Sponsor samen met familie, vrienden, collega s een studente vanaf 10,- per maand Iedere studente krijgt 40,- per maand Mijn school is mijn toekomst Stichting Ariana Studiefonds voor Afghaanse vrouwen rekeningnr. 82.45.118 Tegelen www.stichtingariana.nl Foto Gitta van Buuren 2010 www.stichtingariana.nl 12 1
Mijn School is Mijn Toekomst Onderwijs voor meisjes in Kabul Financiële steun aan meisjesstudenten in Kabul is nodig omdat intelligente en gemotiveerde maar arme Afghaanse meisjes in Kabul zonder deze steun hun studie niet kunnen beginnen of afronden. In Afghanistan is onderwijs gratis, de bijkomende kosten zoals leermiddelen voor de middelbare school en universiteit, extra cursussen zoals Engels, Wiskunde en computercursussen en het vervoer moeten worden betaald en velen kunnen die kosten niet zelf betalen. De Stichting Ariana Studiefonds voor Afghaanse vrouwen geeft een toelage van 40 per maand aan 30 meisjes die de middelbare school volgen en aan 20 meisjes die een universitaire studie volgen in Kabul. Zij gaan naar 17 verschillende middelbare scholen in Kabul en bezoeken 3 verschillende universiteiten. Zij studeren Medicijnen, Engels, Banking, Spaans, Rechten en Psychologie. Onderwijs geeft vrouwen nu en in de toekomst een betere kans op de arbeidsmarkt en in het maatschappelijk leven waardoor Afghanistan ook in de toekomst voor iedereen veiliger kan worden. Er is een gebrek aan middenkader omdat de vorige generatie opgeleide vrouwen voor een groot deel het land ontvlucht zijn. Tijdens het schrikbewind van de Taliban mochten meisjes niet naar school gaan en mochten vrouwen niet buitenshuis werken. De onderwijskansen voor meisjes zijn niet altijd zo slecht geweest in Afghanistan. Hoop en wanhoop, moderniteit en `middeleeuwen` wisselen elkaar af zowel in het verleden als nu. De afgestudeerde meisjes vormen straks de nieuwe middenklasse van goed opgeleide vrouwen die het geteisterde land weer op de been helpen. Zij zullen zich over enige jaren, als de economie het toelaat als arts, verpleegster, docent, accountant, jurist of piloot inzetten om de infrastructuur en de economie te verbeteren en de beeldvorming over Afghaanse vrouwen te veranderen. Het was erg duur om in Kabul een woning te huren en wij waren arm en hadden geen inkomsten. Ik leed hier erg onder. Mijn oom kwam een keer op bezoek bij ons en hij hoorde hoe graag ik verder wilde studeren. Hij heeft mij toen meegenomen naar zijn huis in Kabul. Ik heb thuis dag en nacht met behulp van mijn oom gestudeerd en heb extra examens gedaan. Ik heb toen groep 7 gehaald. Ik ben nog een jaar bij mijn oom blijven wonen, maar de vrouw van mijn oom wilde niet dat ik daar langer bleef wonen. Vaak maakte zij smoesjes om mij weg te krijgen. Toen vertrok ik naar mijn tante. Bij mijn tante bleef ik nog een jaar en ik haalde groep 9. Mijn zusjes, die nog in Tagab woonden wilden ook leren lezen en schrijven en naar school gaan. We konden in een sarij (soort boerderij) een kamertje huren en mijn tante betaalde de huur. De man van mijn tante was docent op de universiteit in Kabul. Mijn tante kon de huur van ons kamertje niet meer betalen. Mijn moeder wilde teruggaan naar Tagab, maar het was er niet veilig en er heerste een oorlogssituatie. Ik wilde niet terug naar Tagab en mijn zusjes ook niet. Ik zat dag en nacht te huilen. Ik had zoveel bereikt en zat op het lyceum klas 9. Waarom moeten wij terug naar Tagab? Ik vind mijn school mooi en mijn klasgenoten fantastisch. Tijdens het eindexamenjaar huilde ik en kon niet leren. Telkens als ik de klas inging, huilde ik. Toen heeft een klasgenootje mij gevraagd: `waarom huil je toch, wat is er met je? Alle klasgenootjes hadden medelijden met me. Toen kwam een ander klasgenootje naar mij toe met het adres van ECW en vertelde dat ze meisjes zoals mij helpen. Ze zei dat ik contact met ECW moest opnemen, misschien helpen ze je. Ik kon het niet geloven en mijn moeder ook niet. Maar op een keer heeft ze contact opgenomen met ECW. Toen zijn mijn moeder en ik naar ECW gegaan. Arezo heeft ons de voorwaarden verteld en Arezo zou ons op de wachtlijst zetten. Na een tijd was alles geregeld. Mijn moeder is een huisje gaan zoeken zodat haar vier dochters onderwijs kunnen volgen in Kabul. Groeten van vier Afghaanse meisjes die uw steun verdienen, Mursal 2 11
