Informatiebrochure voor de logiesverstrekkende bedrijven. Augustus 2001
INHOUD 1) Waarom werk maken van toegankelijkheid voor personen met beperkingen?.1 2) Wie kan een premie bekomen?.2 3) Waarvoor kan u een premie krijgen? 3 4) Hoeveel bedraagt de premie? 4 5) Toegankelijkheidsdoorlichting: haalbaarheidsstudie en toegankelijkheidsadvies..5 6) De premieaanvraag. 6 7) Uitbetaling van de premie..7 8) Meer info...8 9) Bijlage 1: tekst van het premiebesluit......9 10) Bijlage 2: lijst prioritaire aanpassingen....10 11) Bijlage 3: Aanvraagformulier. 11 2
1. WAAROM WERK MAKEN VAN TOEGANKELIJKHEID? Personen met een handicap zijn een interessante doelgroep voor de toeristische sector. - Onderzoek heeft aangetoond dat ongeveer 35.000.000 miljoen mensen in Europa te kampen hebben met een of andere beperking van motorische aard, van visuele of auditieve aard, van astma of allergieën. Door de vergrijzing van de bevolking zal deze groep in de toekomst een belangrijk aandeel van de toeristische markt uitmaken. - Ze besteden minstens evenveel aan hun reizen en vrije tijd als anderen. Ze hebben vaak meer tijd om weg te gaan, reizen in het laagseizoen en verkiezen weekdagen voor hun uitstappen. - hun reisgedrag vertoont de laatste jaren duidelijk een evolutie: terwijl men vroeger vaak in groep onder begeleiding in gespecialiseerde centra op vakantie ging, trekt men er nu meer en meer individueel op uit, met vrienden en familie en is de nood aan toegankelijke hotels groot. Goede redenen om tijdig in te spelen op hun behoeften. 2. WIE KAN EEN PREMIE AANVRAGEN? Dit premiebesluit richt zich naar alle (door Toerisme Vlaanderen???) vergunde logiesverstrekkende bedrijven. 3. WAARVOOR KAN U EEN PREMIE KRIJGEN? U kan een premie krijgen voor: 1) aanpassingen (aankopen en werken) waardoor (basis)toegankelijkheid van uw logiesverstrekkend bedrijf wordt gerealiseerd voor personen met een handicap. Onder basistoegankelijkheid wordt verstaan dat er aan een aantal basisvereisten is voldaan op het vlak van toegankelijkheid voor personen met motorische, auditieve en visuele beperkingen, astma- en allergiepatiënten. 2) het uitvoeren van een voorafgaandelijke toegankelijkheidsdoorlichting. Deze doorlichting omvat : a) bij een verbouwing: 2 delen, met name een globale haalbaarheidsstudie en een toegankelijkheidsadvies. b) bij een nieuwbouw: 1 deel, met name een toegankelijkheidsadvies 3
OPMERKINGEN: 1) Een voorafgaandelijke toegankelijkheidsdoorlichting is verplicht indien u een premie wenst te bekomen voor het uitvoeren van aanpassingen. 2) Om in aanmerking te komen voor een premie moet de doorlichting (haalbaarheidsstudie en toegankelijkheidsadvies) uitgevoerd worden door een door Toerisme Vlaanderen geselecteerd adviesbureau. De lijst van deze adviesbureaus kan u aanvragen bij: Toerisme Vlaanderen.. 4. HOEVEEL BEDRAAGT DE PREMIE? De premie bedraagt: 1) voor de aanpassingen: 30% van de kosten voor de aanpassingen, met een maximum van 56.000 Euro. 2) voor de toegankelijkheidsdoorlichting: 70% van de kost van de doorlichting, met een maximum van : - 900 Euro: indien beide delen van de doorlichting (haalbaarheidsstudie en toegankelijkheidsadvies) worden uitgevoerd. - 450 Euro: indien slechts 1 deel van de doorlichting (haalbaarheidsstudie of toegankelijkheidsadvies wordt uitgevoerd. 