15 mei 2013.................................................................. PESTPROTOCOL Het Pius X College is van ons allemaal Wim Krijbolder
Inhoud: 1. Aanpak pesten en plagen 3 1.1 Plagen en pesten 3 1.2 Pesten voorkomen 3 1.3 Planning 6 1.4 Hoe gaan we om met pestvoorvallen 6 1.5 Plan van aanpak 7 1.6 Omgangsafspraken Social Media 7 1.7 Anoniem melden: jouw hulp online 8 1.8 Hulp aan de gepeste leerling en zijn of haar ouders/verzorgers 8 1.9 Hulp aan de pester en zijn of haar ouders/verzorgers 8 1.10 SOM 8 Bijlage: voorbeeld lesbrief 9 2
1. AANPAK PESTEN EN PLAGEN 1.1 Plagen en pesten Er is een verschil tussen plagen en pesten. Het gevoel van het slachtoffer bepaalt of het om plagen of pesten gaat. Onder plagen verstaan we gedrag tussen leerlingen die aan elkaar gewaagd zijn: de ene keer doet de een iets onaardigs, een volgende keer is het de ander. Plagen is een spelletje, niet altijd leuk, maar nooit echt bedreigend. Plagen kan wel overgaan in pesten. Pesten is wél bedreigend. Pesten vindt niet zomaar een keer plaats, maar meerdere keren per week of zelfs meerdere keren per dag, gedurende een langere periode. De pestkop misbruikt zijn macht en het slachtoffer wordt uitgelachen, uitgescholden, vernederd, gekleineerd, geslagen of er worden dingen van hem of haar afgepakt. Naast deze openlijke vormen van pesten, komen ook vormen van pesten voor die niet zichtbaar zijn, zoals het buitensluiten van iemand en het cyberpesten. 1.2 Pesten voorkomen Er is sprake van pesten wanneer een of meerdere leerlingen herhaaldelijk en langdurig negatief gedrag richten tegen een andere leerling. Een vereiste om pesten op school serieus aan te pakken is dat alle betrokkenen pesten als een bedreiging zien voor het veiligheidsgevoel en bereid zijn het te voorkomen en te bestrijden. De school hanteert richtlijnen om pesten te voorkomen. Hieronder volgen, in willekeurige volgorde, enkele richtlijnen voor de school om pesten te voorkomen: Er wordt gestreefd naar een goed pedagogisch schoolklimaat door leerlingen veiligheid en geborgenheid te bieden. Gelijkwaardigheid, acceptatie en respect voor elkaar zijn hierbij belangrijke onderwerpen. Ouders/verzorgers worden geïnformeerd over thematische activiteiten of projecten rondom sociale veiligheid. Er wordt aandacht besteed aan het verschil tussen pesten en plagen. Het wordt leerlingen duidelijk gemaakt dat signalen van pesten (niet plagen) doorgegeven moeten worden aan een mentor. Daarbij wordt uitgelegd dat dit 3
doorgeven geen klikken is. Op deze manier voorkomt het schoolpersoneel dat leerlingen gezamenlijk zwijgen of erbij staan te kijken zonder in te grijpen. Als een mentor of ander personeelslid signaleert dat er gepest wordt, dan spreekt hij of zij de betrokkenen hier op aan. Afhankelijk van de ernst van het pesten, licht hij of zij ook de klassenmentor van de leerling in, zodat deze het probleem in de groep bespreekbaar kan maken. Van elk personeelslid wordt verwacht dat hij of zij met collega's en leerlingen werkt aan een positieve team- en groepsvorming. Personeelsleden van de school hebben de inspanningsverplichting pesten, voor zover mogelijk, te voorkomen en te signaleren en tegen het gesignaleerde pesten actie te ondernemen. Mentoren en ander personeel van de school nemen te allen tijde duidelijk stelling tegen pesten. Het personeel keurt dit gedrag zichtbaar af. Wanneer een personeelslid pesten signaleert, probeert hij of zij zicht te krijgen op de oorzaak en de omvang van het pestgedrag en de gevolgen voor het slachtoffer. In de schoolgids is een passage opgenomen over sociale veiligheid en pesten. Pesten is altijd een onderdeel van de ouder-leerling enquête. Op de APP schoolkompas is alle informatie over de aanpak van pesten op het Pius- X college te vinden. Iedereen op school is medeverantwoordelijk voor het welbevinden van de ander. Het fenomeen pesten wordt met enige regelmaat onder de aandacht gebracht van leerlingen en schoolpersoneel. Dit gebeurt door mondelinge en schriftelijke informatie te verspreiden of door losse thematische activiteiten of projecten te organiseren die met sociale veiligheid te maken hebben. De manier waarop het onderwerp pesten aan de orde komt is voor de verschillende jaarlagen anders: Praktijkschool Gesprekken mentoruur Methode leefstijl tijdens mentoruur Gebruik no-blame methode Cyberpesten week Theatervoorstelling ( leerjaar 2) Onderbouw VMBO KB Lesbrief Hoe gaan wij met elkaar om? met ( indien nodig ) afsprakencontract aan het begin van het schooljaar. 4