Omdat ik altijd op straat was bij een waterpomp om water te halen had ik het in de winter erg koud. Ik had geen warme kleren en geen schoenen. Later heb ik reuma gekregen en werd ik invalide en nu kan ik niet meer goed lopen. Ik moet tot mijn 21 jaar penicilline spuiten maar de kans is dat ik hartproblemen ervan krijg. Mijn medicijnen zijn heel duur en nu heb ik een hartziekte en zijn mijn ogen slecht. Tijdens het Taliban regiem waren de scholen dicht en betaalden we een paar cent om bij iemand iets te leren. Ik was toen in klas 3 en heb extra examen gedaan en kon toen naar klas 4 en klas 5, Nu ben ik de beste leerling van de klas. Ik had niemand die me kon helpen en onze leraren houden ook niet van arme mensen. Ik heb tegen mezelf gezegd `hou hoop. Tot laat zat ik te studeren. Mijn leraren steunden mij niet. Nu heb ik geluk en ben ik gelukkig met mijn school maar niet met mijn lichaam. Shugofa Mursal Mijn naam is Mursal en ben de oudste dochter van dit gezin. Wij zijn met drie zusjes en 4 jonge broertjes en wonen samen met mijn moeder, blinde grootmoeder en grootvader in een huisje. Toen mijn vader nog leefde, woonden wij in een mooi appartement. Mijn vader was een intelligente dokter en met de steun van mijn vader was ik vanaf de eerste klas op school een van de beste leerlingen van het Abdul Bari Lyceum. Ik houd van leren en studeren. Mijn hele leven veranderde toen mijn vader door de Taliban werd doodgeschoten. Al mijn hoop en wensen werden met een zwart gordijn bedekt. Mijn oudste broer zat toen in de 9 e klas. Hij moest stoppen met zijn school en ging geld verdienen. Daarna is hij naar Iran gevlucht. Hij was heel jong en dacht niet meer aan zijn familie. Kabul werd voor mijn familie ondraaglijk en we zijn naar de geboorteplaats van mijn familie Tagab verhuisd. Wij hebben 8 jaar in Tagab gewoond (een stadje in Oost Afghanistan). Er was geen school voor meisjes in Tagab. Mijn neef en nichtjes, die in Kabul woonden, gingen wel naar school. Daar was ik erg jaloers op. Op dit moment is het moeilijk een baan te vinden, 40% van de beroepsbevolking is werkeloos. In de media gaat de meeste aandacht uit naar de militaire inspanningen en hebben berichten over vrouwenmishandeling, verkrachtingen, verbranden van schoolgebouwen en drugverslaving de overhand. Het leven van alledag en de successen in het onderwijs aan meisjes worden onderbelicht. Ondanks de toenemende gevaren van aanslagen ook in Kabul willen wij de vurige wens van meisjes om zich te scholen in vervulling laten gaan. De school is hun toekomst. `Ik hou van iedereen die me maar een woord geleerd heeft Neda, 20 jaar, Kabul Oprichting en doelstelling De Stichting is opgericht vanuit het Centrum voor Gender en Diversiteit van de universiteit Maastricht in oktober 2003 door 3 Nederlandse en 3 Afghaans-Nederlandse vrouwen. De doelstellingen van de Stichting zijn het bevorderen van Educatie van vrouwelijke studenten in Afghanistan die anders geen kans hebben om een studie te beginnen of af te ronden. Emancipatie van vrouwen in Afghanistan zodat zij als een goed opgeleid vrouwelijk middenkader deel kunnen nemen aan de opbouw van hun zo ernstig verwoeste land na 30 jaar oorlog. Solidariteit tussen Nederlanders, Afghaanse-Nederlanders en Afghanen. Intercultureel samenwerken De Stichting Ariana slaagt erin de goede aspecten van de Afghaanse en de Nederlands cultuur te integreren. De Nederlandse vrouwen spreken geen Dari of Pastu en kunnen dus niet communiceren met de Afghaanse staf van de partnerorganisatie in Kabul, het Educational Center for Women (ECW). De Afghaans-Nederlandse vrouwen vertalen de brieven van de meisjesstudenten en hebben regelmatig telefonisch contact met het ECW. Zij kennen de situatie in Afghanistan uit eigen ervaring. 10 3