5. TOEGANKELIJKHEIDSDOORLICHTING: HAALBAARHEIDSSTUDIE EN TOEGANKELIJKHEIDSADVIES Toegankelijkheid van een gebouw voor personen met een handicap is een complexe materie. Niet alleen zijn er verschillende vormen van handicap of beperking. We denken hierbij aan personen met motorische beperkingen, met visuele en auditieve beperkingen, aan personen met astma of allergieën. Daarnaast zijn er dan nog eens verschillende gradaties bij deze verschillende handicaps. De toegankelijkheidsdoorlichting, die door een gespecialiseerd adviesbureau inzake toegankelijkheid wordt uitgevoerd, heeft tot doel u als logiesaanbieder meer informatie te verschaffen over toegankelijkheidscriteria en over de concrete aanpassingswerken die in uw logies nodig zijn opdat het basistoegankelijk zou zijn voor personen met een handicap. Het is ook belangrijk dat u wanneer u inspanningen doet om uw hotel toegankelijker te maken er ook op kunt rekenen dat deze aanpassingen effectief voldoen aan de behoeften van de gebruiker en aan de toepasselijke wetgeving. 4
Bij een verbouwing bestaat de toegankelijkheidsdoorlichting uit 2 delen, nl. een haalbaarheidsstudie en een toegankelijkheidsadvies Bij een nieuwbouw bestaat de toegankelijkheidsdoorlichting enkel uit een toegankelijkheidsadvies. Deel 1: Haalbaarheidsstudie Een haalbaarheidsstudie brengt de belangrijkste knelpunten op het vlak van toegankelijkheid van het logies in kaart. Een haalbaarheidsstudie bestaat uit: - een planstudie: een analyse van de architecturale plannen van de bestaande toestand - een plaatsbezoek waarbij een structurele analyse van het gebouw gemaakt wordt - een verslag over de bereikbaarheid, de toegankelijkheid en de bruikbaarheid van het logiesverstrekkend bedrijf met een lijst van prioritaire aanpassingen en een totale kosten-batenanalyse. Het uitvoeren van een haalbaarheidsstudie is enkel vereist indien het gaat om een verbouwing van een bestaand gebouw. Deel 2: Toegankelijkheidsadvies Het toegankelijkheidsadvies gaat een stap verder. Hier worden uw concrete verbouwings/bouwplan bekeken en wordt nagegaan of de voorgestelde aanpassingen voldoen aan toegankelijkheidsvereisten. Het toegankelijkheidsadvies bevat: - analyse van de ontwerpplannen van het logiesverstrekkend bedrijf met de nodige richtlijnen ter verbetering van het ontwerp; - een bespreking van het rapport met bouwheer en architect, waarin een antwoord of alternatief wordt gezocht voor de vragen en bemerkingen bij het knelpuntenrapport; - een eindrapport op basis van de knelpuntenbespreking en de aangepaste ontwerpplannen. In dit eindrapport wordt aangegeven welke voorgestelde aanpassingen goedgekeurd worden en of er nog knelpunten blijven. 6. DE PREMIEAANVRAAG U richt uw premieaanvraag per aangetekend schrijven of per elektronische post naar Toerisme Vlaanderen, t.a.v., Grasmarkt 61, 1000 Brussel. Deze premieaanvraag bevat naast het aanvraagformulier (bijlage 3) - volgende documenten (in tweevoud): 1. een projectplan, waarin u op een rijtje zet welke werken u wil uitvoeren en waarvoor u een premie vraagt. 2. het rapport van de haalbaarheidsstudie (indien het gaat om een verbouwing). Deze studie is maximaal 6 jaar oud. 3. het rapport met het toegankelijkheidsadvies. Dit advies is maximaal 2 jaar oud. 5
4. een eensluitend afschrift van de stedenbouwkundige vergunning indien nodig 5. een plan op schaal van de te verrichten werken 6. een kostenraming met beschrijvende opmeting en eenheidsprijzen 7. indien van toepassing een opgave van de overwogen aankopen met prijsopgave en eenheidsprijzen 8. een door de aanvrager ondertekende verbintenis tot uitvoering van de werken OPMERKINGEN: a) Het is mogelijk om de werken op te delen in 3 fases over een periode van maximum van 3 jaar. Bij deze fases moet een logische volgorde gehanteerd worden (bv. de aanpassing van de lift voor de aanpassing van de kamer op de 5 de verdieping). Uitzonderingen dienen te worden gemotiveerd. b) De prijsopgaven en kostenramingen onder punt 6 en 7 hebben specifiek betrekking hebben op aankopen en werken voor de realisatie van de toegankelijkheid voor personen met een handicap. c) U wordt door Toerisme Vlaanderen schriftelijk in kennis gesteld van de beslissing tot toekenning of weigering van de