Complexnummer:

Transcriptie

1 : Smallepad MG Amersfoort Postbus BP Amersfoort T F E info@cultureelerfgoed.nl Nederhoven Aantal complexonderdelen Monumentnummers van complexonderdelen , , , , , Woonplaats Gemeente Provincie Beegden Hoofdadres van hoofdobject Nieuwstraat 65, 6099 AA Beegden Complexomschrijving Omschrijving complex: De historische buitenplaats Nederhoven bestaat uit een eenvoudig vierkant hoofdgebouw met bijgebouwen binnen een rechthoekige gracht; daarbuiten de parkaanleg, die zeer bescheiden is en bestaat uit een door een formeel patroon van lanen (17de en 18de eeuw), met doorzichten op de hoofdas aan de voor- en achterzijde van het huis. Aan de noordoostzijde een bosaanleg, die vermoedelijk tot in de 18de eeuw teruggaat. De eerste geschreven bron over het complex betreft een vermelding van 'Neirhof' uit Het complex ligt ten oosten van het dorp Heel en wordt aan de noordkant begrensd door de Nieuwstraat, c.q. Dorpstraat, aan de oostzijde door de agrarische gronden van derden, aan de zuidkant door het kadastrale perceel Heel en Panheel C/4225 en aan de westkant door het dorp Heel. Het complex bestaat uit HOOFDGEBOUW (1), KOETSHUIS (2), BOERDERIJ (3), PARKAANLEG (4), DAM met TOEGANGSPOORT (5) en TUINMUUR (6). Binnen het complexgebied bevinden zich drie onderdelen die niet beschermenswaard zijn, te weten: de open wagenschuur naast de oprijlaan, de loods in het weiland ten westen van de oprijlaan en de schuur ten westen van de boerderij. Op de bij de registeromschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding van de onderdelen aangegeven. Pagina: 1 / 11

2 De historische buitenplaats NEDERHOVEN is van algemeen cultuurhistorisch belang vanwege de ouderdom en de hoge mate van gaafheid van het complex; NEDERHOVEN is een goed voorbeeld van een eenvoudige se historische buitenplaats met agrarisch karakter. Pagina: 2 / 11

3 Monumentnummer*: Monumentnaam** Huis Nederhoven Beegden Straat* Nr* Toev.* Postcode* Situering Locatie Nieuwstraat AA Beegden BEEGDEN D 1946 Pagina: 3 / 11

4 Omschrijving onderdeel 1: HOOFDGEBOUW. Pand op rechthoekige plattegrond, XVIIa + wijzigingen XVIIId; baksteen met mergelbanden onder schilddak (leien) bekroond door een vierkant houten torentje met windvaan Ankerjaartal 1614 in de voorgevel. Ingang en gewijzigde vensters met omramingen van hardsteen. Drie dakkapellen met gebogen frontons. Voordeur XVIII of ouder. Het gebouw staat in de uiterste zuidoost hoek van het omgrachte terrein. Inwendig o.m.: hardstenen plavuizen vloer in vestibule, XVIII; eiken zoldertrap, XVIII of ouder. Met bijgebouw (gemeente Beegden en Heel; zie onderdeel 2 en 3) op een omgracht terrein gelegen. Het HOOFDGEBOUW is in cultuurhistorisch opzicht van algemeen belang wegens: - de ouderdom; - de gaaf bewaarde 17de-eeuwse architectuur met toevoegingen uit de 18de eeuw; - de zeldzaamheid; - vanwege de markante ligging in de historische aanleg en in het landschap. Kastelen, landhuizen en parken Kasteel, buitenplaats Landhuis Pagina: 4 / 11

5 Monumentnummer*: Beegden Straat* Nr* Toev.* Postcode* Situering Locatie Nieuwstraat AA Beegden Bij HEEL EN PANHEEL C 1590 BEEGDEN D 1945 Omschrijving onderdeel 2: KOETSHUIS, XVIII. Het koetshuis is gebouwd met rode baksteen onder rode Oud-Hollandse pannen (zuidzijde) en grijze Oud-Hollandse pannen (binnenplaatszijde), oorspronkelijk in gebruik als paardenstal, gelegen langs het zuidelijke grachtgedeelte tussen het hoofdgebouw en de boerderij. Het koetshuis is in feite een verlengstuk oostelijk van de stallen van de boerderij. In 1969 is deze voormalige paardenstal onder leiding van architect W. Röling omgebouwd tot woning. Hierbij werd in de zuidgevel een groot venster met tuindeur gemaakt. Het KOETSHUIS is in cultuurhistorisch opzicht van algemeen belang: - wegens de ouderdom; - als wezenlijk onderdeel van het historische complex; - wegens de ensemblewaarde. Kastelen, landhuizen en parken Bijgebouwen kastelen enz. Koetshuis(L) Pagina: 5 / 11