Partner organisatie in Kabul Maatschappelijk bevlogen vrouwen uit Kabul spannen zich al decennia lang in om de ontwikkeling en scholing van Afghaanse vrouwen te stimuleren. Het Educational en Training Center for poor Women and girls in Afghanistan (ECW) in Kabul is een belangrijke voorvechter in die strijd. In 2003 werd ECW de Afghaanse partnerorganisatie van Stichting Ariana studiefonds voor Afghaanse vrouwen in Maastricht. Het ECW is een niet-politieke, niet-commerciële, non-gouvernementele humanitaire hulporganisatie die door de regering erkend is als lokale NGO. Voor de stichting Ariana selecteren zij de meisjesstudenten die in aanmerking komen voor een studietoelage, zij gaan op huisbezoek, sturen jaarlijks aan het einde van het studiejaar in april de rapporten van de scholieren naar de Stichting Ariana en betalen iedere twee maanden de studenten uit en sturen het bewijs daarvan naar de Stichting Ariana. Mijn moeder is de enige kostwinner, zij is oud van verdriet geworden en moet hard werken om ons te onderhouden terwijl zij veel pijn heeft aan haar armen. Zij wast kleren van mensen maar dat kost haar moeite. Zij wil werken om onze magen te vullen. Ik ben nog een jong meisje en van mijn moeder mag ik niet werken omdat mensen in Afghanistan niet allemaal eerlijk zijn voor een jong meisje en het gevaarlijk is. Ik ben moe van dit allemaal. Ik wil naar school gaan en later mijn moeder helpen maar ik kan het niet meer. Het leven is heel moeilijk voor me. Ik weet niet wat de toekomst zal zijn en ik hoop dat jullie me kunnen helpen. Dit was mijn verhaal. Mijn allerbeste groeten aan jullie, Shabnam Shugofa Ik ben Shugofa, en ben 19 jaar. Ik ben de beste van de klas 11. Geschiedenis van het onderwijs in Afghanistan Onderwijs 1919-1979 De eerste meisjesschool in Kabul `Esmat werd door koningen Suraya, de vrouw van de Koning Amanula Khan, geopend in december 1920. In 1923 kreeg Afghanistan zijn eerste grondwet. Het was een vooruitstrevend document, dat expliciet gelijkheid van alle Afghanen ongeacht religie, etniciteit of stam invoerde. De leerplicht werd ingesteld en de een Highschool voor meisjes werd geopend. De koningin leidde zelf deze scholen. In 1924 werden deze scholen echter door geestelijke imams gesloten. Als verzet tegen deze actie vestigt Koningin Suraya de school in het gebied rondom het paleis. Vandaar worden de lessen verder ook aan de meisjes gegeven. In 1926 studeerden 300 meisjes af van Mastoerat highschool. Veel afgestudeerde meisjes kregen een beurs om hun studie verder in het buitenland voort te zetten. Meisjes gingen studeren in Turkije, India, Duitsland en Frankrijk. In het jaar 1928 groeit het aantal leerlingen van 300 naar 800. Tot ongeveer 12 tot 13 jaar geleden hadden we een mooi en gelukkig leven met mijn familie. Mijn vader werkte toen op het ministerie als een gewone medewerker. Maar opeens is de lichte dag in een zwarte dag veranderd. Mijn vader werd gedood in de oorlog. Mijn moeder is van een koningin in een zielige arme vrouw veranderd. Zij moest hard werken om ons eten te kunnen geven. Zij moest dag en nacht werken. Wij moesten bij mijn oom gaan wonen. Mijn oom was niet aardig. Hij misbruikte ons. We werden arm. Mijn moeder deed een ui in twee liter water en een beetje olie erbij en kookte dat en dat moesten wij eten. Mijn moeder poetste overdag bij mensen in huis en waste hun kleren en s avonds maakte ze dekens voor mensen. Zij ging laat naar bed en huilde altijd onder de dekens. Op straat werden wij beledigd en gepest door andere mensen zoals weeskinderen ` jullie moeder moet de hele dag werken om die monsters eten te geven. Mijn moeder was ook bang dat mijn zuster door iemand misbruikt zou worden en daarom besloot mijn moeder haar op haar 13 e jaar uit te huwelijken. Mijn moeder heeft daarvoor een beetje geld gekregen van de man van mijn zuster en we hebben kleren gekocht. 4 9
