Wet dieren Één integraal kader voor regels over handelingen met dieren Mr. drs. R.G. Herbes Coörd. Spec. Inspecteur diervoeder
Huidige situatie Verschillende wetten per doelgroep Versnipperde uitvoeringsregelgeving Onhandig voor doelgroepen Onhandig voor overheid Wet uitoefening diergeneeskunde 2
Wet dieren 1 kaderwet voor de hele keten 1 besluit en 1 regeling per doelgroep 1 uniform handhavingskader met (nieuw) bestuurlijke boete Wet dieren Besluit diergeneesmiddelen Besluit diervoeders Besluit diergeneeskundigen Besluit houders van dieren Besluit dierlijke producten Besluit handhaving e.o. Regeling diergeneesmiddelen Regeling diervoeders Regeling diergeneeskundigen Regeling houders van dieren Regeling dierlijke producten Regeling handhaving e.o. Houder van dieren 3
Gefaseerde inwerkingtreding 1 januari 2013 4 nieuwe besluiten: Diergeneesmiddelen, Diervoeders, Dierlijke producten, Handhaving en andere zaken Later in 2013 (i.v.m. voorhang TK) 2 nieuwe besluiten: Houders van dieren, Diergeneeskundigen Wijziging Houders van dieren: implementatie convenant ritueel slachten Gezelschapsdieren Later in 2013 (apart traject) Wijziging Wet dieren: centrale registratie antibiotica Wijzigingen Besluit en Regeling diergeneesmiddelen ivm antibiotica Afhankelijk van besluitvorming (2013, 2014 of later) Wijziging Houders van dieren: diergezondheid (na afronding Europese Animal Health Law ) en wilde circusdieren (uitwerking regeerakkoord) Wijziging Wet dieren: registratie toegelaten diergeneesmiddelen (ZBO) Uiteraard overige wijzigingen die in de toekomst nodig zijn 4
Diervoeders Besluit diervoeders en Regeling diervoeders Uitvoering 21 EU-verordeningen en richtlijnen Alle verboden overschrijdingen van maximumgehalten bij elkaar 5
Besluit en regeling handhaving e.o. zaken Nu wordt de bestuurlijke boete toegepast voor 1 onderwerp dat onder de Wet dieren geregeld zal worden: transport levend vee Wet dieren maakt brede toepassing van bestuurlijke boete mogelijk Besluit: nieuw stelsel bestuurlijke boete voor alle overtredingen 5 boetecategorieën: 500, 1500, 2500, 5000 en 10.000 Halvering boete overtreding particulier of bij geringe gevolgen Verdubbeling boete bij ernstige gevolgen Recidive: boetebedrag = vorige boete + nieuwe boete Regeling: indeling van overtredingen in boetecategorieën Daarnaast in het besluit: organisatorische regels Raad voor dierenaangelegenheden 6
Verandert er iets aan deze regelgeving? Controleverordening Levensmiddelen en Diervoeder 882/2004 HYGIENE Diervoeder Hygiëne Verordening 183/2005 ETIKET / HANDEL Markt Verordening 767/2009 ADDITIEVEN Additieven Verordening 1831/2003 ONGEWENSTE STOFFEN RL 2002/32 Etc. GGO Vo 1829/2003 1830/2003 -TSE-Vo 999/2001 -Dierlijke Bijproducten 1069/2009 Algemene Levensmiddelen Verordening 178/2002 7
Verandert er iets aan de benamingen van diervoeder? Diervoeder ALV 3.4 VoedermiddelMV 3.2.g ToevoegingsmiddelAV 2.2.a VoormengselAV 2.2.e MengvoederMV 3.2.h Volledig voedermv 3.2.i Aanvullend dvmv 3.2.j
Waar is de nationale regelgeving voor nodig? 1. Implementatie van Europese regelgeving: richtlijnen 2. Kapstok voor Europese Verordeningen 3. Bestuurlijke maatregelen 4. Extra nationale regelgeving (nationale top) Vanaf 1 januari 2013: Kaderwet diervoeders -> Wet dieren (WD) Besluit diervoeders -> Besluit diervoeders 2012(BD2012) Regeling diervoeders 2010 -> Regeling diervoeders 2012(RD2012) 9
