Indicator 12 januari 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De meeste waterlichamen voldoen niet aan de gewenste waterkwaliteit in de KRW beoordeling, de chemische kwaliteit voldoet meestal niet, de ecologische kwaliteit is matig, ontoereikend of slecht. Dit komt vooral door de geringe biologische kwaliteit. [figuurgroep] Download figuur [2] Download data (xls) [3] Pagina 1 van 8
Download figuur [4] Pagina 2 van 8
Download figuur [5] Pagina 3 van 8
Download figuur [6] Download data (xls) [7] [/figuurgroep] Bekijk ook de interactieve kaart voor de waterkwaliteit [8]. Methode Beoordeling waterkwaliteit In de KRW is een methode vastgesteld voor de beoordeling van het oppervlaktewater gebaseerd op biologie en toxische stoffen. De kwaliteit van het oppervlaktewater wordt uitgedrukt in de chemische kwaliteit en de ecologische kwaliteit, ook chemische en ecologische toestand genoemd. De ecologische kwaliteit wordt vooral bepaald door de biologische kwaliteit en daarnaast door de beoordeling van de overig relevante verontreinigende stoffen en de fysisch-chemische kwaliteit. [indicator=nl1412] Pagina 4 van 8
Ecologische waterkwaliteit De ecologische waterkwaliteit is bijna overal matig tot slecht, de score goed wordt bij 3 waterlichamen gehaald. Bij 34 waterlichamen is de biologische kwaliteit wel goed, maar doordat de fysisch-chemische kwaliteit of de kwaliteit van de overig relevante stoffen niet goed is, is de ecologische kwaliteit bij 31 waterlichamen onvoldoende. Deze resultaten betreffen de tweede officiële rapportage. De eerste rapportage was in 2009 en de volgende rapportages zijn in 2021 en 2027. De ecologische kwaliteit is iets verbetert ten opzichte van 2009, vooral doordat het percentage waterlichamen met een slechte kwaliteit minder is geworden. [indicator=nl1420] [indicator=nl1567] [indicator=nl0252] Chemische waterkwaliteit Bij ruim de helft van de waterlichamen is de chemische waterkwaliteit onvoldoende. De chemische kwaliteit is gebaseerd op 33 stoffen of groepen van stoffen die Europees zijn vastgesteld. De beoordeling van de chemische kwaliteit geeft een ongunstiger beeld ten opzichte van 2009 doordat sommige normen zijn aangescherpt. [indicator=nl1566] Toxische stoffen De toxische stoffen zijn opgesplitst in de beoordeling van de prioritaire stoffen en de overig relevant verontreinigende stoffen die per stroomgebied zijn vastgesteld. Bij de helft van de waterlichamen voldoen één of twee van deze stoffen niet aan de doelstelling, maar bij 124 waterlichamen voldoen 5 of meer, tot een maximum van 11, stoffen of groepen van stoffen niet aan de doelstelling, bij 12% van de waterlichamen voldoen alle onderzochte stoffen aan de norm. Van het totaal aantal beoordelingen van al deze stoffen bij alle waterlichamen voldoet 6% niet aan de gestelde norm. Belangrijke oorzaken onvoldoende waterkwaliteit De belangrijkste oorzaken voor de matige tot slechte kwaliteit van het Nederlandse oppervlaktewater zijn: persistente stoffen waarbij de concentraties te hoog zijn door emissies in het verleden. vermesting met de nutriënten stikstof en fosfor. Deze zorgen voor algengroei. inrichting van het water. De meeste beken zijn recht getrokken en hebben een strakke oever met weinig natuurlijke habitats voor planten en dieren. De meeste meren en kanalen hebben een harde oever van steen, waardoor het oeverecosysteem nauwelijks tot ontwikkeling komt. Het waterpeil is vrijwel altijd een vastgesteld peil, wat de natuurlijke dynamiek beperkt. versnippering door de aanwezigheid van gemalen en stuwen. Vissen kunnen nauwelijks migreren. Vispassages worden aangelegd om dit te verbeteren. bestrijdingsmiddelen zorgen voor sterfte, vooral door piekbelasting sterven watervlooien. De stoffen met het hoogste aantal overschrijdingen zijn fosfor en stikstof van de fysisch-chemische maatlat, zink van de overig relevant verontreinigende stoffen en fluorantheen van de chemische toestand. In de stroomgebiedbeheerplannen voor de KRW hebben het rijk, de waterschappen, provincies en gemeenten aangegeven welke maatregelen zij gaan treffen om de kwaliteit van het water te verbeteren. Pagina 5 van 8
