Vijfde peiling: Gemeente Leusden Juni 2011
Colofon Uitgave : I&O Research BV Van Dedemstraat 6c 1624 NN Hoorn Tel. (0229) 282555 www.ioresearch.nl Rapportnummer : 2011-concept Datum : juni 2011 Opdrachtgever : Gemeente Leusden Auteurs : drs. Marion Holzmann Tijmen Siermann, MSc Het overnemen uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron duidelijk wordt vermeld. 2
Inleiding Inleiding Het is een instrument waarmee periodiek peilingen worden gedaan naar de mening van de inwoners van Leusden over uiteenlopende onderwerpen. Het digitale panel is in 2009 ontwikkeld en opgezet in samenwerking met I&O Research. Analyse De antwoordcategorieën weet niet/geen antwoord zijn (mits aangegeven) buiten de analyse gehouden. Indien de percentages niet optellen tot 100%, is dit (tenzij anders aangegeven) het gevolg van afrondingsverschillen. Deze rapportage gaat in op de ervaringen van de panelleden met sport in het algemeen en solosporten in het bijzonder. De gemeente Leusden wil graag het aanbod van sportvoorzieningen op peil houden. De uitkomsten van dit onderzoek kunnen helpen bij de verscherping van het beleid op het gebied van sportvoorzieningen in de komende jaren. Methode van onderzoek Onderdeel van deze evaluatie is een raadpleging van het. Voor dit onderzoek zijn de 1.104 panelleden uitgenodigd via de e-mail om deel te nemen aan dit onderzoek. Er is na een week een rappel verstuurd. In totaal hebben 499 panelleden de vragenlijst volledig ingevuld, een respons van 45%. Alle panelleden zijn achttien jaar of ouder. De vragenlijst is door het onderzoeksbureau Duodecim opgesteld in samenwerking met de gemeente Leusden. 3
Samenvatting Helft Leusdenaren beweegt te weinig Ongeveer de helft van de inwoners van Leusden voldoet niet aan de Nationale Norm Gezond Bewegen, die voorschrijft dat men zich tenminste vijf dagen in de week minstens een half uur matig intensief beweegt. Met name mannen en inwoners onder de veertig jaar halen deze norm vaak niet. Opvallend is dat 50-plussers vaak wel voldoende bewegen, maar zelden of nooit sporten. Zij bewegen bijvoorbeeld door te tuinieren, te wandelen of te fietsen. Teamsport vooral door jongere mannen Een kwart van de Leusdenaren doet aan één of meerdere teamsporten. Teamsporten worden vrijwel uitsluitend door jongere sporters beoefend. Voetbal, volleybal en hockey zijn veelvoorkomende teamsporten. De aanwezigheid van bowlingcentrum de Korf zorgt voor een hoog aantal bowlers in de gemeente. Oudere Leusdenaren doen vooral aan jeu de boules. Het aantal mannen is bij de teamsporten sterk oververtegenwoordigd. Duosporten populairder onder jongere inwoners Ruim een kwart van de inwoners van Leusden doet aan één of meerdere duosporten: een sport die men met zijn tweeën doet. Tennis, squash en badminton zijn meest genoemde duosporten. Naast badminton is ook dansen populair onder vrouwen. Mannen squashen vaak. Oudere inwoners doen weinig teamsporten, met uitzondering van bridge. Solosport veel beoefend; gebruikers tevreden over faciliteiten Ruim driekwart van de Leusdenaren doen aan solosport: een sport die individueel kan worden uitgeoefend. Fitness en aerobics zijn hierbij populair onder vrouwen. Wielrennen en mountainbiken onder mannen. Daarnaast wordt door ouderen veel gewandeld, terwijl jongeren vaker hardlopen. Opvallend is dat relatief veel ouderen een solosport beoefenen. Twee op de drie noemt als reden voor het individueel beoefenen van een sport dat men dit kan doen op een tijdstip dat het uitkomt. Achttien procent heeft sowieso een voorkeur voor een individuele sport. Over de faciliteiten voor solosporters in de gemeente Leusden zijn de gebruikers redelijk tevreden; ruim tweederde heeft hier waardering voor. Negen procent oordeelt negatief over de accommodaties en voorzieningen voor solosport in Leusden. De meeste wensen en behoeften van solosporters om de faciliteiten voor solosport te verbeteren hebben betrekking op het uitbreiden van het aantal wandel-, fiets- en paardrijdtrajecten. Daarnaast is er relatief veel animo voor een golfbaan en een openluchtzwembad in de gemeente. Ook de hoge kosten van het sporten wordt genoemd als een verbeterpunt. 4
