QUADRIFOLIA kwartaalblad L! Koninklijke Nederlandse g g N_3_t_U_U_f_h_is_to fi_sc_h_e v_e_f_e_n_i _i_n_ afdeling Deventer _ 16e Jaargang, nr. 1. Winter 2002. Mededelingen van het bestuur Van de voorzitter Boven de rivier Gaan lange slierten ganzen Hun roep vult de lucht Na en ongewoon zachte herfst met een ongewoon zonnige oktobermaand, waarin weer allerlei records gebroken werden, gaan we nu dan de winter in. Hoe zal die er uit zien; je kunt je haast niet voorstellen dat er nog sneeuwen vorst kunnen komen! In principe is zelfs een Elfstedentocht nog mogelijk. We zijn in ieder geval zeker van een aantal interessante avonden in De Pompe in Wilp. Voor het grootste deel thuiswedstrijden met dia's van eigen leden. De Nieuwjaarsbijeenkomst willen we beginnen met aandacht voor elkaar en voor een tentoonstelling van verzamelingen van diverse leden We vragen dan ook wie van u nog een leuke, niet te grote verzameling wil laten zien; ik denk daarbij aan bijvoorbeeld vogelveertjes, eieren, zaaddozen enz. Laat het ons zo gauw mogelijk weten Na de pauze zal Hans Kleine Koerkamp dia' s vertonen. De rest van het winterprogramma ziet er als volgt uit. Jaap Luyendijk laat ons onder andere iets zien van de kerkuilenfamilie die bij hem in de schuur heeft gezeten en we bekijken de voorjaarsnatuur in het ons allen zo bekende Zuid-Limburgse landschap met een uitstapje naar het Belgische deel van de Pietersberg. Mevrouw Honig uit Apeldoorn komt allerlei wetenswaardigheden vertellen over dag- en nachtvlinders en last but not least houdt Jan Ossebaard de lezing "Onder en boven de boomgrens" die eerder niet doorging wegens ziekte. Verder hopen we op onze eerste excursie van het seizoen de eerste voorjaarsflora te zien! Best afwisselend dacht ik zo, dus hopen we op veel belangstelling. Wij wensen u als bestuur allemaal prettige Kerstdagen, een fijne jaarwisseling en alle goeds voor het nieuwe jaar! Babs Heijungs-Hageman
Contributie 2002 U ontvangt bij deze Quadrifolia de acceptgiro voor het betalen van de contributie voor het jaar 2002. Hoewel we per I januari 2002 met de euro gaan betalen, is deze acceptgiro nog de oude (blauwe) acceptgiro en dus bestemd voor het betalen van de contributie in guldens. Omdat de blauwe acceptgiro' s na het eerste kwartaal van 2002 niet meer verwerkt worden, vragen wij u uw betaling zo spoedig mogelijk aan ons te voldoen. Het liefst nog in 2001, doch uiterlijk op 31 januari 2002! De afdracht die wij jaarlijks aan het hoofdbestuur moeten doen is geïndexeerd; wij zullen dus vanaf heden onze contributiebedragenjaarlijks met deze indexering aanpassen. De contributie bedraagt per 1januari 2002 (in guldens) voor leden f. 45.17 ( 20,50) en voor huisgenootleden f. ] 7,08 ( 7,75)..~ De vrijwillige bijdrage voor Natuur en Milieu Overijssel (die we nu niet meer en straks al helemaal niet milieuriks kunnen noemen) is slechts f. f,64( 1,20). Deze overkoepelende organisatie, waar wij als KNNV afdeling ook bij zijn aangesloten, doet zeer veel goed werk voor natuur en milieu in Overijssel. Uw bijdrage wordt zeer op prijs gesteld. Denkt u dus aan een spoedige betaling van uw contributie? Vooraanmelding excursies Voor alle excursies is vooraanmelding noodzakelijk. Dit kan, uiterlijk 18.00 uur de avond tevoren, geschieden bij Margreet Tegeler, tel. 0570-611503, ofbij Jan Ossebaard, tel. 0570-541548. Bericht Van de ledenadministratie Adreswijzigingen e.d. aan de afdelingsledenadministratie doorgeven: Mieke Geerlink-van der Gang, Klembergerweg 15, 7214 BK Epse, tel. 0575-492183, e-mail geerlink@euronet.nl. 2
Nieuwe leden Wij heten de volgende nieuwe leden van harte welkom: De heer K. Bultje, Het Zwanevlot 234, 7206 CM Zutphen (over van Walcheren) Mevrouw M.J.C. Kerkhof, Deltalaan 218, 7417 VN Deventer Mevrouw F. Snip, Doornenburg 239, 7423 BG Deventer De heerm. Zadelhof, Spoorstraat 16,7412 Deventer Lezingenzaal De lezingen vinden plaats in dorpshuis "De Pompe", Kerkstraat 25 te Wilp. De mogelijkheid bestaat om gehaald en gebracht te worden, wanneer u niet over eigen vervoer beschikt. U kunt tot uiterlijk de dinsdagavond voorafgaand aan de donderdag waarop de lezing gehouden wordt contact opnemen met degenen die ook de opgave voor de excursies regelen. KNNY-website Zoals u wellicht inmiddels weet heeft de KNNV een eigen website: www.knnv.nl. Op deze website kunt u tal van activiteiten vinden van KNNV-afdelingen in het hele land, en binnenkort ook van onze eigen afdeling! Paul Winkel man heeft de afgelopen tijd hard gewerkt aan het opzetten en vervolmaken van onze eigen site en vol trots kan deze nu weldra worden gepresenteerd. U vindt daar ons lezingen- en excursieprogramma en ook informatie over de natuurbeschermingsactiviteiten in het Oostermaet. Langs deze weg.'" kunnen belangstellenden dus inlichtingen over onze