Fiscale voordelen voor Algemeen Nut Beogende Instellingen mr. Gideon Gruijters ANBI-REGELING
Inhoud 1. Voorwaarden om als ANBI-instelling te kunnen worden aangemerkt 2. Nieuwe voorwaarde per 1 januari 2016: publicatieplicht 3. Fiscale voordelen ANBI-instelling
Wanneer ANBI-instelling Volgens artikel 5b Algemene wet inzake rijksbelastingen(awr) is sprake van een Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI) als: Voor 90% of meer algemeen nut wordt gediend Door inspecteur als zodanig aangemerkt Gevestigd in NL of EU Nadere voorwaarden in art. 1a Uitvoeringsregeling AWR
Algemeen nut Als Algemeen nut wordt onder andere beschouwd: religie, levensbeschouwing en spiritualiteit(art. 5b lid 3 letter i AWR); maar ook de steunstichting die een ANBI financieel of op een andere wijze ondersteunt
Door inspecteur als zodanig aangemerkt Op 30 november 2007 is een groepsbeschikking verkregen, waarin de Belastingdienst de R.K. Kerkprovincie alsmede haar zelfstandige onderdelen(zoals parochies), en lichamen met een algemeen nut beogende doelstelling die zich binnen de invloedssfeer van het kerkgenootschap bevinden, aanmerkt als Algemeen Nut Beogende Instellingen.
Nadere voorwaarden ANBI 90%-eis Geen winstoogmerk. Integriteitseisen voor ANBI en mensen betrokken bij ANBI. Gescheiden vermogen (beschikkingsmachtcriterium). De instelling houdt niet meer vermogen aan dan redelijkerwijs nodig is (bestedingscriterium). Geen/beperkte beloning voor bestuurders (bezoldigingsverbod). Actueel beleidsplan. Redelijke verhouding tussen kosten en bestedingen. Batig saldo na opheffing gaat naar een ANBI met soortgelijk doel. Administratieve verplichtingen. Publicatieplicht.
Convenant Horizontaal toezicht: In het handhavingsconvenant gesloten met de belastingdienst is afgesproken dat het in beginsel aan de RK Kerk is om te bepalen welke instellingen onder de groepsbeschikking vallen én om controle en toezicht te houden op die instellingen. Van de instellingen die volgens opgave van de RK Kerk onder de groepsbeschikking vallen, wordt door de Belastingdienst in beginsel aangenomen dat zij aan de ANBI voorwaarden voldoen. De belastingdienst heeft daarnaast een zelfstandige handhavingsbevoegdheid en kan (steekproefsgewijs) controles uitvoeren.
Beschikkingsmachtcriterium Individuele personen mogen niet over het vermogen van de instelling beschikken als ware het hun eigen vermogen. De algemene reglementen/statuten sluiten die beschikkingsmacht volgens de belastingdienst voldoende uit.
Bestedingscriterium Het oppotten van vermogen is in feite niet toegestaan, zorgpunt: Caritasinstellingen Voor kerkelijke instellingen is echter in het convenant bepaald dat historisch verkregen vermogen waarvan de revenuen worden aangewend voor de doelstelling geen probleem vormen.
Bezoldigingsverbod Op grond van dit criterium mogen bestuursleden slechts een onkostenvergoeding of vacatiegelden ontvangen. In de toelichting bij dit criterium wordt expliciet opgemerkt dat dit criterium niet geldt voor geestelijken die doorgaans ook tot het bestuur behoren. Voor de overige bestuursleden geldt het verbod wel.
Alleen vacatiegelden en onkostenvergoeding Vergoeding voor gemaakte onkosten is toegestaan. Ook mogen bestuursleden vacatiegeld ontvangen dat niet bovenmatig is: Vacatiegeld: Vergoeding voor het bijwonen van vergaderingen en de voorbereiding daartoe. Vacatiegeld wordt feitelijk uitgesloten door de Algemene Reglementen en is in die zin niet toegestaan binnen R.K. kerk. Via het convenant is afgesproken dat bestuursleden werkzaamheden pro deo en onbetaald verrichten (bezoldigingsbeleid).
Beleidsplan Voor de kerkelijke rechtspersonen mag dit ook een document zijn dat voor alle (of een groep van) instellingen geldt die onder de groepsbeschikking vallen, zoals een beleidsplan van een bisdom.
Redelijke verhouding tussen kosten en bestedingen De beheerskosten moeten in redelijke verhouding staan tot de bestedingen. Wat 'redelijk' is, is (onder andere) afhankelijk van de aard van de ANBI. Achtergrond hiervan is dat de bestedingen zoveel mogelijk ten goede moeten komen aan het algemeen nut.