Besluit diervoeders 2012 (Stb. 2012, nr. 611) Algemeen: Art. 1: begripsbepalingen Ongewenste stoffen Verordeningen Kapstok: Art 2.1: Uitvoering van rechtshandelingen (zie WD art. 2.18 a/l) Art. 2.2 e.v. Uitvoering van VO biologische diervoeders Implementatie: Hoofdstuk 3: Implementatie van RL ongewenste stoffen (jo. WD art. 2.17) LET OP: definities alleen van toepassing in dit hoofdstuk. 10
Regeling diervoeders 2012 (Stcrt. 28 dec. 2012) Op hoofdlijnen gelijk aan Regeling diervoeders 2010 Grote wijzigingen: RL 96/23 toegevoegd VO 396/2005 toegevoegd Biologische voeders toegevoegd Uitgebreid handelingsverbod onveilige diervoeders (art. 3) Uitgebreid vervoederingsverbod houder dieren (art. 57) Wijziging import diervoeders NB. Nog geen (volledig juiste) geconsolideerde versie beschikbaar op wetten.nl!! 11
Incidenten en diervoeders: wie doet wat?
Inhoud Regelgeving Incidenten Terugblik op 2 recente incidenten Vragen
Verplichtingen diervoederexploitant? Algemene levensmiddelen Verordening Artikel 17 Verantwoordelijkheden 1. De exploitanten van levensmiddelenbedrijven en diervoederbedrijven zorgen ervoor dat de levensmiddelen en diervoeders in alle stadia van de productie, verwerking en distributie in de bedrijven onder hun beheer voldoen aan de voorschriften van de levensmiddelenwetgeving die van toepassing zijn op hun bedrijvigheid en controleren of deze voorschriften metterdaad worden nageleefd. 14
Waar moeten diervoeders aan voldoen? Artikel 15 Veiligheidsvoorschriften voor diervoeders 1. Diervoeders worden niet in de handel gebracht of aan voedselproducerende dieren vervoederd indien zij onveilig zijn. 2. Diervoeders worden geacht onveilig te zijn voor het gebruik waarvoor zij zijn bestemd indien zij worden beschouwd als producten die: - nadelige effecten hebben op de dierlijke of menselijke gezondheid; - het levensmiddel dat wordt geproduceerd uit voedselproducerende dieren, onveilig voor menselijke consumptie maken. 15
Verdere verplichtingen Traceerbaarheid (art. 18): interpretatie document Maatregelen nemen (art. 20 lid 1) : Uit de handel nemen Vernietigen betreffende diervoeder Meldplicht aan de bevoegde autoriteit (art. 20 lid 1 en 3) 16
Incidenten in de diervoedersector Meat and bone meals and BSE (since 1981) Citrus pulp pellets and Dioxin (1998) Recovered vegetable oils and PCBs (1999) Dried fodder, kaolinitic clays and Dioxin (1999) Sugar beet pulps and Fluorine (2000) Carbosan and Dioxin (2002) Organic Cereals and Nitrofen (2002) Shrimp meal and skimmed milk powder and chloramphenicol (2002) Glucose syrup and MPA (hormone) in molasses (2002) Animal fats and nitrofurans (2003) Potato pulp and Dioxins (kaolinitic clays) (2004) Bone fragments in feed materials (sugar beet pulps (2004-2005) pigbonefat/bone phosphates and Dioxins (2005) Cadmium in Coppersulphate (2006) Melamine in gluten products and organic soybean expellers (2008) Monensin in dried, deactivated yeasts from ethanol production ( 2008) PCB s & Dioxins in breadmeal (2008) PCB s & Dioxins in organic maize and eggs (2010) PCB s & Dioxins in technical fatty acids (2011) Aflatoxine B1 in Balkan-maïs (en) melk