Gulsoma Ik ben Gulsoma en ben 18 jaar en kom uit de Parwan provincie. Tijdens het Taliban regiem konden mijn broers en ik niet naar school gaan. Nadat de nieuwe regering van Karzai kwam, is Afghanistan een beetje veiliger geworden. Ik begon op school in klas 3 en nu zit ik in klas 8. Ik heb geen vader en op dit moment ook geen moeder. Ik heb twee broers en een zusje. In 2001 had mijn moeder ruzie met de vrouw en de zoon van mijn oom. Op een ongelukkig moment is de vrouw van mijn oom doodgegaan en de schuld daarvan heeft mijn moeder gekregen. Mijn moeder heeft 16 jaar gevangenisstraf gekregen. Mijn vader kon dit allemaal niet meemaken en kreeg erg veel psychische en lichamelijke klachten. Hij werd erg ziek en is overleden. Nu ben ik het oudste kind van onze familie en moet ik voor mijn twee broertjes zorgen en voor mijn zusjes. Een broer van mij heeft de school verlaten en hij werkt nu als timmerman. Door alle problemen moesten wij vluchten naar Kabul. Hier hebben we ook geen bestaan en geen hoop op een betere toekomst. Dit was in het kort mijn verhaal. Dag, Gulsoma Shabnam Ik ben een meisje dat heel veel heeft meegemaakt, mijn leven was een hel maar ik heb een wens dat mijn leed voorbij gaat als mijn broer vrijkomt. Vanaf mijn geboorte ben ik een ongelukkig meisjes geweest. Tijdens de oorlog tussen de krijgsheren heb ik mijn vader verloren. Hoe is dat gebeurd? Wij waren allemaal thuis toen plotseling een raket op ons huis terecht kwam. Dat was schrijnend. Ik hoor het geluid van de raket nu nog in mijn oren. Mijn vader, mijn lieve vader, mijn hoop, ging dood. Ons huis lag in puin. Mijn oudste broer werd zwaar gewond. Hij is nu ook psychisch ziek. Hij heeft zijn verstand verloren. Hij werd doof en stom en kan niet meer praten. Wij moeten voor hem zorgen. Hij is nog jong. Ook ik raakte zwaar gewond en mijn moeder werd aan een hand invalide. Wij waren allemaal gewond. Die dag is nu voorbij maar de herinneringen blijven en richten veel psychische en lichamelijke schade aan. In dezelfde periode werden 7 andere scholen voor de meisjes van Kabul door koningin Suraya geopend. Na een bezoek aan het Midden-Oosten en Europa in 1927-1928 riep Amanoellah nieuwe hervormingen uit, hij wilde een modern land van Afghanistan maken. De dienstplicht en algemeen kiesrecht werden ingevoerd, westerse kleding werd verplicht gesteld en sluiers werden afgeschaft en alle kinderen, ook meisjes, zouden onderwijs moeten krijgen. Het onderwijs in Afghanistan is sterk verbeterd door de uitbreiding van het aantal basisscholen zodat ongeveer de helft van de bevolking die jonger dan 12 jaar naar school kon gaan en door de uitbreiding van het secundaire onderwijs. De universiteit van Kabul is opgericht in 1931 ten tijde van Koning Nahir Shah. Het onderwijs aan meisjes verslechterde door de invloed van de religieuze leiders. De veertigjarige regeerperiode van koning Zahir Shah (1933 tot 1973) wordt geassocieerd met vrede, veiligheid en politieke hervormingen. Hoewel het arme Afghanistan tijdens de regeerperiode van Zahir Shah niet veel welvarender werd, is het in de beleving van de door oorlog getraumatiseerde bevolking een gouden tijdperk Ondanks de in 1923 ingestelde leerplicht profiteerde een selecte groep van het onderwijs en bleef 50% van de mannen en 80% van de vrouwen analfabeet. Onderwijs in de jaren 1979-1992, burgeroorlog In de periode dat de communisten regeerden in Kabul heerste er een zekere gelijkheid tussen de seksen. Van overheidswege werden meisjes in het communistisch regiem aangemoedigd om te gaan studeren ook al was hun moeder analfabeet en verzetten sommige mannelijke familieleden en imans zich tegen het feit dat meisjes een middelbare school, hogeschool of universitaire opleiding gingen volgen. Veel vrouwen kregen een studiebeurs van de regering om in het buitenland te gaan studeren. Deze vrouwen zijn letterkundige, rechter, chemisch ingenieur, arts, docent of journalist geworden. Zij hebben jaren lang als professional in Afghanistan gewerkt. Zij hadden in de jaren negentig geen perspectief meer, werden met de dood bedreigd en ontvluchtten hun land. Zij keren niet terug naar hun land van herkomst omdat zij intussen in het buitenland geworteld zijn en hun kinderen daar studeren. Als intellectuele vrouw zijn zij verloren voor hun land van herkomst en in Nederland wordt hun opleiding en professionele kennis helaas niet gewaardeerd. Vanaf 1989 verplichten de Mudjahedin meisjes een hoofddoek te dragen en werden veel scholen gesloten vanwege de onveilige situatie. 8 5
