Op weg naar 2015 Plan PMB gemeente Eersel 2013-2015
INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding... 3 2. Doelen... 3 3. Voor wie: doelgroepen... 3 4. Wat te doen... 3 Het bevorderen van de toegankelijkheid... 3 Invloed op gemeentelijk beleid... 3 Bewustwording en beeldvorming... 4 5. Hoe doen we dat?... 4 Bestuur en werkgroepen... 4 Werkgroep BTB... 4 Werkgroep Wmo... 4 Werkgroep PR... 4 Vergaderfrequentie... 4 Financiën... 5 6. Samenwerking... 5 7. Speerpunten voor 2013 t/m 2015... 5 7.1 Toegankelijkheid... 5 7.2 Beleid... 6 7.2.1 Wmo-Adviesraad... 6 7.2.2 Agenda 22 inclusief beleid... 7 A. Toegankelijkheid... 7 B. Werkgelegenheid... 7 C. Bevorderen van bewustwording... 8 7.3 PR / Beeldvorming... 9 8. Projecten... 10 Bijlage... 11 2
1. INLEIDING Het Platform voor Mensen met een Beperking (PMB) van de gemeente Eersel zet zich ook in de periode 2013-2015 in voor haar doelgroepen, mensen met een beperking. In deze notitie wordt inzicht gegeven in de doelen, de organisatie en de speerpunten voor de komende jaren. 2. DOELEN Het PMB heeft de volgende doelen: I. Het behartigen van en opkomen voor de collectieve belangen van mensen met een beperking. II. Het bevorderen dat mensen met een beperking volwaardig kunnen meedoen in de samenleving. III. Het bevorderen van inclusief denken en doen (het vanzelfsprekend rekening houden met) door: Bevorderen van bewustwording en een positieve beeldvorming. Mensen met een beperking dienen als gelijkwaardig geaccepteerd te worden door de omgeving. Het beïnvloeden van gemeentelijk beleid. De gemeente Eersel dient in haar beleid en in de uitvoering kansen te scheppen voor mensen met een beperking. 3. VOOR WIE: DOELGROEPEN Het PMB komt op voor de belangen van alle mensen met een beperking in de gemeente Eersel. Onder deze doelgroep vallen mensen met: een lichamelijke beperking zintuiglijke beperking chronische zieken verstandelijke beperking geestelijke beperking meervoudige beperking. 4. WAT DOEN WE? Op basis van doelstellingen en doelgroepen houden we ons bezig met de volgende onderwerpen. Het bevorderen van de toegankelijkheid Alle (openbare) gebouwen in de gemeente Eersel en de openbare leefomgeving zijn/worden bereikbaar, toegankelijk en bruikbaar (BTB) Mensen met een beperking kunnen zich goed verplaatsen binnen (en buiten) de gemeente Eersel (vervoer) Mensen met een beperking kunnen deelnemen aan sport en recreatie (sport) Mensen met een beperking kunnen deelnemen aan het sociaal maatschappelijk leven Informatie is toegankelijk voor mensen met een beperking Invloed op gemeentelijk beleid Deelname aan Wmo-Adviesraad Deelname aan Werkgroep agenda 22 Gevraagd en ongevraagd adviseren aan de gemeente over beleid en over uitvoering 3
Bewustwording en beeldvorming Deelname aan Welzijn wijzer (rubriek weekblad de Hint) Website PMB gemeente Eersel (www.pmbeersel.nl) Project Scholenvoorlichting Deelname Week van Toegankelijkheid Publicaties 5. HOE DOEN WE DAT? Het PMB kent leden (werkgroepen) en een bestuur. Bestuur en werkgroepen Het platform heeft een bestuur van 5 personen, te weten de voorzitter, de secretaris/penningmeester, de voorzitter van de werkgroep BTB (Bereikbaarheid, Toegankelijkheid en Bruikbaarheid), de voorzitter van de werkgroep Wmo, de voorzitter van de werkgroep PR. Het bestuur kan aangevuld worden met projectleiders. Zoals vermeld kennen we de volgende werkgroepen die zich bezighouden met de volgende onderwerpen. Werkgroep BTB Toegankelijkheid van gebouwen, openbare ruimte. Naast de voorzitter zijn er tenminste 6 leden (vanuit elk kerkdorp één). Onder 7.1 staan de activiteiten vermeld. Werkgroep Wmo De werkgroep Wmo bestaat in principe uit 6 leden die zitting hebben in de Wmo-Adviesraad: Twee leden voor mensen met een lichamelijke