00 Hoofdhuidkoeling Dagbehandeling Oncologie
1
Deze folder geeft u informatie over hoofdhuidkoeling tijdens chemotherapie. Door de hoofdhuid te koelen tijdens de therapie kan bij bepaalde chemokuren de haaruitval sterk verminderen. Deze koeling heeft niet bij elke vorm van chemotherapie effect en wordt daarom niet altijd gebruikt. Hoofdhuidkoeling Mensen met kanker krijgen vaak chemotherapie. Eén van de bijwerkingen van chemotherapie is dat het ook de haarwortels beschadigt en haaruitval tot gevolg heeft. Haaruitval is één van de meest vervelende en zichtbare bijwerkingen van chemotherapie. Hoewel dit haarverlies tijdelijk is, wordt het vaak als één van de meest belastende bijwerkingen ervaren. Hoe werkt de koelkap? Koeling van de hoofdhuid gebeurt met een koelkap van zacht kunststof die u op uw hoofd draagt. Over de kap wordt een muts geplaatst die met een kinband strak wordt aangetrokken, waardoor de kap goed aansluit op uw hoofd. Hierdoor werkt de koeling optimaal. Door deze koelkap stroomt een koude vloeistof die de hoofdhuid koelt. Door de temperatuur van de hoofdhuid te verlagen, vermindert de doorbloeding van de haarwortels. Ook verlaagt dit ter plaatse de stofwisseling. Hierdoor nemen de haarwortels minder cytostatica op, wat de haaruitval kan beperken. 2
De kap is door middel van een slang verbonden aan een koelapparaat. Door circulatie van een koude zoutoplossing wordt de kap gekoeld tot min 5-6 C. De hoofdhuid koelt af van ± 37 C naar ± 18 ºC. De meeste mensen ervaren de eerste 10 minuten van de hoofdhuidkoeling als koud en onaangenaam. Daarna 'went' het. De hoofdhuid kan bij deze temperatuur niet bevriezen. Resultaat van de behandeling Het resultaat van de hoofdhuidkoeling is afhankelijk van verschillende factoren. Garanties over het eindresultaat kunnen daarom niet worden gegeven. Wel is van een aantal behandelingen bekend wat het gemiddeld resultaat is. Ook al gebruikt u de hoofdhuidkoeler, haaruitval kan niet volledig voorkomen worden. Uw haar wordt ook doffer en groeit minder snel. Wij kunnen niet garanderen dat u geen pruik nodig heeft. Daarom adviseren wij u om uit voorzorg voordat u aan de chemotherapie begint een pruik te regelen. De verpleegkundige zal u hierover informeren. Voorbereiding thuis Zorg dat uw haar gewassen is op de dag van de koeling. Gebruik geen haarlak, conditioner, gel of andere producten. Voorbereiding in het ziekenhuis Voor de start met de koeling wordt eerst de juiste kapmaat bepaald. De haren worden (meestal) vochtig gemaakt, om de koeling zo optimaal mogelijk te krijgen. 3
Hoe lang duurt de koeling? De koelkap wordt afhankelijk van de soort chemotherapie ongeveer 30 minuten vóór aanvang op uw hoofd geplaatst. De koelkap wordt tijdens de chemotherapie gedragen en enige tijd daarna. De nakoeling is afhankelijk van de soort chemotherapie en varieert van 45 tot 90 minuten. Dit houdt dus in dat u gemiddeld 2 uur langer op de Dagbehandeling Oncologie verblijft. Tijdens de koeling Sommige mensen krijgen tijdens en na de hoofdhuidkoeling last van hoofdpijn of een licht gevoel in het hoofd. Als u deze klachten krijgt, geef dit door aan de verpleegkundige. Eventueel kunt u een pijnstiller krijgen. Het kan prettig zijn om tijdens de behandeling warme sokken en/of een trui te dragen. U kunt niet rondlopen als de kap aan de machine is gekoppeld. De kap kan wel worden losgemaakt van de machine als u naar het toilet gaat. Wanneer mag de hoofdhuidkoeling niet worden gebruikt? koudeallergie hoofdhuidmetastasen bepaalde bloedziekten koude post traumatische dystrofie 4
Adviezen om uw haar te behandelen Onderstaande adviezen kunnen mogelijk bijdragen aan het behoud van het haar. Deze adviezen hebben betrekking op de verzorging van het haar als dit dunner wordt of als de conditie van het haar verslechtert als gevolg van chemotherapie. Gebruik alleen milde haarproducten, zoals babyshampoo, om uitdroging van het haar of de hoofdhuid te voorkomen. Gebruik haarconditioner / crèmespoeling. Was het haar minder vaak. Droog uw haar door het droog te deppen in plaats van te wrijven. Kam uw haren voorzichtig, gebruik makend van een zachte (baby) borstel of een kam met veel ruimte tussen de tanden. Het gebruik van haardrogers, föhns of krultangen kan het haar droog maken waardoor het eerder breekt. Voorkom trekken aan het haar door vlechten of het strak bijeen binden met een elastiekje. Een zachte massage van de hoofdhuid kan de bloedtoevoer naar de haarwortels verbeteren. Bij een droge hoofdhuid kunt u vochtinbrengende crème of natuurlijke oliën gebruiken. Voorkom beschadiging van het haar door chemicaliën, bijvoorbeeld permanentvloeistof. Kleur het haar alleen met natuurlijke producten, gebruik een milde kleurshampoo. Als u naar de kapper gaat, vraag dan om een minimaal gebruik van schadelijke stoffen voor het haar. 5
Heeft u nog vragen? Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, aarzel dan niet om contact op te nemen de Dagbehandeling Oncologie, telefoon: 0495-57 22 37 6
R226.05 2011-12 1211207