Brochure voor verwijzers Zelfstandig leven voor mensen met NAH én psychiatrische problematiek ribw arnhem & veluwe vallei
2 Meedoen in de maatschappij; voor veel mensen met langdurige psychiatrische problemen is dit niet zo vanzelfsprekend. RIBW Arnhem & Veluwe Vallei stimuleert en helpt hen een eigen volwaardige plek in de samenleving te vinden. Met begeleiding bij het leven en werken, een veilig en sfeervol thuis, of ondersteuning bij het vinden van een zinvolle dagbesteding. We leggen de nadruk op wat een cliënt kan en wil. Zo gewoon als mogelijk, zo bijzonder als nodig, is onze stelregel. In antwoord op vragen uit onze omgeving hebben wij nu ook aanbod ontwikkeld voor mensen met een niet- aangeboren hersenletsel (NAH) die daarbij een psychiatrische beperking hebben. Op dit moment wordt er al ambulante ondersteuning aangeboden aan cliënten. In het najaar van 2009 openen wij een trainingshuis voor zes cliënten. Wij verwachten in 2010 ons aanbod met tien plekken voor volwassenen te kunnen uitbreiden. In deze folder beschrijven wij vooral de gang van zaken in het trainingshuis voor jongvolwassenen. Wij nodigen u graag uit om ook andere casussen aan ons voor te leggen. Of wij aanbod hebben, is voor ons minder relevant dan de vraag hoe kunnen wij uw cliënt ter wille zijn? Trainingshuis voor jongvolwassenen Zes jongeren vanaf 18 jaar die hersenletsel opgelopen hebben, kunnen met intensieve begeleiding opnieuw hun leven opbouwen. Een ander leven als voor hun letsel, met andere mogelijkheden maar even goed een perspectief op een volwaardig bestaan. De revalidatie is afgesloten, behandeling kan plaatsvinden bij een GGz (of andere) instelling. De jongeren worden getraind (woontraining, SOVA-training) om in de
3 toekomst meer zelfstandig te gaan wonen of naar een andere vorm van Beschermd Wonen door te stromen. Het trainingshuis biedt veiligheid en structuur, de nadruk ligt op training, samenwerking en autonomie. De jongere leert meer verantwoordelijkheidsgevoel te ontwikkelen. De jongeren bewonen met elkaar een locatie in het centrum van Arnhem. Zij beschikken over een eigen kamer met kitchenette. Zij delen keuken en sanitair. Er wordt elke dag met de jongeren gekookt en gegeten. Huishoudelijke taken worden onderling verdeeld. Van 7.00 uur tot 22.30 uur is er ondersteuning aanwezig. Van 22.30 uur tot 7.00 uur kunnen jongeren tijdens een crisis gebruik maken van telefonische ondersteuning. De jongeren moeten wel in staat zijn om enkele uren per dag zelfstandig verder te kunnen met hun bezigheden. Zelf de regie voeren De RIBW Arnhem & Veluwe Vallei vindt het belangrijk om cliënten de gereedschappen te geven om zelf de regie over hun eigen leven te (blijven) voeren. Wij werken met volwassenen vanuit de rehabilitatiebenadering. Cliënten worden ondersteund bij het vasthouden en verbeteren van de kwaliteit van hun leven. In het trainingshuis combineren we het competentiemodel en de methode Hooi op je vork die speciaal voor mensen met NAH ontwikkeld is. Op hoofdlijnen houdt het competentiemodel in dat aan de hand van een aantal levensgebieden zoals persoonlijke verzorging, onderwijs, dagbesteding, sociale vaardigheden en relaties gekeken wordt hoe ver de jongere op dat gebied is. Per levensgebied wordt gekeken wat de jongere kan en wat hij wil ontwikkelen. Ook zijn netwerk wordt daarbij betrokken. In een begeleidingsplan legt de jongere, samen met diens begeleider, zijn eigen doelen vast. De begeleiding is individueel, direct en persoonlijk. Binnen het raamwerk van Hooi op je vork wordt er specifiek gekeken naar heden/ verleden/ toekomst.
