Vaginaal bloedverlies
Stellingen
1 Bij onregelmatig bloedverlies doe je altijd een SOA-test. Juist/onjuist
2 Bij doorbraakbloedingen geef je een pil met een hoger oestrogeen gehalte. Juist/onjuist
3 Stoppen met roken is een goed advies bij irregulair bloedverlies. Juist/onjuist
4 Bij een uterus myomatosis is een levonorgestrelhoudend spiraal een goede keuze. Juist/onjuist
5 Bij postmenopauzaal bloedverlies, waarbij het uitstrijkje een Pap 1oplevert, is afwachten gerechtvaardigd. Juist/onjuist
6 Een echo is het best te beoordelen vlak vóór de menstruatie. Juist/onjuist
Casuïstiek
Casus 1 Mevrouw E., 35 jaar, maakt zich zorgen. Tot 3 maanden geleden had ze nog een regelmatige cyclus om de 28 dagen, maar de laatste maanden kan ze er niet meer van opaan. Ze vloeit nu zelfs al 10 dagen.
Vraag 1.1 Anamnestisch is er sprake 1. Irregulair bloedverlies 2. Overvloedig bloedverlies 3. Tussentijds bloedverlies 4. Anders
Mevrouw heeft een menstruatiekalender meegenomen.
Vraag 1.2 Herziet u uw mening? 1. Irregulair bloedverlies 2. Overvloedig bloedverlies 3. Tussentijds bloedverlies 4. Anders
Mevrouw heeft geen buikpijn, heeft geen medicatie of hormonen gebruikt, geen koorts en geen bloedverlies specifiek na het vrijen.
Vraag 1.4 1. U schrijft haar 3 cycli OAC voor 2. U geeft haar het zgn. 5 x 4 kuurtje (1dd 4 tabletten sub 50 voor 5 dagen) 3. U geeft haar voor 10 dagen een progestativum 4. Anders
Casus 2 Mevrouw B., 48 jaar, belt u op het telefonisch spreekuur. Zij heeft sinds 4 jaar een Mirena spiraal, waar zij zeer tevreden mee is. Zij vloeide eigenlijk niet meer, maar sinds enkele weken heeft zij onregelmatig kleine hoeveelheden bloedverlies. Zij vraagt of het spiraal nog wel veilig is en of het niet moet worden vervangen.
Vraag 2.1 Wat geeft u als antwoord? 1. Het spiraal is nog wel veilig, maar u adviseert wel om het te vervangen. 2. Het spiraal is niet meer veilig en moet vervangen worden. 3. Het spiraal is nog veilig en hoeft niet vervangen te worden. 4. Anders.
Vraag 2.2 1. Endometrium atrofie a.g.v. langdurig progestageen effect 2. Endometrium hypertrofie a.g.v. een dalende progestageenspiegel 3. Vorming / groeien van myomen 4. Disfunctionele bloeding a.g.v. de premenopauze 5. Anders
U stelt de patiënt gerust en vertelt haar dat er voorlopig kan worden volstaan met een medicamenteuze behandeling.
Vraag 2.3 Welke behandeling stelt u 1. 2 maanden een sub 50 pil 2. 2 weken een oestrogeen 3. 10 dagen een progestativum 4. Anders.
Na een maand belt de patiënte u weer op. Zij heeft nog steeds zo nu en dan wat bruin bloedverlies.
Vraag 2.4 Waartoe besluit u? 1. U verwijdert het spiraal 2. U geeft nogmaals een oestrogeen kuur 3. U geeft 5 dagen 4 tabletten van een sub 50 pil 4. U vraagt een vaginale echo aan 5. Anders
Casus 3 Mevrouw K., 36 jaar, gehuwd, 2 kinderen, OAC tot een half jaar geleden, rookt, man gesteriliseerd. Ze komt omdat haar menstruaties zo raar zijn de laatste tijd. Ze was altijd regelmatig ongesteld, maar nu vloeit ze steeds tussendoor ook wat.
