: 512027 Smallepad 5 3811 MG Amersfoort Postbus 1600 3800 BP Amersfoort www.cultureelerfgoed.nl T 033 421 74 21 F 033 421 77 99 E info@cultureelerfgoed.nl Old Putten Aantal complexonderdelen Monumentnummers van complexonderdelen 5 512028, 512069, 512070, 512071, 512072 Woonplaats Gemeente Provincie Hoofdadres van hoofdobject Zuiderzeestraatweg Oost 65, 8081 LB Complexomschrijving Complexomschrijving De historische buitenplaats Old Putten is gebouwd op een zandrug waar vermoedelijk vanaf de twaalfde eeuw een kasteel gevestigd is geweest. Omstreeks 1480 is dat huis verwoest; de kelders zijn nog gedeeltelijk aanwezig in het huidige huis. In de 17de eeuw werd op het terrein een buitenplaats aangelegd. Het hoofdgebouw was met het front recht voor de Puttenerallee geplaatst. Tot 1830 komt dit gebouw op de kadastrale kaart voor. In XIXa werd het eenvoudige huis ingrijpend gerenoveerd en uitgebreid en kreeg het zijn huidige, neoclassicistische uiterlijk. Bij een grote verbouwing rond 1910 zijn de koetshuizen verbouwd, is een nieuwe brug aangelegd, het zogenoemde poortgebouw gebouwd, en vond de uitbreiding aan de achterzijde van het hoofdgebouw plaats. Tijdens deze bouwactiviteiten is veel secundair materiaal gebruikt, waarschijnlijk uit Kampen, gelet op het voorkomen van het stadswapen van Kampen in verschillende architectonische details. In de loop der tijden is veel land verkocht en is een deel gebruikt voor de aanleg van een camping (o.a. ter plaatse van de vroegere boomgaard). Het complex bestaat uit de volgende beschermenswaardige onderdelen: 1. hoofdgebouw met aangebouwde koetsierswoning annex paardenstal; 2. parkaanleg, oprijlaan, landerijen richting molen en Schouwenburg; 3. wagenschuur met duivenslag 4. stenen brug met beelden 5. poorthuis met wachtportaal. Al deze onderdelen zijn vanwege hun architectonische en cultuurhistorische waarde opgenomen in de registeromschrijving van deze historische buitenplaats. Pagina: 1 / 9
Op het complex zijn tevens aanwezig de niet beschermenswaardige onderdelen: 6. twee recente houten bruggetjes (jonger dan 50 jaar) 7. recente campingaanleg (jonger dan 50 jaar) 8. recent pomphuisje in historiserende stijl (jonger dan 50 jaar) 9. houten schuur bij poortgebouw (jonger dan 50 jaar) 10. houten schuur achter koetshuis, recent gerenoveerd. De onderdelen alsmede de omgrenzing van het complex van de historische buitenplaats staan op de bij de registeromschrijving behorende kaart aangegeven. Pagina: 2 / 9
Monumentnummer*: 512028 Monumentnaam** Old Putten Straat* Nr* Toev.* Postcode* Situering Locatie Zuiderzeestraatweg Oost 65 8081 LB DOORNSPIJK C 4255 Omschrijving onderdeel 1: Hoofdgebouw. Het hoofdgebouw van Old Putten is een rechthoekig gebouw met aan de achterzijde een vroeg 20ste eeuwse uitbreiding van lage architectonische waarde, maar voorzien van een bijzonder interieur. Sobere, symmetrische, gepleisterde gevels van twee verdiepingen onder een met pannen gedekt schilddak met centraal een dakkapel met wangen en links en rechts een kleinere, soberder dakkapel. In de middelste van de 7 traveeën van de voorgevel is de entree geplaatst. Deze wordt geaccentueerd door een balkon op vier slanke, twee aan twee gekoppelde zuilen op een hoog, rechthoekig basement. De entree bestaat uit een dubbele deur onder een groot bovenlicht met getoogde raamprofilering. Eenvoudige kroonlijst. Onder het