Samenvatting Solosporters minder vaak lid van vereniging Ruim veertig procent van de duo- en teamsporters zijn lid van een sportvereniging. Het beoefenen van een solosport gaat minder vaak gepaard met lidmaatschap van een sportvereniging. Wel is er relatief vaak sprake van een lidmaatschap bij een commerciële sportaanbieder of fitnesscentrum. Dit geldt ook voor duosporten. Solosporters maken vaak gebruik van voorzieningen die niet gericht zijn op sport Voor alle vormen van sport worden er in veel gevallen tussen de 63 en 81 procent- binnensportaccommodaties, zoals sporthallen, gebruikt. Buitensportaccommodaties, zoals voetbalvelden, zijn minder vaak vereist (31 tot 43 procent). voorzieningen in de openbare ruimte, zoals trapveldjes, worden eigenlijk alleen gebruikt voor teamsporten. Voor solosporten gaat men veelal naar andersoortige voorzieningen, zoals een park, meer, openbare weg, buurthuis of café. 5
Uitkomsten
en en bewegen 33% Van de 50-plussers sport nooit Figuur 1 Aantal keer dat men sport per maand (in het afgelopen jaar) Vier op de tien Leusdenaren sportte het afgelopen jaar tenminste wekelijks. Ruim een kwart sport helemaal nooit. Tot deze groep behoren relatief veel 50-plussers. Ongeveer de helft van de Leusdense bevolking beweegt vrijwel tenminste vijf dagen per week minstens een half uur matig intensief. Onder matig intensief bewegen wordt verstaan: lichaamsbeweging, zoals bijvoorbeeld wandelen of fietsen, tuinieren, sporten of beweging op het werk of op school. Het gaat om alle lichaamsbeweging die tenminste even inspannend is als stevig doorlopen of fietsen. Hiermee voldoet deze groep aan de Nationale Norm Gezond Bewegen. Hierbij moet wel een kanttekening worden geplaatst dat deze norm officieel op twee peilmomenten in de zomer en de winter worden gevraagd. Opvallend is dat het aandeel wat aan de norm voldoet veel hoger ligt onder vrouwen (63%) dan onder mannen (4). Inwoners tot 40 jaar voldoen ook minder vaak aan de norm dan inwoners tussen de 50 en de 65; het gaat hierbij respectievelijk om 36% en 60%. 1 28% 10% 23% 23% 16% 0% 20% 40% 60% 80% 100% nooit gemiddeld minder dan 1 x per maand gemiddeld 1 tot 4 keer per maand gemiddeld 5 tot 10 keer per maand meer dan 10 keer per maand Figuur 2 Mate van activiteit bij verschillende leeftijdsgroepen jonger dan 40 jaar 40 tot 50 jaar 61% 5 36% 45% 50 tot 65 jaar 38% 60% 65-plussers 51% 46% 0% 20% 40% 60% 80% 100% inactief semi-actief actief 7
Solosport Ruim driekwart (77%) van de Leusdenaren doet aan één of meerdere solosporten. Onder de inwoners zijn fitness, aerobics, wielrennen, mountainbiken, wandelen, hardlopen en zwemmen de meest beoefende solosporten. Figuur 3 Solosporten (meerdere antwoorden mogelijk) fitness, aerobics wielrennen, mountainbiken 24% 29% Fitness is met name populair onder vrouwen, terwijl mannen vaker wielrennen. Enkele sporten, zoals skeeleren, schaatsen, hardlopen en zwemmen, worden meer door jongere Leusdenaren beoefend. Oudere inwoners wandelen en golfen relatief veel. wandelsport zwemmen hardlopen, joggen wintersporten skaten, skeeleren golf, midgetgol 9% 7% 7% 17% 20% 21% zeilen, roeien 6% schaatsen 6% paardrijden 4% auto, motorsport 3% biljart/snooker schaken, dammen klim- en bergsport gymnastiek, tur 1% darts 1% schietsport 1% atletiek 1% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 8
Solosport 18% Kiest voor de huidige sport omdat men graag individueel sport De belangrijkste reden dat men de huidige tak van sport beoefend, is meestal dat men dit kan doen op een tijdstip dat het uitkomt (65%) en dat de sport leuk is (63%). Ongeveer één op de vijf vindt het van belang dat het een solosport is. Een deel sport vanuit medisch oogpunt. Dit kan zijn om gezond te blijven of om te revalideren. Van de solosporters is het merendeel geen lid van een sportvereniging of commerciële sportaanbieder. Een klein kwart zit voor deze sporten bij een fitnesscentrum en ongeveer één op de acht is lid van een vereniging. Figuur 4 Lidmaatschap lid van een commerciële sportaanbieder / fitnesscentrum 23% lid van een sportvereniging 13% lid van een sportvereniging én van een commerciële sportaanbieder / fitnesscentrum 4% Geen van beide 56% overige lidmaatschappen 5% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 9