beperking Twee leden voor mensen met een verstandelijke beperking Twee leden voor mensen met een geestelijke beperking. Een van deze leden is de voorzitter en is de schakel naar het bestuur. Vanuit deze werkgroep is er deelname aan de werkgroep Agenda 22. Werkgroep PR De werkgroep PR houdt zich bezig met: Welzijn wijzer, website, publicaties, Week van Toegankelijkheid, project Scholenvoorlichting (aparte werkgroep). De projecten Sport en Vervoer zijn voorlopig gekoppeld aan de voorzitter. Vergaderfrequentie Algemene ledenvergadering: 4x per jaar Bestuursvergadering: 8x per jaar Werkgroepbijeenkomsten: afhankelijk van de activiteiten 4
Financiën Elk jaar wordt er een begroting opgesteld en wordt het jaar afgesloten met een jaarrekening (gecontroleerd door de kascommissie). De inkomsten zijn gebaseerd op subsidies (vooral gemeente Eersel). 6. SAMENWERKING Om onze doelen te bereiken werken we samen met: Gemeente Eersel Ondanks dat we de gemeente Eersel adviseren en kritisch volgen, beschouwen we de gemeente als belangrijke bondgenoot. Wmo -Adviesraad Werkgroep Agenda 22 Het GOW De voorzitter van het PMB is lid van het bestuur van het GOW. Seniorenraad Eersel, overlap in doelgroep Regionale en landelijke belangengroepen (bijv. ROG). 7. SPEERPUNTEN VOOR 2013 t/m 2015 7.1 Toegankelijkheid 2013: Stageproject/maatschappelijk t.a.v. toegankelijkheid bedrijven Inventarisatie knelpunten. 2013-2015: Koppeling met dorpsraden. Beïnvloeden beleid en uitvoering aan de hand van concrete voorbeelden en activiteiten richting gemeente. De werkgroep BTB tracht preventief te werken door het geven van adviezen bij planvorming. Maar vaak wordt er reactief gewerkt op basis van klachten. Bij toegankelijkheid gaat het vaak over: Infrastructuur zoals wegen en trottoirs etc., bestemmingsplannen, dorpsplannen, aanpassen van wegen en trottoirs, oversteekplaatsen en wandelpaden. Openbare gebouwen; belangrijke voorbeelden zijn de multifunctionele accommodaties, Gezondheidscentrum Dolium, gemeentelijke voorzieningen en sportaccommodaties. Openbare ruimte waaronder onderhoud parken, zwerfvuil, hondenpoep, parkeren van auto's en fietsen, vrijhouden trottoirs, openbare toiletten, maar ook openbare evenementen. Particuliere voorzieningen zoals winkels, horecagelegenheden en evenementen etc. De werkgroep hanteert een lijst van kwesties die in behandeling zijn. 5
7.2 Beleid 7.2.1. Wmo-Adviesraad De volgende werkwijze is van belang: Advies, gevraagd en ongevraagd Signalering van onderwerpen vanuit de maatschappij Meedenken met veranderingen Vernieuwen, omgaan met veranderingen Om het werk te kunnen doen is een open relatie met de gemeente Eersel noodzakelijk. Samen met de gemeente wordt een prioritering afgesproken. Afspraken worden vastgelegd en gevolgd. Ook is het nodig dat de gemeente zorg draagt voor gegevens/informatie over de kwaliteit, het gebruik, de tevredenheid en de prijs van maatregelen en voorzieningen. Door het consequent meten kan het effect van maatregelen geobjectiveerd worden. Onderwerpen: Bij de keuze van de onderwerpen worden enkele invalshoeken gekozen: 1. Verandering in de regelgeving/bekostiging. De komende periode is het van belang de rol van de gemeente t.a.v. AWBZ, Wmo duidelijk te krijgen. Deze rol zal verwerkt moeten worden in bestaande beleids- en uitvoeringsnotities. De gemeente geeft een beeld van de nieuwe situatie en de Wmo -Adviesraad geeft een prioritering aan. 2. Agenda 22. In de werkgroep Agenda 22 is gekozen voor: Bewustwording, Werk en Toegankelijkheid. Tevens heeft er een onderzoek plaatsgevonden (ZET). Hieruit komt een lijst van actiepunten. Er worden afspraken gemaakt over: besluitvorming door de gemeente(raad), prioriteitstelling en herhaling van het onderzoek na enkele jaren. 