Werkstuk Duits Duitsland Werkstuk door een scholier 2454 woorden 7 april 2007 6,5 117 keer beoordeeld Vak Duits Hoofdstuk 1 1.1: Duitsland Duitsland is een federale republiek in Midden-Europa met bijna 83 miljoen inwoners en een oppervlakte van ongeveer 357.000 km². Duitsland is ruim 8,5 keer zo groot als Nederland. De hoofdstad is Berlijn, de grootste stad van het land met 3,5 miljoen inwoners. Duitsland wordt in het noorden begrensd door de Noordzee, Denemarken en de Oostzee, ook wel Baltische Zee genoemd. In het oosten grenst het land aan Polen en Tsjechië, in het zuiden aan Oostenrijk en Zwitserland en in het westen aan Frankrijk, Luxemburg, België en Nederland. Duitsland kent veel soorten landschap: van laagvlaktes in het noorden tot heuvelachtige gebieden in het centrale deel en hoge bergen in het zuiden. Het Duitse middelgebergte (200-1500 meter) vormt een natuurlijke scheiding tussen het noorden en het zuiden. In dit gebied hebben rivieren diepe dalen uitgesneden in de bergketens. Bijna alle dorpen en steden zijn in de rivierdalen gebouwd en de hellingen zijn zeer geschikt voor wijnbouw. Ten zuiden van de Donau gaat het middelgebergte langzaam over in de Alpen. Daar ligt het hoogste punt van Duitsland, de Zugspitze (2962 m), vlak bij de grens met Oostenrijk. In het zuiden ligt ook het grootste meer van Duitsland, de Bodensee met een oppervlakte van 570 km². Het meer ligt gedeeltelijk in Zwitserland en Oostenrijk. De grote rivieren in Duitsland hebben er ook voor gezord dat het land een transportcentrum werd. De Rijn stroomt vanuit Zwitserland door het westen van Duitsland naar de Rotterdamse haven. De Elbe ontspringt in Tsjechië en mondt bij de haven van Hamburg uit in de Noordzee. De Donau verbindt Duitsland via Oost- Europa met de Zwarte Zee. In 1992 was het Main-Donaukanaal klaar. Sinds dien kun je over de binnenwateren van Rotterdam naar de Zwarte Zee te varen. 1.2 De President en de Bondskanselier Angela Dorothea Merkel is de Bundeskanzier van Duitsland. Ze is geboren in Hamburg op 17 juli 1954. Ze is een Duits christen-democratische politica. Sinds 22 november 2005 is ze bondskanselier van Duitsland en https://www.scholieren.com/verslag/werkstuk-duits-duitsland-26241 Pagina 1 van 7
daarmee de eerste vrouwelijke regeringsleider van Duitsland. Ze voert een behoudende koers en vervreemdt zich volgens bepaalde personen binnen de CDU van de linkervleugel van de partij. In februari 2003 steunde zij het Amerikaans-Britse ingrijpen in Irak. Angela vind niet dat Turkije bij de Europese Unie mag. Tijdens het Duitse voorzitterschap van de Europese Unie, de eerste helft van 2007, verklaarde zij dat ze een voorstander is van verdere ontwikkeling van de in eerdere referenda gesneuvelde Europese Grondwet. Horst Köhler is de Bundespräsident van Duitsland. Köhler werd geboren in Skierbieszów in het destijds door Duitsland bezette Polen. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog vluchtte zijn familie naar Leipzig en in 1953 ontvluchtten ze Oost-Duitsland en gingen ze in het West-Duitse Ludwigsburg (Baden- Württemberg) wonen. Köhler studeerde economie en politieke wetenschappen aan de universiteit van Tübingen. In 2000 werd hij aangesteld als directeur-generaal van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Op 4 maart 2004 werd Horst Köhler, lid van de CDU, als gemeenschappelijke kandidaat voor het presidentschap van CDU, CSU en FDP, die toen samen in de oppositie zaten. Köhler zei zijn baan als directeur-generaal van het Internationaal Monetair Fonds op. Horst Köhler werd op 23 mei 2004 door de 12de bondsvergadering in de eerste verkiezingsronde verkozen met 604 stemmen. 