemming en rouw Cliënten die lijden onder verlieservaringen en hierin begeleiding nodig hebben Cliënten die ondersteuning nodig hebben bij levensfaseproblematiek Op welke manier kan de cliënt ondersteund worden bij verwerking van verlieservaring? Hoe kan cliënt anders (meer bevredigend) omgaan met klachten en problematiek? Hoe kunnen depressieve en/of angstklachten verminderd worden? Hoe kan cliënt anders omgaan met ingrijpende levensgebeurtenissen? Cliënt lijdt minder, of niet meer onder problematiek Cliënt kan beter omgaan met problematiek of met ingrijpende levensgebeurtenissen Cliënt heeft hogere mate van welbevinden of kwaliteit van leven Psychologische behandeling in groepsverband Verpleeghuisbewoners met rouw- en verwerkings- of stemmingsproblematiek Cliënten met een CVA van een revalidatieafdeling van het verpleeghuis 4 Hoe kunnen cliënten van de verschillende doelgroepen geholpen worden bij acceptatie en verwerking van hun ziekte of aandoening en de
gevolgen hiervan? Hoe kunnen cliënten mogelijkheden geboden worden om lotgenotencontacten op te bouwen? Acceptatie, hantering en verwerking van de eigen situatie Sociale steun en contacten onderling Voorkomen van gevoelens van waardeloosheid, hulpeloosheid en depressiviteit Mediatieve therapie Cliënten en hun naasten, zowel mantelzorgers (thuissituatie) als medewerkers van zorginstellingen. Cliënten vertonen inadequaat gedrag waardoor: de omgeving het beroep wat op hen gedaan wordt, niet aankan de cliënt zichzelf belemmert in het aanvaarden van zorg de relatie tussen de cliënt en zijn omgeving verstoord raakt Op welke wijze kan men omgaan met een cliënt in zijn of haar directe omgeving zodat er een adequate (zorg)relatie ontstaat en/of gehandhaafd blijft? Gedragsverandering cliënt Voorkomen van inadequaat gedrag Gedrag is niet langer hinderlijk voor cliënt en/of omgeving Mediatieve therapie dient ter ondersteuning van individuele psychotherapie of wordt ingezet in plaats van individuele psychotherapie indien dit niet mogelijk is als gevolg van cognitieve beperkingen 5
Diagnostiek 6 Screening denkfuncties Cliënten met veranderingen in gedrag en/of denkfuncties waarvan het onduidelijk wat de oorzaak hiervan is. Waaruit kunnen de veranderingen worden verklaard? In welke richting is eventueel verder onderzoek nodig? Conclusie over wat de aanleiding kan zijn voor de veranderingen in denken of doen. Advies over eventueel verder onderzoek (bijvoorbeeld onderzoek denkfuncties: zie hieronder) Onderzoek van denkfuncties Cliënten met (een vermoeden van) problemen op het vlak van de denkfuncties. Wat is de aard en ernst van de veranderingen in gedrag of denkfuncties? Wat is de mogelijke oorzaak? Hoe zullen de problemen zich ontwikkelen? Welke ondersteuning/zorg of behandeling is noodzakelijk of gewenst? Heeft de behandeling effect gehad? Hoe zijn de denkfuncties ten opzichte van eerder onderzoek? Inzicht in het denkfuncties, gerelateerd aan de vraag van de cliënt Advies over de behandeling en begeleiding
Onderzoek van stemming Cliënten met klachten die kunnen passen bij bv. stemmingsproblemen, een depressie of een angststoornis Wat is de aard en oorzaak van de klachten? Welke behandeling en begeleiding zijn mogelijk? Hoe kan de cliënt/omgeving het beste omgaan met de klachten? Inzicht in de aard en oorzaak van mogelijke stemmingsstoornissen Advies voor behandeling en begeleiding Onderzoek van gedrag Cliënten die gedrag vertonen dat een probleem vormt voor henzelf en/of hun omgeving Wat is de betekenis van het gedrag en welke oorzaken kunnen het gedrag verklaren? Welke mogelijkheden zijn er om het gedrag te doen verdwijnen, te verminderen of hanteerbaar te maken? Duidelijkheid over de betekenis en oorzaken van het gedrag Inzicht in mogelijke psychische problemen die een rol spelen Advies over de mogelijkheden om het gedrag bij te sturen, over behandeling en begeleiding van cliënt (en eventueel naasten) 7