3. Doelgroepen. Vanuit de deelnemers van de Wmo-Adviesraad worden kwesties t.b.v. de doelgroep ingebracht. Toch zijn er enkele dwarsdoorsneden te maken bijvoorbeeld: Jeugd (bijlage); de rol van de gemeente bij de Jeugdzorg Ouderen met speciale aandacht voor de toename van dementie. Samenwerken Maar ook dwars door de doelgroepen heen: Ketenzorg Tegengaan versnippering: casemanagement Vervoer Dagbesteding Zelfredzaamheid Sociale rol: vereenzaming t.g.v. armoede, beperkingen, schuldsanering Mantelzorg, vrijwilligers Financieel overzicht wat betreft eigen bijdrages. De betrokkenen zien veel verantwoordelijkheden en werkzaamheden op de gemeente afkomen. Hiervoor is kennis, menskracht en overzicht nodig. Samenwerken met andere gemeentes is noodzakelijk. De voorkeur gaat uit naar de andere Kempengemeentes. Maar omdat een aantal voorzieningen over deze grenzen heen gaan is wellicht samenwerking met Veldhoven of Eindhoven nodig. Denk hierbij aan zorgaanbieders als Lunetzorg en Severinus en de relatie tussen wonen in een instelling, en dus in de gemeente, en afkomstig zijn uit een andere gemeente. 6
7.2.2. Agenda 22 Inclusief beleid A. Toegankelijkheid Als het gaat om inclusief beleid en gelijke kansen voor iedereen dan is toegankelijkheid een van de sleutelwoorden. Agenda 22 heeft er één standaardregel aan gewijd, maar het thema komt ook terug bij andere regels, zoals bijvoorbeeld sport en (sociaal)cultuur. Allereerst gaat het hierbij om de fysieke toegankelijkheid van openbare gebouwen en de openbare ruimte. Hierbij is niet alleen het gemeentehuis van belang, maar ook de bibliotheek, de sport- en multifunctionele accommodaties, de culturele en recreatieve voorzieningen. Een veel gehoord aandachtspunt tijdens de brainstormsessies is de toegankelijkheid van een aantal recent gebouwde multifunctionele accommodaties en gemeenschapshuizen in de verschillende kernen, zoals de Smis in Duizel en de Rosdoek in Wintelre. Ondanks de nieuwbouw zijn er, voor wat betreft de toegankelijkheid, nog wel wat verbeteringen aan te brengen. Als toegankelijkheidsnorm is het bouwbesluit gehanteerd. Het bouwbesluit voorziet echter beperkt in een optimale toegankelijkheid. Daarnaast spelen budgettaire keuzes ook een rol bij het niet (kunnen) optimaliseren van de toegankelijkheid. Voor de zomer 2012 is er in het kader van het Sportplan Brabant Toegankelijk een start gemaakt met het in kaart brengen van de toegankelijkheid van de sportaccommodaties in de gemeente Eersel. De werkgroep is er over te spreken, dat de informatie over de toegankelijkheid van de sportaccommodaties beschikbaar is. Zij is echter van mening dat ook de toegankelijkheid van de culturele en recreatieve voorzieningen, en van de multifunctionele accommodaties in kaart gebracht zouden moeten worden. Naast aandacht voor de fysieke toegankelijkheid van (gemeentelijke) gebouwen is ook aandacht nodig voor de toegankelijkheid van de infrastructuur. Bij herinrichting en groot onderhoud moet hier rekening mee gehouden worden. Actiepunten voor Toegankelijkheid Breng de toegankelijkheid van gemeentelijke voorzieningen en accommodaties in kaart. Vraag bij nieuw- of verbouwplannen van (gemeentelijke) voorzieningen ZetOpen om bouwkundig advies om de toegankelijkheid te optimaliseren. Reserveer in de budgetten middelen om bij nieuw- en verbouwplannen een optimale toegankelijkheid te kunnen waarborgen. Neem bij de herinrichting of groot onderhoud van de infrastructuur in de werkprocessen van de gemeente (team uitvoering en beheer) op dat het ontwerp wordt bekeken door het PMB. B. Werkgelegenheid De gemeente Eersel heeft verschillende mensen met een beperking in dienst. Daarnaast huurt zij medewerkers van de Sociale Werkvoorziening in voor de kantine- en schoonmaakwerkzaamheden. De gemeente kan hiermee een voorbeeldfunctie vervullen voor andere werkgevers uit de gemeente Eersel, maar zij draagt dit tot heden nog onvoldoende uit. Daarnaast speelt de gemeente geen actieve rol als het gaat om het stimuleren van ondernemers om mensen met een beperking in dienst te nemen. De werkgroep Agenda 22 is van mening dat de gemeente Eersel hierin meer haar verantwoordelijkheid moet nemen. 7