1.3 Politieke partijen en hun kenmerken de belangrijkste Duitse politieke partijen; CDU - Christlich Demokratische Union Deutschlands (Christelijk Democratische Unie van Duitsland) CSU - Christlich-Soziale Union (Christelijk Sociale Unie) FDP - Freie Demokratische Partei (Vrije Democratische Partij) Bündnis 90/Die Grünen - Bündnis 90/Die Grünen (Bondgenootschap 90/De Groenen) Die Linkspartei/PDS - Die Linkspartei/Partei des Demokratischen Sozialismus (De Linkse Partij/Partij van het Democratische Socialisme) SPD - Sozialdemokratische Partei Deutschlands (Sociaal-Democratische Partij van Duitsland) Kenmerken: - CDU (Christlich Demokratische Union Deutschlands) voorzitter is Angela Merkel. Gematigd christelijk, centrumrechts, grootste conservatieve partij. - CSU (Christlich-Soziale Union) voorzitter is Edmund Stoiber. Conservatief, deze partij is alleen actief in de deelstaat Beieren. - FDP (Freie Demokratische Partei) voorzitter is Guido Westerwelle. Liberale centrumrechtse partij. - Bundnis 90/Die Grünen (Bündnis 90/Die Grünen) Voorzitter is Lothar Bisky. Zetten zich in voor milieubewustzijn, emancipatie en immigratie. - Die Linkspartei/PDS (Die Linkspartei/Partei des Demokratischen Sozialismus) Voorzitter is Lothar Bisky. - SPD (Sozialdemokratische Partei Deutschlands) https://www.scholieren.com/verslag/werkstuk-duits-duitsland-26241 Pagina 2 van 7
Voorzitter Peter Struck. Oudste partij van Duitsland, grootste ledenaantal. 1.4 Godsdienst en de kerken Ongeveer 38% van de Duitse bevolking is Protestants, vooral in het noorden. 34% van de Duitsers is Rooms-Katholiek, de meeste Katholieken wonen in het zuiden en het westen. Er zijn maar heel weinig Joden. De helft van de bevolking in het gebied dat vroeger Oost-Duitsland was heeft geen godsdienst. De katholieke en protestantse kerken en de joodse synagogen ontvangen overheidssteun. Vrijwel alle burgers van het land spreken het Duits. De Denen, Riezen, zigeuners, en Sorben zijn de inheemse niet- Duitssprekende minderheden. Sinds het begin van de jaren '70, zijn miljoenen "gastarbeiders" uit andere landen (bijv. uit voormalig Joegoslavië, Turkije en Italië) naar Duitsland gekomen voor de werkgelegenheid. Daaronder zijn ongeveer 2 miljoen Moslims, waarvan het meest Turken en Koerden. Protestantse kerken Er zijn in totaal 18 lutherse en gereformeerde kerken in West-Duitsland die zijn verenigd in de Evangelische Kirche in Deutschland (EKD). De EKD heeft zich in 1991 verenigd met de Bund der Evangelischen Kirchen uit de voormalige DDR. De evangelische kerken in Duitsland behoren tot de Wereldraad van Kerken en met de rooms-katholieke kerk wordt veel samengewerkt. De protestantse kerken organiseren tweejaarlijkse landelijke bijeenkomsten: de zogenaamde kerkdagen. Rooms-Katholieke Kerk Tot 1994 was de rooms-katholieke kerk in 23 bisdommen verdeeld, waarvan vijf aartsbisdommen. Na een herschikking vanwege de Duitse eenheid heeft Duitsland op dit moment 20 bisdommen en zeven aartsbisdommen, Bamberg, Keulen, Freiburg, München en Freising, Paderborn, Hamburg en Berlijn (was vroeger een bisdom). Het aartsbisdom Keulen is het rijkste ter wereld, mede dankzij de kerkbelasting ( Kirchensteuer ). De rooms-katholieke kerk organiseert ook tweejaarlijkse bijeenkomsten: de katholiekendagen. 