Vraag 3.1 Waar is hier sprake van? 1. Irregulair bloedverlies 2. Tussentijds bloedverlies 3. Overvloedig bloedverlies 4. Anders
Om precies de aard van het bloedverlies vast te stellen, laat u haar een menstruatiekalender invullen. Die ziet er als volgt uit:
U concludeert dat hier sprake is van tussentijds bloedverlies op een wisselend tijdstip in de cyclus. Bij buikonderzoek en vaginaal toucher zijn er geen bijzonderheden.
Vraag 3.2 Wat doet u nu? 1. U schrijft haar OAC voor in de hoop daarmee de cyclus te reguleren 2. U verricht SOA-onderzoek 3. U vraagt een gynaecologische echo aan 4. U doet bloedonderzoek 5. Anders
De SOA-test is negatief. Het uitstrijkje levert een Pap 1 op. U legt mevrouw uit dat hier waarschijnlijk sprake is van een hormonale ontregeling en dat het vanzelf over zal gaan. Mevrouw vindt het echter vervelend om steeds met maandverband in de aanslag te moeten lopen en vraagt u of er geen behandeling voor is.
Vraag 3.3 Welke therapie stelt u voor? 1. 3 maanden een OAC 2. Cyclisch van dag 15-25 een progestativum 3. Een Mirena spiraal 4. Een NSAID 5. Anders
Vraag 3.4 Stel dat deze mevrouw nog 1. Stoppen met roken 2. Stoppen met het OAC 3. Een pil met hogere dosering oestrogenen gebruiken 4. Anders
Na 3 maanden komt mevrouw terug met nog dezelfde klachten. Sterker nog: ze zijn verergerd: het vloeien is heviger geworden en ze heeft nu ook pijnlijke menstruaties.
Vraag 3.5 Wat doet u nu? 1. U verwijst haar naar de gynaecoloog 2. U vraagt een vaginale echo aan 3. U geeft haar een levonorgestrel spiraal 4. U wacht af 5. Anders
Casus 4
Mevr. A. is 66 jaar. Twintig jaar geleden heeft zij voor het laatst gemenstrueerd. Zij meldt zich met bloedverlies.
4.1 Wat wilt u weten?
Post-coïtaal Pijn Hoeveel Hoe lang Medicijngebruik
Zij heeft 1 dag helderrood bloedverlies zonder voorafgegane coïtus. Er is geen pijn. In verband met een exacerbatie van haar COPD heeft zij een week prednisolontabletten van 30 mg gehad. Dit is nu 2 weken geleden.
4.2 Wat doet u? 1. Afwachten 2. Inspectie, inclusief speculumonderzoek en uitstrijkje maken 3. Vaginaal toucher 4. Echo aanvragen 5. Verwijzen
Bij lichamelijk onderzoek ziet u een gave portio met uit het ostium wat helderrood bloed. U maakt een uitstrijkje. Vaginaal toucher is niet te beoordelen wegens adipositas. U laat een echo maken.
De uitslag van de echo: Dun endometrium van 3 mm, geïnvolueerde uterus en adnexen. Het uitstrijkje levert een Pap 1 op.
4.3 Wat is nu het beleid? 1. Afwachten 2. Oestrogenen geven 3. Progestagenen geven 4. Verwijzen
U besluit af te wachten met de instructie zich te melden bij herhaling van de klachten. Patiënte gaat opgelucht naar huis, maar helaas heeft zij 3 weken later opnieuw bloedverlies.
4.4 Wat doet u nu? 1. Afwachten 2. Speculumonderzoek 3. Vaginaal toucher 4. Echo aanvragen 5. Verwijzen.
U mag nog afwachten. Gelukkig blijven de klachten nu een half jaar weg. Dan ontstaat er weer bloedverlies. Nu heeft zij geen prednisolon gehad.
4.5 Wat doet u? 1. Afwachten 2. Inspectie, speculumonderzoek 3. Vaginaal toucher 4. Echo aanvragen 5. Verwijzen