B.1 Actiepunten voor Werkgelegenheid Volg nauwgezet de landelijke en regionale ontwikkelingen op het gebied van werkgelegenheid. Bekijk op welke momenten burgers en werkgevers hierover geïnformeerd kunnen worden. Houd in de veranderende regelgeving rondom werkgelegenheid rekening met mensen met een beperking. C. Bevorderen van bewustwording Gelijke kansen voor mensen met een beperking is een verantwoordelijkheid van alle inwoners, ondernemers en ambtenaren van de gemeente Eersel. Bij iedereen moet het belang hiervan tussen de oren komen te zitten. Uit de quickscan gehandicaptenbeleid kwam naar voren dat bij veel gemeenteambtenaren de gelijke kansen voor mensen met een beperking al wel tussen de oren zit. Helaas is het nog niet overal opgenomen in het beleid of wordt hierop niet gehandhaafd. Hier heeft de gemeente nog een slag te maken. Ondernemers moeten er van doordrongen worden dat investeren in toegankelijkheid niet alleen geld kost, maar dat het ook geld oplevert. Argumenten om hen te overtuigen zijn er voldoende: mensen met een beperking komen meestal niet alleen, maar met een gezelschap. Wanneer een ondernemer niet toegankelijk is, loopt hij de inkomsten van het hele gezelschap mis. Daarnaast speelt ook de vergrijzing een rol. Steeds meer ouderen worden geconfronteerd met een beperking. Door op toegankelijkheid in te spelen, behoud de ondernemer ook zijn ouder wordende klantgroep. Maar ook burgers hebben een aandeel in het creëren van gelijke kansen voor mensen met een beperking. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het stallen van fietsen in de looproute of op de geleidelijnen, of parkeren op een gehandicaptenparkeerplaats. Zij zijn zich echter vaak niet bewust van wat hun acties te weeg brengen of voor belemmeringen opleveren. C.1 Actiepunten voor bevorderen bewustwording Neem in de Welzijn wijzer iedere uitgave een item op over toegankelijkheid om burgers bewust te maken van het belang van toegankelijkheid. Suggesties hiervoor kunnen zijn: - Seizoensafhankelijke voorbeelden: het belang van snoeien van overhangende takken, bladvrij en sneeuwvrij maken van stoepen. - Ondernemers die zich positief inzetten voor toegankelijkheid. - Burgers die een goed initiatief hebben genomen. - Aandacht vestigen op meld- en herstellijn. Organiseer ieder jaar in de Week van de Toegankelijkheid een activiteit om burgers te attenderen op toegankelijkheid. In het format voor het raadsvoorstel wordt toegankelijkheid als aandachtspunt opgenomen, zodat alle medewerkers vooraf gedwongen worden om hier over na te denken. Organiseer een informatieavond voor ondernemers over OmZetXL, een instrument waarmee berekend kan worden wat het investeren in toegankelijkheid kost, wat deze investering oplevert en hoe snel de investering is terugverdiend. Biedt particuliere voorzieningen met een maatschappelijke functie de mogelijkheid om hun toegankelijkheid in kaart te laten brengen, zodat zij zich bewust worden van de mogelijkheden voor het verbeteren van hun toegankelijkheid. Hierbij valt te denken aan gezondheidscentra, fysiotherapeuten, tandartsen en apotheken. Organiseer trainingen voor het personeel op het gebied van bejegening en problemen waar mensen met een beperking mee te maken hebben. 8