Oudervoorlichting over het pestprotocol begin schooljaar Mentorlessen Tumult sociale vaardigheden Theatervoorstelling ( leerjaar 2) Bovenbouw VMBO KB Lessen maatschappijleer mentorlessen Themadagen Onderbouw VMBO TG Oudervoorlichting over het pestprotocol begin schooljaar Lesbrief Hoe gaan wij met elkaar om? met ( indien nodig ) afsprakencontract aan het begin van het schooljaar Theatervoorstelling ( leerjaar 2) Mentorlessen Bovenbouw VMBO TG Lessen maatschappijleer Vormingsdagen Mentorlessen Onderbouw Havo/ Vwo Lesbrief Hoe gaan wij met elkaar om? met ( indien nodig ) afsprakencontract aan het begin van het schooljaar Oudervoorlichting over het pestprotocol begin schooljaar Pestschrift Lessen in geluk Clinic respect en keuzes Theatervoorstelling ( leerjaar 2 ) Bovenbouw Havo/ Vwo Incidenteel gesprekken met mentor en teamleider Verder bestaan er groepstrainingen die schoolbreed ingezet kunnen worden zoals een sociale vaardigheidstraining, een agressie regulatietraining en een training meiden groep. 5
1.3 Planning Op de volgende momenten zal het onderwerp pesten terugkomen op de jaarplanning: Introductie ouderavond nieuwe leerlingen in juni. Eerste kernteamvergadering bij alle kernteams Invullen lesbrief hoe gaan we met elkaar om onderbouw begin schooljaar. Verder gedurende het schooljaar de activiteiten genoemd in paragraaf 1.2 1.4 Hoe gaan we om met pestvoorvallen Iedereen binnen de school moet open staan voor leerlingen met problemen, dus ook pestproblemen. In de meeste gevallen is de mentor het aanspreekpunt voor leerlingen, vakdocenten en ondersteunend personeel. Daarnaast zijn de kernteamleiders en vertrouwenspersonen belangrijke personen bij wie leerlingen terecht kunnen met problemen. Bij pestincidenten zullen wij altijd contact opnemen met de ouders van de pester en de gepeste leerling. Ook wordt het incident vastgelegd in het digitale dossier en worden incidenten maandelijks besproken in het overleg met teamleiders en directie. signaleren mentor teamleider IB'er plan van aanpak contact ouders incident in SOM 6
1.5 Plan van aanpak Het plan van aanpak kan in elke situatie anders zijn. De volgende acties kunnen ondernomen worden: Individuele gesprekken met zowel de gepeste leerling als de pester, meelopers, helpers Gesprekken met ouders Groepsgesprekken met de klas waarin het pesten voorkomt (gericht op het welbevinden in goede schoolsfeer) Het opstellen van een contract waarin duidelijke afspraken worden gemaakt Maatregelen tegen de pester (als uiterste middel) Inzet van verschillende sociaal emotionele werkvormen zowel individueel als groepsgewijs. Mogelijk wordt de no-blame methode ingezet wordt er met noncontracten gewerkt. 1.6 Omgangsafspraken Social Media Onze wereld wordt steeds groter met alle media die tegenwoordig tot onze beschikking staan. Internetverkeer vindt steeds veelvuldiger plaats en er zijn oneindig veel mogelijkheden om elkaar te bereiken en om te communiceren met anderen. Deze ontwikkeling heeft echter ook een keerzijde. Jongeren zien vaak de gevaren van grenzeloos internetgebruik niet in en laten zich soms verleiden tot dingen die helemaal verkeerd uit kunnen pakken. Wij constateren steeds vaker dat leerlingen van onze school zaken via de Social Media (internet, telefoon) verspreiden die hier niet thuis horen. Er worden filmpjes en foto s geplaatst die daar voor altijd op blijven staan en die soms ernstige gevolgen kunnen hebben. De schoolleiding vindt het van belang om direct actie te ondernemen wanneer dit gedrag invloed heeft op de veiligheid van leerlingen binnen de schoolomgeving. We zullen in voorkomende gevallen een aantal maatregelen treffen: Bij plaatsing van ongewenst film- en fotomateriaal op Social Media melden we dit bij de politie; Er wordt contact opgenomen met de betrokken ouders; De leerling die het bericht geplaatst heeft wordt ter verantwoording geroepen waarna mogelijke consequenties kunnen volgen. 7