6 Monumentnummer*: Heel Straat* Nr* Toev.* Postcode* Situering Locatie Dorpsstraat AL Heel HEEL EN PANHEEL C 1590 Omschrijving onderdeel 3: BOERDERIJ, XVIII. De boerderij is gebouwd evenwijdig aan de noord-, west-, en zuidzijde van de gracht, rode baksteen onder omgaand schilddak (rode Oud-Hollandse pannen) bestaande uit tegen elkaar in U-vorm aangebouwde delen. Het noordelijk deel is een grote schuur, het westelijke deel is een woning (topgevel) en in het zuidelijke deel de stallen en een remise. Laatstgenoemd gedeelte is naar de binnenplaatszijde met grijze Oud-Hollandse pannen gedekt. De remise vertoont aan deze zijde een grote inrijpoort met dubbele deur onder een tympaan. In het tympaan een hardstenen wapen van de familie Smets (ook wel Smeets). Binnen de U-plattegrond een binnenplaats met fraaie bestrating van kleine veldkeien, XVIII-XIX. De BOERDERIJ is in cultuurhistorisch opzicht van algemeen belang wegens: - de ouderdom; - als wezenlijk onderdeel van het historische complex; - als historisch voorbeeld van een eenvoudig complex bijgebouwen van een se historische buitenplaats. Boerderijen, molens en bedrijven Boerderij (M) Pagina: 6 / 11

7 Monumentnummer*: Beegden Straat* Nr* Toev.* Postcode* Situering Locatie Nieuwstraat AA Beegden Bij HEEL EN PANHEEL C 2198 BEEGDEN D 1946 BEEGDEN D 1945 BEEGDEN D 1868 HEEL EN PANHEEL C 1590 HEEL EN PANHEEL C 4414 HEEL EN PANHEEL C 4102 BEEGDEN D 1867 HEEL EN PANHEEL C 3835 BEEGDEN D 1869 HEEL EN PANHEEL C 3271 HEEL EN PANHEEL C 596 HEEL EN PANHEEL C 3836 Omschrijving onderdeel 4: PARKAANLEG. De parkaanleg bestaat uit a. oprijlaan en doorzicht; b. oude oprijlaan; c. bos; d. binnentuin met doorzicht over de Sleijbeek; e. overige delen van de aanleg. Ad a.: de oprijlaan begint aan de Nieuwstraat en loopt in zuidelijke richting naar de dam over de gracht; de poort van de remise fungeert als point-de-vue van de laan; ter weerszijden van de laan met puinverharding staat een Pagina: 7 / 11