7.3 PR / Beeldvorming Naast de lopende activiteiten zoals website, Welzijn wijzer zijn vooral twee activiteiten van belang, nl.: Scholenvoorlichting en Week van Toegankelijkheid. Week van Toegankelijkheid 2013 Uitreiken prijs voor klantvriendelijkheid. 2013 t/m 2015: Deelname aan Week van Toegankelijkheid in samenwerking met de gemeente Eersel. Scholenvoorlichting door Mensen met een Beperking Doel Het PMB wil ervoor zorgen dat kinderen van groep 7 en 8 van de basisschool kennismaken met beperkingen van mensen met een handicap, maar ook met de mogelijkheden voor deze mensen om deel te nemen aan het maatschappelijk leven. De kinderen moeten een reëel beeld krijgen en vooroordelen moeten worden weggenomen. Het PMB wil dit bereiken voor de groepen 7 en 8 van de 8 basisscholen van de gemeente Eersel door voorlichtingsbijeenkomsten te houden. De voorlichting bestaat uit het aan de kinderen overbrengen wat het betekent om gehandicapt te zijn. Het betreffen o.a. lichamelijk gehandicapt zijn bijvoorbeeld met een dwarslaesie, blind of slechtziend zijn, of te moeten leven met chronisch reuma of met een psychische beperking, etc. Wij laten de kinderen kennismaken met enkele personen met deze handicaps. Het Platform wil overdragen dat mensen met een beperking in alle opzichten volwaardig moeten kunnen deelnemen aan de samenleving. Opzet De scholen met de groepen 7 en 8 zullen eens in de 2 jaar door het Platform worden bezocht. De voorlichting vindt plaats op een ochtend of middag en duurt ca. 1,5 uur per groep. Begonnen wordt met een korte introductie van het voorlichtingsteam bestaande uit 3 tot 5 personen aan de totale groep. Vervolgens wordt een videofilm vertoond. De film geeft de kern van de problematiek aan waar mensen met een beperking in het dagelijks leven mee te maken krijgen. De kinderen worden door het zien van de film op de hoogte gebracht van waar het bij de voorlichting in de kern om gaat. Daarna gaan de leerlingen in wisselende groepen deelnemen aan 3 workshops om zich beter in te kunnen leven in mensen met een beperking. - Workshop 1: rolstoelrijden. - Workshop 2: kijken door de ogen van een blinden/slechtzienden. - Workshop 3: je verplaatsen in het leven van een persoon met reuma, herseninfarct of spierdystrofie. De workshops duren een kwartier. Elke groep wordt na 15 minuten gewisseld. De afsluiting vindt gezamenlijk plaats waarbij de kinderen vragen mogen stellen. Evaluatie Na de voorlichting wordt aan de kinderen en de leerkrachten een evaluatieformulier voorgelegd om na te gaan wat het effect van de voorlichting is geweest. De werkgroep rapporteert aan het Bestuur van het PMB. Dit kan leiden tot tussentijdse bijsturing. Na de periode van 3 jaar zal het PMB rapporteren aan de subsidieverstrekker en aan de bevolking van de gemeente Eersel d.m.v. publicatie van de resultaten. 9
8. PROJECTEN Een levenlang sporten voor mensen met een beperking 2013: Afsluiten onderzoek door Kelly Ansems 2013 t/m 2015: Implementatie Verkeer en vervoer 2013: Opleveren verslag door Ad Melis 2013 t/m 2015: Implementatie 10
BIJLAGE Samenstelling organisatie en contact Bestuur: Voorzitter Secretaris/penningmeester BTB Wmo PR / Beeldvorming Werkgroep BTB Werkgroep Wmo Werkgroep PR / Beeldvorming Andere leden Thjeu Houben Jan de Mol Gerard Keeris Coby Beerens Jenny Verbeek / Thjeu Houben Henk van der Kruijssen Henno van Ommen Resie Peeters Carla van Aaken Bertha van den Broek Mieke Hendriks-van Es Marcel van Hest Jurry Bloemsma Gerrit Menting Mariska van de Ven Netty Verdonk Bertha van den Broek Bart van Eeten Mieke Hendrikx-van Es Marcel van Hest Henk Jonk Ilse van Kemenade Hans Laurense Truus Nooijen Henny Olislagers Ad Melis Janus Heesterbeek Annelies Jansen Martine van de Lof Wil Maes Kelly Ansems Website: E-mail: www.pmbeersel.nl info@pmbeersel.nl of pmbeersel@gmail.com Telefoon: 0497-513238 11