aanvraag, en dit binnen de 90 kalenderdagen na de ontvangstmelding van uw aanvraag. In geval van toekenning wordt eveneens vermeld welke werken voor de premie in aanmerking komen en voor welk bedrag. d) U liet een haalbaarheidsstudie uitvoeren. Uit het rapport blijkt echter dat uw hotel niet op een redelijke wijze toegankelijk kan gemaakt worden, hetzij omwille van een negatieve kosten-batenanalyse als gevolg van te hoge financiële kosten hetzij omwille van stedebouwkundige redenen.naar aanleiding daarvan ziet u af van toegankelijkheidsaanpassingen. In dat geval kan u toch een premie aanvragen voor de uitvoering van deze haalbaarheidsstudie. 7. UITBETALING VAN DE PREMIE 1) in geval van uitvoering van aanpassingen: - voor de toegankelijkheidsdoorlichting (haalbaarheidsstudie en toegankelijkheidsadvies): na indiening van een ontvankelijke premieaanvraag, op voorlegging van factuur en betalingsbewijs van het adviesbureau - voor de aanpassingen, op voorlegging van facturen en betalingsbewijzen, na correcte uitvoering van: - hetzij de totaliteit van de werken - hetzij een fase van de werken 2) in geval er geen aanpassingen worden uitgevoerd: uitbetaling van de premie voor de haalbaarheidsstudie op voorlegging van: - factuur en betalingsbewijs aan het adviesbureau - gemotiveerde verklaring waaruit moet blijken waarom het logies niet op redelijke wijze toegankelijk kan worden gemaakt 6
8. SAMENVATTING VAN DE PROCEDURE U heeft interesse om aanpassingen te doen op het vlak van toegankelijkheid voor personen met een handicap. u contacteert een gespecialiseerd adviesbureau inzake toegankelijkheid en laat een toegankelijkheidsdoorlichting uitvoeren. - bij nieuwbouw: een toegankelijkheidsadvies op de ontwerpplannen - bij verbouwing: een haalbaarheidsstudie die de knelpunten van het bestaande gebouw in kaart brengt, gevolgd door een toegankelijkheidsadvies over de ontwerpplannen. De lijst met de door Toerisme Vlaanderen geselecteerde adviesbureaus kan u bij Toerisme Vlaanderen aanvragen. na uitvoering van de toegankelijkheidsdoorlichting en opmaak van een definitief plan, doet u een premieaanvraag bij Toerisme Vlaanderen met de nodige documenten. Deze premieaanvraag geldt voor : - de uitgevoerde doorlichting - de voorgestelde aanpassingen (werken en aankopen) uitvoering van de aanpassingen - hetzij de totaliteit van de werken - hetzij een fase van de werken (maximum 3 fases gespreid over een periode van 3 jaar) uitbetaling van de premie : op voorlegging van facturen en betaalbewijzen - na correcte uitvoering van de totaliteit van de aanpassingen - na correcte uitvoering van een fase van de aanpassingen Uitzondering: de premie voor de toegankelijkheidsdoorlichting kan indien gewenst reeds voor de uitvoering van de werken uitbetaald word en dit na indiening van een ontvankelijke premieaanvraag, op voorlegging van een exemplaar van het rapport, factuur en betaalbewijs. 9. MEER INFO? - voor meer informatie over de werking van het premiebesluit kan u zich richten tot: Toerisme Vlaanderen dienst. Grasmarkt 61 1000 Brussel Tel.: - voor (technisch) advies in verband met toegankelijkheidsvereisten en aanpassingen kan u zich richten tot: vzw Toegankelijkheidsbureau Koorstraat 1 3510 Hasselt Tel.: 011/87.41.38 7
9. BIJLAGE 1: Tekst van het premiebesluit 8