Opheffing ANBI Geld dat overblijft na opheffing van de instelling, dient te worden besteed aan een ANBI met een soortgelijk doel. Via de Codex Iuris Canonici (kerkelijk wetboek) en statuten van instellingen wordt gewaarborgd dat vermogen binnen kerkordelijk verband blijft, oftewel naar andere instelling binnen de groepsbeschikking gaat.
Administratieve verplichtingen Administratie is zodanig ingericht dat daaruit blijkt: De aan bestuursleden toekomende onkostenvergoedingen en vacatiegelden Aard en omvang van kosten ten behoeve van beheer en andere uitgaven Aard en omvang van de inkomsten van de instelling Aard en omvang vermogen van de instelling
Publicatieplicht Om het vertrouwen in de filantropische sector te versterken en donaties te stimuleren is er een publicatieplicht voor ANBI instellingen in het leven geroepen. Deze publicatieplicht houdt in dat instellingen een aantal zaken via internet openbaar moeten maken. Voor de burgerlijke instellingen geldt deze verplichting per 1 januari 2014. Voor kerkelijke instellingen is een ingroeiregeling van toepassing, dit betekent dat zij per 1 januari 2016 aan de publicatieplicht moeten voldoen.
Te publiceren gegevens Naam instelling RSIN/fiscaal nummer Contactgegevens Doelstelling Beleidsplan Bestuurssamenstelling Beloningsbeleid Verslag van activiteiten Financiële verantwoording
Naam/RSIN/contactgegevens Naam: naam volgens bisschoppelijk decreet (annexe instelling: de statutaire naam); RSIN nummer (fiscaal nummer): dit nummer is bekend bij instellingen die personen in dienst hebben. Van de Belastingdienst ontvangt in ieder geval iedere ANBI instelling voor 1 januari 2016 een RSIN nummer; Contactgegevens: het postadres of het e- mailadres van het secretariaat.
Doelstelling/Beleidsplan Doelstelling: een korte omschrijving van doel of missie van de instelling. Beleidsplan: de hoofdlijnen van het beleidsplan, met in ieder geval een omschrijving van het werk dat de instelling doet, de manier waarop geldwerving plaatsvindt, de wijze van beheer en besteding van vermogen. Voor kerkelijke rechtspersonen (niet voor annexe instellingen) kan verwezen worden naar het beleidsplan van een bisdom of andere instelling.
Bestuurssamenstelling/ beloningsbeleid Bestuurssamenstelling: de namen van bestuurders hoeven niet vermeld te worden. Volstaan kan worden met de beschrijving of omvang van het bestuur, bijvoorbeeld voorzitter, vicevoorzitter, secretaris en dergelijke met verwijzing naar de statuten of een Algemeen Reglement. Beloningsbeleid: er dient vermeld te worden welke beloning bestuurders en personeelsleden van de instelling ontvangen. Er kan verwezen worden naar landelijke regelingen, zoals de Honoreringsbrief.
Verslag van activiteiten Financiële verantwoording Verslag van activiteiten: een samenvatting van de activiteiten op hoofdlijnen. Financiële verantwoording: een verkorte staat van baten en lasten met toelichting, een overzicht van de daadwerkelijke bestedingen per rubriek of thema en een overzicht van de voorgenomen bestedingen met toelichting (moet telkens binnen zes maanden na afloop van het boekjaar openbaar worden gemaakt). Echter per 1/1/2016 zullen dit nog de cijfers over het boekjaar 2014 betreffen.
Tools Door het CIO worden formats en modelteksten ontwikkeld waarmee alle kerkgenootschappen en hun zelfstandige onderdelen aan de eisen met betrekking tot de publicatieplicht kunnen gaan voldoen. Deze teksten en formats zullen zeer binnenkort beschikbaar zijn. Wel is het van belang dat elke parochie over een eigen website(dit kan ook een pagina zijn op een website van een andere parochie) beschikt waar de gegevens kunnen worden gepubliceerd.
Fiscale voordelen Een ANBI is vrijgesteld van erfbelasting of schenkbelasting Als een ANBI zelf schenkingen doet in het algemene belang, dan hoeft de ontvanger geen schenkbelasting te betalen. Een ANBI komt in aanmerking voor teruggaaf van energiebelasting. Donateurs van een ANBI mogen hun giften aftrekken van de inkomsten- of vennootschapsbelasting. Vrijwilligers bij een ANBI, die afstand doen van de vrijwilligersvergoeding, doen daarmee onder bepaalde voorwaarden een gift aan een ANBI. Voor donateurs van culturele ANBI's geldt vanaf 1 januari 2012 een extra giftenaftrek.
