Verslag werkgroep European Market Design 20/12/2013

Vergelijkbare documenten
Verslag werkgroep European Market Design 15/03/2013

Verslag werkgroep European Market Design 16/09/2013

Verslag werkgroep European Market Design 22/09/2014

Verslag werkgroep European Market Design 19/06/2014

Verslag werkgroep European Market Design 15/01/2015

Verslag werkgroep European Market Design 31/03/2014

Verslag werkgroep European Market Design 31/05/2013

Verslag werkgroep System Operations 18/03/2010

Verslag Users Group 25/03/2010

Approval Minutes of Meeting

Verslag werkgroep European Market Design/ System Operations 27/05/2010

ADVIES COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS

VRIJE VERTALING UIT HET FRANS. 16 december 2015

Verslag Users Group Plenaire Vergadering van 17/03/2016

Verslag Users Group 24/05/2012

Consultatie volumebepaling strategische reserve

Sectorbijeenkomst ACM 4 februari Stand van zaken comitologie. Ermin Kloppenborg Wieger Wiersema Dir. Energiemarkt&Innovatie EZ

Verslag Users Group Plenaire Vergadering van 20/03/2014

Informatie ten dienste van de markt

Users Group - Groupe de travail Belgian Grid. Vergadering op 16 oktober 2012

15/03/ /04/2016

Verslag Users Group Plenaire Vergadering van 25/09/2014

(Z) mei Opgesteld met toepassing van art.23, 2, 2 van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt

Verslag Users Group Plenaire vergadering 07/12/2017

Verslag Users Group Plenaire Vergadering van 10/12/2015

STUDIE (F) CDC-1045

Verslag Users Group Plenaire Vergadering van 20/06/2013

Werkgroep markt van het beleidsplatform slimme netten

Implementatie van de day-ahead marktkoppeling in de regio NWE (Noord-West Europa) Overzichtsnota

Verslag Users Group Plenaire Vergadering van 16/06/2016

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds De volgende twee begrippen worden op alfabetische positie ingevoegd:

Proces-verbaal Working Group Belgian Grid (WG BG) 23/01/2018

Zijn participanten die geregistreerd staan bij TSO-Auction automatisch participant voor Intraday?

Pagina. Besluit BESLUIT. Ons kenmerk: ACM/DE/2017/205757_OV Zaaknummer:

Working Group SO & EMD Status update. UG Plenary Meeting 16/6/2016

Verslag Users Group 27/09/2012

Verslag Users Group 03/12/2009

Febeliec represents the industrial consumers of electricity and natural gas in Belgium

Proces-verbaal Working Group Belgian Grid (WG BG) 23/02/2018

Verslag Users Group Plenaire Vergadering van 19/03/2015

Verslag Users Group Plenaire vergadering van 30/03/2017

Voorspellingen en gerealiseerde productie PV 1 -zonnevermogen

BESLISSING (B) CDC-1463

Verslag Users Group Plenaire Vergadering van 5/6/2014

Eindbeslissing over het voorstel van de NV Elia System Operator voor de Regelingen voor meerdere NEMO s (MNA) voor de Belgische biedzone

Verslag Users Group Plenaire Vergadering van 11/12/2014

Verslag Users Group Plenaire vergadering van 8/12/2016

Experts Group 26/04/2016 Voltage & Reactive Power Management (session 2) Robustness & Fault Ride Through (session 1)

Verslag Users Group Plenair - 28/03/2013

Verslag Users Group Plenaire Vergadering van 24/09/2014

Aukl)rReil[c Coxisume[aL ca Markfc )..,-.1

Feedback werken in WG BG: Toegangscontract verduidelijking

BESLISSING (B) CDC-1538

Feedback to WG Belgian Grid

Pagina. Besluit van de Autoriteit Consument en Markt op grond van artikel 5, zesde lid, van de. Ons kenmerk: ACM/DE/2014/ Zaaknummer:

Brussel, 15 december _Aanbeveling Brussels Airport. Aanbeveling. ontwerp actieplan omgevingslawaai voor de luchthaven Brussels Airport

Expert Group 25/1/2016 Significant Grid Users Connection & compliance process. Patrik Buijs

(B) oktober 2017

Beleidsplatform Slimme netten

Feedback consultatie toegangscontract 16 mei 2014

Task Force Implementation Network Codes Operational Information Exchange (Sessie 1)

VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

BESLISSING (B) CDC-988

Verslag Users Group Plenaire vergadering van 22/06/2017

BESLISSING (B) CDC-1537

TOELICHTINGSNOTA BIJ DE PUBLIEKE CONSULTATIE VAN DE REGELS VOOR ENERGIEOVERDRACHT

Wijzigingen 2013 ARP-contract en toegangscontract Formele consultatie. Elia - 18 juli 2013

TenneT in de energiemarkt

Bevoorradingszekerheid

Verslag Users Group Plenaire vergadering 07/06/2018

(B) juni Niet-vertrouwelijk

Implementatie EU-code RfG. 1 e Workshop generatorgrenswaarden

Task Force Implementation Network Codes Operational Information Exchange (sessie 3)

TOELICHTINGSNOTA BIJ DE PUBLIEKE CONSULTATIE VAN DE REGELS VOOR ENERGIEOVERDRACHT

(B) juni Niet-vertrouwelijk

Toelichtingsnota bij de publieke consultatie van de aanpassingen aan het ARP-contract

Beslissing van de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt

Toegangscontract verduidelijking

BESLUIT. Besluit. Ons kenmerk: ACM/DE/2015/ Zaaknummer:

Verslag Users Group 29/09/2011

Verslag Users Group 06/12/2012

Methodologie voor het gebruik van Dynamic Line Rating in de capaciteitsberekening

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT

Brussel, 24/12/2004. Persbericht

(B) februari 2019

(B)658E/57 20 december 2018

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

Beslissing over het voorstel van Elia System Operator nv betreffende een wijziging van de regels die de energieoverdracht organiseren

STUDIE (F) CDC-782

Ontwikkelingsplan van het transmissienet voor elektriciteit Elia

Approval of MoM VRPM3 30/05/2016

(B) december 2018

Geachte heer De Maa, Nederlandse Mededingingsautoriteit T.a.v. de heer De Maa Postbus BH DEN HAAG. TenneT TSO B.V.

VERSLAG ENOVER WERKGROEP FTR AANWEZIGEN AGENDA VERSLAG. 2 maart 2018, FOD Economie, Brussel

Artikel 1. Voor de toepassing van dit huishoudelijk reglement wordt verstaan onder het begrip:

(B) november 2018

HUISHOUDELIJK REGLEMENT USERS GROUP ELIA

(Z) oktober op basis van artikel 23, 2, 2de lid, 20 en 27 van de elektriciteitswet. Niet-vertrouwelijk

1. Work Breakdown Structure en WBS Dictionary

BESLISSING (B) CDC-1269G/1

Transcriptie:

Verslag werkgroep European Market Design 20/12/2013 Aanwezig: T. De Waal (FEBEG) B. De Wispelaere (FEBEG) S. Harlem (FEBEG) J. Hensmans (FOD Economie) N. Kuen (FEBEG) M. Noenickx (FOD Economie) O. Van den Kerckhove (FEBEG) P. Fonck (ELIA-PFo) R. Bourgeois (ELIA_RBo) K. Clement-Nyns (Elia_KCN) M. Verelst (ELIA_MVe) Verontschuldigd: P. Claes (FEBELIEC) M. Clément (FEBELIEC) F. Demaret (FEBEG) W. Gommeren (AGORIA) Y. Langer (Belpex) J. Matthys-Donnadieu (Belpex) N. Pierreux (Belpex) PV European Market Design Working Group van 20 december 2013 1/6