Wij hopen hiermee, in samenwerking met ouders, de veiligheid voor onze leerlingen te verhogen. 1.7 Anoniem melden: jouw hulp online Er is ook een mogelijkheid om via de site van de school anoniem een melding te doen van pestincidenten. Achter de knop Jouw hulp online zitten medewerkers van schoolmaatschappelijk werk die ook binnen de school in het schoolteam werkzaam zijn. Zij kennen de school en kunnen op een professionele manier hulp bieden of advies geven aan de desbetreffende leerling of ouder. Diegene die zich meldt bij deze knop behoudt altijd zelf de regie. 1.8 Hulp aan de gepeste leerling en zijn of haar ouders/ verzorgers De mentor maakt bij het helpen van de gepeste leerling gebruik van hulp en advies van de interne begeleider, de zorgcoördinator, vertrouwenspersoon, collega's of schoolleider. Het is belangrijk om te proberen de gepeste leerling zijn zelfvertrouwen en zelfrespect zo nodig opnieuw bij te brengen. Mentor volgt het proces na inzet plan van aanpak. 1.9 Hulp aan de pester en zijn of haar ouders/ verzorgers De mentor maakt bij het helpen van de pester gebruik van hulp en advies van de interne begeleider, de zorgcoördinator, vertrouwenspersoon, collega's of schoolleider. De mentor voert probleemoplossende gesprekken met de pester waarin hij of zij probeert achter de oorzaak van het pestgedrag te komen en ervoor te zorgen dat het stopt. Mentor volgt het proces na inzet plan van aanpak. 1.10 SOM Mentor plaatst bij zowel de gepeste als de pester een aantekening in SOM Mentor plaatst een gespreksverslag van het gesprek met ouders in SOM Mentor plaatst het plan van aanpak in SOM Mentor plaatst de evaluatie in SOM 8
Bijlage: voorbeeld lesbrief HOE GAAN WE MET ELKAAR OM? Wat doen we op het Pius-X-College om pesten te voorkomen? 9
Inleiding Elke leerling op onze school moet met plezier en een veilig gevoel naar school kunnen gaan. Daarom vinden wij pesten niet acceptabel. Om ervoor te zorgen dat iedereen weet hoe wij met pesten omgaan hebben we een pestprotocol gemaakt. In dit protocol staan een aantal punten beschreven: 1. Wat verstaan we onder pesten 2. Wat doen we om pesten te voorkomen. 3. Hoe gaan we om met pestincidenten 4. Pestcontract 1. Wat verstaan we onder pesten? Met woorden: 1. 2. 3. 4. 5. Lichamelijk: 1. 2. 3. 4. 5. Uitsluiting: 1. 2. 3. 4. 5. Stelen en vernielen: 1. 2. 3. 4. 5. 10
Afpersing: 1. 2. 3. 4. 5. Soms is het verschil tussen plagen en pesten moeilijk aan te geven. Iedereen heeft het recht om zelf aan te geven wat er onder pesten verstaan wordt. 2. Wat doen we om pesten te voorkomen? We proberen met de klas een goede sfeer te creëren zodat pesten als "not-done" wordt ervaren. Tijdens de studielessen wordt aandacht besteed aan hoe we met elkaar omgaan. We maken indien nodig met de gehele klas of met een leerling een anti-pestcontract wat door alle betrokkenen wordt ondertekend. We laten het onderwerp pesten regelmatig terugkomen tijdens de studielessen. 3. Hoe gaan we om met pestincidenten? Iedereen binnen de school moet open staan voor leerlingen met problemen, dus ook pestproblemen. In de meeste gevallen is het de mentor het aanspreekpunt voor leerlingen. Daarnaast zijn de kernteamleiders en de vertrouwenspersonen belangrijke personen bij wie je met je problemen terecht kunt. Er is ook een mogelijkheid om via de site van de school anoniem een melding te doen van pestincidenten. Achter de knop Jouw hulp online zitten medewerkers van schoolmaatschappelijk werk die ook binnen de school in het schoolteam werkzaam zijn. Zij kennen de school en kunnen op een professionele manier hulp bieden of advies geven Diegene die zich meldt bij deze knop behoudt altijd zelf de regie. Bij pestincidenten zullen wij altijd contact opnemen met de ouders van de pester en de gepeste leerling. Ook wordt het incident vastgelegd in je digitale dossier. Met de leerlingen kunnen er verschillende acties worden ondernomen; Gesprekken met de pesters ( en ouders ). Gesprekken met de de slachtoffers (en ouders ) Gesprekken met de klas. Maatregelen tegen de pester. 11
ANTI-PEST CONTRACT Klas vindt dat iedereen zich veilig moet voelen in onze school. Daarom houden wij ons aan de volgende afspraken: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Ik houd mij aan bovenstaande afspraken zodat onze school voor iedereen een plezierige school is. Wanneer ik mij niet aan deze afspraken houd dan volgen de onderstaande maatregelen: 1. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 2. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 3. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 4. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Naam: Datum: Handtekening: 12