1.5 Scholen in Duitsland Kleuter- en basisonderwijs Het kleuteronderwijs bestaat uit de Kindergarten en de zogenoemde voorbereidingsklassen. Kindergarten is de traditionele vrijwillige vorm van kleuteronderwijs voor kinderen van 3 tot 6 jaar. De ook vrijwillige voorbereidingsklassen of Vorklassen horen bij een basisschool, en bestemd voor kinderen van 5 jaar die nog niet naar school moeten, maar waarvan de ouders willen dat ze speciale begeleiding en voorbereiding voor de basisschool krijgen. Vanaf zes jaar zijn alle Duitse kinderen leerplichtig. Deze leerplicht duurt zoals ook in Nederland 12 jaar, waarvan negen jaar volledig dagonderwijs en drie jaar gedeeltelijk verplicht onderwijs. In sommige deelstaten moeten de kinderen tien jaar volledig dagonderwijs volgen. In de meeste deelstaten kunnen leerlingen vrijwillig een tiende schooljaar volgen om een diploma te https://www.scholieren.com/verslag/werkstuk-duits-duitsland-26241 Pagina 3 van 7
behalen waarmee ze toegang krijgen tot het voortgezet middelbaar onderwijs. De leerplicht omvat de basisschool (Grundschule) voor kinderen van 6 tot 10 jaar en de eerste fase van het voortgezet onderwijs voor 10 tot 15-jarigen. Na de basisschool kunnen ze in het voortgezet onderwijs diverse richtingen gekozen worden. Verder zijn er veel soorten basisscholen: -Hauptschule: algemeen vormend onderwijs van 5 tot en met 9. -Realschule: algemeen vormend onderwijs van een hoger niveau van 5 tot en met 10 leerjaar. Met hun diploma kunnen leerlingen doorgaan naar een beroepsopleiding en naar schooltypes die worden afgesloten meteen VWO-diploma. -Gymnasium: hoogste niveau van het basis onderwijs en gaat meestal van 5 tot en met 13 jaar. Het Abitur geeft toegang tot de universiteit. -Gesamtschule (Middenscholen): dezelfde vakken als in de andere schooltypes, maar het leerprogramma van Gesamtschulen. In het vijfde en zesde leerjaar krijgen alle leerlingen gezamenlijk les. De einddiploma s worden onder dezelfde voorwaarden uitgereikt als op de andere schooltypes. In de afgelopen jaren zijn in een aantal deelstaten nieuwe soorten scholen ingevoerd, waarin het onderwijsprogramma van de Hauptschule en de Realschule samengevoegd zijn. Hoofdstuk 2, 2.1: Landbouw, tuinbouw, veeteelt, bosbouw en visserij Hoewel de agrarische sector nog maar iets meer dan 1% is, verzorgt de productieve, moderne landbouw meer dan driekwart van de binnenlandse behoefte aan agrarische producten. Het aantal landbouwbedrijven neemt af in Duitsland, terwijl de bedrijven die er nog zijn steeds groter worden. Op dit moment zijn er nog meer dan 400.000 landbouwbedrijven waarvan ongeveer 95% eenmanszaken. De kleinste bedrijven van ongeveer 32 ha zijn in Zuid-Duitsland en vooral in Beieren. De grootste bedrijven zijn in de Oost-Duitse deelstaat Mecklenburg-Vorpommern, die bedrijven zijn ongeveer 220 ha. De belangrijkste landbouwdeelstaat is Nedersaksen. Op dit moment zijn er nog ongeveer 1,4 miljoen mensen werkzaam in de landbouw.de hoofdproducten van de akkerbouw zijn granen, aardappelen, suikerbieten, fruit, groente en wijn. De belangrijkste Duitse deelstaten voor de bosbouw zijn Beieren, Baden-Württemberg, Hessen, Rheinland- Pfalz, Pommeren, Thüringen en het Saksische bergland. Bijna eenderde deel van Duitsland staat vol met bos. De bossen zijn behalve voor de houtwinning ook belangrijk voor de recreatie en de milieubescherming. Op plaatsen waar bomen gekapt worden is men wettelijk verplicht nieuwe bomen te planten. De visserij is de laatste jaren sterk gemoderniseerd maar o.a. door de vangstbeperkingen, opgelegd door de EG, worden zowel de diepzee-, kotter-, als kustvisserij in hun voortbestaan bedreigd. Ook de import van heel goedkope vis uit de voormalige Oostbloklanden bemoeilijkt de Duitse afzet. De Noordzee is met 36% van de totale vangst de belangrijkste zee voor Duitse vissers. Andere belangrijke visgebieden zijn de Oostzee, de kust van Groenland en de gebieden rond Groot-Brittannië. De belangrijkste afzetlanden zijn Nederland, Spanje, IJsland en Denemarken. 2.2 Industrie en verkeer Verkeer: De grootste transportonderneming van Duitsland is de Deutsche Eisenbahn A.G. (DEAG). In 2002 had https://www.scholieren.com/verslag/werkstuk-duits-duitsland-26241 Pagina 4 van 7