VERSLAG Agenda Welcome & agenda Approval of Minutes of last meeting 16/09/2013 Status update on CWE Flow-Based Project Status update on NWE Day-ahead Project Status update on NWE Intraday Project AOB & Closing remarks --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Welcome & agenda PFO heet iedereen welkom. De agenda van de meeting wordt goedgekeurd. Approval of Minutes of last meeting 16/09/2013 Het verslag van de vorige meeting van 16/09/2013 wordt goedgekeurd; rekening houdende met de opmerkingen van de heer Kuen. Status update on CWE Flow Based project RBO legt uit dat een nieuwe planning van het CWE Flow-Based project getoond zal worden tijdens de volgende PLEF meeting die gepland is op 25 februari 2014. De heer De Waal vraagt of er al een afspraak gemaakt is over de periode tussen het moment van beslissing van een go-live en de effectieve go-live. RBO antwoordt dat hierover nog geen beslissing genomen is maar dat de TSOs al wel de beslissing genomen hebben voor de ontwikkeling van de industriële toepassingen. PFO vraagt aan de aanwezigen wat een redelijke periode zou kunnen zijn. De heren Kuen en Harlem geven aan dat een periode van 6 maanden mogelijk zou moeten zijn. Dit is de tijd nodig om zich te positioneren op de markt. De heer Hensmans vraagt wat er zal gebeuren indien het project gestart wordt maar de marktpartijen niet klaar zijn. De heer Kuen antwoordt dat de kwaliteit naar beneden zal gaan door een minder goede voorspelling. Voldoende tijd is ook nodig om de operatoren goed te kunnen opleiden. RBO geeft aan dat het momenteel voorzien is voor de maand februari 2014 om een dagelijkse publicatie van de resultaten van de parallel run te doen. De toepassing met alle go-live functionaliteiten is voorzien voor de maand mei 2014. Nadien legt RBO uit wat de evolutie geweest is sinds de vorige meeting. PV European Market Design Working Group van 20 december 2013 2/6

Er worden momenteel bilaterale vergaderingen georganiseerd met de marktpartijen om beter de noden van de marktpartijen qua publicatie en transparantie te kunnen begrijpen. In de Benelux stelt men vast dat er minder marktpartijen deelnemen aan deze bilaterale meetings dan in Frankrijk en Duitsland. RBO vertelt tevens dat er een tweede marktconsultatie georganiseerd zal worden en deze waarschijnlijk voor de zomer 2014 zal plaatsvinden. De projectpartijen zijn momenteel de timing van de consultatie met de regulatoren aan het definiëren.. De resultaten van de consultatie zullen gebruikt worden als laatste input voor het indienen van de laatste amendementen aan het goedkeuringsdossier bij de regulatoren. Het project heeft tevens een nieuwe versie gemaakt van het intuitiveness report met de gegevens van de parallel run maar de conclusies zijn niet gewijzigd ten opzichte van de eerste versie. De initiële ID ATC waarden worden sinds kort ook gepubliceerd op de website van CASC. Hierbij dient wel te worden opgemerkt dat de waarden het resultaat zijn van automatische berekeningen. RBO toont de resultaten van de parallel run. De resultaten worden stabieler wat blijkt uit het feit dat bijna alle dagen van het laatste trimester 2013 gepubliceerd konden worden. Dit geeft een vertrouwen voor de dagelijkse publicatie die voorzien wordt vanaf de maand februari 2014. De grafiek van de day ahead market welfare is gebaseerd op de representatieve dagen van 2013. De heer Kuen vraagt of de grootte van de zone een impact heeft. RBO antwoordt dat de grootte van de zones wel een impact heeft op verschillende elementen maar dat het FB project dezelfde zones gebruikt zoals in ATC marktkoppeling om een correcte vergelijking te kunnen maken. Uit de grafiek van de price convergence kan afgeleid worden dat er in bijna dubbel zoveel gevallen volledige prijsconvergentie genoteerd wordt met een Flow Based berekening dan in het geval van een ATC marktkoppeling. Ook indien er prijsverschillen genoteerd worden, zijn de verschillen kleiner dan bij ATC marktkoppeling. Met betrekking tot de intuïtiviteit blijkt nog steeds dat de kleine zones meer geïmpacteerd zijn dan de grote zones. RBO herhaalt dat er op de website van CASC een Q&A forum ter beschikking gesteld wordt. Algemeen merkt de heer Kuen op dat het project momenteel in de goede richting gaat. PFO meldt dat het project zeer ambitieus is, zowel op niveau van de principes als de samenwerking tussen de verschillende projectpartijen als voor de impact op de marktpartijen. Het project heeft momenteel het gevoel op het goede pad te zijn. PV European Market Design Working Group van 20 december 2013 3/6

