VOORTPLANTING Kynologische Kennis deel 1 Dia nummer 1
Lezing: Doelgroep: Initiatiefnemer: Voortplanting bij de hond door docenten en examinatoren kynologische kennis I & II Datum: 21 op Kynologisch Gebied in Nederland Dia nummer 2
Afkomst: De hond en zijn ontstaan Grijze wolf, 3 wolvinnen Oost Azië Domesticatie: Selectieve fokkerij vanaf ca. 15.000 jaar geleden Resultaat: DNA studie: Meest gevarieerde levensvorm uit één voorouder ter wereld Vrijwel onveranderd genetisch materiaal (650 proefdieren/400 rassen) Dia nummer 3
Moderne hondenrassen uit een gezamenlijke voorvader 400 Rassen: Zeer klein tot zeer groot Levensvatbaar: Waarom: Aantal rassen meer aantal minder (Dingo/Pariatype) Menselijke interventie voor instandhouding Vitaliteit: Verschilt per ras (aantal pups)/ 78 chromosomen (mens 46) Ethiek: Waar ligt de grens? Dia nummer 4
Gedrag: Gezondheid: Exterieur: Ouderdieren Partners liggen elkaar Vanaf pupstadium in aanmerking genomen! Door mens bepaalde criteria (standaard) Grootte/ maat: Alle honden kunnen in principe onderling paren Dia nummer 5
Voortplantingsorganen en algehele conditie en constructie Anatomie: Afwijkingen: Reu en Teef (Indifferent tot definitief stadium reu/ teef) Monochide, Anorchidie, Cryptorchidie, PMDS, Obstructie Dia nummer 6
vervolg: Voortplantingsorganen en algehele conditie en constructie Conditie/Constructie etc.(kan ten dele tijdelijk zijn): libido, ontstekingen (vaginaal/ voorhuid /prostaat/ baarmoeder), kanker, melkkliertumoren, prolaps (uitzakking/oestrogenen), uithoudingsvermogen/ mogelijkheid tot bestijgen van de teef, afwijkingen skelet, trauma, de vacht. Dia nummer 7
Obstructie in de vagina van een PBGV archief JC Dia nummer 8
Wolf, dingo: Huishond: Stadia cyclus: Cyclus bij de teef 1 x per jaar loops, dekking januari tot maart, voorjaar pups, temperatuur en voedsel 2 x per jaar, condities temperatuur voedsel Pro-, Oestrus, Met-, An-. Opmerking: Stadium volwassenheid klein ras c.q. groot ras Dia nummer 9
Vaststellen van het juiste dektijdstip Observatie: Veranderingen afscheiding, acceptatie reu, staartreflex, vaginaal touché Betrouwbaar?: Chow chow bloederig tot eind van oestrus/ Nymfomanie t.g.v. oestrogeen afscheiding door follikelcystes/ Infecties van urinewegen prikkelen teef te staan Tests: Uitstrijkje (1e beoordeling) / Progesteronbepaling (>15ng/ml) dekking binnen 48 uur Dia nummer 10
Aantrekkelijk: Gedrag: Vreemd?: Soa?: De natuurlijke dekking Feromonen in urine, tot kilometers ver waarneembaar voor reuen Aanvankelijk afwijzen bij dekpoging/ agressie Reden selectie beste reu Vooraf bloedonderzoek (herpes)/ geen antiseptische middelen (zaaddodend)/ goede hygiëne betrachten/ regelmatig zuiver maken teef en reu. Dia nummer 11
Vervolg: De natuurlijke dekking Penisbeentje: Koppeling: Tijdsduur: Waarom? Waarom? Waarom kan dit bij de wolf/hond? Roedel! Paar minuten tot ruim een uur; de teef bepaalt dit; wat zie je? Dia nummer 12
Voorspel d.m.v. uitdagen en aanvankelijk afwijzen. Reu gedraagt zich als de cavalier! Let op de korte mondhoek bij de teef (dominant). Reu houdt de oren naar achteren en wil zeker niet te opdringerig overkomen. De reu moet er heel wat voor doen om haar te veroveren! Archief JC. Dia nummer 13
Gekoppelde honden Gekoppelde RR s, houden overzicht op de omgeving! Archief JC. Dia nummer 14
Wat is dit? Dus: De kunstmatige dekking/inseminatie Iedere voortplantingstechniek die onmogelijk zou zijn zonder de hulp van mensen! Assistentie bij de dekking (Vasthouden, penis sturen, aandrukken achterhand, vers zaad inbrengen, ingevroren zaad inbrengen, vacht weghalen, etcetera) Zaad afnemen: Reu hitsig maken met loopse teef/ uitschachten/masseren/omknellen achter bulbus/ massage perineum. Dia nummer 15
Vervolg: De kunstmatige dekking/inseminatie Kwaliteit: Inbrengen: Microscopisch onderzoek 1.Noorse methode. Met metalen catheter in baarmoeder (cervix door buikwand vastpakken en richten). 2. Met gebruikmaking van endoscoop en flexibele catheter. Optillen? Niet doen! Dia nummer 16
Eitjes: De bevruchting Ongeveer 20 stuks (onbevrucht) Sperma hond: Ingevroren 1 dag/ Vers ingebracht 3-5 dagen/ Natuurlijk ingebracht tot een week! Truc: Sperma na enkele minuten in uteri op zoek naar eitjes, hecht aan wand, wacht tot ei volledig gerijpt is. Chemische samenstelling eitje maakt sperma weer actief. Bevruchting: Breekt door met hulp/versmelting met nucleus/ celdeling Dia nummer 17
