Quickscan Flora- en faunawet gebied Actualisatie bestemmingsplangebied Leidschendam Zuid, uitbreiding

Vergelijkbare documenten
Gemeente Leidschendam-Voorburg T.a.v. mevrouw R. Surie Postbus AX Voorburg. Geldermalsen, 11 januari Geachte mevrouw Surie,

Gemeente Leidschendam-Voorburg t.a.v. mevrouw M. Surie Postbus AX Voorburg. Zoetermeer, 24 juli Geachte mevrouw Surie,

Gemeente Leidschendam-Voorburg T.a.v. mevrouw R. Surie Postbus AX Voorburg. Geldermalsen, 24 januari Geachte mevrouw Surie,

Gemeente Leidschendam-Voorburg t.a.v. de heer M. Bootsma Postbus AX Voorburg. Geldermalsen, 23 januari Geachte heer Bootsma,

Quickscan. Onderzoek naar bestaande en toekomstige natuurwaarden. Achterstraat 2 te Neerijnen

Quickscan Flora- en faunawet. Rapportnummer: /rap01 Status rapport: definitief Datum rapport: 9 maart W.H. (Wijnanda) Hulsegge

Quickscan Flora- en faunawet sloop gymzaal Emmermeer

Datum : 10 juli 2015 Ons kenmerk : 1502H037/DBI/rap2 Betreft : Resultaten flora- en faunaonderzoek J.P. Gouverneurlaan 20 te Sassenheim

Notitie. Referentienummer Datum Kenmerk november Betreft Notitie actualisatie natuuronderzoek Willevenstraat te Schaijk

Ruimtelijke onderbouwing Flora en fauna De Monarch I, II, III en IV

Notitie flora en fauna

H.J.V. van den Bijtel Fotografie: H.J.V. van den Bijtel (HB) en Adviesbureau Haver Droeze (HD) Beopublicatie: December 2012

Notitie verkennend Flora- en faunaonderzoek Lettele

Notitie Flora- en faunaonderzoek Enter

Toets flora en fauna Kolping te Nijmegen

Notitie veldbezoek Middelweg 12 te Moordrecht

NOTITIE. Quickscan perceel Veldstraat 4 te Nijmegen. Methodiek. Plangebied en ingreep

Voorlopige verspreidingskaarten Atlasproject (broedvogels)

DEEL 1 het ecologisch onderzoek van Altenburg & Wymenga

Quickscan Flora- en faunawet. Damlaan te Leidschendam. Rapportnummer: /rap01 Status rapport: definitief Datum rapport: 24 augustus 2015

Toets flora en fauna President Verhofstadtstraat Groeskuilenstraat en Virmundtstraat te Gemert

Notitie quickscan Flora en fauna

Quickscan Spechtstraat, aanleg park De Kraaij

UPDATE NATUURONDERZOEK KAATSTRAAT/NORREMEERSTRAAT WARMOND

Voorlopige verspreidingskaarten Atlasproject (broedvogels)

Nader onderzoek plangebied Insulindeblok, Amsterdam

Briefrapport Flora en fauna

-Rooien van het aanwezige sierplantsoen en enkele acacia s en zomereiken. -Transportbewegingen van mensen en voertuigen en aanvoer van materieel

Ecologisch sporenonderzoek

Inventarisatie muurplanten Het projectgebied is visueel geïnspecteerd op de aanwezigheid van beschermde muurplanten.

Notitie inspectie bomen Molenbeek Sittard 2011

Flora- en faunaonderzoek voor de ontwikkeling van een ecologische verbindingszone te Groesbeek. In opdracht van: BRO Boxtel.

Voorlopige verspreidingskaarten Atlasproject (broedvogels)

Notitie Quickscan flora en fauna

ONTWERPBESLUIT WET NATUURBESCHERMING VAN GEDEPUTEERDE STATEN VAN GELDERLAND

Voorlopige verspreidingskaarten Atlasproject (broedvogels)

Bijlage 1 Onderzoek ecologie

Notitie Flora en faunawet bestemmingsplan Centrum Best; Locatie ten noorden van begraafplaats

Rapportage onderzoeken vleermuizen, huismus en gierzwaluw

NOTITIE. Methodiek. Plangebied en ingreep

Toets flora en fauna Dorpsstraat 52 te Loosbroek

: QuickScan Flora & Fauna Meijelseweg 60a te Beringe, gemeente Peel en Maas

Quickscan natuuronderzoek en aanvullende rapportage verbouwing monumentaalpand Lammerinkweg 102 Enschede

Quickscan Flora- en faunawet. Kenmerk rapport: /rap01 Status rapport: definitief Datum rapport: 15 januari W.H. (Wijnanda) Hulsegge

Betreft : Flora en faunaonderzoek Zoeterwoudsesingel 2 te Leiden

- er sprake is van een wettelijk geregeld belang (waaronder het belang van land- en bosbouw,

Flora en fauna quickscan Jachthuisstraat te Malden

Voorlopige verspreidingskaarten Atlasproject (broedvogels)

Middels deze brief ontvangt u de resultaten van het nader ecologisch onderzoek op de projectlocatie Scheveningen Bad.

