M V L E E F MGMD Isabel Vertriest Voorzitter Stedelijke Adviesraad voor Milieu en Natuur Sint-Baafskouterstraat 56 9040 Sint-Amandsberg contactpersoon uw kenmerk ons kenmerk datum Arthur Depuydt tel 09 268 23 00 arthur.depuydt@gent.be Advies 2014/22 Uw advies 2014/22 aangaande Energie-efficiëntie Geachte mevrouw Vertriest, Het college van burgemeester en schepenen nam kennis van het advies van de Stedelijke Adviesraad voor Milieu en Natuur 2014/22 aangaande Energie-efficiëntie. Hierbij vindt u het antwoord van de stad Gent op dit advies. 1. Straat- en monumentenverlichting Plannen voor overbodige of minder noodzakelijke verbruiken zijn inderdaad belangrijk. Zo lopen er in Gent op dit ogenblik al programma s of plannen inzake energiezuinigheid bij openbare verlichting (o.a. lichtplan). Via REG actie programma s voor functionele straatverlichting en monumentverlichting vervangen wij systematisch lampen en armaturen in wijken en straten van onze stad, door energiezuinigere en beter renderende exemplaren. Hiernaast worden ook de leidingen en techniek al in de armaturen aangebracht om te dimmen en zo ook energie te sparen (bv. bij overgang dag nacht en diep in de nacht hoeft verlichting niet op volle kracht te branden). Ook bijvoorbeeld de accentverlichting aan zebrapaden (geel-zwart gestreepte palen in L-vorm) wordt voorzien van zuiniger lampen. Tot slot wordt er o.b.v. het lichtplan reeds voor gekozen om bepaalde zones effectief minimaal, niet of niet meer te verlichten (in parken, tragels, grote open ruimtes zoals het middenplein van de Vrijdagsmarkt, e.d.). Dit alles heeft er o.a. toe bijgedragen dat er voor openbare straatverlichting een significant dalende lijn is inzake energiegebruik. Weliswaar gaat de financiële winst die dit opbrengt verloren op basis van de stijgende energiekostprijs.
Verder willen we toch aangeven dat de bewering dat in het verkeersvrije centrum de straaten monumentenverlichting steeds samen branden tot middernacht, niet correct is. Tot middernacht brandt enkel de sfeer- en monumentverlichting. Na middernacht enkel de functionele straatverlichting. Er zijn echter 2 uitzonderingen: a. waar bijvoorbeeld bouwwerken aan panden bezig zijn en de sfeer- en monumentverlichting hierdoor niet kan branden. b. op lokale kruispunten, waar de verkeersveiligheid dit vereist. Tot slot, na middernacht brandt enkel de monumentverlichting van de 3 torens door. Er lopen proefprojecten om ook voor de sfeerverlichting (gevelverlichting met uplighters) over te schakelen op LED technologie. 2 en 3 Maximaal inzetten personeel voor eenvoudige relightings en belang van sensibilisering Het lijkt ons niet goed om personeel enkel of zelfs maximaal in te zetten op eenvoudige relightings. Het algemeen onderhoud is immers een prioriteit, energiezuinigheid is hierbij de standaardnorm. We onderschrijven het belang van sensibilisering. Waar mogelijk worden de personeelsleden via campagnes gesensibiliseerd om ook hun steentje bij te dragen aan een vermindering van het energieverbruik. Naast het intranet wordt hiervoor ook het personeelsblad Gent & Co ingezet als belangrijk communicatie-instrument. In het decembernummer van het personeelsblad Gent & Co publiceerden we een artikel met als titel Bespaar energie op de werkvloer, met opgave van concrete bespaartips. 4. Sensibilisering Sensibilisering van burgers en bedrijven inzake energie en energie-efficiëntie is inderdaad van groot belang. Er zijn diverse bestaande projecten die burgers en bedrijven aansporen om op een structurele manier energie te besparen. Enerzijds is er het project coaching energiemanagement voor individuele ondernemingen, waarbij we bedrijven willen begeleiden om de juiste investeringskeuzes te maken op het vlak van energie-efficiëntie en hernieuwbare energieproductie. Anderzijds zijn er heel wat ondersteuningsinstrumenten opgezet naar burgers toe rond energiezuinige renovatie. In het kader daarvan is een communicatiecampagne Save for Life opgestart, die via allerlei kanalen wordt verspreid. De boodschap van de campagne is dat energiezuinig renoveren niet alleen een besparing is voor het leven, maar ook eenvoudig en doeltreffend kan zijn. Daarnaast zal er in het kader van het potentiële stroomtekort tijdens de komende winter ook specifiek gesensibiliseerd worden rond maatregelen die het elektriciteitsverbruik op een structurele manier naar beneden kunnen brengen. Dit zal onder meer gebeuren via www.gentklimaatstad.be.