Vrijstelling erfbelasting/schenkbelasting Van erfbelasting is vrijgesteld, hetgeen wordt verkregen krachtens erfrecht/schenking door een algemeen nut beogende instelling, voor zover aan de verkrijging niet een opdracht is verbonden, welke aan de verkrijging het karakter ontneemt van te zijn geschied in het algemeen belang.
Schenking door ANBI Een schenking door een ANBI is vrijgesteld, voor zover de uitkeringen geheel of nagenoeg geheel het karakter hebben van te zijn geschied in het algemeen belang. De ontvanger hoeft dan geen schenkbelasting te betalen.
Aftrek giften door particulieren I Aftrek gewone giften binnen de Inkomstenbelastingsfeer mogelijk, voorwaarden: Schriftelijk aantoonbaar(dus niet collectegeld) Bedrag aan giften dat zowel 60,- als 1% van het verzamelinkomen (vóór toepassing persoonsgebonden aftrek) overstijgt, aftrekbaar. Maximaal 10% van het verzamelinkomen vóór toepassing persoonsgebonden aftrek aftrekbaar
Aftrek giften door particulieren II Periodieke giften zijn onder voorwaarden geheel aftrekbaar(aldus geen drempel): Indien zij berusten op een bij notariële of onderhandse akte van schenking; Met verplichting om de gift gedurende vijf of meer jaren ten minste jaarlijks uit te keren
Voorwaarden onderhandse akte In de onderhandse akte moet tenminste zijn opgenomen: de naam, het adres en het Burgerservicenummer van de schenker; de naam en het fiscaal-/rsin-nummer van de ANBI; het startjaar en de looptijd van de periodieke giften; de jaarlijkse hoogte van de periodieke giften; en een door de ANBI aan de schenking toe te kennen uniek transactienummer van ten hoogste vijftien cijfers. Een voorbeeldakte kan men downloaden van de website van de belastingdienst
Culturele ANBI Om als culturele ANBI aangemerkt te kunnen worden, moet een instelling voor minstens 90% actief zijn op cultureel gebied. Culturele instellingen zijn instellingen die actief zijn in beeldende kunst, bouwkunst, erfgoed, muziek, theater etc. Kerkelijke activiteiten vallen hier niet onder, maar een steunstichting voor een monumentale kerk bijv. kan wel de culturele ANBI-status aanvragen bij de Belastingdienst.
Voordeel culturele ANBI Een gift aan een culturele ANBI mag tegen 125% worden afgetrokken. Iemand die 100,- aan een culturele ANBI geeft, mag een aftrekpost van 125,- opvoeren. Per jaar is de verhoging maximaal 1.250,-. Deze extra aftrek kan dus worden toegepast over maximaal 5000 aan giften voor culturele instellingen. Voor de rest gelden dezelfde voorwaarden als bij gewone giften of periodieke giften.
Afzien van vrijwilligersvergoeding Giften die bestaan uit het afzien van de vergoeding door de vrijwilliger, zijn alleen aftrekbaar -onder de voorwaarden van een gewone gift- als: de ANBI een verklaring heeft afgegeven dat de belastingplichtige zich heeft ingezet als vrijwilliger en er een regeling bestaat voor een vrijwilligersvergoeding de belastingplichtige aanspraak kan maken op de in de verklaring genoemde vergoeding; de instelling bereid en in staat is die vergoeding uit te keren, en de belastingplichtige de vrijheid heeft over de vergoeding te beschikken
Aftrek binnen VPB-sfeer NV/BV s of andere rechtspersonen die Vennootschapsbelasting betalen, kunnen ook giften aan ANBI s aftrekken, mits: Schriftelijk aantoonbaar Maximaal 50% van de winst, met maximum van 100.000,- Gift aan culturele ANBI: Verhoging aftrek met 50%, maximale verhoging 2.500,-
Teruggaaf energiebelasting Parochies kunnen teruggaaf van energiebelasting vragen voor: Kerkgebouwen, mits nog minstens voor 70% in gebruik voor openbare eredienst Andere gebouwen, mits voor minstens 70% in gebruik voor eigen activiteiten Teruggaaf 50% van de energiebelasting en opslag duurzame energie (ODE) van de betreffende onroerende zaak