Nationale Databank Flora en Fauna Uitvoerportaal

Briefrapport AANLEIDING EN METHODE. Gemeente Dinkelland t.a.v. dhr. H. Zegeren. datum: 22 juni quick scan flora en fauna

Voorlopige verspreidingskaarten Atlasproject (broedvogels)

Voorlopige verspreidingskaarten Atlasproject (broedvogels)

Notitie quickscan flora en fauna Wilgenweg 10, Groot- Ammers

Notitie quickscan beschermde soorten Prinsejagt-Driehoeksbos te Eindhoven

Gemeente Amstelveen Afdeling RO & Projecten T.a.v.: P.J.M. van den Bergh Postbus BA AMSTELVEEN

Voorlopige verspreidingskaarten Atlasproject (broedvogels)

Vleermuisonderzoek Zwanenburg

Quickscan flora en fauna in het kader van de realisatie van nieuwbouwwoningen in Wielwijk, deelgebied Parkrand, te Dordrecht

Gemeente Nijmegen T. Martens Postbus HG Nijmegen. Quick scan Flora- en faunawet Mesdagstraat te Nijmegen

6 Flora- en fauna quickscan

Tekst: Francis Havekes, Marcel van der Tol. Foto: Francis Havekes. Eindredactie: Hanneke Hoogvliet

Briefrapport. aanleiding en methode. SAB Arnhem B.V. datum: 30 januari betreft: Quick scan Flora en Fauna, Bloksteegweg 1

Vleermuisonderzoek Vlietsingel, Medemblik

Toets flora en fauna. 1 Inleiding. 2 Wettelijk kader. Dreef 8 te Eersel

Resultaten (broed)vogelonderzoek rond Bodemven op Landgoed Huis ter Heide, Loonse en Drunense Duinen

Huidige situatie Het plangebied bestaat uit bebouwing, verharding, opgaande beplanting en watergangen.

2. Wet- en regelgeving en gemeentelijk groenbeleid. Quickscan Sloop & nieuwbouw in het Marco Poloplantsoen

Routekaart Natura 2000-gebied en Nationaal Park Lauwersmeer 15 mei Inschrijving Bosschuur Staatsbosbeheer

Klaas Fuitestraat Genemuiden

Klaas Fuitestraat Genemuiden

Bureauonderzoek Flora en fauna

v.v. RCL De heer H. van Liere Bloemerd BZ Leiderdorp

Memo: Datum: 13 april Quickscan ecologische waarden (Flora en faunawet en EHS) sloop BMV Hoensbroek

Tennet TSO W. van Dijk Postbus AS ARNHEM. ONTWERP-BESLUIT Gezien voor akkoord : Datum:

memo datum: 22 juli 2011

Notitie. Quickscan natuuronderzoek. Parallelweg 9 in Neede. In het kader van de Flora- en faunawet. oktober rapportnr: 13477

Voorlopige verspreidingskaarten Atlasproject

BROEDVOGEL MONITORING PROJECT 2008 DE SCHEG

Onderzoek naar vleermuizen en vogels in het plangebied Zeeheldenbuurt te Tilburg

Gemeente Noordwijk t.a.v. dhr. M. van Veen Postbus AG Noordwijk

Briefrapport AANLEIDING EN METHODE. De heer J. Arends. datum: 20 april quick scan flora en fauna

Gebiedsbeschrijving. Werkwijze BROEDVOGELS VAN WOONWIJK `HET LAAKSE VELD` IN door Henk Jan Hof

Toets flora en fauna. 1 Inleiding. 2 Wettelijk kader. Pastoor Attendorenstraat Gemert

Natuurtoets Haarweg 127 te Gorinchem

Huidige situatie Het plangebied bestaat uit bebouwing, verharding, gazon, weiland, opgaande beplanting en oppervlaktewater.

Natuurtoets. Quickscan Rijksstraatweg , Olst-Wijhe. Beoordeling van effecten op wettelijk beschermde soorten. Mevrouw Burger.

Quickscan FF-wet voor groot onderhoud en sloop De Lariks te Assen.

Bijlage 1 Ecologisch onderzoek

Bureaustudie natuurwaarden Nijverheidstraat te Nederhemert

Toetsing Flora- en faunawet voor de sloop van een kerk te Noardburgum.

Notitie Flora- en faunaonderzoek Apeldoorn

Figuur 1 Ligging plangebied (rood omcirkeld) Centrumplan (ondergrond: Data by OpenStreetMap.org contributors under CC BY-SA 2.0 license).

Quickscan FF-wet voor ontwikkelingen aan Wedderstraat 18 te Vlagtwedde.

Onderzoek naar broedvogels en vleermuizen in het plangebied Zwijssen te Tilburg

Quickscan winkelcentrum Meijhorst te Nijmegen

Quickscan flora en fauna

Rapportage: Eric Verkaik Veldwerk: Elmar Prins. Quickscan. Spankerenseweg 20 Dieren

Toets flora en fauna Tempeliersweg 46 te Haaren

HABITATSCAN BOMENRIJEN RIJKSSTRAATWEG WASSENAAR. Broedvogels & vleermuizen

Transcriptie:

Bijlage 6 Gemeente Leidschendam-Voorburg t.a.v. mevrouw M. Surie Postbus 905 2270 AX Voorburg Geldermalsen, 11 november 2014 betreft: project: referentie: bijlage(n): Quickscan Flora- en faunawet gebied Actualisatie bestemmingsplangebied Leidschendam Zuid, uitbreiding 20140965/brf01 1 literatuurlijst 2 kaarten met waarnemingen 3 kaarten plangebied met potentiële vliegroutes 4 kaarten en waarnemingen uit NDFF Geachte mevrouw Surie, ATKB heeft voor u een quickscan Flora- en faunawet uitgevoerd ten behoeve van de actualisatie van het bestemmingsplan Leidschendam-Zuid in de gemeente Leidschendam-Voorburg. In deze briefrapportage wordt verslag gedaan van de onderzoeksresultaten. Aanleiding en doel In 2013 heeft ATKB twee quickscans uitgevoerd voor de update van de bestemmingsplannen (ATKB 2013). Een van de gebieden betreft Leidschendam-Zuid. De grenzen van dit gebied zijn gewijzigd: aan de noordzijde is een gedeelte tot aan de Vliet bijgekomen. Daarom is voor dit extra gedeelte een quickscan uitgevoerd op 24 oktober 2014. Een kaart van het onderzochte gebied is opgenomen in bijlage 2. Het vigerende bestemmingsplan voor deelgebied Leidschendam - Zuid in de gemeente Leidschendam-Voorburg dient opnieuw vastgesteld te worden. De herziening heeft een conserverend karakter en zal inhoudelijk weinig afwijken van het huidige plan. Dit komt mede, omdat het plangebied al ontwikkeld is, het betreft woonwijken met enkele parken en algemene voorzieningen. Er zijn geen nieuwe ontwikkelingen bekend binnen de begrenzing van het bestemmingsplangebied. Hoewel bij een bestemmingsplan geen ontheffing hoeft te worden aangevraagd, moet wel worden vastgesteld dat het bestemmingsplan niet in strijd is met de bepalingen uit de Flora- en faunawet. Voor het vaststellen van deze plannen is recente informatie van aanwezige beschermde soorten flora en fauna noodzakelijk. Daarnaast kan deze informatie gebruikt worden als basisinformatie voor eventuele (kleinschalige) ontwikkelingen in de bestemmingsgebieden in de nabije toekomst. Indien namelijk alsnog (deels) wijzigingen plaatsvinden van bestemmingen binnen de bestemmingsplannen, kan dit alsnog leiden tot negatieve gevolgen op (de leefgebieden van) beschermde soorten. Het is via de Flora- en faunawet niet toegestaan om het leefgebied van beschermde soorten aan te tasten. In het vervolg van deze briefrapportage wordt ingegaan op het uitgevoerde literatuur- en veldonderzoek. Daarna worden de effecten besproken van het vaststellen van het bestemmingsplan (inclusief mogelijk toekomstige ontwikkelingen) op leefgebieden van aanwezige beschermde soorten.

Onderzoeksmethodiek Literatuurstudie Voorafgaand aan het veldbezoek is een literatuuronderzoek uitgevoerd waarbij openbaar toegankelijke informatie geraadpleegd is (www.ravon.nl, www.zoogdieratlas.nl, www.libellennet.nl, www.vlindernet.nl, www.waarneming.nl; Creemers & Van Delft, 2009). De volledige literatuurlijst is weergegeven in bijlage 1. Uit het literatuuronderzoek zijn de soortgroepen vogels en vleermuizen naar voren gekomen als veel voorkomend in het plangebied. Aan deze soortgroepen is dan ook de meeste aandacht besteed tijdens het veldwerk. Tevens is de Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF) geraadpleegd, waarvoor de gemeente Leidschendam Voorburg een inlogaccount heeft en ATKB tijdelijk toegang heeft verstrekt. Er is een zoekgebied ruim om het plangebied ingesteld. Vervolgens is een selectie voor waarnemingen van de afgelopen 10 jaar genomen voor de diverse soortgroepen. Dit heeft binnen het zoekgebied 341 waarnemingen opgeleverd, waarvan het merendeel vogels zijn. Enkele bruikbare waarnemingen uit deze lijst omvatten beschermde flora, vleermuizen en vogels. De belangrijkste waarnemingen van planten en vleermuizen zijn als puntwaarneming geëxporteerd en op kaart weergegeven. De vogels zijn op een soortenlijst opgenomen, met alle waargenomen soorten (zie hiervoor bijlage 4). Veldbezoek Het veldbezoek heeft plaatsgevonden op 15 mei 2013 overdag. Hierbij heeft een ecoloog het gebied per fiets onderzocht. Er is gekeken naar de geschiktheid van het onderhavig plangebied voor beschermde soorten. Losse waarnemingen van beschermde flora en fauna zijn hierbij genoteerd. Er is vooral gelet op de aanwezigheid van beschermde muurvarens op tuinmuren en bruggetjes, en op de geschiktheid van de bebouwing voor vleermuizen en broedvogels (huismus, gierzwaluw). Tevens is gekeken naar daadwerkelijk aanwezige soorten vogels en planten. Er konden geen broedvogels worden waargenomen, omdat het veldbezoek in het najaar is uitgevoerd (oktober). Naar vissen is echter geen onderzoek gedaan. Er zijn ook geen watergangen aanwezig in het gebied, dus is deze soortgroep buiten beschouwing gelaten. Alle waarnemingen van beschermde soorten zijn genoteerd en de locaties zijn met een Nexus tablet (gemiddelde afwijking 3 meter) vastgelegd middels Amersfoortcoördinaten (zie tabel 1) en in het programma Waarneming Pro ingevoerd. De veldwaarnemingen zijn digitaal op kaart weergegeven, zie bijlage 2. Voor vleermuizen is op globaal niveau gekeken naar drie aspecten: verblijfplaatsen, vliegroutes en foerageergebied. Slecht afgewerkte daklijsten of open stootvoegen kunnen bijvoorbeeld een invliegopening zijn naar een verblijfplaats in spouwmuren. Daarom zijn ook de dakconstructies bekeken. Tevens is gekeken of oude bomen aanwezig zijn. Hierin kunnen holen of spleten zitten die gebruikt kunnen worden door boombewonende vleermuizen. Verder zijn lijnvormige elementen, zoals sloten/weteringen of wegen met aaneengesloten bomenrijen geïnventariseerd, omdat deze als vliegroute kunnen fungeren (zie bijlage 3). Tot slot is het gebied beoordeeld op geschiktheid voor foeragerende vleermuizen. Volledigheid onderzoek De onderzoeksresultaten geven een goed beeld van welke beschermde soorten binnen het plangebied voorkomen. Alle beschikbare en bekende verspreidingsgegevens zijn geraadpleegd ten behoeve van deze quickscan. De gegevens zijn aangevuld met de resultaten van het veldbezoek om zo waarnemingen van beschermde soorten te kunnen toevoegen, en om in te schatten wat de geschiktheid van het onderhavige gebied is voor beschermde soorten flora en fauna. Quickscan Ffwet actualisatie bestemmingsplan Leidschendam Zuid, uitbreiding Kenmerk: 20140965/brf01, concept d.d. 11 november 2014 Blz. 2 van 8