Solosport Voor de solosporten wordt met name gebruik gemaakt van andersoortige voorzieningen, waarbij vooral gedacht moet worden aan openbare ruimte die niet specifiek als sportvoorziening is ingericht, zoals een park, bos, bergen, strand, meer, openbare weg, buurthuis, wijkcentrum of café. Ruim de helft gaat naar dit soort voorzieningen in Leusden om te sporten. Ruim een kwart gebruikt deze voorzieningen (ook) buiten de gemeentegrenzen. Verder gaat ruim zestig procent naar binnensportaccommodaties, zoals een sporthal, gymnastieklokaal, fitnesscentrum/sportschool of overdekt zwembad om te sporten. Ook voor deze voorzieningen blijft men meestal in Leusden. Voor officiële buitensportaccommodaties, zoals een voetbalveld, hockeyveld, tennisbaan, openluchtzwembad of manege gaat men naar andere gemeenten. voorzieningen in de openbare ruimte, zoals een halfpipe, basketbalpleintje of trapveldje worden zelden gebruikt door de solosporters. Figuur 5 Gebruik accommodaties (meerdere antwoorden mogelijk) Officiële binnensportaccommodatie Officiële buitensportaccommodatie voorziening in de openbare ruimte Andersoortige voorziening 14% 48% 17% 5 15% 28% 0% 20% 40% 60% 80% 100% eigen gemeente buiten eigen gemeente 10
Solosport 7 Is tevreden met de huidige faciliteiten voor solosporters in Leusden Figuur 6 Tevredenheid faciliteiten gemeente Leusden voor solosport 1 7 18% 10% 0% 20% 40% 60% 80% 100% De tevredenheid over de solosportfaciliteiten is vrij hoog. Bijna driekwart van de solosporters is te spreken over het huidige aanbod. Negen procent is ontevreden. De meeste tevredenheid is er over de mooie fiets-, wandel- en paardrijdroutes in de omgeving. Enkele inwoners roemen de mogelijkheid om te kanoën en het aantal gymzalen in de gemeente. (zeer) tevreden neutraal (zeer) ontevreden De inwoners die minder tevreden zijn over de solosportvoorzieningen vinden de prijzen van de sportvoorzieningen te hoog. Anderen missen een bepaalde voorziening, zoals een groot zwembad of een (midget)golfbaan. Tot slot zijn er inwoners die ontevreden zijn over het huidige gebruik van bestaande voorzieningen, bijvoorbeeld het beperkte aantal openingsuren van de ijsbaan. Enkele tevreden solosporters aan het woord: Veel fietspaden en fietsroutes! Mooie omgeving, van alles wat. Open veld en bos. Er zijn veel fietsroutes in de buurt en skaten langs het Valleikanaal en over fietspaden gaat ook prima. Er zijn zat paden en wegen om over te rennen. Onze gemeente heeft veel gymzalen. Het kanoën in Leusden is erg leuk. Binnen Leusden zijn genoeg plekken om de juiste sport te beoefenen. Voor zwemmen hebben we een mooi zwembad! De Treek is een bijzonder mooi paardrijdgebied. Enkele ontevreden solosporters aan het woord: Ik vind de prijzen bij de sportscholen veel te hoog. Gezien de economische terugslag is het voor senioren betrekkelijk duur geworden te sporten. Als ik ga zwemmen gaat mijn voorkeur uit naar een 50 meter bad en die heeft Leusden niet. De Olympus is net geen volwaardig zwembad en karten kan helaas niet in Leusden. Golf en midgetgolf is er in Leusden niet. De ijsbaan zou nog niet eens open zijn als de elfstedentocht wordt verreden! Nieuwe fietspaden waar grind opgestrooid wordt, is niet fijn met skaten. 11
Solosport De wensen en behoeften met betrekking tot solosportaccommodaties zijn sterk gericht op de uitbreiding van het aantal trajecten om te wandelen, fietsen, paardrijden of skaten. Andere inwoners zien graag het voorzieningenaanbod uitgebreid worden. Met name een golfbaan en een openluchtzwembad worden hierbij veel genoemd. Enkele inwoners melden de kosten als een verbeterpunt. Enkele wensen en behoeften van solosporters: Wandelpaden die verbonden zijn in een route in het buitengebied, verbinden van de Klompenpaden. Meer Klompenpaden in het achtergebied vanuit Leusden, langs bijvoorbeeld de Barneveldsebeek richting Barneveld. Meer off-road tracks om hard te lopen/fietsen. Loop te vaak op of direct langs provinciale wegen terwijl er bij meer verbindingen tussen landelijke routes prachtige bos- en heidetracks te maken zijn. Fietsroutes zouden er meer moeten komen, bijvoorbeeld een online database met gps-routes voor de toeristen. Meer