Nekklachten De nek De nek bestaat uit zeven wervels: C1 t/m C7. Dit wordt ook wel de cervicale wervelkolom genoemd. Het hoofd rust met de schedel op de eerste halswervel: de atlas. De tweede halswervel wordt ook wel de dens of 'draaier' genoemd. De duidelijk voelbare wervel die het meest uitsteekt onderin je nek is de zevende nekwervel: de vertebra prominens. Tussen de nekwervels bevinden zich tussenwervelschijven (disci). Deze bestaan uit een ring van kraakbeen (anulus fibrosus) met in het midden een geleiachtige substantie (nucleus pulposus). De belangrijkste functie van de tussenwervelschijven is het dempen van schokken op de wervelkolom. De wervels en tussenwervelschijven worden gestabiliseerd door spieren en banden (ligamenten). Enkele bekende nekspieren die vaak een rol spelen bij nekklachten, zijn de m. trapezius (monnikskapspier) en de m. levator scapulae (schouderbladheffer). Nekklachten zijn een veel voorkomend probleem en kunnen verschillende oorzaken hebben. Ook kunnen de symptomen en behandeling erg gevarieerd zijn. Hieronder kunt u meer informatie over de soorten, oorzaken, symptomen en behandeling van nekklachten lezen. Soorten nekklachten Nekklachten vallen onder de term KANS. Dit is de afkorting voor Klachten aan Arm, Nek en/of Schouder. Deze categorie kan men onderverdelen in aspecifieke en specifieke nekklachten. Aspecifiek wil zeggen dat het klachten zijn waarbij er geen duidelijk aanwijsbare oorzaak van de klacht is. Er zijn hierbij bijvoorbeeld geen afwijkingen op een MRI of röntgenfoto zichtbaar, maar er zijn wel degelijk pijnklachten. Deze kunnen bijvoorbeeld veroorzaakt worden door triggerpoints (spierknopen) in spieren of door stress. Specifiek wil zeggen dat de klachten wel een aanwijsbare oorzaak hebben, zoals een wervelfractuur, slijtage of een nekhernia. Men kan nekklachten ook onderverdelen in acute en chronische nekklachten. Wanneer de klachten korter dan zes weken aanwezig zijn, spreekt men van acute nekklachten. Wanneer ze langer dan drie maanden aanwezig zijn, worden de nekklachten chronisch. Men denkt vaak bij de term chronisch dat er niets aan te doen is. Dit hoeft in dit geval niet zo te zijn! Ook bij chronische klachten willen bepaalde therapievormen, zoals dry needling, juist goed werken! Oorzaken nekklachten Er zijn verschillende aandoeningen die nekklachten kunnen veroorzaken, zoals: een whiplash, een nekhernia, slijtage of het posturaal syndroom (houdingssyndroom). Daarnaast zijn er nog andere oorzaken, zoals osteoporose (botontkalking) of wervelfracturen. Er zijn ook factoren die de kans op klachten aan de cervicale wervelkolom vergroten. Dit noemen we risicofactoren. Nekklachten kunnen namelijk veroorzaakt worden door triggerpoints (spierknopen) in spieren, stress/spanning, eenzijdig houding- en bewegingspatroon, overbelasting, slapen in een verkeerde houding, een trauma etc. Via deze link kunt u meer over de verschillende aandoeningen en de risicofactoren lezen.