Het veldbezoek biedt voor het conserverend karakter van het bestemmingsgebied voldoende gegevens om voor alle relevante soortgroepen te kunnen inschatten of beschermde soorten kunnen voorkomen in het plangebied. Het is wel noodzakelijk om bij ruimtelijke ontwikkelingen, zoals het slopen van huizen, nestlocaties van de jaarrond beschermde huismus en gierzwaluw (en mogelijk nog andere vogelsoorten) te inventariseren. Ook is het dan van belang om verblijfplaatsen van vleermuizen te inventariseren. Deze onderzoeken dienen te worden uitgevoerd volgens de geldende protocollen. Omdat de achtertuinen van particulieren niet bezocht konden worden, is geen volledig beeld gekregen, maar is wel voldoende te zeggen over de geschiktheid. Ook is het veldbezoek in het najaar (oktober) uitgevoerd waardoor niet alle soorten flora geïnventariseerd konden worden. Op grond van waarnemingen uit de NDFF en de resultaten van het veldbezoek is een voldoende beeld verkregen over de geschiktheid van het terrein voor beschermde flora. Afbakening soortgroepen Uit het literatuuronderzoek is gebleken dat beschermde soorten uit de soortgroepen dagvlinders en libellen, amfibieën, reptielen en overige ongewervelden (platte schijfhoren) niet in de stedelijke omgeving van Leidschendam-Voorburg voorkomen. Uitgezonderd tabel 1 soorten waarvoor een vrijstelling geldt voor ruimtelijke ontwikkelingen. Voor de tabel 2/3 soorten van deze soortgroepen ontbreekt geschikt habitat. Beschermde dagvlinders en libellen komen voornamelijk voor in natuurgebieden op laagveen of de hogere zandgronden, of Zuid-Limburg, maar niet in de stad (www.vlindernet.nl; www.libellennet.nl). Van de amfibieën komt alleen de rugstreeppad in de omgeving voor. Binnen het plangebied zijn geen geschikte watergangen aanwezig voor de soort. De watergangen in de bebouwde kom zijn doorgaans beschoeid, visrijk en vaak te diep om snel in het voorjaar op te warmen. Er zijn geen geschikte voortplantingsbiotopen aanwezig. Voor de reptielen loopt de verspreiding van de ringslang in Nederland niet tot Den Haag, terwijl de zandhagedis in het westen alleen in de duinen voorkomt (Creemers & Van Delft, 2009). De platte schijfhoren, tenslotte, komt voor in vegetatierijke sloten op laagveenbodems, ook dit biotoop ontbreekt in de stad (Habslak, 2009). Voornoemde soortgroepen worden daarom verder niet besproken in deze rapportage. De Vliet en de Stompwijkse vaart zijn de watergangen die grenzen aan het plangebied. Er zijn geen watergangen binnen het plangebied aanwezig. Daarom is de soortgroep vissen buiten beschouwing gelaten. Onderzoeksresultaten In bijlage 2 is een kaart opgenomen met alle waarnemingen die tijdens het veldbezoek zijn gedaan. Flora Uit het literatuuronderzoek is gebleken dat in het plangebied verschillende muurflora voorkomen, namelijk: steenbreekvaren en tongvaren. En dat in de directe omgeving in het park daslook is waargenomen (zie bijlage 4). Ook kunnen er soorten als gele helmbloem en klein glaskruid in het stedelijk gebied voorkomen. Tijdens het veldbezoek zijn in het plangebied de beschermde steenbreekvaren en tongvaren aangetroffen op de kademuren aan de noordzijde van het bestemmingsplangebied, bij de sluis (zie figuur 1). Overige beschermde soorten zijn niet aangetroffen op muren of tussen stoeptegels, maar het is niet geheel uit te sluiten dat beschermde soorten nog op andere plaatsen voorkomen dan in deze rapportage is omschreven. In de particuliere tuinen kunnen bijvoorbeeld nog beschermde soorten voorkomen. Binnen het bestemmingsgebied zijn beschermde planten aanwezig, de steenbreekvaren en tongvaren (tabel 2 van de Flora- en faunawet). Quickscan Ffwet actualisatie bestemmingsplan Leidschendam Zuid, uitbreiding Kenmerk: 20140965/brf01, concept d.d. 11 november 2014 Blz. 3 van 8