4 Wij werken vanuit de volgende kernwaarden: Zelf: autonomie, eigenheid, eigen kracht. Samen: samen sterk staan, meerwaarde in samenwerken. Stabiliteit: veilige omgeving, toekomstbestendig. Ontwikkeling: persoonlijke groei. Woontraining, gericht op meer zelfstandigheid Jongeren worden gedurende twee à drie jaar intensief begeleid. Na deze periode stroomt de jongere door naar een vervolgplek: meer zelfstandig of naar een van de vormen van Beschermd Wonen. Het trainingshuis biedt de jongeren een veilige omgeving waarin training (wonen: bijvoorbeeld koken, wassen, kamer schoonhouden, eigen administratie) en ontwikkeling (aandacht voor de sociale en emotionele gevolgen van NAH, relaties, dagbesteding, sociale interacties, vrije tijd) voorop staan. Belangrijk onderdeel van de training is de sociale vaardigheidstraining (SOVA). Wonen in het trainingshuis wordt onderverdeeld in verschillende fases: Fase 1: De aanloopfase (vanaf moment intake tot aan daadwerkelijke plaatsing) Doel van de aanloopfase: - Inzichtelijk maken waar mogelijke werkpunten liggen en deze in kaart brengen (werkplan invullen). - De cliënt is op de hoogte gesteld van de gang van zaken op de woonlocatie (aanbieden van info/communicatiemap). - Er heeft afstemming met het systeem plaats gevonden.
5 Fase 2: De oriëntatiefase (duur 3 maanden) Doel van de oriëntatiefase: - Aan het eind van deze fase heeft begeleiding een sterkte/zwakte analyse gemaakt van de cliënt, in samenwerking met de gedragswetenschapper. Fase 3: De ontwikkelingsfase (duur vanaf 3 e maand tot 18 e maand) Doel van de ontwikkelingsfase: - Er wordt terug gekeken naar het verloop van de trainingsfase. Tevens worden vervolgstappen besproken. - Er heeft ontwikkeling plaats gevonden. De cliënt heeft de gestelde doelen zoveel mogelijk benaderd of behaald. Denk daarbij aan: praktische vaardigheden, sociale vaardigheden, psychische vaardigheden - Er vindt een eindevaluatiegesprek plaats met de cliënt en zijn netwerk - Cliënt weet hoe zijn vervolgplek wonen eruit komt te zien. - Er wordt actief gezocht naar een vervolgplek wonen. - In deze fase wordt verder duidelijk waar er in het verdere verloop van de training naar toe wordt gewerkt. Fase 4: De afrondingsfase/vertrekfase (duur 3 tot 6 maanden) Doel van de afrondingsfase: - Na deze fase is duidelijk voor cliënt en het team welke toekomstperspectieven (vertrek) tot de mogelijkheden van de cliënt behoren. Doel van de vertrekfase: - Eindevaluatie van acties die zijn ondernomen om het vertrek in juiste banen te leiden vindt plaats. - De overgang van de cliënt naar een vervolgsituatie vindt plaats.
