OLR 5: De productie- of Uitvoering voorbereiden LR 5.1: Je zoekt zelfstandig geschikte materialen of uitvoeringsmethodes rekening houdend met economische haalbaarheid, technische uitvoerbaarheid, geldende regelgeving, duurzaamheid, innovatie en met respect voor de architecturale en stabiliteit technische vereisten van het ontwerp. LR 5.2: Je formuleert alternatieve materialen of uitvoeringsmethoden binnen de uitvoeringsplanning, het budget en de toepasbaarheid Kristof Vercaigne Bachelor in de Bouw Academiejaar 2016-2017
INHOUDSTAFEL INHOUDSTAFEL... 3 1 ALTERNATIEVE MATERIALEN EN UITVOERINGSMETHODES.... 4 2 TOELICHTING VAN DE ALTERNATIEVE MATERIALEN... 5 2.1 Wanden... 5 2.1.1 2.1.1.1 Originele constructie... 5 Niet dragende binnenwand in kalkzandsteen... 5 2.1.2 Alternatieve constructies... 6 2.1.2.1 Cellenbeton muurpanelen... 6 2.1.2.2 Muren uit snelbouw... 7 2.1.2.3 Holle semi prefab wanden en volle prefab wanden... 8 2.1.2.4 Muren ter plaatse gestort... 9 2.1.3 Besluit wanden... 10 2.2 Vloeren... 10 2.2.1 2.2.1.1 Originele constructie... 10 Breedplaatvloeren... 10 2.2.2 Alternatieve constructie... 11 2.2.2.1 Bubbledeck vloeren... 11 2.2.2.2 Betonnen vloerplaten ter plaatse gestort... 11 2.3 Originele constructie... 13 2.3.1 2.3.1.1 Plat dak... 13 Klassieke opbouw met dampscherm... 13 2.4 Alternatieve constructie... 14 2.4.1 Profim daksysteem zonder dampscherm... 14 2.5 Vergelijk tussen traditioneel warm dak met PIR-isolatie en PROFIMisolatie... 15 3 BIBLIOGRAFIE... 16 4 BIJLAGE... 17
4 1 ALTERNATIEVE MATERIALEN EN UITVOERINGSMETHODES. Originele materialen Alternatieve materialen Muren: Kalkzandsteen Cellenbeton Snelbouw Prefab wanden Holle semi prefab wanden Vloeren: Breedplaatvloeren Betonnen vloerplaten ter plaatse gestort Welfsels Plat dak: Klassiek warm dak met dampscherm Warm dak met het Profim systeem zonder dampscherm
5 2 TOELICHTING VAN DE ALTERNATIEVE MATERIALEN 2.1 Wanden 2.1.1 Originele constructie 2.1.1.1 Niet dragende binnenwand in kalkzandsteen Figuur 1: Kalkzandsteenmuur De belangrijkste voordelen: Goed geluidsisolatie Hoog warmte accumulerend vermogen Onbrandbaar (90 minuten voor een muur van 10 cm) Snel te verwerken door lijmen Maat-, en vormvast (lijmen met dunne voegen en dunbepleistering) Glad en vlak oppervlakte (dunne pleisterlaag) Groot absorptievermogen (goede vochtbalans in de woning) Tegels kunnen rechtstreeks aangepast worden Milieuvriendelijk (relatieve lage productietemperatuur) De belangrijkste nadelen: Slechte thermische isolatie door het hoge gewicht Schoon metselwerk wordt snel vuil (impregneren) Kostprijs: 438,25 per 10 m² Referentie werf Mol Gasthuisstraat
6 2.1.2 Alternatieve constructies 2.1.2.1 Cellenbeton muurpanelen Figuur 2: Xella VHP (verdiepingshoge panelen): De belangrijkste voordelen zijn: Het lage gewicht +/- 500 kg/m³ Grote elementen (bijvoorbeeld VHP-panelen van Xella) leverbaar De elementen kunnen verlijmd worden Gemakkelijk te verwerken (met bijvoorbeeld een handzaag) Goed isolatie (blokken worden ook gebruikt als koudebrug onderbreking) Heeft een gladde structuur, kan afgewerkt worden met dunpleister Onbrandbaar Vorstbestendig De belangrijkste nadelen zijn: Gevoelig voor vocht door capillaire werking (celstructuur) Mindere druksterkte (niet toepasbaar bij hoge en middelhoge gebouwen) Door het lichte gewicht minder geluiddempend Kostprijs 43,70 per m² tot een hoogte van 2,8 meter Toeslag: 2800-3000: 1,00 /m² 3000-3200: 3,50 /m² 3200-3400: 8,00 /m² 3400-3600: 14,50 /m² 3600-3800: 19,00 /m² Ten opzichte van gelijmde kalkzandstenen muren: 437 voor 10 m²