Samenwerking bij het doorbreken van de eicelwand Hardlopers zijn doodlopers! Dia nummer 18
Wat? Nestelen eitje: Zichtbaar: Diagnose van de dracht Veranderingen (uitwendig/gedrag/inwendig) Delingen/migratie/na 17 dagen/ embryonaal blaasje Echoscopisch vanaf 18 dagen/ Rozenkrans ca.25 dagen/ Röntgen 6 weken/ Buikwand observatie/ Harttonen/ Melkklierontwikkeling/ Slijmafscheiding/ Haarverlies buik. Dia nummer 19
Melklijst ontwikkeling, goed gevuld lichaam, vulva soepel en ruim. Archief JC. Acht weken drachtig Dia nummer 20
Verloop van de dracht Duur: Gemiddeld 62 dagen (variatie 57-72) Hormonaal: Sturing: Progesteron voor het in stand houden van de dracht Prolactine op gang komen melkgift Cortisol vlak voor geboorte bij vrucht in hoge concentratie Oxytocine baarmoeder samentrekken/ melkproductie Door centraal zenuwstelsel, vooral hypothalamus, van endocriene stelsel Betreft: Hypothalamus, hypofyse, ovaria, testikels, bijnieren, en placenta Dia nummer 21
Verandering van embryo tot foetus Groei: Door aanvoer voedingsstoffen via placenta en vorming van vliezen (amnion en allantoïs) die foetus omhullen en beschermen. Allantoïsholte is embryonale urineblaas, onderzijde is navelblaas. Tekening via E. Weijenborg Dia nummer 22
Vrucht beschermd door de vliezen met zijn voedselvoorziening de placenta Foto via E. Weijenborg Dia nummer 23
Hormonaal: Wat zie je? Weeën: De normale partus < progesteron> oestrogeen daardoor verweking bekken wegnemen rem oxytocine productie waardoor weeën. Onrustig/ krabben (hol)/ hijgen/ rillen/ slijmprop/ water breken/ staart in haak houden/ expressie/ temperatuur verlaging (theorie 20 minuten) Transporteren en uitdrijven/ bijbehorende staartreactie/ oxytocine Dia nummer 24
Vervolg: De normale partus Tijdspanne: Ongeveer maximaal 45 minuten tussen pups. Maximaal ongeveer 12 uur voor nest Stuit/kop: Geen probleem! Teef: Vliezen scheuren, navelstreng doorbijten (gebit)/ Likken/ zachtjes bijten Dia nummer 25
Ingrijpen bij problemen tijdens de partus Wanneer? Geen actie teef / primi! / teef kan het niet! Wat en hoe? Vliezen / navelstreng / vruchtwater / placenta (melkgift) / wrijven Bevorderen: Wandelen/ strijken buikwand en flanken/ aanmoedigen/ niet dwingen te liggen/ bovenzijde vaginawand masseren Dia nummer 26
Oxytocine: Dwars liggen: Watervrucht: Vervolg: Ingrijpen bij problemen tijdens de partus 0,15 ml per 15kg Toucheren en zo mogelijk corrigeren Desnoods in delen met arterieklem verwijderen Dia nummer 27
Wat is dit? Toelichting De keizersnede Wanneer: Weeënzwakte door een tekort aan calcium of oxytocine/ vermoeid geraakt/ veelal weinig grote puppen/ obstructie door watervrucht hoog in baarmoederhoorn/ baarmoederhoorntorsie Verdoving:Bij voorkeur lokaal i.v.m. acceptatie pups en activiteit pups/ naar huis en zogen Dia nummer 28
Vervolg: de keizersnede Links gedraaide hoorn en rechts is normaal. Bij niet ingrijpen sterft links af! Dia nummer 29
Water puppy syndroom Bestaat voor 95% uit water. Dubbel zo groot als een normale pup. Geen behandeling! Oorzaak? Dia nummer 30
Problemen na de bevalling Uitvloei: Normaal (week 1 groen, 2 rood,na 2 weken lichter, 3 weken verdwenen) Abnormaal (blijft vloeien of zelfs pus afscheiden) Oorzaak? Scheur baarmoeder (ondeskundig toedienen oxytocine)/ Ruw touché (beschadiging vagina)/ Baarmoederontsteking (placenta/pup achtergebleven) Melklijst: Melkklierontsteking (Observeren en behandelen) Dia nummer 31
Maag darm: Vervolg: Problemen na de bevalling Teveel melk! Eclampsie: Ontregeling door teveel opgegeten placenta s/ melkgift loopt terug Kamperspiritus op spenen (3x daags)/ Teef laatste dagen laten vasten Tweede derde week na bevalling, rillende koorts, waggelende gang/calcium tekort Dia nummer 32
Als alles goed gaat een gezond nest! Met zorg voor rust, reinheid en regelmaat zal je zien dat alles goed gaat! Archief JC. Dia nummer 33
Beste collega s, bedankt voor jullie aandacht! Graag heb ik deze lezing verzorgd en vind het fijn mijn ervaringen met jullie te kunnen delen. Dia nummer 34