Duitsland 41.8100 kilometer rail. De vrachtwagen is het belangrijkste transportmiddel voor de binnenlandse transport. In de jaren vijftig waren de spoorwegen nog de belangrijkste vervoerder, gevolgd door de binnenvaart en als laatste het wegentransport. Het vrachtautovervoer verzorgt nu 80% van alle goederentransport. Het wegennet bestaat uit ongeveer 321.000 km, waarvan wel 11.309 km autobaan. De zeescheepvaart, de belangrijkste havens zijn de havens Hamburg, Wilhelmshaven, Bremen, Bremerhaven, Lübeck, Kiel, Rostock, Wismar en Stralsund. Ze zijn erg belangrijk voor de duitse economie. De belangrijke ontvangst- en bestemmingslanden zijn Groot-Brittannië, Denemarken, Noorwegen, Zweden en Nederland. De Duitse koopvaardij beschikt over ongeveer 1400 schepen met een laadvermogen van ongeveer 7 miljoen ton. Top-10 Duitse binnenhavens naar goederenomslag: Duisburg Keulen Hamburg Mannheim Ludwigshafen Karlsruhe Heilbronn Berlijn Frankfurt am Main Neuss De luchtvaart wordt verzorgd door de Deutsche Lufthansa A.G. (opgericht in 1953) in Keulen. De belangrijkste luchthaven is Frankfurt am Main, en daarna de luchthavens Düsseldorf, Hamburg, München, Hannover, Stuttgart, Keulen, Neurenberg en Bremen. Er zijn drie luchthavens in Berlijn, Tegel in het westen, Schönefeld in het oosten en Tempelhof in het zuiden van de stad. Het luchtvervoer wordt in Duitsland steeds belangrijker. Het aantal luchtpassagiers stijgt nog steeds. De belangrijkste binnenlandse luchtverbindingen zijn Frankfurt-Berlijn (Tegel), München-Düsseldorf, Frankfurt-Hamburg, Frankfurt-München en München-Berlijn. Belangrijkste luchthavens van Duitsland in 1999: 1. Frankfurt am Main 2. München 3. Düsseldorf 4. Hamburg 5. Keulen/Bonn 6. Berlijn (Tegel) 7. Stuttgart Industrie: https://www.scholieren.com/verslag/werkstuk-duits-duitsland-26241 Pagina 5 van 7
Meer dan de helft van de industriële bedrijven heeft minder dan 50 werknemers en maar 5% bestaat uit bedrijven met meer dan 500 werknemers. Meer dan de helft van alle werknemers werkt in deze grote bedrijven en die leveren ook ruim de helft van de totale industriële productie. De grote bedrijven zorgen vooral voor steenkool-, staal-, aardolie-, chemische en automobielindustrie. De belangrijkste bedrijfstak is de chemische industrie (Hoechst, BASF en Bayer), die bedrijven hebben ongeveer 500.000 werknemers. Heel belangrijk zijn verder de machine- en apparatenfabricage en de productie van transportmiddelen. Na de Verenigde Staten en Japan is Duitsland wereldwijd de derde producent van personenauto's. Van de verbruiksgoederenindustrie zijn vooral de textiel en bekleding van belang. Duitsland is West-Europa's grootste producent van bijvoorbeeld ruw ijzer en ruw staal, walserijproducten en van katoenen garens en weefsels. Nog voor de hereniging van Oost- en Westduitsland waren er al een paar samenwerkingsverbanden tussen de West- en Oost-Duitse industrie. 