Behandelingsondersteuning Omgangsadvies Verzorgenden, andere professionals en mantelzorgers die in de zorgverlening moeite hebben met verschillende soorten gedrag van cliënten Wat zijn de achtergronden van het gedrag van cliënt? Hoe kan men het beste omgaan met de cliënt? Hoe kan de relatie en communicatie tussen zorgverlener en cliënt verbeterd worden? Toegenomen kennis over het ziektebeeld, de invloed hiervan op het gedrag van de cliënt en de gevolgen voor zichzelf en de naaste omgeving Geoptimaliseerde omgang met de cliënt Toename van de mate waarin de hulpverlener zelf oplossingen kan vinden Welbevinden en het leefklimaat is verbeterd van de zorgverlener en de cliënt Omgangsoverleg Groep van verzorgenden (en evt. andere professionals) in hun beroepsuitoefening en zorgverlening moeite ondervinden in hun omgang met cliënten 8
Hoe kan het gedrag van de cliënten verklaard worden en welke behoefte ligt aan zijn of haar gedrag ten grondslag? In hoeverre is er sprake van een interactie tussen de hulpverleners en de cliënt? Hoe kan het beste worden omgegaan met gedrag van cliënten in het algemeen of een bepaalde cliënt in het bijzonder? Hoe kan het beste worden omgegaan met gevoelens die een cliënt oproept? Hoe kan op een goede manier aan de cliënt duidelijk gemaakt worden waar de grenzen van de hulpverlener liggen? Hoe kan men zich bewust worden van de eigen grenzen en deze bewaken? De groep van verzorgenden heeft meer inzicht in de behoeften van de cliënt en/of in de achtergronden van de cliënt (persoonlijkheid, ziektebeeld, fase van verwerking). Hieruit voortvloeiend hebben zij handvatten en adviezen gevonden voor de omgang. Indirect wordt daarmee het welzijn van de cliënt verbeterd evenals de eigen arbeidstevredenheid van het team. Bij omgangsoverleg is er meestal sprake van een reeks bijeenkomsten met eenzelfde team, veelal met een regelmatige frequentie. Het omgangsoverleg is te plaatsen in de sfeer van ondersteuning en deskundigheidsbevordering van een team. 9
Advisering over zorgbehoefte Cliënten met complexe (chronische) zorgbehoefte als gevolg van problemen op het vlak van het denken, emotie en/of gedrag Wat is de passende zorg voor de cliënt met optimale ondersteuning om het psychisch functioneren, de eigen identiteit en het welbevinden te kunnen handhaven? Wat is de optimale woonsituatie voor de cliënt? Passende zorg en/of woonomgeving Multidisciplinair overleg (MDO) Collega s multidisciplinair team Welke adviezen zijn er te geven over een multidisciplinair zorg/leef- en behandelplan van cliënten? Hoe kunnen conclusies en adviezen uit psychodiagnostisch onderzoek vertaald worden in aandachtspunten en acties in het zorg/leefplan? Up to date zorg/leef- en behandelplan 10
Overige diensten Therapeutische gesprekken met mantelzorgers Ondersteuningsgroep voor mantelzorgers Onderzoek bij kwesties rond wilsbekwaamheid Onderzoek van persoonlijkheid Individuele cognitieve revalidatie Cognitieve revalidatie in groepen Systeemgerichte cognitieve revalidatie voor cliënt en mantelzorger in groepsverband Scholing Klinische les Beleidsontwikkeling 11
Contact Psychologen van Inovum kunnen rechtstreeks met een vraag benaderd worden. Of u nu cliënt, naaste, teamverzorgende of anderszins betrokken bent. Uiteraard werken onze psychologen ook via een verwijzing van de specialist ouderengeneeskunde. Een verwijzing van de specialist is echter niet nodig om ons in te schakelen. Er wordt wel altijd nauw samengewerkt met de specialist ouderengeneeskunde, waardoor deze wel altijd op de hoogte is van onze betrokkenheid. Als u na het lezen van deze folder vragen hebt of een verwijzing, loop dan gerust bij ons binnen of mail ons op psychologie@inovum.nl Marjanne Fakkeldij, psycholoog m.fakkeldij@inovum.nl 035-5888446 ma, di, wo, do Myrthe Otten, psycholoog m.otten@inovum.nl 035-5888618 ma, di, do, vr Behandel- en Adviescentrum Inovum uitgave juli 2013 Nieuw-Loosdrechtsedijk 24 1231 KX Loosdrecht 035-58 88 555 www.inovum.nl