Figuur 1. Bij de sluis zijn aan de kademuur tongvaren en meerdere steenbreekvarens waargenomen. Vleermuizen Uit het literatuuronderzoek blijkt dat in (de omgeving van) het plangebied diverse soorten vleermuizen voor kunnen komen, namelijk: gewone en ruige dwergvleermuis, gewone grootoorvleermuis, laatvlieger, watervleermuis, rosse vleermuis. Uit de NDFF zijn waarnemingen bekend van de meervleermuis (die bij de Vliet is waargenomen) en de gewone dwergvleermuis. De gewone dwergvleermuis en laatvlieger hebben hun verblijfplaatsen vaak in gebouwen, terwijl de watervleermuis en rosse vleermuis doorgaans in boomholtes verblijven. De ruige dwergvleermuis en gewone grootoorvleermuis kunnen zowel in gebouwen als in boomholtes verblijfplaatsen hebben (dit kan ook per seizoen verschillen). Meervleermuis is relatief minder algemeen en komt in gebouwen voor als kraamverblijfplaats. Hij gebruikt grotere lijnvormige wateren als vliegroute en foerageergebied. Voor vleermuizen geldt dat zowel hun verblijfplaatsen, vliegroutes en foerageergebied beschermd zijn, omdat ze allemaal deel uitmaken van de functionele leefomgeving. De functies worden hierna afzonderlijk besproken. Verblijfplaatsen Het merendeel van de woningen binnen het bestemmingsgebied zijn geschikt als verblijfplaats voor vleermuizen. Eén van de eisen die vleermuizen aan hun verblijfplaats stellen is een vrije toegang tot bijvoorbeeld de spouwmuur. Middels ruimten onder dakpannen of open stootvoegen kunnen vleermuizen de spouwmuur bereiken. Ook worden ruimten onder dakbeschot gebruikt als verblijfplaats. Vleermuizen, zoals gewone dwergvleermuis en laatvlieger, kunnen gebruik maken van de woningen als verblijfplaats. Als zolders ook van buiten toegankelijk zijn, kunnen ook soorten zoals de gewone grootoorvleermuis van het gebouw gebruik maken als verblijfplaats. Geschikte bomen met holten zijn tijdens het veldbezoek niet aangetroffen. Maar omdat de particuliere tuinen niet bereikbaar waren, is het niet uitgesloten dat er geschikte bomen binnen het plangebied aanwezig zijn die als verblijfplaats kunnen dienen voor vleermuizen (zoals de boombewonende watervleermuis en rosse vleermuis). Tijdens het veldbezoek is geconstateerd dat merendeel van de gebouwen in het plangebied geschikt is als verblijfplaats voor gebouwbewonende vleermuizen zoals gewone dwergvleermuis, laatvlieger en mogelijk meervleermuis. Ook zolders kunnen worden gebruikt door bijvoorbeeld de grootoorvleermuis. Quickscan Ffwet actualisatie bestemmingsplan Leidschendam Zuid, uitbreiding Kenmerk: 20140965/brf01, concept d.d. 11 november 2014 Blz. 4 van 8

Figuur 1: Impressie van plangebied Leidschendam-Zuid, met in beeld verschillende typen bouw als potentieel geschikte verblijfplaats voor vleermuizen: aanwezigheid spouwmuren, toegankelijke daklijsten, open stootvoegen, overhangende dakpannen met ruimte waar vleermuizen toegang tot spouw hebben. Vliegroutes Bomenrijen, watergangen, maar ook gevels van huizen kunnen als geleidend element dienen voor vleermuizen die op vliegroute zijn van hun verblijfplaats naar foerageergebied en vice versa. Afhankelijke van de lichtgevoeligheid van de vleermuissoort, worden fel verlichte straten minder vaak als vliegroute gekozen dan een onverlichte gevels of bomenrijen. Er zijn binnen het bestemmingsplangebied meerdere geschikte elementen als vliegroute voor vleermuizen. De Vliet is een zeer geschikte watergang als vliegroute voor soorten als de watervleermuis en meervleermuis. Dit blijkt ook uit het literatuuronderzoek; de meervleermuis er langsvliegend waargenomen in 2008 (bron: NDFF). Ook de Stompwijkse vaart is een geschikt lijnvormig water als vliegroute voor deze soorten. Voor andere soorten zoals gewone- en ruige dwergvleermuis en laatvlieger zijn aaneengesloten gevels van de woningen geschikt om langs te vliegen. Aaneengesloten bomenrijen komen in het bestemmingsgebied nauwelijks voor. Alleen langs de Vlietweg is een bomenrij die gebruikt kan worden als vliegroute. Aan de oostzijde buiten het bestemmingsgebied zijn groenelementen aanwezig die onderdeel kunnen zijn van een vliegroute (zie bijlage 3). In het bestemmingsgebied zijn de Vliet, aaneengesloten gevels van woningen en de bomenrij langs de Vlietweg geschikt als vliegroute voor vleermuizen. Foerageergebied Geschikte foerageergebieden voor vleermuizen zijn de insectenrijke plekken. In dit bestemmingsplangebied zijn de woningen met luwterijke plekken en de groenelementen in de achtertuinen geschikt als foerageergebied. Verder zijn de wateren De Vliet en Stompwijkse vaart ook geschikt. Insectenrijke plekken zoals de tuinen van particulieren, de watergangen en luwte van gebouwen kunnen gebruikt worden als foerageergebied door vleermuizen. Quickscan Ffwet actualisatie bestemmingsplan Leidschendam Zuid, uitbreiding Kenmerk: 20140965/brf01, concept d.d. 11 november 2014 Blz. 5 van 8