2.3 Dienstverlening Het belang van dienstverlening neemt in Duitsland steeds meer toe. In het oosten ligt de nadruk van de dienstsector meer op de kleine bedrijfjes en winkeltjes. Het inkomen van deze mensen is vrij laag. Er is in het oosten dan ook een tekort aan hoogopgeleid personeel. Er zijn ook meer universiteiten in het westen. Maar toch de publieke dienstverlening is verder wel goed verspreid over Duitsland. De meeste dienstverlening vind je natuurlijk in de grote steden; de zogenaamde dienstencentra. Een paar voorbeelden hiervan: Frankfurt, Keulen en München. Hoofdstuk 3, Berlijn 3.1 Waar ligt Berlijn Berlijn is de hoofdstad en ook de grootste stad van Duitsland. Berlijn ligt in het noordoosten van het land en de stad is door rivieren en waterwegen verbonden met de Oostzee. Berlijn is ook een belangrijk industrieel en cultureel centrum. De belangrijkste straat van Berlijn is Unter den Linden waaraan veel belangrijke historisch belangwekkende gebouwen liggen en die tot aan de Duitse hereniging op DDRgrondgebied lagen. Berlijn heeft meer water en bruggen dan Venetië. 3.2 Toerisme, wat kun je er doen? Berlijn telt jaarlijks 5.006.235 bezoekers. Hiervan zijn er 3.792.252 Duitsers, die een bezoek aan hun eigen hoofdstad afleggen. Jaarlijks komen er 1.213.983 buitenlanders om een bezoek aan de Duitse hoofdstad te brengen. Nederlanders staan op de derde plaats na de bezoekers uit Engeland en uit de Verenigde Staten. Gemiddeld bezoeken jaarlijks 77.775 Nederlanders Berlijn met een verblijfsduur van twee tot drie dagen. Omdat er in Berlijn ontzettend veel dingen te doen zijn, en ik ze lang niet allemaal kan noemen heb ik een paar eruit gekozen. De Brandenburger Tor Dit is een speciaal gebouw dat de laatste vijftig jaar gebruikt werd als grens tussen west en oost Berlijn. https://www.scholieren.com/verslag/werkstuk-duits-duitsland-26241 Pagina 6 van 7
Tegenwoordig is iedereen vrij de grens te passeren, te voet of gewoon met de auto. De Brandenburger Tor is nu het symbool van de Duitse scheiding en eenwording. De toren is 28 meter hoog, en toen de toren oost van west scheidde was hij gesloten voor restauratie. Er waren mensen die beweerden dat wanneer de toren weer open zou gaan de muur ook zou vallen. Achteraf blijken de deze beweringen ook nog waar te zijn Charlottenburg Het gebied ten westen van Bahnhof Zoo wordt Charlottenburg genoemd. De oorsprong van de naam komt van Frederik III toen hij de beslissing nam om een zomerresidentie te bouwen in Lietzenburg voor zijn vrouw Sophie Charlotte. Na de verdeling van oost en west Berlijn werd de omgeving het centrum van west- Berlijn. Het paleis is het grootste paleis in Berlijn en overheerst dan ook de gehele omgeving. Het is tussen 1695 en 1699 gebouwd en het paleis is open voor publiek. Binnen zijn er musea en achter het paleis zijn een aantal parken Kurfürstendamm De Kurfürstendamm is de hoofdstraat van het centrum van Berlijn. Deze straat werd in 1876 aangelegd na de overwinning van de Frans-Duitse oorlog en het was de bedoeling dat deze hoofdstraat de Champs- Elysées van Berlijn zou worden. Het is nu een van de duurste straten in Europa en wordt steeds meer toeristisch. De straat eindigdt bij het Europa Center en wordt dan opgesplitst in de volgende straten: Budapest StraBe, KurfurstenstraBe, en de TauentzienstraBe. Tiergarten Der Tiergarten is Berlijns grootste park, en middenin staat de Siegessäule, een grote zuil van 67 meter hoog, en heeft 285 treden die naar de top leidden. Het park strekt zich uit van de Brandenburger Tor tot aan de beroemde dierentuin van Berlijn. https://www.scholieren.com/verslag/werkstuk-duits-duitsland-26241 Pagina 7 van 7