pand ligt een middeleeuwse kelder. Het interieur is een mengeling van neoclassicistische decoraties en diverse neostijlen. De kamer links van de gang is nog in originele vorm en kleurstelling uit circa 1860 bewaard gebleven. Gang en andere ruimten zijn vooral in neo-lodewijk-xiv stijl afgewerkt. Aan de rechterzijde van het hoofdgebouw is een voormalig koetshuis aangebouwd, dat als woonhuis in gebruik is genomen. De beide gebouwen zijn alleen via de achtergevel verbonden. Het koetshuis telt twee verdiepingen onder een met pannen gedekt zadeldak, de begane grond is gepleisterd, de verdieping is uitgevoerd in schoon metselwerk met enkele architectonische details waarvan sommige secundair gebruikt. De voorgevel heeft een in- en uitgezwenkte top. Hoewel in de kern ouder, heeft het gebouw zijn huidige vorm gekregen omstreeks 1910. Pagina: 3 / 9
Waardering Het hoofdgebouw met aangebouwd koetshuis is van algemeen belang vanwege de architectonische waarde (voorbeeld van stijl, gaafheid, interieur in verschillende stijlen) en de cultuurhistorische waarde. Ondanks een enkele wijziging is het voormalig koetshuis van algemeen belang vanwege zijn architectonische, historische en cultuurhistorische betekenis voor de historische buitenplaats Old Putten. Kastelen, landhuizen en parken Kasteel, buitenplaats Kasteel Pagina: 4 / 9
Monumentnummer*: 512069 Straat* Nr* Toev.* Postcode* Situering Locatie Zuiderzeestraatweg Oost 65 8081 LB Bij ELBURG B 76 ELBURG E 286 ELBURG E 287 DOORNSPIJK C 4253 DOORNSPIJK C 3971 DOORNSPIJK C 4255 DOORNSPIJK C 3970 ELBURG E 284 DOORNSPIJK C 4254 DOORNSPIJK C 3167 ELBURG E 285 ELBURG B 1188 ELBURG B 2431 ELBURG B 2000 Omschrijving onderdeel 2: Parkaanleg. Midden 19de eeuw is een eenvoudig park in landschapsstijl aangelegd, waarbij is uitgegaan van de aanwezige gracht van het voormalige kasteel. De verhoging ter plaatse van het voormalige kasteel en de aanwezigheid van puin in de bodem, betekenen dat zich mogelijk ondergronds restanten van de oudere bebouwing bevinden. Binnen de omgrachting is een vijver met eiland aangelegd. De beide oevers van de beek aan de zuidzijde van het terrein Pagina: 5 / 9
vormen een belangrijk element in de parkaanleg. Het park is van algemeen belang vanwege zijn cultuurhistorische waarde (voorbeeld Engelse landschapsstijl, integratie van de middeleeuwse gracht in de parkaanleg, betekenis in samenhang met het hoofdgebouw). Aan de voorzijde van het huis bevindt zich een door een houtwal omgeven agrarisch perceel dat gezien de coulisseachtige aanplant van bomen bij het huis als blikveld een belangrijke rol in de ruimtelijke opbouw van de aanleg speelt. Aan de oostzijde van het terrein bevindt zich een oprijlaan over een lengte van circa 1000 m. Deze laan wordt begeleid door bomenrijen die binnen de gracht uiteenwijken. De laan is oorspronkelijk de oprijlaan geweest van het kasteel, dat met één van de hoeken in het verlengde van de laan lag. Daardoor is er weinig relatie tussen de laan en het tegenwoordige hoofdgebouw. De laan is van algemeen belang vanwege zijn betekenis voor de cultuurhistorie van het gebied en de geschiedenis van de historische buitenplaats. Uit de tijd dat Old Putten een landgoed met omliggende landerijen was, zijn nog enkele belangrijke kenmerken overgebleven. Ten eerste een lange zichtlijn naar het landgoed Schouwenburg, ten zuidoosten van het hoofdgebouw. Ten