Referenties Helpdesk Water (Kaderrichtlijn Water) [9] Rijkswaterstaat [10] Evers, C.H.M., Knoben, R.A.E., Herpen, F.C.J.v., 2012. Omschrijving MEP en maatlatten voor sloten en kanalen voor de Kaderrichtlijn Water 2015-2021. [11] Stowa, Amersfoort. Molen, D.T.v.d., Pot, R., Evers, C.H.M., Nieuwerburgh, L.L.J.v., 2012. Referenties en maatlatten voor natuurlijke watertypen voor de Kaderrichtlijn Water 2015-2021. [12] Stowa, Amersfoort. Gaalen, F.W. van et al. (2016), Waterkwaliteit nu en in de toekomst [13]. Eindrapportage ex ante evaluatie van de Nederlandse plannen voor de Kaderrichtlijn Water, Den Haag: PBL. Puijenbroek, P. van (2014), De kwaliteit van het Nederlandse oppervlaktewater beoordeeld volgens de Kaderrichtlijn Water (KRW) [14], PBL, Den Haag. Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (STOWA) [15] Relevante informatie [indicator=nl0503] [indicator=nl0552] [indicator=nl0249] [indicator=nl1350] [indicator=nl1435] [indicator=nl1441] [indicator=nl0200] [indicator=nl1401] Technische toelichting Naam van het gegeven Kwaliteit oppervlaktewater in de KRW Omschrijving De beoordeling van de KRW voor het Nederlandse oppervlaktewater. Het eindoordeel is opgebouwd uit de chemische toestand en de ecologische toestand, hier omschreven als de chemische en ecologische kwaliteit. De ecologische toestand wordt bepaald door de 'overig relevante stoffen', de fysisch-chemische kwaliteit en de biologische toestand. Verantwoordelijk instituut PBL, auteur Peter van Puijenbroek Berekeningswijze Pagina 6 van 8
Beoordeling conform de KRW maatlatten systematiek. Zie bij referenties van Stowa, 2012. Basistabel Beoordeling van de waterlichamen voor alle maatlatten. Definitieve resultaten afkomstig van http://www.waterkwaliteitsportaal.nl/ [16] Geografisch verdeling Nederland Verschijningsfrequentie Eens per 6 jaar wordt gerapporteerd. Achtergrondliteratuur -IenM, 2015. Stroomgebied beheerplan. Rijndelta. Ministerie van Infrastructuur en Milieu-IenM, 2015. Stroomgebied beheerplan. Maas. Ministerie van Infrastructuur en Milieu-IenM, 2015. Stroomgebied beheerplan. Schelde. Ministerie van Infrastructuur en Milieu-IenM, 2015. Stroomgebied beheerplan. Eems. Ministerie van Infrastructuur en Milieu-Gaalen, F.W. van et al. 2016. Waterkwaliteit nu en in de toekomst [13]. Eindrapportage ex ante evaluatie van de Nederlandse plannen voor de Kaderrichtlijn Water, Den Haag: PBL.-Puijenbroek, P. J. T. M. van, P. Cleij, en H. Visser. 2014. Aggregated indices for trends in eutrophication of different types of fresh water in the Netherlands. Ecological Indicators 36:456-462.-Puijenbroek, P. J. T. M. van, C. H. M. Evers, en F. W. van Gaalen. 2015. Evaluation of Water Framework Directive metrics to analyse trends in water quality in the Netherlands. Sustainability of Water Quality and Ecology 6:40-47.-Puijenbroek, P. van, 2014. De KRW beoordeling uitgesplitst naar verklarende overzichten. De kwaliteit van het Nederlandse oppervlaktewater beoordeeld volgens de KRW [14]. PBL rapport 1355 Betrouwbaarheidscodering Integrale enquete. Referentie van deze webpagina CBS, PBL, RIVM, WUR (2016). [17] (indicator 1438, versie 07, 12 januari 2016 ). www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen. Bron-URL: https://www.clo.nl/indicatoren/nl143807 Links [1] https://www.clo.nl/indicatoren/nl1438 [2] https://www.clo.nl/sites/default/files/infographics/1438_001g_clo_07_nl.png [3] https://www.clo.nl/sites/default/files/datasets/c-1438-001g-clo-07-nl.xls [4] https://www.clo.nl/sites/default/files/infographics/1438_002k_clo_07_nl.png [5] https://www.clo.nl/sites/default/files/infographics/1438_004k_clo_07_nl.png [6] https://www.clo.nl/sites/default/files/infographics/1438_008g_clo_07_nl.png [7] https://www.clo.nl/sites/default/files/datasets/c-1438-008g-clo-07-nl.xls [8] https://planbureau.maps.arcgis.com/apps/webappviewer/index.html?id=3dd915490b974206a127 Pagina 7 van 8
1466073dfc44 [9] http://www.kaderrichtlijnwater.nl/ [10] http://www.rijkswaterstaat.nl/ [11] http://www.krw.stowa.nl/publicaties/omschrijving_mep_en_maatlatten_voor_sloten_en_kanalen_ voor_de_kaderrichtlijn_water_2015_2021.aspx?pid=131 [12] http://www.krw.stowa.nl/publicaties/referenties_en_maatlatten_voor_natuurlijke_watertypen_vo or_de_kaderrichtlijn_water.aspx?pid=121 [13] http://www.pbl.nl/publicaties/waterkwaliteit-nu-en-in-de-toekomst [14] http://www.pbl.nl/publicaties/de-kwaliteit-van-het-nederlandse-oppervlaktewater-beoordeeldvolgens-de-kaderrichtlijn-water-krw-0 [15] http://www.stowa.nl/ [16] http://www.waterkwaliteitsportaal.nl/ [17] https://www.clo.nl/indicatoren/nl143807 Pagina 8 van 8