Grondgebonden zoogdieren Uit het literatuuronderzoek blijkt dat de omgeving geschikt is voor beschermde grondgebonden zoogdieren zoals eekhoorn en waterspitsmuis. Geschikt leefgebied voor de eekhoorn is niet aanwezig, omdat er weinig groen aanwezig is. De aanwezigheid van waterspitsmuis kan worden uitgesloten, omdat het gebied geïsoleerd ligt in de stedelijke omgeving, en het ontbreekt aan flauwe, kruidenrijke oevers (die niet beschoeid zijn). Uit de NDFF zijn waarnemingen van een zeehond en een egel. De zeehond is éénmalig in de Vliet waargenomen. De egel kan in de meeste tuinen geschikt leefgebied vinden. Het is een tabel 1 soort van de Flora- en faunawet waarvoor een vrijstelling geldt in het kader van ruimtelijke ontwikkelingen. Het plangebied is ongeschikt voor beschermde grondgebonden zoogdieren. Broedvogels De bescherming van broedvogels is onderverdeeld in meerdere categorieën. De nesten van alle broedvogels zijn tijdens het broedseizoen beschermd, daarnaast is een aantal soorten jaarrond beschermd (interpretatie van het RVO): - Jaarrond beschermde cat. 1-4 soorten: jaarrond beschermde vogels kunnen in gebouwen worden aangetroffen (zoals de gierzwaluw en de huismus), of in bomen, in eksternesten (categorie 1 t/m 4); - Niet jaarrond beschermde cat. 5 soorten: Ook zijn broedvogels onderscheiden die in principe niet jaarrond beschermd zijn, maar het ministerie verlangt wel een inventarisatie en de soorten zijn wel jaarrond beschermd als de ecologische omstandigheden dit rechtvaardigen (categorie 5) Voorbeelden van cat. 5 soorten zijn: boomkruiper, bosuil, ekster, grote bonte specht; - Algemene broedvogels: voor overige (algemene) broedvogels, die doorgaans jaarlijks een nieuw nest bouwen of holte gebruiken, is het ingebruikzijnde nest alleen tijdens het broedseizoen beschermd totdat de jongen vliegvlug zijn. Jaarrond beschermd (cat. 1-4) Uit gegevens van de NDFF blijkt dat er meerdere waarnemingen van de jaarrond beschermde gierzwaluw en huismus zijn. Dit blijkt ook uit het onderzoek van vorig jaar (ATKB 2013), waar veel gierzwaluwen over de daken van woningen in het oude centrum scheerden. Verder zijn waarnemingen gedaan van boomvalk en buizerd (buiten het plangebied). Deze soorten vinden binnen het plangebied geen geschikte broedgelegenheid, vanwege de afwezigheid van hoge bomen en/of aaneengesloten bos. Tijdens het veldbezoek zijn geen waarnemingen gedaan van jaarrond beschermde vogels. Gezien het jaargetijde (oktober) kunnen gierzwaluwen niet meer worden waargenomen, omdat deze al vertrokken zijn. Huismussen (die het gehele jaar in Nederland zijn) zijn niet waargenomen. De woningen binnen het plangebied zijn voor beide soorten geschikt als broedgelegenheid, vanwege de pannen daken en (voor huismus) geschikte dakgoten in combinatie met achtertuinen van particulieren (zie foto s in figuur 1). In het bestemmingsgebied is geschikt broedgelegenheid voor gierzwaluw en huismus aanwezig. Niet jaarrond beschermd (cat. 5) In het plangebied zijn uit de NDFF meerdere waarnemingen bekend van cat. 5-soorten, namelijk van grote bonte specht, ekster, koolmees en pimpelmees. Tijdens het veldbezoek zijn meerdere zwarte kraaien waargenomen. Deze zijn aan de oostzijde buiten het plangebied waargenomen in de groenstrook van de hoge flats. Hier staan hogere bomen waar zwarte kraai zijn nest kan maken. Er zijn binnen het plangebied geen nesten of geschikte broedgelegenheid aangetroffen voor zwarte kraai. Wel zijn de achtertuinen geschikt voor soorten als de kool- en pimpelmees. De woningen kunnen ook nog door de spreeuw als broedgelegenheid worden gebruikt, (onder dakpannen). Voor ekster is alleen geschikt broedgelegenheid buiten het plangebied aan de oostzijde bij de groenelementen van de hoge flats. Quickscan Ffwet actualisatie bestemmingsplan Leidschendam Zuid, uitbreiding Kenmerk: 20140965/brf01, concept d.d. 11 november 2014 Blz. 6 van 8