Verschuivende rol van de overheid Tot 2004: Overheid had de gehele verantwoordelijkheid tijdens een incident: Tracering Bemonstering en analyse Blokkeren van boerderijen/bedrijven Vernietiging van verontreinigde diervoeders en levensmiddelen 18
Verschuivende rol van de overheid 2005: dioxine in vet: Mengvoederbedrijf: tracering, blokkeren en recall Levensmiddelenbedrijf: verontreinigde varkens uit de markt halen Overheid: analyse diervoeders, blokkeren boerderijen, risicoanalyse, analyse proefslachtingen 2008: melamine in soja uit China Diervoederbedrijven: blokkeren, recall en vernietiging Overheid: contra-analysis, overall regie 19
Verschuivende rol van de overheid 2008: dioxine Ierland: Levensmiddelenindustrie: tracering, analyse, recall Overheid: contra-analyse, risicobeoordeling(efsa), contact met Lidstaten(Ierland) en Europese Commissie 20
Verschuivende rol van de overheid 2010: dioxine biologische maïs en eieren: Ontdekt via Nationaal plan dierlijke producten (ei) Privaat systeem meldt niet. Fact finding door diervoederbedrijven Problemen met analyse. Tracering door VWA Oorzaak niet kunnen bevestigen. Blokkeren van leghenbedrijven door sector Onderzoek van bedrijven door de sector Intensief contact met Duitse autoriteiten 21
Verschuivende rol van de overheid 2011: Duitse dioxinecrisis technische vetzuren Ontdekt via eigen controle Duits mengvoederbedrijf Geringe dioxine-overschrijding Melding via Nederlandse bedrijfsleven aan VWA Intensief contact met Duitse collega s Wel of geen link naar Nederland Nieuw: basisoverleg: afspraken met sectoren Nieuw: regelmatige informatiestroom VWA sector Nieuw: VWA-uitspraak over bedrijf in pers 22
Concluderend: 2011 Bedrijfsleven zelf eerst aan zet voor fact finding, tracering, maatregelen Rol van de VWA verschuift naar een regie rol Risico-analyse Overall tracering Informatievoorziening NL Europa Controle maatregelen Controle van laboratoria: ook private Indien nodig: analyses 23
Resumé Aflatoxine B1 in maïs in 2013 Zeer heterogeen verdeelde contaminatie Beladingsanalyses niet betrouwbaar voor de partij Bedrijven laten partijen heranalyseren voor een goede uitslag? Tracering moeizaam en duurt lang Groot impact door grote hoeveelheid Onvoldoende rekening gehouden met bekend risico? Gegevensoverdracht tussen marktpartijen verloopt niet soepel Te late melding van overschrijdingen aan de NVWA Werkwijze opslaglocaties bemoeilijkt traceerbaarheid Mogelijk verdunning van partijen?? Conclusie: Groot incident, met veel leermomenten. 24
En nu? 25
Stand van zaken: afhandeling incidenten 2013 Veranderingen bij de NVWA: - Meer dwingende rol naar het (georganiseerde) bedrijfsleven: snelle actie en informatie! - Overall regisseur - Verantwoording naar politiek en Brussel - Minder capaciteit beschikbaar Verschuivende panelen in het bedrijfsleven: Rol Productschap diervoeder in de toekomst? Samenwerking met (georganiseerd) bedrijfsleven Onderlinge organisatie in de diervoedersector 26
Wat betekent dit voor het Comité? Kan het Comité een partner zijn voor de NVWA? Bijv. traceerbaarheid van zeeboten (artikel9.com)? Kan het Comité namens leden bindende uitspraken doen? Geen vrijblijvende relatie.. Evaluatie van het aflatoxine incident komt er aan! 27
Bedankt voor uw aandacht! Vragen? 28