Symptomen nekklachten Afhankelijk van de oorzaak van de nekklachten passen hier bepaalde symptomen bij. Veel voorkomende symptomen bij nekklachten zijn: - stijf en beurs gevoel in de nek - pijn aan één of beide zijden van de nek - zwaar gevoel in nek en/of het hoofd - uitstralende pijn naar het hoofd (hoofdpijn) - uitstralende pijn naar bovenrug, schouders, armen en handen - bewegingsbeperking van de nek - krachtsverlies of tintelingen in armen - duizeligheidsklachten - visusproblemen - etc. Via deze link kunt u de specifieke symptomen bij een aantal nekaandoeningen lezen. Behandeling nekklachten De behandeling is per persoon en per klacht verschillend. Over het algemeen is het verminderen van de pijn en het vergroten van de beweeglijkheid in de meeste gevallen noodzakelijk. De fysiotherapeut heeft hier verschillende technieken voor, zoals dry needling, massage, manuele triggerpointtherapie, manuele technieken, tape en mobiliteitsoefeningen. Om de klachten te behandelen, maar om ook te voorkomen dat nekklachten terugkomen, is het trainen van stabiliteit, kracht en een juiste lichaamshouding ook belangrijk. Dit kan bijvoorbeeld door stabiliteitsoefeningen, tapen, houdingsoefeningen, houdingsadviezen en krachtoefeningen. Via deze link kunt u meer over de behandeling per specifieke nekaandoening lezen. Oorzaken nekklachten Aandoeningen Er kunnen verschillende aandoeningen ten grondslag aan de nekklachten liggen. Hieronder leest u enkele voorbeelden van aandoeningen die nekklachten kunnen veroorzaken. Er zijn echter nog veel meer mogelijke oorzaken! - Whiplash Een whiplash wordt ook wel een versnelling- en vertragingsletsel van de nek genoemd. Voorbeelden waarbij men dit letsel kan oplopen is tijdens een kop- staart botsing met de auto of botsing met een tegenstander tijdens een sportwedstrijd. De nek klapt naar achteren en naar voren en wordt snel uit elkaar gerekt en in elkaar gedrukt (compressie). Dit kan schade aan verschillende structuren in de nek veroorzaken. Dit kan op zijn beurt weer nekklachten veroorzaken. - Nekhernia Een nekhernia is een andere benaming voor Hernia Nuclei Pulposi van de nek, cervicale discus hernia en cervicale discus uitstulping. Tussen de nekwervels bevinden zich tussenwervelschijven(disci). Deze dempen de schokken op de wervelkolom. De kraakbeenschijven bestaan uit een ring (anulus fibrosus) waarin zich een geleiachtige kern bevindt (nucleus pulposus). Wanneer deze gelei naar buiten komt via een scheur/breuk van de anulus die daaromheen ligt en druk op een nabijgelegen zenuw veroorzaakt, spreekt men van een nekhernia. Dit ziet men bijvoorbeeld bij veroudering van de tussenwervelschijven, bij langdurig in dezelfde houding zitten en bij een eenzijdig bewegingspatroon. Soms is dit de directe oorzaak van de discus bulging, maar ook kan hoesten of niezen bij een al beschadigde
anulus uiteindelijk de druppel zijn waardoor de nucleus naar buiten treedt. - Slijtage Slijtage van de nek wordt ook wel cervicale artrose, nek osteoartritis en cervicale degeneratie genoemd. Hierbij kunnen tussenwervelschijven dunner worden, kan het kraakbeen afnemen en kunnen er botachtige uitsteeksels gevormd worden (osteofyten). Wanneer de tussenwervelschijven dunner worden, kan het zijn dat twee wervels over elkaar gaan schuren tijdens het bewegen. Dit kan pijnklachten veroorzaken. Deze pijnklachten kunnen op den duur weer zorgen voor een verhoogde spierspanning in de nek. Door de pijn en de verhoogde spierspanning kan men de nek vaak niet goed meer bewegen. - Posturaal syndroom Het posturaal syndroom (ook wel houdingssyndroom genoemd) is een syndroom waarbij iemand nek- en/of rugklachten ervaart door een verkeerde lichaamshouding. Dit worden dus ook wel houding gerelateerde nekklachten genoemd. Met name het onderuit gezakt zitten waarbij het hoofd ten opzichte van de romp naar voren zakt, is belastend voor de nek. Hierbij