In deze quickscan wordt er van uitgegaan dat deze categorie 5 soorten niet jaarrond beschermd zijn, omdat er in de omgeving voldoende leefgebied voor deze soorten aanwezig is. In het bestemmingsgebied zijn waarnemingen gedaan van categorie 5-soorten en er is geschikt broedgelegenheid aanwezig voor soorten van deze categorie. Algemene broedvogels In het plangebied zijn geschikte broedgelegenheden aanwezig voor algemene vogelsoorten, zoals roodborst en merel (bijv. in achtertuinen en perkjes). Verder is tijdens het veldbezoek de kauw op een schoorsteen en langsvliegend waargenomen. Deze soort kan zijn broedgelegenheid in de schoorstenen van woningen vinden. Ook zijn houtduiven waargenomen. Het is niet uitgesloten dat deze een broedplek vindt in bomen binnen het plangebied. De halsbandparkiet, roodborst en eend spec. zijn net buiten het plangebied waargenomen. Tijdens het broedseizoen zijn alle ingebruikzijnde nesten van broedvogels beschermd totdat de jongen zijn uitgevlogen. Algemene soorten vogels zoals roodborst, merel, kauw kunnen binnen het plangebied tot broeden komen. Tabel 1: waarnemingen van beschermde soorten in plangebied Leidschendam-Zuid Soort Wetenschappelijke naam Aantal X Y Activiteit Wettelijke status Steenbreekvaren Asplenium trichomanes 100 87227 455116 aanwezig Flora- en faunawet tabel 2 Steenbreekvaren Asplenium trichomanes 5 87238 455116 aanwezig Flora- en faunawet tabel 2 Tongvaren Asplenium scolopendrium 1 87227 455116 aanwezig Flora- en faunawet tabel 2 Zwarte Kraai Corvus corone 2 87500 455242 overvliegend Koolmees Parus major 1 87429 455195 aanwezig Houtduif Columba palumbus 2 87147 455077 overvliegend Kauw Coloeus monedula 1 86902 454971 rustend Eend Spec. Anatidae 10 86891 454975 onbekend Zwarte Kraai Corvus corone 2 87393 455017 overvliegend Roodborst Erithacus rubecula 1 87415 455047 roepend Zwarte Kraai Corvus corone 1 87463 455107 aanwezig Kauw Coloeus monedula 3 87463 455107 aanwezig Halsbandparkiet Psittacula krameri 3 87501 455110 roepend Effecten op beschermde soorten Het nieuwe bestemmingsplan heeft een conserverend karakter. Nieuwe ontwikkelingen zijn op dit moment niet bekend. In de huidige situatie komen natuurwaarden voor die hiervoor beschreven zijn. Aanwezige bebouwing, kades en groenzones blijven behouden en houden dus ook hun functie voor de aangetroffen en verwachte soorten planten en dieren. Het opnieuw vaststellen van het bestemmingsplan heeft daarom geen negatieve gevolgen op bestaande leefgebieden van beschermde soorten. Flora: In het bestemmingsplangebied zijn tijdens dit onderzoek beschermde soorten planten aangetroffen namelijk tongvaren en steenbreekvaren. Vleermuizen: merendeel van de woningen zijn geschikt als verblijfplaats voor vleermuizen. Bomenrijen zijn alleen aanwezig langs de Vliet aan de westzijde. Verder kunnen de gevels van woningen als vliegroute gebruikt worden door vleermuizen en de watergangen De Vliet en de Stompwijkse vaart. De achtertuinen zijn geschikt foerageergebied. Vogels: jaarrond beschermde vogels namelijk gierzwaluw en huismus. Ook categorie 5 soort de spreeuw kan hierin tot broeden komen. Algemene broedvogels kunnen in de tuinen tot broeden komen. Tabel 2 geeft een overzicht van de aangetroffen en mogelijk aanwezige soort(groep)en in het gebied. Quickscan Ffwet actualisatie bestemmingsplan Leidschendam Zuid, uitbreiding Kenmerk: 20140965/brf01, concept d.d. 11 november 2014 Blz. 7 van 8

Tabel 2. Overzicht van mogelijk aanwezige soort(groep)en in uitbreiding plangebied Leidschendam - Zuid. De soorten zijn daadwerkelijk waargenomen (onderstreept), of er is op basis van expert judgement (waarvoor veldbezoek en literatuuronderzoek de basis vormen) beoordeeld of een soort(groep) in het plangebied kan voorkomen. Soortgroep Soorten Flora Steenbreekvaren, tongvaren Vleermuizen Gewone- en ruige dwergvleermuis, laatvlieger, watervleermuis, meervleermuis Broedvogels Gierzwaluw, huismus (jaarrond beschermd cat. 1-4) Broedvogels (cat. 5) Spreeuw, kool- en pimpelmees (vanwege voldoende alternatief als algemene broedvogels beschouwd). Broedvogels (algemeen) Merel, kauw, roodborst Vissen Dagvlinders, libellen, amfibieën, reptielen en overige ongewervelden n.v.t. vanwege afwezigheid van water Geen geschikt habitat Conclusie Wanneer er veranderingen optreden (herstructurering, uitbreiding, kap van bomen, sloop, nieuwbouw) in het plangebied, zullen mogelijke effecten op beschermde flora en fauna moeten worden getoetst aan de Flora- en faunawet. Dergelijke werkzaamheden zijn onder andere de volgende: - sloop van gebouwen (verblijfplaatsen van vleermuizen en jaarrond beschermde vogels); - werken aan kademuren of sluis (groeiplaatsen van beschermde flora); - kap van bomen of verwijderen van struiken (algemene broedvogels). Bij deze ingrepen van belang om meer onderzoek te doen naar de aanwezigheid van deze soorten, danwel mitigerende maatregelen te treffen om effecten te voorkomen op soorten. Hiervoor is het van belang een ecoloog in te schakelen. Tot slot Indien u opmerkingen heeft of aanvullende informatie wenst, dan kunt u hiervoor contact opnemen met de heer D. (Dirk) van der Est (projectleider natuurwetgeving) op telefoonnummer 088 1153 262 of per e-mail: d.vanderest@at-kb.nl). Met vriendelijke groet, AquaTerra-KuiperBurger BV D. (Dirk) van der Est Projectleider natuurwetgeving Quickscan Ffwet actualisatie bestemmingsplan Leidschendam Zuid, uitbreiding Kenmerk: 20140965/brf01, concept d.d. 11 november 2014 Blz. 8 van 8