7 2.1.2.2 Muren uit snelbouw Figuur 3: Muren uit snelbouw De belangrijkste voordelen zijn: Maatvast Gemakkelijk hanteerbaar/verwerkbaar Hoge druksterkte De belangrijkste nadelen zijn: Arbeidsintensief Minder akoestisch isolerend (scheidingsmuur uit te voeren met akoestische isolatie) Kostprijs: 597,29 per 10 m²
8 2.1.2.3 Holle semi prefab wanden en volle prefab wanden Figuur 4: Semi prefab holle panelen of dubbel breedplaatvloeren als muren De belangrijkste voordelen zijn: Beter afwerking dan ter plaatse gestorte muren door ideale condities bij de productie (temperatuur, neerslag ) Snelle bouwtijd (goede voorbereiding, minder assembleren op de werf zelf...) Milieuvriendelijk (minder afval, betere werkomstandigheden in principe in de fabriek dan op de werf) Integratie van andere materialen beter te verwezenlijken dan op de werf zelf (bijvoorbeeld: isolatie, kozijnen, verluchtingselementen ) Kostenbesparend op het vlak van arbeidstijd en bekistingsmaterialen. (In principe geen of weinig bekisting nodig op de werf zelf, geen opslagplaats voor bekistingsmateriaal, geen aandacht bij ontkisten) Bij semi prefab holle wanden is er een betere aansluiting of waterdichting Semi prefab wanden kunnen gebruikt worden als keldermuren De belangrijkste nadelen zijn: Langere voorbereidingstijd (beslissingen over de afwerking moeten voor de productie bekend zijn. Bijvoorbeeld inslijpen, openingen ) Grote van de panelen (Bereikbaarheid werf, over dimensioneren torenkraan, mobiele kraan ter plaatse?) Kostprijs van de panelen zelf. (Panelen geproduceerd zijn in aankoop duurder dan het storten van een muur ter plaatse Volle prefab muren kunnen moeilijk gebruikt worden als kelderwanden door verminderde waterdichting aan de voet of de kim
9 Ingewikkelde ontwerpen zijn in prefab moeilijk realiseerbaar omwille van de kostprijs Bij volledig geprefabriceerde en afgemonteerde gevelelementen kunnen in de bouw beschadigingen optreden aan bijvoorbeeld deuren en kozijnen Kostprijs: 979,8 per 10 m² Referentie: werf Silsbourg te Deurne Kostprijs is inclusief: dubbele holle wanden leveren + plaatsen + storten vulbeton op de werf Silsbourg te Deurne 2.1.2.4 Muren ter plaatse gestort Figuur 5: Wand ter plaatse gestort De belangrijkste voordelen zijn: Bij ter plaatse gestorte wanden in de kelder kunnen de muren slanker uitgevoerd worden. Bij semi-prefab wanden mag je de buitenschil niet meetellen voor de waterdichting. Flexibele manier van uitvoeren. Voor kleinere oppervlakten is het interessanter om dit ter plaatse te storten (ook bij prefab uitvoering) Duidelijkheid van foute uitvoering (bij het ontkisten zijn constructieve fouten onmiddellijk duidelijk) De belangrijkste nadelen zijn: Arbeidsintensief en daar aan gepaarde hogere kostprijs qua werkuren en bekisting. Afwerking minder gegarandeerd ten opzichte van prefab. Kwaliteit klimaatafhankelijk of toeslagstoffen gebruiken.