tweede bevindt zich ten westen van het park een vroegere boomgaard die in zijn omgrenzing in het veld nog te herkennen is maar waarvan de aanleg is vervangen door kampeerplaatsen. Slechts fragmenten van de bestaande groensingels op de kampeerplaats, waaronder een van oorsprong dubbele beukenhaag (thans uitgegroeid tot berceau) herinneren nog aan hun functie als windsingels van de boomgaard en passen in de padenstructuur van de buitenplaats. Kastelen, landhuizen en parken Tuin, park en plantsoen Historische aanleg Pagina: 6 / 9
Monumentnummer*: 512070 Straat* Nr* Toev.* Postcode* Situering Locatie Zuiderzeestraatweg Oost 65 8081 LB Bij DOORNSPIJK C 4255 Omschrijving onderdeel 3: Wagenschuur. Dit gebouw ligt terugliggend rechts van het koetshuis. Het is gebouwd omstreeks 1910 in een neogotische stijl, bestaat uit twee bouwlagen onder een met pannen gedekt zadeldak en heeft een in schoon metselwerk opgetrokken trapgevel. In de top diverse architectonische details. Op de verdieping twee neo-kruisvensters met luiken, op de begane grond een grote, getoogde dubbele deur en een kleinere, dubbele deur, die recht wordt afgesloten. Achter het koetshuis is een kleine, rechthoekige duivenslag aangebouwd. Deze is in baksteen opgetrokken en bestaat uit één bouwlaag onder een met pannen gedekt zadeldak. Aan de achterzijde bevinden zich een groot aantal uitsparingen voor de duiven. In de zijgevels kleine vensters. Waardering De wagenschuur met duivenslag is ondanks diverse verbouwingen van algemeen belang vanwege zijn architectonische, historische en cultuurhistorische betekenis voor de historische buitenplaats Old Putten. Kastelen, landhuizen en parken Bijgebouwen kastelen enz. Bijgebouw Pagina: 7 / 9
Monumentnummer*: 512071 Straat* Nr* Toev.* Postcode* Situering Locatie Zuiderzeestraatweg Oost 65 8081 LB Bij DOORNSPIJK C 4255 Omschrijving onderdeel 4: Stenen brug. Over de gracht is een stenen brug gebouwd, bestaande uit twee bakstenen bruggenhoofden waartussen het brugdek. Op de bruggenhoofden bevinden zich twee natuurstenen sfinxen, die van elders afkomstig zijn. Deze brug kwam omstreeks 1910 in de plaats voor een oudere, houten brug met pijlers en kettingen. Waardering De brug is van algemeen belang vanwege haar functie in de aanleg van de historische buitenplaats en als historisch element in de ontwikkeling van de buitenplaats. Kastelen, landhuizen en parken Tuin, park en plantsoen Brug(L) Pagina: 8 / 9
Monumentnummer*: 512072 Straat* Nr* Toev.* Postcode* Situering Locatie Zuiderzeestraatweg Oost 65 8081 LB Bij DOORNSPIJK C 3971 Omschrijving onderdeel 5: Poorthuis met wachtportaal. Het gebouw staat als poortgebouw bekend, maar heeft die functie nooit gehad. Het is gebouwd als bedrijfsruimte, appelbewaarplaats, etcetera, in het kader van de aanplant van boomgaarden. Tegen de voorgevel is een klein wachtportaal uitgebouwd, dat diende om de bewoners van het huis, die wachtten op de tram die over de Zuiderzeestraatweg reed, te beschutten. Het gebouw stamt uit circa 1910 en is opgetrokken in baksteen, het telt twee bouwlagen onder een met pannen gedekt zadeldak en is voorzien van een trapgevel. Waardering Het poorthuis met wachtportaal is van algemeen belang vanwege de functie op de buitenplaats Old Putten sinds de vroeg 20ste eeuwse renovatie. Kastelen, landhuizen en parken Bijgebouwen kastelen enz. Bijgebouw Pagina: 9 / 9