afdeling inwinnen en zich eventueel als lid aanmelden. Paul heeft ook het beheer van de site onder zijn hoede. Bezoek ons daar binnenkort dus eens en kijk wat hij ervan gemaakt heeft! KNNV-programma winter 2002 (januari-maart) Donderdag 3 januari 2002 N ieuwjaarsbijeenkomst Onze nieuwjaarsbijeenkomst wordt dit jaar op geluisterd door een kleine tentoonstelling van natuurhistorische voorwerpen die onze leden in de loop der jaar verzameld rebben, zoals stenen, houtsoorten, paddestoelen, korstmossen etcetera Zie de oproep van onze voorzitter op de eerste pagina van Quadrifolia Na de koffiepauze houdt Hans Kleine Koerkamp een dialezing over Eilat, het uiterste puntje van Israël, waar roofvogels en andere trekvogels ieder jaar massaal langs trekken. Het is daar het neusje van de zalm voor elke vogelaar! Aanvang 20.00 uur in het Dorpshuis "De Pompè' te Wilp. 3
Donderdag 24 ianuari 2002 De natuur in Oost-Nederland Jaap Luyendijk laat ons genieten van het landschap en de natuur in oostelijk Nederland. Hij fotografeerde het mooie stuk Nederland waar wij wonen het hele jaar door. Vogels en andere dieren en planten komen aan bod en niet te vergeten de kerkuilen, die bij hem thuis in de schuur broeden. Het wordt een avond met een goed verhaal en prachtige dia's. Donderdag 14 februari 2002 Een avondje Zuil-Limburg Al tweemaal is er een voocjaarskarnpje in Zuid- Limburg gsweest en vanavond bezoeken we dit fraae land aan de hand van klankbeelden door Babs en Dick Heijungs. Voor de pauze gaan we naar de Pietersberg en maken we een wandeling door het Geuldal en daarna: "Voorjaar in mergelland", waarin onder andere de orchideeën van het Gerendal. Dick en Babs staan garant voor mooie beelden van het landschap, de flora en fauna en de vakwerkhuizenen daarbij goed gekozen muziek. Donderdag 7 maart 2002 Van ei tot vlirder Bij veel v linderlez ingen krijgen we alleen de dagvlinders te zien Mooie men, dat wel, maar er zijn ook heel mooie nachtvlinders. Mevrouw N. Honig uit Apeldoorn kweekt al twintigjaar vlinders, vandaar de titel "Van ei tot vlinder". Voor de pauze zien we dagvlinders, en daarna nachtvlinders en hun ontwikkeling van ei, viarups en pop tot vlinder. Zondag 24 maart 2002 Landgoed De Poll Onze eerste voorjaarsexcursie gaat naar het landgoed De Poll, onder leiding van Herman en Klaske ten Grotenhuis. Er zijn wat nieuwe paden aangelegd, waardoor we weer eens een ander deel van het gebied kunnen bezoeken. We hopen dat er al wat voorjaarsflora te zien zal zijn. Het wordt een afwisselende wandeling langs de IJssel, door de bossen en het open veld. We verzamelen om 10.00 uur voor het verzorgingstehuis tegenover bakker Bril. Vanaf Zutphen is dat de eerste weg rechts, direct na het verzorgingstehuis. Vooraanmeldingnoodzakeljk. 4
Donderdél2 28 mswt 2002 Onder en boven de boomgrens Hoe komt het dat veel planten van het Alpiene hooggebergte ook in de Scandinavische bergen worden gevonden en zelfs op Groenland, Uslard en Spitsbergen. Waardoor zijn sommige gebieden in dealpen zo rijk aan kalk en Scardinavië juist niet. Wat hebben de IJstijden aangericht in de Europese flora Hoe handhaven planten zich in de barre omstandigheden van het hooggebergte en het hoge noorden. En waardoor hebben bloemen in het hooggebergte dikwijls zulke prachtige felle kleuren. Jan Ossebaard leidt ons aan de hand van zijn dia's door allerlei biotopen boven èn onder de boomgrens. We bezoeken vochtige brongebieden, sneeuwbodems, puin en rotsen op kalk- en op silicaatgesteente, zonnige hete hellingen en droge dalen in de regenschaduw van de omringende bergmassieven, dk met hun eigen karakteristieke flora En ook bergvlinders worden niet vergeten. 4~ "-, Natuurverschijnselen Opsporing verzocht! Op 20 februari 2001 werd in het bos van Fortmond (gemeente OlstlWijhe) een aantal exemplaren van de Rode kelkzwam (Sarcoscypha coccinea s.1.) ontdekt. Deze bekerzwammen waren tot een paar jaar geleden vrij zeldzaam, maar lijken zich de laatste jaren uit te breiden. De bekerzwammen zijn aan de binnenzijde (het hymenium) scharlakenrood en de buitenzijde (het receptaculum) vuilwit bruin. Ze hebben een diameter van tussen de 1 en 5 cm. en zijn door middel van een soort steel met het substraat verbonden. De Rode kelkzwam komt vooral voor in vochtige loofbossen op takken en twijgen van diverse soorten loofbomen, die meestal half in de bodem zitten of door mos zijn bedekt en dus erg vochtig blijven. Er eigenlijk drie soorten, die alleen microscopisch met zekerheid van elkaar te onderscheiden zijn. Mocht u op een van uw tochten in de omgeving dergelijke bekerzwammen aantreffen, geeft u dan even een berichtje door. Ook voor mededelingen omtrent andere bekerzwammen houd ik me aanbevolen. Alvast bedankt! Atte van den Berg Wittemerslag 17, 8131 WH Wij he Tel. 0570-522176 5