10 Kostprijs: 1054,83 per 10 m² 2.1.3 Besluit wanden Als men alleen naar de kostprijs kijkt is ter plaatse storten en prefab het duurste. Het goedkoopste zijn de VHP-panelen en de kalkzandsteen muren omwille van de efficiënte manier van werken. Men zou denken dat snelbouw het goedkoopste is maar door de arbeidsintensiteit is dit toch een beetje duurder dan het plaatsen van kalkzandsteen muren. Ik heb alles berekend op een willekeurige muur van 10 m² per werf kan de kostprijs per m² natuurlijk verschillen. Arbeidsintensieve werkmethodes zijn interessanter voor kleinere oppervlakten. Prefab is vooral interessant wanneer door een korte uitvoeringstermijn de oplevering moeilijk haalbaar is. 2.2 Vloeren 2.2.1 Originele constructie 2.2.1.1 Breedplaatvloeren De belangrijkste voordelen: Laag transportgewicht Snelle plaatsing, geringe kraancapaciteit nodig Bijna onbeperkte overspanningsmogelijkheden Doordat men kan bijwapenen kan men op eenvoudige manier balken inwerken, overkragingen mogelijk maken, Gewichtsbesparing door invulblokken (EPS, plastiek ) o Bijvoorbeeld bubbeldeck o Bijkomende voordelen: Gewichtsbesparing Minder kans op krimp Overspanningen tot 20 meter Technieken inwerken (geen verlaagd plafond nodig) De breedplaatvloer is zowel het (afgewerkt) plafond als de bekisting van de vloer De belangrijkste nadelen:
11 Voorbereiding nodig (legschema) Door het slanke systeem gevoelig voor beschadiging tijdens transport 2.2.2 Alternatieve constructie 2.2.2.1 Bubbledeck vloeren De belangrijkste voordelen: Figuur 6: Bubbledeck vloer Vermindering gewicht van de constructie. Door het toepassen van kunststof ballonnen in de vloer bespaart men op zowel constructiestaal als beton Besparen op wapening: een breedplaatvloer is lichter. Niet alleen de wapening in deze vloer kan verminderd worden maar ook de wapening in de rest van het gebouw dankzij de lichtere constructie De belangrijkste nadelen: Relatief lange tijd te onderstempelen Temperatuurgevoelig bij het storten van het opstort Bij aanpassingen aan het gebouw rekening houden dat een deel van het beton vervangen is door kunststof ballen. Kostprijs: Bubbeldeckvloer per m³: richtwaarde van 326,63 per m³ o Totale prijs in : 189.785,38 o Aantal m³: 581,034 o Prijs per m³: = 189.785,38/581,034 = 326,63 Breedplaatvloer per m³: richtwaard van 337,75 per m³ o Totale prijs: 156.075,99 o Aantal m³: 462,095 o Prijs per m³: 156.075,99/462,095 = 337,75 Berekening zie bijlage. 2.2.2.2 Betonnen vloerplaten ter plaatse gestort De belangrijkste voordelen:
12 Vloer kan in 2 richtingen dragen Relatief lage kostprijs bij repetitieve vloeren door het hergebruik van de bekisting. Technieken kunnen ingewerkt worden De belangrijkste nadelen: Arbeidsintensief en hoge kostprijs aan bekisting en arbeidsuren Tragere werkwijze (bekisten/ontkisten wapenen storten ontkisten) Kostprijs: Vloer ter plaatse gestort: 568,072 per m³ Conclusie vloeren: Tussenvloeren ter plaatse gestort zijn duurder dan breedplaatvloeren. Dit komt door de kostprijs voor het bekisten. Echter voor kleine oppervlakten is het misschien goedkoper een deel te bekisten en te storten dan breedplaatvloeren ten laten aanpassen. Zo kan men ook de marge wegwerken die voor de breedplaatvloeren geteld is. Als men bij de breedplaatvloeren de kostprijs gaat vergelijken tussen gewone breedplaatvloeren en de Bubbledeck vloeren dan zie je dat de kostprijs per m³ minimaal is. De Bubbledeck vloerplaten zijn duurder dan de gewone breedplaatvloeren. Een eerste kostenbesparing bestaat erin dat bij de Bubbledeck vloeren minder beton voor het opstort en minder bijlegwapening nodig is. Daardoor komt men in de calculatie uit op een prijs die vergelijkbaar is met een traditionele breedplaatvloer. Een tweede kostenbesparing die niet zichtbaar is in deze kost van de calculatie is de totale kost voor de fundering, het beton en het wapeningsstaal.