BIJLAGE 1

Literatuurlijst ATKB 2013. Briefrapport Quickscan Flora- en faunawet gebied Leidschendam-Zuid. ATKB kenmerk: 20130327/brf02, definitief, d.d. 24 oktober 2014. Dietz, C., Von Helversen, O. & D. Nill, 2007. Vleermuizen, alle soorten van Europa en Noordwest Afrika. Nederlandse vertaling en bewerking P.H.C. Lina, 2011, Zoogdiervereniging. Vleermuisprotocol 2013. Vleermuisvakberaad Netwerk Groene Bureaus, Zoogdiervereniging en Gegevensautoriteit Natuur, Vleermuisprotocol 2013, maart 2013 (zie hiervoor de websites: www.gegevensautoriteitnatuur.nl en www.netwerkgroenebureaus.nl). Soortenstandaards van diverse soorten zoals gewone dwergvleermuis, huismus, gierzwaluw. Zie www.hetlnvloket.nl en dan zoeken op soortenstandaard(s). De soortenstandaards vallen nu onder verantwoordelijkheid van het ministerie van Economische Zaken, maar zijn digitaal nog onder oude links te vinden die soms veranderen. Websites Website van de Zoogdiervereniging; www.vzz.nl Waarnemingensite van de NDFF, toegangscode via gemeente Leidschendam-Voorburg Websites over vleermuizen: www.vleermuis.net en www.vleermuizenindestad.nl Gedragscode van Bouwend Nederland, te downloaden op de volgende locatie: http://hetlnvloket.nl/actueel/document/fileitem/2200111/gedragscode-flora-en-faunawet-voor-de-bouwen-ontwikkelsector.

BIJLAGE 2

Actualisatie bestemmingsplangebied Leidschendam Zuid Ecologisch onderzoek Projectnummer: 20140965!(!( Waarnemingen planten:!( Steenbreekvaren Tongvaren Datum: 3-11-2014 Tekenaar: W.H. Hulsegge ± 0 50 100 200 m

Actualisatie bestemmingsplangebied Leidschendam Zuid Ecologisch onderzoek Projectnummer: 20140965 Zwarte Kraai Koolmees Waarnemingen: vogels Zwarte KraaiKauw Halsbandparkiet Eend Spec. Houtduif Halsbandparkiet Roodborst Houtduif Zwarte Kraai Kauw Koolmees Eend Spec.Kauw Roodborst Zwarte Kraai Datum: 3-11-2014 Tekenaar: W.H. Hulsegge 0 85 170 340 m ±

BIJLAGE 3

Mogelijke vliegroutes langs gevels van woningen, watergangen zoals De Vliet en Stompwijkse vaart en groenelementen zoals bomenrijen.

BIJLAGE 4

Actualisatie bestemmingsplangebied Leidschendam Zuid Ecologisch onderzoek Projectnummer: 20140965 Daslook tongvaren en steenbreekvaren Waarnemingen planten uit NDFF Datum: 4-11-2014 Tekenaar: W.H. Hulsegge 0 85 170 340 m ±

Actualisatie bestemmingsplangebied Leidschendam Zuid Ecologisch onderzoek Projectnummer: 20140965 Gewone dwergvleermuis Gewone dwergvleermuismeervleermuis Gewone dwergvleermuis Gewone dwergvleermuis Waarnemingen vleermuizen uit NDFF Gewone dwergvleermuis Gewone dwergvleermuis Datum: 4-11-2014 Tekenaar: W.H. Hulsegge 0 125 250 500 m ±

Actualisatie bestemmingsplangebied Leidschendam Zuid Ecologisch onderzoek Projectnummer: 20140965 Waarnemingen vogels uit NDFF Datum: 4-11-2014 Tekenaar: W.H. Hulsegge 0 170 340 680 m ±

Tabel: Alle waarnemingen van vogels uit de NDFF binnen of nabij het bestemmingsplangebied. Nederlandse naam Wetenschappelijke naam Nederlandse naam Wetenschappelijke naam Aalscholver Phalacrocorax carbo Kolgans Anser albifrons Blauwe Reiger Ardea cinerea Koolmees Parus major Boerenzwaluw Hirundo rustica Krakeend Anas strepera Boomkruiper Certhia brachydactyla Meerkoet Fulica atra Boomvalk Falco subbuteo Merel Turdus merula Bosrietzanger Acrocephalus palustris Oeverloper Actitis hypoleucos Braamsluiper Sylvia curruca Ooievaar Ciconia ciconia Bruine Kiekendief Circus aeruginosus Putter Carduelis carduelis Ekster Pica pica Roodborst Erithacus rubecula Fazant Phasianus colchicus Scholekster Haematopus ostralegus Fitis Phylloscopus trochilus Sijs Carduelis spinus Fuut Podiceps cristatus Sperwer Accipiter nisus Gaai Garrulus glandarius Spreeuw Sturnus vulgaris Gierzwaluw Apus apus Staartmees Aegithalos caudatus Graspieper Anthus pratensis Stormmeeuw Larus canus Grauwe Gans Anser anser Tjiftjaf Phylloscopus collybita Groenling Chloris chloris Torenvalk Falco tinnunculus Grote Bonte Specht Dendrocopos major Turkse Tortel Streptopelia decaocto Grote Gele Kwikstaart Motacilla cinerea Vink Fringilla coelebs Grote Zaagbek Mergus merganser Visdief Sterna hirundo Heggenmus Prunella modularis Waterhoen Gallinula chloropus Houtduif Columba palumbus Wilde Eend Anas platyrhynchos Houtsnip Scolopax rusticola Winterkoning Troglodytes troglodytes Huismus Passer domesticus Wulp Numenius arquata Kauw Corvus monedula Zanglijster Turdus philomelos Kleine Mantelmeeuw Larus fuscus Zilvermeeuw Larus argentatus Knobbelzwaan Cygnus olor Zwarte Kraai Corvus corone