10. BIJLAGE 2: Lijst prioritaire aanpassingen De lijst bevat de prioritaire aanpassingswerken die in aanmerking komen voor een premie, zoals omschreven in het Besluit van de Vlaamse regering houdende de vaststelling van de voorwaarden waaronder premies kunnen worden toegekend voor het bouwen en moderniseren van logiesverstrekkende bedrijven, in het bijzonder wat betreft de toegankelijkheid voor personen met een handicap. Het gaat hier om infrastructurele aanpassingswerken die de toegankelijkheid bevorderen voor personen met motorische beperkingen, personen met een visuele of een auditieve handicap, personen met astma en allergieën. Aanpassingswerken die niet in deze lijst zijn opgenomen, maar toch de toegankelijkheid voor personen met een handicap bevorderen, kunnen na een positief haalbaarheidsadvies door een gespecialiseerd adviesbureau - ook in aanmerking komen voor een premie. ALGEMEEN OVERZICHT 1. Aanleggen van aangepaste, voorbehouden parkeerplaatsen 2. Aanpassen van de looproute 3. Voorzien of aanpassen van een trappartij 4. Voorzien of aanpassen van een hellend vlak 5. Voorzien of aanpassen van de leuningen 6. Plateaulift plaatsen 7. Aanpassen van de deur(opening) 8. Aangepaste toiletruimte voorzien of aanpassen 9. Voorzien of vernieuwen van de lift 10. Slaapkamer(inrichting) aanpassen 11. Badkamer(inrichting) aanpassen 12. Doorgangsbreedte of circulatieruimte aanpassen 13. Aanpassingswerken aan bijkomende faciliteiten 14. Specifieke aanpassingen voor personen met een visuele handicap 15. Specifieke aanpassingen voor personen met een auditieve handicap 16. Specifieke aanpassingen voor personen met astma en/of allergie 17. Specifieke aanpassingen voor personen met een motorische handicap 18. Specifieke aanpassingen in functie van evacuatiemogelijkheden van personen met een handicap SPECIFICATIES 1. Aanleggen van aangepaste, voorbehouden parkeerplaatsen verharding aanpassen afmetingen aanpassen (markeringen aanpassen) signalisatie aanbrengen overdekking aanbrengen 9
2. Aanpassen van de looproute verharding aanpassen (bv. slipvrij) combinatie trap hellend vlak voorzien bij niveauverschillen obstakelvrij maken gidslijnen of geleidelijnen voorzien verlaagde stoepranden voorzien 3. Voorzien of aanpassen van een trappartij volledig nieuwe trap voorzien al dan niet in combinatie met hellend vlak waarschuwings- en/of contrastmarkeringen voorzien leuningen aanbrengen verlichtingskwaliteit verbeteren 4. Voorzien of aanpassen van een hellend vlak volledig nieuw hellend vlak aanleggen al dan niet in combinatie met trap verharding aanpassen afrijdbeveiliging voorzien leuningen aanbrengen 5. Voorzien of aanpassen van de leuningen nieuwe leuning voorzien bestaande leuning verplaatsen bijkomende tweede leuning voorzien 6. Plateaulift plaatsen plateaulift installeren plateaulift integreren in het geheel (verbouwingswerken) plateaulift vernieuwen 7. Aanpassen van een deur(opening) verbreden van de deur vlakke opstelruimte voor de deur aanbrengen (bv. aanpassing verharding, obstakels wegwerken) zijdelingse opstelruimte creëren (bv. deuropening verplaatsen, obstakels verplaatsen) 10
drempel wegwerken deurdranger aanpassen / vernieuwen automatisch opengaande deur voorzien draaideur vervangen door schuifdeur verbeteren van deurgrepen en sloten signalisatie 8. Aangepaste toiletruimte voorzien of aanpassen volledig nieuw sanitair blok voorzien verbouwing bestaand sanitair blok herinrichting bestaande toiletruimte verbeteren van de bestaande toiletruimte d.m.v. hulpmiddelen (bv. steunbeugels) alarmsysteem aanbrengen 9. Voorzien of vernieuwen van de lift volledig nieuwe liftschacht + lift voorzien (verbouwing bestaande structuur) nieuwe liftkooi voorzien (op voorwaarde dat de bestaande liftschacht voldoende ruim is) aanpassen van de bestaande lift (bv. bedieningselementen, spiegel, leuningen) 10. Slaapkamer(inrichting) aanpassen verbouwen van de bestaande structuur (indien ruimte te klein) herinrichten van de bestaande kamer o vervangen van onaangepast meubilair o vast meubilair uitbreken o verbetering vloerbekleding (rolstoelvast, en/of onderhoudsvriendelijk en stofvrij) o matrassen, dekbedden, kussens, gordijnen vernieuwen (synthetisch materiaal) alarmmogelijkheid voorzien (bv. teksttelefoontoestel) 11. Badkamer(inrichting) aanpassen verbouwen van de bestaande structuur (indien ruimte te klein) herinrichten van de badkamer : o bad vervangen door douche op afschot o wastafel verplaatsen / vernieuwen o aanpassing hoogte toiletpot (nieuwe toiletpot) o aanwerken tegelvloer / wandtegels o alarmmogelijkheid voorzien o luchtafzuigsysteem aanbrengen o steunbeugels plaatsen o douchezitjes, verzorgingstafel 11
