Kindergeneeskunde Koortsstuipen www.catharinaziekenhuis.nl
Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl KIN031 / Koortsstuipen / 11-07-2013 2
Koortsstuipen Uw kind heeft een koortsstuip gehad. Het zien van een koortsstuip is voor de meeste mensen een angstwekkende ervaring. Wij kunnen ons voorstellen dat u hiervan bent geschrokken. In deze folder geven we antwoord op de meest gestelde vragen over koortsstuipen. Wat is een koortsstuip? Een stuip (convulsie) is een plotselinge stoornis in de elektrische functie van de hersenen. Een stuip veroorzaakt bewusteloosheid en meestal spiertrekkingen. Bij jonge kinderen kan een stuip optreden bij een ziekte met koorts en dat noemen we dan een koortsstuip. De aanvallen komen voor bij jonge kinderen tussen zes maanden en zes jaar oud. Koortsstuipen komen relatief vaak voor in Nederland. Eén op de vijfentwintig kinderen krijgt ooit een koortsstuip. Wat gebeurt er tijdens een aanval? Tijdens een koortsstuip raakt het kind bewusteloos en soms kan het heel even stoppen met ademhalen. Meestal maakt het kind schokkende bewegingen met de armen en benen. De meeste kinderen worden snel wakker uit de bewusteloosheid. Tijdens de stuip voelt het kind geen pijn. Na het ontwaken maakt het een uitgeputte indruk, soms heeft het kind hoofdpijn en doorgaans valt het snel in een diepe slaap. Geen schadelijke gevolgen Kinderen overlijden niet aan een koortsstuip. Ook veroorzaakt een koortsstuip geen schade aan de hersenen. De ontwikkeling van kinderen die een koortsstuip hebben gehad, verloopt dan ook normaal. Hoewel het zien van een koortsstuip natuurlijk een vervelende ervaring blijft, weet u nu dat u zich niet ongerust hoeft te maken. 3
Een koortsstuip is geen epilepsie Een koortsstuip doet aan epilepsie denken, maar is iets anders. Er kan alleen sprake van epilepsie zijn wanneer er herhaald stuipen optreden zonder dat het kind koorts heeft. U hoeft niet bang te zijn dat een koortsstuip epilepsie veroorzaakt. Bij kinderen die een koortsstuip hebben doorgemaakt is er net als bij andere kinderen, een kans op het krijgen van epilepsie. Het risico wordt wel iets hoger (tot 10%) als de koortsstuipen bijzondere kenmerken hebben, zoals het optreden van twee aanvallen tijdens één koortsperiode of aanvallen die langer duren dan tien minuten. Kan een koortsstuip zich herhalen? Een koortsstuip kan zich herhalen, maar dat is voor ieder kind verschillend. Bij ongeveer drie van de tien kinderen herhaalt een koortsstuip zich een keer binnen dezelfde koortsperiode. Bij één van de tien kinderen komt een koortsstuip nog vaker terug. Wat moet u doen bij een koortsstuip? Het kan dus gebeuren dat uw kind in dezelfde koortsperiode of een nieuwe koortsperiode weer een koortsstuip krijgt. Hieronder leest u wat u dan het beste kunt doen. Ten eerste, blijf kalm. Zorg ervoor dat uw kind zich niet kan verwonden. Leg uw kind op een zachte ondergrond en draai hem/haar op de zij zodat uw kind vrij kan ademen. Als uw kind iets in de mond heeft, voeding of iets anders, haalt u dit voorzichtig uit de mond. Alleen wanneer de aanval nog bezig is, dient u de inhoud van een tube Stesolid toe via de anus. U hoeft niet te wachten tot de aanval spontaan overgaat, maar u kunt het medicijn direct toedienen. Stesolid is een opgelost medicament (diazepam) dat ervoor zorgt dat de aanval binnen een paar minuten stopt. Het heeft geen zin om Stesolid toe te dienen als de aanval al voorbij is. Als de aanval binnen 5 minuten niet stopt, geeft u uw kind voor de tweede keer Stesolid. 4
Neem na een koortsstuip altijd contact op met een arts. De arts zoekt naar de oorzaak van de koorts en bepaalt of verder onderzoek of behandeling nodig is, bijvoorbeeld in het ziekenhuis. Koorts Jonge kinderen hebben snel een verhoogde temperatuur, dat hoort bij de levensfase. Ook zijn ze regelmatig verkouden of hebben ze last van een keel- of oorontsteking. De koortsperiodes die hiermee gepaard gaan zijn nauwelijks te voorkomen. Wat moet u doen bij koorts? Meet de temperatuur. Uw kind heeft koorts als de temperatuur hoger is dan 38,4 C. Probeer er achter te komen waarom uw kind koorts heeft. Uw huisarts kan u daar eventueel bij helpen. Koorts moet niet worden uitgezweet. Kleed uw kind daarom luchtig aan en laat het slapen onder een laken of dunne deken. Er is onvoldoende bewijs om koortswerende middelen te geven om een koortsstuip te voorkomen. Er is geen bezwaar om bij temperatuur hoger dan 38,4 graden Celcius paracetamol toe te dienen in de gebruikelijke dosering. Raadpleeg bij aanhoudende koorts een arts. Alles op een rij Koortsstuipen komen relatief vaak voor (bij 1 op de 25 kinderen) en zijn in principe onschuldig. Koortsstuipen komen voor bij jonge kinderen tot zes jaar en kunnen terugkomen. Een koortsstuip is geen epilepsie. Zorg dat u Stesolid in huis hebt zodat u zelf meteen iets kunt doen. Bel na een koortsstuip altijd de huisarts. Wanneer uw kind koorts heeft, kunt u zelf een aantal maatregelen treffen (zie hierboven). 5
Noodsituaties Hebt u direct behoefte aan meer informatie of overleg met het ziekenhuis, bijvoorbeeld als u de huisarts niet snel genoeg kunt bereiken? Dan kunt u dag en nacht telefonisch contact opnemen met de balie van de Spoedpost. Het telefoonnummer is: 0900-8861 Nog vragen? Mocht u na het lezen van deze folder nog vragen hebben, stel deze gerust aan uw behandelend arts of aan de verpleegkundigen. 6
7
Michelangelolaan 2 5623 EJ Eindhoven Postbus 1350 5602 ZA Eindhoven