De heer Hensmans merkt ten slotte wel op dat het project al zeven jaar loopt en dat men vanuit de PLEF toch wel ontgoocheld is over de vertragingen. Dit project hoort het vlaggenschip te zijn van CWE. Hij merkt op dat de PLEF ondersteuning kan bieden, indien nodig. Status update on NWE Day Ahead Project MVE geeft een update over het NWE DA project. De projectpartijen hebben ervoor gekozen om de go-live uit te stellen naar begin februari 2014 (in plaats van eind november 2013). De belangrijkste reden hiertoe is de behoefte om testen te kunnen uitvoeren met stabiele toepassingen en procedures en dit gedurende een periode van 4 weken. Hierdoor was het niet meer mogelijk om een go-live te voorzien voor de kerstperiode. Elia heeft op 26 september 2013 van de CREG een goedkeuring onder voorwaarden ontvangen op het ingediende goedkeuringsdossier. De voorwaarden hebben betrekking op de volgende punten: - De CREG verwacht een voorstel voor een marktkoppeling op basis van de fluxen in de CWE regio - De CREG vraagt dat er gewerkt wordt aan het internaliseren van verliezen op nietdiscriminerende manier op zowel AC als DC interconnectoren en interne lijnen en voor alle relevante tijdsbestekken. De heer De Waal vraagt verduidelijking over de tweede voorwaarde met betrekking tot de verliezen. PFO legt uit dat de verschillende vragen eerst duidelijk uitgeklaard moeten worden op het niveau van de regio en benadrukt dat Elia dit niet alleen kan doen. De andere projectpartijen hebben zich akkoord verklaard om mee te werken aan een studie hieromtrent. De CREG wil vermoedelijk een antwoord krijgen op de vraag of er een eventuele discriminatie zou kunnen bestaan tussen AC en DC. De heer De Waal stelt dat de implementatie van de verliezen op de DC kabels wel op een geharmoniseerde manier zou moeten gebeuren. De heer Hensmans stelt dat hij hierover graag met de CREG een contact zou hebben. De heer De Wispelaere vraagt zich af waarom de CREG deze voorwaarde oplegt aangezien België nog geen DC-kabels beschikt. MVE antwoordt dat de CREG waarschijnlijk een zicht wil hebben op de principes en werking voor van zodra België een DC-kabel zal hebben in de toekomst. Verschillende aanwezigen zijn van mening dat het socialiseren van de verliezen de oplossing is. De heer Kuen vraagt of de smart orders van Belpex op hetzelfde ogenblik als de go-live gelanceerd zullen worden. Het antwoord is ja. PV European Market Design Working Group van 20 december 2013 4/6