o bedieningselementen vernieuwen (bv. verstelbare douchekop, bereikbare en bruikbare kranen, bereikbare opstelling voorzien van zeep, handdoek) verbeteren van de bestaande ruimte d.m.v. hulpmiddelen (bv. steunbeugels) 12. Doorgangsbreedte of circulatieruimte aanpassen herinrichting van de ruimte obstakels wegwerken verbouwen van de structuur verbeteren van vloerbedekking (rolstoelvast) 13. Aanpassingswerken aan bijkomende faciliteiten aanpassingswerken aan de toegang naar de faciliteiten doorgangsbreedte of circulatieruimte aanpassen aanpassen bijhorend sanitair (toilet, douches, sauna) aanpassen of aanleggen van hellingsbanen en/of trappen aanpassen van deuren specifieke hulpmiddelen voor personen met een handicap (bv. ringleiding, tilliften, verzorgingstafels) 14. Specifieke aanpassingen voor personen met een visuele handicap extra visuele en/of tactiele aanpassingen aanbrengen waarschuwingsmarkeringen / contrastmarkeringen aanbrengen ter hoogte van trappen, hellingen, obstakels, glazen deuren aanbrengen van natuurlijke gidslijnen of geleidelijnen door kleurgebruik of materiaal verschillen goede signalisatie (grootletters, braille ) informatie (over hotel, menu,..) via maquette, grootletterschrift, braille, cassette aanpassen van kleurgebruik (contrasterende kleuren) vervangen van onaangepast meubilair (afgeronde hoeken, kleurgebruik) aanbrengen van aangepaste verlichting verbeteren van leesbaarheid van de ruimten 15. Specifieke aanpassingen voor personen met een auditieve handicap aanbrengen en verbeteren van signalisatie voorzien van ringleiding aan het onthaal, en in vergaderzalen specifieke veiligheidsvoorzieningen (vibrerend kussen, visueel alarm) voorzien van teksttelefoon 12
16. Specifieke aanpassingen voor personen met astma en/of allergieën luchtzuiveringsinstallatie aanbrengen (in zover wettelijk niet verplicht) vervanging door antiallergische materialen vervangen van vloer en wandbedekking (onderhoudsvriendelijk en stofvrij) voorzien van scheidingswanden voor niet-rokers 17. Specifieke aanpassingen voor personen met een motorische handicap verlaging van balie, buffetten, bars inrijdbare kasten voor slaapkamer specifieke hulpmiddelen zoals tilsystemen, rolstoel, bestek verbeteren van bereikbaarheid (hoogte, opstelruimte) en bruikbaarheid van intercom, kaartsystemen, telefoontoestellen, elektronische betaalautomaten, schakelaars, stopcontacten, verwarmingsknoppen vervangen van kranen door thermostatische kranen, eenhendelsystemen of sensorsystemen verplaatsen van bedieningselementen in hoogte vervangen van bedieningselementen (bv. draaiknop i.p.v. drukknop) onaangepaste tafels vervangen door onderrijdbare verbetering van signalisatie 18. Specifieke aanpassingen i.f.v. evacuatiemogelijkheden van personen met een handicap aanpassen van vluchtroutes bediening branddeuren verbeteren (bv. drukknopsysteem aanbrengen) drempels wegwerken deurbreedtes (en/of doorgangsbreedtes) aanpassen brandalarmen en/of brandbestrijdingsmiddelen bereikbaar opstellen (bv. verplaatsen in hoogte) leuningen in de vluchtroute aanbrengen een veilige opstelruimte voor personen met beperkingen creëren brandalarm voorzien van een visueel signaal, vibrerend kussen voor auditief gehandicapten voorzien in toegankelijke informatie over de evacuatiemogelijkheden (bv. braille, cassette) 13
BIJLAGE 3 : Aanvraagformulier 14