8 enkele rij oude lindebomen; de laan is aangelegd in de tweede helft van de 18de eeuw. Tussen deze oprijlaan en het bos (ad c) het uit de formele aanlegperiode daterende doorzicht bestaande uit een rechhoekige open ruimte, gelegen op de as van de voorzijde van het huis in de richting van de Nieuwstraat. Ad b.: de oude oprijlaan (XVII-XVIII) liep vanuit het dorp Heel tot aan de al genoemde dam, parallel aan de noordzijde van de gracht; dit tracé is reeds lang buiten gebruik; er rest nog een aantal oude eiken, die nu in een weiland staan en die duidelijk dit oude laangedeelte markeren. De laan liep naar het oosten verder naar de weg langs de boerderij de Pannenhof; ook hier nog een enkele rij oude eiken; dit tracé is nog in gebruik, voornamelijk voor agrarisch verkeer; het is een zandweg met puin in twee rijsporen. Ad c.: in het noordoosten van het complexgebied ligt een oud bosperceel tussen de Nieuwstraat en het oostelijk deel van de oude oprijlaan; veel oud opgaand loofhout, met name eik en beuk; vaag is nog een wandelpad herkenbaar. Ad d.: dit is de tuin bij het hoofdgebouw in de noordoosthoek van het omgrachte terrein; de tuin heeft een recente aanleg met een gazon waaromheen borders met vaste planten en heesters; op het talud langs de gracht staan rhododendrons. Vroeger was dit relatief kleine terrein waarschijnlijk meer in gebruik als moestuin met enkele fruitbomen; er staat nog een zeer indrukwekkende oude perelaar. Aan de achterzijde van het huis, in zuidelijke richting, is er vanouds een doorzicht over de Sleijbeek op het door notenbomen en heesters omzoomd weiland ten zuiden hiervan (onderdeel en zuidgrens van het beschermde park) en verder op de Maasvallei. Tussen de achterzijde van het huis en de Sleijbeek ligt een ruigteperceel, waarop in de jaren 50 van de 20ste eeuw populieren werden geplant. Deze zijn kort na 2000 gekapt. Door de daaropvolgende heesterbeplanting is het doorzicht naar de Maasvallei niet meer volledig. Op het lage dijkje langs de gracht aan de achterzijde van het huis staan 7 oude eiken, gedeeltelijk hoog opgesnoeid vanwege het uitzicht. Ad e.: direct ten oosten van het omgrachte terrein en ten zuiden van het bos is een grote open ruimte (akkerland), dat aan de oostkant begrensd wordt door een rechte rij eiken (aan deze zijde de grensmarkering van het beschermde parkgedeelte). De PARKAANLEG is in cultuurhistorisch opzicht van algemeen belang: - vanwege de ouderdom; - als wezenlijk cultuurhistorisch onderdeel van het complex; - vanwege de visueel-landschappelijke waarden; - vanwege de gaaf bewaarde structuur. Kastelen, landhuizen en parken Tuin, park en plantsoen Historische aanleg Pagina: 8 / 11

9 Monumentnummer*: Beegden Straat* Nr* Toev.* Postcode* Situering Locatie Nieuwstraat AA Beegden Bij HEEL EN PANHEEL C 4414 Omschrijving onderdeel 5: DAM met TOEGANGSPOORT, XVIII-XIX. De dam heeft flanken en borstweringen van baksteen; borstweringen met rollaag zwenken licht uit aan zijde van oprijlaan; de dam is verhard met veldkeien. De toegangspoort sluit aan op de dam aan de binnenzijde van de gracht en bestaat uit twee forse bakstenen pijlers, die verbonden zijn door een laag dakje (grijze pannen), gedragen door witgeschilderde balken. De ijzeren hekvleugels zijn nieuw. De westelijke pijler is met de boerderij verbonden door een korte kwartronde muur, die in de richting van de boerderij iets afloopt. De DAM met TOEGANGSPOORT is in cultuurhistorisch opzicht van algemeen belang: - vanwege de ouderdom; - vanwege de architectonische vormgeving; - als wezenlijk cultuurhistorisch onderdeel van het complex. Kastelen, landhuizen en parken Tuin, park en plantsoen Pagina: 9 / 11

10 Monumentnummer*: Beegden Straat* Nr* Toev.* Postcode* Situering Locatie Nieuwstraat AA Beegden Bij BEEGDEN D 1946 HEEL EN PANHEEL C 1590 Omschrijving onderdeel 6: TUINMUUR, baksteen, XVIII. De muur, die de scheiding vormt tussen de binnenplaats en de tuin bij het huis en vanouds de scheiding tussen Beegden en Heel markeert, begint bij de oostelijke pijler van de toegangspoort en eindigt in een forse bakstenen pijler, ong. 3 m. uit de gevel van het koetshuis. Aan deze pijler hingen vroeger twee pompen; één aan de tuinzijde en één aan de kant van de binnenplaats; beide zijn verdwenen. Tussen pijler en koetshuismuur nieuwe lage ijzeren hekvleugels. De muur is ongeveer 2.50 m. hoog en heeft een bijzondere vegetatie. De TUINMUUR is in cultuurhistorisch opzicht van algemeen belang: - vanwege de ouderdom; - als wezenlijk cultuurhistorisch onderdeel van de historische buitenplaats; - vanwege de hoge mate van ongestoordheid; - als zeldzaam voorbeeld van een robuuste tuinmuur op een historische buitenplaats. Pagina: 10 / 11

11 Kastelen, landhuizen en parken Tuin, park en plantsoen Tuinmuur Pagina: 11 / 11