Status update on NWE Intraday Project MVE geeft een stand van zaken van het intraday project. De elektriciteitsbeurzen zijn de afgelopen maanden gestart met de onderhandelingen met de leverancier, hebben een budget opgesteld voor het project en zijn het samenwerkingscontract tussen de beurzen aan het finaliseren. Recent heeft de Tsjechische beurs OTE vernomen van zijn regulator dat ze geen cost recovery zullen ontvangen en bijgevolg hebben ze besloten om voorlopig uit het project te stappen. PFO geeft tevens een samenvatting van de conclusies van het Florence Forum dat plaats vond midden november. ENTSO-E heeft nadien het vertrouwen in het project bevestigd en heeft Jean Versaille (RTE) aangesteld als co-chairman van het project voor de TSOs. De heer Kuen meldt dat Eurelectric een voorstel gedaan heeft aan de Europese Commissie. Het voorstel omvat het splitsen van de CMM en SOB functies (indien technisch mogelijk) om vervolgens eerst een CMM te ontwikkelen en nadien een SOB. PFO antwoordt dat deze oplossing niet zo evident is, enerzijds op het gebied van performantie en anderzijds is de splitsing van deze functies niet mogelijk volgens de netwerk code. De heer Kuen gaat akkoord dat het Target Model geen onafhankelijke CMM functie voorziet, maar het is een voorstel om een oplossing te vinden voor de huidige, moeilijke situatie. De heer Hensmans stelt dat hij niet akkoord kan gaan voor een dergelijke splitsing en hij bevestigt zijn steun aan het project. Wat de Belgische grenzen betreft, heeft Elia reeds contact gehad met de netbeheerders van de buurlanden. Elia gaat na of er quick wins (24 gates, 1 uur leadtime) geïmplementeerd kunnen worden. De implementatie van het NWE+ ID project op Belgische grenzen is een prioriteit voor Elia. AOB PFO geeft een stand van zaken van de CACM Network Code (CACM NC). ENTSO-E heeft in september 2012 zijn versie van de CACM NC overgemaakt aan de Europese Commissie (EC) en sindsdien werkt de EC op de tekst. Sinds 22 november 2013 is er nieuwe versie beschikbaar en werd het officiële comitology proces opgestart. In de maand december 2013 werden al twee Electricity Cross-Border Committee meetings georganiseerd en ook tijdens de volgende vergaderingen zal men de tekst verder bespreken. Het is momenteel de bedoeling om een formeel voorstel te krijgen in maart 2014. De CACM network code omvat drie grote thema s : de methoden voor het toekennen van de capaciteit, de day-ahead marktkoppeling en de Intraday markt. De Governance Guidelines werden geschreven door de EC en werden door hen samengevoegd met de CACM NC om de rollen en verantwoordelijkheden van zowel TSOs als PXs voor de allocatiemechanismen voor day-ahead en intraday te verduidelijken. PV European Market Design Working Group van 20 december 2013 5/6

De heer Kuen vraagt verduidelijking over de ENTSO-E studie van de biddingzones. PFO antwoordt dat het een technische studie is om na te gaan waar de structurele congesties zich bevinden en hoe men bijgevolg best de zones zou indelen. RBO bevestigt ook dat het CWE FB project zal starten met de zones zoals ze nu gekend zijn in de day-ahead marktkoppeling. Het thema van de ID regionale auctions wordt momenteel veel besproken tussen de EC en de lidstaten. PFO geeft aan dat het voor Elia niet duidelijk is hoe de regionale auctions kunnen werken zonder het stoppen van de continue trading. De heren Kuen en Hensmans bevestigen deze stelling. De heer De Wispelaere vraagt zich af of de ID regionale auctions geen oplossing zijn voor de ID capacity pricing. De heer Kuen meldt dat er hiervoor in de continue trading ook andere oplossingen kunnen bestaan. De heer Hensmans meldt dat er normaal in de maand maart 2014 een stemming komt per artikel van de netwerk code. PFO stelt dat Elia verkiest dat het deel Code zo snel mogelijk goedgekeurd wordt. De heer Kuen meldt dat Eurelectric een document aan het opstellen is met (voor hun) problematische artikels van de NC. Volgende EMD WG De volgende meeting zal gepland worden in de maand maart 2014. Een Doodle zal verstuurd worden. PV European Market Design Working Group van 20 december 2013 6/6