Als laatste worden in het kader van het afschakelplan alle beschikbare centrale stadskanalen ingezet (Stadsmagazine, gent.be, Streekkrant, social media-kanalen, pers, bewonersbrieven, ), maar evengoed decentrale kanalen (wijkblogs, wijkpagina s op facebook van de wijkregisseurs, kanalen economie, publieke plaatsen zoals buurthuizen, ). Zowel de algemene info (waarbij we gebruik maken van de offon campagne, zie www.offon.be) als de specifieke info van Gent komen hierbij aan bod. Voor wat specifieke communicatie voor het afschakelplan behelst wordt gewerkt met communicatie volgens 2 pistes: 1. Sensibilisatie tijdens fase groen: oproep tot solidariteit, zuinig verbruik, aandacht voor hulpbehoevenden in de buurt, tips om zich voor te bereiden, 2. Crisiscommunicatie tijdens fase oranje, fase rood, fase zwart: per fase van een aangekondigde afschakeling door Elia zijn er communicatiefiches uitgewerkt die door de veiligheidscel zullen worden gevalideerd. Voor uitleg over de diverse fases verwijzen we naar http://offon.be/nl/ik-zoek-info/destroomindicator/legende-stroomindicator. 5. Toekenning groene stroomcertificaten aan Maxgreen Het toekennen van de groene stroomcertificaten is geen bevoegdheid van het Gentse stadsbestuur. 6. Vrijwillige afschakeling per bedrijf Vooreerst willen we meegeven dat zowel het stads- als havenbestuur het afschakelplan in de eerste plaats nog willen wijzigen (cf. juridische stappen; en procedure via de gouverneur zoals voorzien in MB). De stad Gent, en het Havenbedrijf Gent, hebben op dit moment geen enkele inspraak, of zeggenschap, in de organisatie van het mogelijk afschakelen (deze opdracht is door de minister gedelegeerd aan Elia). In antwoord op het advies van de Minaraad zetten we graag een aantal zaken op een rijtje: Verschillende bedrijven/grootverbruikers (o.a. Arcelor Mittal) willen, en zullen, vrijwillig afschakelen, als dit nodig zou zijn. Ze hebben hiervoor een overeenkomst met Elia afgesloten, en worden daarvoor ook vergoed. Het is zowel praktisch als technisch onmogelijk voor het Havenbedrijf Gent om een interne solidariteit te organiseren in het havengebied.
De solidariteit tussen bedrijven in- en buiten het havengebied is al deels ingebouwd in het afschakelplan (afschakelen in verschillende schijven, die alternerend worden afgeschakeld). Het Havenbedrijf Gent juicht alle voorstellen voor energie-efficiënte- en rationeel energieverbruik toe, zowel bij burgers- als bij de (haven)bedrijven (cf. acties beschreven in klimaatplan, en doelstelling strategisch plan). Stroompieken in het net zullen bepalen of het nationaal afschakelplan in werking zal treden. Beter dan een vrijwillige afschakeling per bedrijf (zie punt 6, p. 2) ziet het Havenbedrijf Gent een meerwaarde in een vrijwillige piekshaving waarbij bedrijven zich engageren om op bepaalde momenten op een minimumcapaciteit te draaien. Dit gaat om machines die in een productieproces (bij opstart) bepaalde stroompieken veroorzaken en kunnen afgelegd worden. Dit kan opgenomen worden in de nationale actie- en communicatiecampagnes. Niet alleen de grootverbruikers die aangesloten zijn op het Elia-net kunnen overeenkomsten afsluiten om op bepaalde momenten hun elektriciteitsverbruik te verminderen. Ook bedrijven op midden- en laagspanning kunnen vrijwillig een overeenkomst afsluiten met hun elektriciteitsleverancier waarbij (tegen bepaalde vergoedingen) capaciteit kan afgeschakeld worden. Niet zozeer kantoorgebouwen maar, eerder bedrijven die bijvoorbeeld grote koelgroepen hebben, en variabel en snel afgeregeld kunnen worden. Dit punt kan opgenomen worden door de elektriciteitsleveranciers, actief op de Belgische energiemarkt. 7. Uitblijven afschakelen Het spreekt vanzelf dat wanneer er inderdaad een afschakeling nodig was er in de schoot van onze stadsorganisatie achteraf een debriefing en een algemene evaluatie zal gebeuren. De resultaten daarvan zullen uiteraard aan de bevolking en de betrokken diensten gecommuniceerd worden. Een bedankje voor de inzet en het begrip hoort er inderdaad ook bij. Het is een goede suggestie om, ook in het geval er geen afschakeling plaatsvond burgers, bedrijven en stadspersoneel attent te maken op het nut van de geleverde inspanningen. De raad geeft ten slotte ook adviezen betreffende het nemen van structurele maatregelen ten gunste van een dalend stroomverbruik. De raad geeft hierbij aan geen kennis te hebben van een masterplan inzake E-zuinigheid van het eigen patrimonium. Begin 2015 zullen zowel de beleidsnota FM als de Energie en Waternota 2013 worden voorgesteld. De acties die de stad onderneemt - hoe de stad omgaat met verbouwen/renoveren van zijn patrimonium en met nieuwbouw-, zullen hierin worden beschreven, net zoals de plannen inzake zonnepanelen op de eigen gebouwen. Het spreekt voor zich dat de Mina-raad zal worden gevraagd advies te verlenen over de nieuwe Energie- en Waternota. Hopend u met dit antwoord van dienst te zijn.
Met vriendelijke groeten Paul Teerlinck Stadssecretaris Daniël Termont Burgemeester Voor de burgemeester (bij delegatiebesluit van 16 juni 2014) Martine De Regge Schepen van Personeelsbeleid, Facility Management en Administratieve Vereenvoudiging Mathias De Clercq Eerste Schepen en Schepen van Haven, Economie en Ondernemen Christophe Peeters Schepen van Financiën, Feesten, Middenstand en Innovatie Filip Watteeuw Schepen van Mobiliteit en Openbare Werken Tine Heyse Schepen van Milieu, Klimaat, Energie en Noord-Zuid