6 Binnen de verschillende fases worden evaluatiemomenten ingepland om gezamenlijk te bespreken welke vorderingen er hebben plaats gevonden en of doelen eventueel bijgesteld moeten worden. Het kan voorkomen dat cliënten al eerder in het proces duidelijk hebben hoe en waar hij wil wonen. Dan kunnen de verschillende fases versneld doorlopen worden. Voor wie? - Jongeren met NAH en een psychiatrische beperking, die met begeleiding in de toekomst (meer) zelfstandig kunnen en willen wonen. - Daginvulling buitenshuis (opleiding of werk) hebben of wensen. - De revalidatieperiode hebben afgesloten. - Behandeling volgen of willen gaan volgen. - Ingeschreven staan bij een woningcorporatie voor een eigen woning. Er is plaats voor jongeren die kunnen en willen leren en die sociale steun vanuit hun omgeving krijgen. Wij hechten aan samenwerking met andere instanties zoals bijvoorbeeld De Gelderse Roos, IrisZorg of Schuldhulpverlening. Voor jongeren die hard drugs gebruiken of fors alcohol misbruiken, is geen plaats. Wij adviseren dan eerst om een traject te volgen via IrisZorg. Geven zij groen licht voor wonen in het trainingshuis, dan wordt opnieuw gekeken naar de mogelijkheden. Het trainingshuis is moeilijk of niet toegankelijk voor jongeren die minder mobiel zijn. Aanmelden en intake Er moet een duidelijke grondslag GGz zijn. Deze vorm van wonen is AWBZ gefinancierd. Er is een indicatie langdurig verblijf nodig. U kunt hiervoor een indicatie aanvragen bij het CIZ (www.ciz.nl). Indien van toepassing zal er ook een indicatie dagbesteding aangevraagd dienen te worden. Ons Voordeurteam dat iedere aanmelding begeleidt, kan u meer informatie geven en eventueel helpen bij de aanvraag.
7 De intake voor woontraining bestaat uit minimaal twee gesprekken, één in de huidige woonsituatie en één op het Centraal Bureau van de RIBW. Wij vragen relevante, actuele en aanvullende informatie, bijvoorbeeld een neuro-psychiatrisch onderzoek (NPO), op bij derden. Tijdens de intakeprocedure wordt een psycholoog/orthopedagoog geconsulteerd. Er bestaat de mogelijkheid om, vrijblijvend, een casus voor te dragen. Ontwikkelingen met betrekking tot NAH - Al mogelijk: ambulante ondersteuning voor mensen met NAH vanaf 18 jaar. - De RIBW is in gesprek om een zorgprogramma voor jongeren met NAH en een GGz-grondslag te ontwikkelen waar behandeling en begeleiding integraal onderdeel van uitmaken. - Op korte termijn realiseert de RIBW Arnhem & Veluwe Vallei tien plaatsen voor Beschermd Wonen (inclusief 4 woningen voor rolstoelgebruikers) voor volwassenen met NAH. - Ook komt er in de toekomst een specifieke voorziening voor mensen met neuropsychiatrische problemen in combinatie met een vraag op het gebied van verzorging. - De specifieke expertise van de consulent NAH en een GZ-psycholoog met kennis van NAH problematiek maakt het mogelijk om ook binnen onze bestaande voorzieningen op het gebied van Beschermd Wonen (in groepen of individueel) mensen met NAH problematiek te begeleiden. Naast deze ontwikkelingen gaan wij graag met u en met de cliënt in gesprek om voor specifieke vragen op het gebied van wonen, werken en vrijetijdsbesteding een sluitend aanbod te realiseren. De RIBW heeft, behalve de specifieke woonbegeleiding, een breed scala aan activiteiten op het gebied van recreatie, educatie en dagbesteding, waar mensen met een niet- aangeboren hersenletsel aan deel kunnen nemen.
Meer informatie Ellen Tutuarima, consulent NAH telefoon (026) 442 19 37 telefoon 06 20 15 87 63 e.tutuarima@ribwavv.nl Voordeurteam Telefonisch spreekuur: iedere werkdag van 9.00 tot 11.00 uur Voor informatie, advies en aanmelden van cliënten telefoon (026) 442 42 36 voordeurteam@ribwavv.nl Colofon Uitgave van RIBW Arnhem & Veluwe Vallei september 2009 tekst en eindredactie: RIBW Arnhem & Veluwe Vallei ontwerp: grafisch ontwerpbureau Voltage, Nijmegen fotografie: Stef Verstraten, Nijmegen en Sietinga Fotografie, Arnhem (pand) drukwerk: drukkerij Roos en Roos, Arnhem