13 Bubbledeck vloeren kunnen het gewicht van de tussenvloeren terugbrengen tot 50% en het gewicht van de totale constructie tot 30 %. Hierdoor kunnen de dragende elementen slanker uitgevoerd worden. Minder beton en minder wapeningsstaal leiden tot opmerkelijke kostenbesparingen. 2.3 Originele constructie 2.3.1 Plat dak 2.3.1.1 Klassieke opbouw met dampscherm Figuur 7: Dakopbouw plat dak Oorspronkelijk was het de bedoeling om het dak uit te voeren met: Dampscherm Hellingsbeton Isolatie Roofing Afgewerkt met een groendak Om vooral tijd te besparen is er gekozen om een dakisolatie te laten uitvoeren in 1 geheel, waar zowel het dampscherm, chape al isolatie als 1 geheel worden aangeboden.
14 2.4 Alternatieve constructie 2.4.1 Profim daksysteem zonder dampscherm Figuur 8: Dakopbouw Profim-daksysteem Het PROFIM daksysteem is een isolerend hellings beton die in één keer het helling beton, het dampscherm en de isolatie vervangt. Het PROFIM daksysteem kan op bijna alle ondergronden en is daarom uitermate geschikt voor nieuwbouw en renovatie. De ingrediënten zijn: gerecycleerde polystyreen, vochtregulerende toeslagstoffen, hulpstoffen en cement. De mortel is machinaal voor- gemengd en dient op de werf enkel gemixt te worden met water. Vanaf een dikte van 70 mm wordt de mortel gecombineerd met EPS of PIR vulblokken om de isolatiewaarde nog te verbeteren en de constructie nog lichter te maken. Het PROFIM-daksysteem is minder belastend voor de draagstructuur door zijn lichtgewicht. Dit systeem kan uitgevoerd worden met PUR platen maar dan wordt het duurder dan het systeem met PUR platen en een warm dak. Door de schaarse op de markt van de PUR-platen is het systeem met EPS afschotisolatie nu nog interessanter geworden. De belangrijkste voordelen Geen dampscherm nodig Wordt als geheel aangeboden (helling chape, isolatie) Naadloos geheel Tijdbesparend (1 onderaannemer nodig en geen aparte voor het helling beton) Onbrandbaar Kan als uitvoering van parkeerdaken gebruikt worden Isolerende mortel (bestaat uit vermiculiet, gerecycleerde EPS-korrels, cement, toeslagstoffen)
2.5 Vergelijk tussen traditioneel warm dak met PIR-isolatie en PROFIM-isolatie 15
16 3 BIBLIOGRAFIE Applis. (sd). Applis. Opgeroepen op 06 2017, van www.applis-vloerisolatie.be: http://www.applis-vloerisolatie.be/profim-dak/ Boeckx, K. (2016). Uitvoeringstechnieken. Stroobants, D. (2015). Materialen en constructie.
17 4 BIJLAGE Figuur 9: calculatie bubbledeck (KASMH1014S) Figuur 10: Calculatie breedplaatvloer (LUMPA0216)
18