Onderwijs tijdens het regiem van de Taliban 1992-2001 De Taliban verbood onderwijs aan meisjes, het buitenhuis werken van vrouwen waaronder vrouwelijke leerkrachten. Vrouwen mochten niet zonder mannelijke begeleiding op straat lopen en de burka was verplicht. Alleen religieus onderwijs aan meisjes was toegestaan. De hele infrastructuur van het onderwijs werd vernietigd, veel scholen werden gesloten. Vrouwen gaven in het geheim onderwijs aan meisjes in hun eigen huis met gevaar voor eigen leven en dat van de kinderen. Onderwijs tijdens het regiem van Karzai 2002- heden In het huidige Afghanistan is het onderwijs weer toegankelijk voor jongens en meisjes en duurt de basisschool 6 jaar, de middelbare school (maktabe motwaseta) duurt 3 jaar. Daarna kunnen kinderen naar het Lyceum of de Highschool (Lesa 3 jaar) gaan. De totale duur van het onderwijs is 12 jaar. Soms zijn alle schooltypen in een gebouw gehuisvest maar meestal is de basisschool apart. Na het eindexamen van de Highschool krijgen kinderen een diploma `shahadat nama met een foto van de leerling en een stempel van de inspecteer onderwijs erop. De `shahadat nama is voorwaarde voor de toelating tot de universiteit maar ook om een baan op dat niveau te krijgen. Op dit moment zijn er in Afghanistan 19 universiteiten, 13 in de verschillende provincies, 3 in Kabul. De 3 universiteiten van Kabul hebben samen 15 verschillende faculteiten. De campus, ligt in een prachtig groen gebied ten Oosten van het stadcentrum. De universiteit is geregistreerd in het groene boek van Unesco. Een diploma van deze universiteit is nu in de hele wereld geldig. In het algemeen duurt een universitaire opleiding 4 jaar maar een Medische opleiding duurt 6 jaar. Jongens en meisjesstudenten kunnen zich aanmelden. Er studeren 9020 studenten, 7008 en 2012 vrouwelijke, aan de verschillende faculteiten. Er doceren 520 docenten, 435 mannelijke en 85 vrouwelijke. Er is nog een lange weg te gaan. Niet alleen in de jaren tachtig maar voor alle Afghaanse meisjes geldt de uitspraak van een Afghaanse vrouw: `Ik heb altijd moeten vechten voor mijn onderwijs en voor mijn vrijheid. Verhalen van meisjesstudenten Het Educational Center for Women in Kabul beoordeelt de brieven van meisjes die in aanmerking komen voor een studietoelage van de Stichting Ariana studiefonds voor Afghaanse vrouwen. Zakira Ik heb mijn hele leven problemen, vooral financiële. Wij zijn met drie zussen en twee broers. Een zuster is ouder dan ik. Ik ben de middelste. Thuis hebben wij veel moeilijkheden. Mijn vader is heel zwak, hij heeft veel moeite met fysieke arbeid maar toch werkt hij als dagarbeider. Hij verdient 2000 Afghani. Mijn vader was vroeger werkeloos maar nu heeft hij een klein baantje. Omdat onze financiële situatie slecht is, kon ik eerst niet naar school gaan. Toen ik wat ouder was, ging ik het huis van rijkere mensen poetsen en ontving ik een kleine verdienste hiervoor. Ik verdiende 1000 Afghani. Hierdoor kon ik zelf mijn schoolkosten betalen en kon ik naar een cursus gaan. Ik deed de afwas, waste en streek de kleren en maakte het huis schoon. Toen ik bij mensen schoonmaakte, had ik niet veel tijd om mijn schoolvakken goed te doen en weinig tijd om te leren. Hierdoor raakte ik in de problemen, ik was de derde van de klas. Nadat ik contact had opgenomen met het Educational Center for Women en mijn levensverhaal op papier had gezet, werd ik aangenomen en ontvang ik 40 per maand en daarom hoef ik niet meer bij mensen te poetsen. Nu ben ik de allerbeste van de klas. Ik ben heel gelukkig met het geld dat ik krijg. Ik koop mijn schoolspullen en als iemand ziek is of als ik zelf ziek ben of mijn moeder of vader kunnen wij medicijnen kopen. Nu hoef ik niet meer te werken bij mensen thuis omdat het ECW mij helpt. Ik ben jullie heel dankbaar. Met veel respect, Zakira 6 7