gebieden waar je met paard en aanspanning mag komen. Veiligere wegen om te skaten. Vaak zijn de 'fijne' wegen om te skaten ook de minder veilige (met betrekking tot verkeersveiligheid). Meer kanoroutes en aanmeerplaatsen. En meer horeca langs de route. De kanosteigers zijn vaak bezet door onwillige sportvissers. Enkele wensen en behoeften van solosporters: Openbare golfbaan is zeer wenselijk. Een golfbaan in de omgeving zou mooi zijn. Jammer dat er geen buitenzwembad is. Een buitenzwembad of open water waar men kan zwemmen en/of een trimbaan in een bos zou wenselijk zijn. Ik mis een plaatselijke atletiekvereniging. Biljart, pool en dartbord in een café waar niet gerookt wordt! De Dikke en de Swarte Steegh vallen dus af. Lagere prijzen en ruimere openingstijden: bijvoorbeeld vanaf 7:00 zou fijn zijn. Dat het allemaal wat goedkoper zou mogen. 12
Duosport Ruim een kwart (26%) van de Leusdenaren doet aan één of meerdere duosporten. Onder het zijn tennis, squash en badminton de meest beoefende duosporten. Figuur 7 Duosporten tennis 9% Dansen en badminton zijn met name populair onder vrouwen, terwijl mannen vaker squashen. Enkele sporten, zoals vechtsport, duiken en squash, worden meer door jongere Leusdenaren beoefend. Oudere inwoners bridgen relatief veel. squash badminton danssport vecht-/verdedigingssport 3% 3% 4% 5% bridge 3% tafeltennis 3% duiken 0% 4% 6% 8% 10% 13
Duosport Voor de duosporten is vier op de tien lid van een sportvereniging. Veertien procent zit voor deze sporten bij een fitnesscentrum of commerciële sportaanbieder. Er wordt voor het beoefenen van duosporten vooral gebruik gemaakt van binnensportaccommodaties (73%). Een meerderheid kan hiervoor terecht binnen de eigen gemeente. In mindere mate gaat men ook naar buitensportaccommodaties en andersoortige voorzieningen. Vooral voor deze andersoortige voorzieningen, zoals een park, bos, bergen, strand of meer gaat men vaak ook naar locaties buiten de gemeente. Figuur 9 Gebruik accommodaties Officiële binnensportaccommodatie Officiële buitensportaccommodatie voorziening in de openbare ruimte 6% 33% 56% 10% 17% Andersoortige voorziening 21% 2 Figuur 8 Lidmaatschap 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% lid van een sportvereniging 39% eigen gemeente buiten eigen gemeente lid van een commerciële sportaanbieder / fitnesscentrum 1 lid van een sportvereniging én van een commerciële sportaanbieder / fitnesscentrum Geen van beide 38% overige lidmaatschappen 9% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 14
Teamsport Een kwart van de Leusdenaren doet aan één of meerdere teamsporten. Onder het zijn bowlen, voetbal, jeu de boules, volleybal en hockey de meest beoefende teamsporten. De hoge score voor bowlen valt op. Deze wordt (deels) verklaard door de aanwezigheid van bowlingcentrum de Korf in het centrum van Leusden. Figuur 10 Duosporten bowling voetbal, zaalvoetbal jeu de boules volleybal 4% 5% 5% 11% Teamsporten zijn met name populair onder mannen en worden in het algemeen meer door jongere Leusdenaren beoefend. Oudere inwoners doen wel relatief vaak aan jeu de boules. hockey basketbal korfbal handbal 1% 1% 4% softbal, honkbal 0% 0% 4% 6% 8% 10% 1 15
Teamsport Voor de teamsporten is ruim vier op de tien lid van een sportvereniging. Er wordt hiervoor nauwelijks gebruikt gemaakt van een fitnesscentrum of commerciële sportaanbieder. Figuur 12 Gebruik accommodaties Officiële binnensportaccommodatie 58% 23% Er wordt voor het beoefenen van duosporten vooral gebruik gemaakt van binnensportaccommodaties (80%). Een meerderheid kan hiervoor terecht binnen de eigen gemeente. In mindere mate wordt er ook gebruik gemaakt van buitensportaccommodaties, waarvoor men ook grotendeels in de gemeente Leusden blijft. Officiële buitensportaccommodatie voorziening in de openbare ruimte Andersoortige voorziening 35% 20% 21% 11% 6% Figuur 11 Lidmaatschap lid van een sportvereniging 4 0% 20% 40% 60% 80% 100% eigen gemeente buiten eigen gemeente lid van een commerciële sportaanbieder / fitnesscentrum lid van een sportvereniging én van een commerciële sportaanbieder / fitnesscentrum Geen van beide 5 overige lidmaatschappen 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 16