worden met name de spieren aan de achterkant van de nek zwaar belast en kunnen hier pijnklachten optreden. Risicofactoren Daarnaast zijn er algemene factoren die de kans op nekklachten vergroten. Dit zijn de aanwezigheid van triggerpoints (spierknopen) in spieren, overbelasting, stress of spanning, eenzijdig werk of beroep, in een verkeerde houding slapen, een verkeerde beweging, een klap tegen het hoofd etc. Soorten nekklachten KANS Nekklachten vallen onder de term KANS. Dit is de afkorting voor Klachten aan Arm, Nek en/of Schouder. De Engelse term is Complaints of the Arm, Neck and/or Shoulder. Hieronder kunnen dus ook pols- of elleboogklachten vallen. Met KANS worden klachten bedoeld waar geen duidelijk ongeval of systeemziekte aan vooraf gegaan is. Met systeemziekten worden aandoeningen bedoeld waarbij niet alleen de gewrichten, maar ook organen aangedaan zijn. Een bekend voorbeeld hiervan is reumatoïde artritis. Voorheen werd de term RSI (Repetitive Strain Injury) in plaats van KANS gebruikt. KANS is echter een bredere term waar vele klachten onder kunnen vallen. De term RSI deed namelijk vermoeden dat er sprake moest zijn van een injury (beschadiging) terwijl dat vaak niet zo was. Ook hoeven klachten niet per se te ontstaan door herhaaldelijke bewegingen. Vaak is een langdurige overbelasting van enkele structuren in de arm, nek en/of schouder de oorzaak. KANS klachten kan men onderverdelen in aspecifieke en specifieke klachten en acute en chronische klachten. Aspecifiek of specifiek Nekklachten kan men onderverdelen in aspecifieke en specifieke nekklachten. Aspecifiek wil zeggen dat er geen duidelijke oorzaak van de klacht is. Er is geen weefselschade zichtbaar op een MRI of x- foto. Dit wil echter niet zeggen dat er geen lichamelijke oorzaak is! Het is alleen
niet goed vast te leggen. Specifiek wil zeggen dat er een duidelijk aanwijsbare oorzaak is, zoals slijtage, osteoporose (botontkalking) of een nekhernia. Dit is namelijk zichtbaar op bijvoorbeeld een MRI of röntgenfoto. Het merendeel van de nekklachten is aspecifiek. Voorbeelden van oorzaken van aspecifieke nekklachten zijn: stress, eenzijdig werk of een verkeerde houding. Ten gevolge hiervan kunnen er bijvoorbeeld gewrichtsblokkades of triggerpoints (spierknopen) optreden die niet waarneembaar zijn op een x- foto of MRI, maar die wel veel pijnklachten kunnen veroorzaken. Acuut of chronisch Nekklachten kan men naast aspecifiek en specifiek ook onderverdelen in acuut en chronisch. Onder acute nekklachten worden klachten verstaan die korter dan zes weken aanwezig zijn. Een nekklacht is chronisch als deze langer dan drie maanden aanwezig is. Chronisch wil in dit geval niet altijd zeggen dat er niks meer aan te doen is. Een voorbeeld hiervan is dry needling. Hierbij worden soms langdurig aanwezige triggerpoints (spierknopen) met een droge naald aangeprikt om zo deze te ontladen en de spierspanning direct te verlagen. Dit werkt vaak ook goed bij chronische nekklachten. Er zijn dus aspecifieke en specifieke nekklachten en acute en chronische nekklachten. Deze vallen allen onder de term KANS. Symptomen nekklachten Algemene symptomen Nekklachten kunnen zich op verschillende manieren uiten. Men kan een stijf en beurs gevoel in de nek hebben, maar de pijn kan ook stekend van aard zijn. Dit ziet men bijvoorbeeld als men een verkeerde beweging met de nek maakt. Ook kan de pijn uitstralen naar het hoofd in de vorm van hoofdpijn, maar kan deze ook uitstralen naar de bovenrug, schouders, armen en handen. Behalve pijn spelen vaak ook bewegingsbeperkingen een rol. Men kan dan bijvoorbeeld moeite hebben met het draaien of buigen van het hoofd. De symptomen die men bij nekklachten ervaart, is afhankelijk van de oorzaak van de nekklachten. Daarom kunt u hieronder bij een aantal veelvoorkomende nekklachten de specifieke symptomen lezen. - Whiplash Bij een whiplash (versnelling- en vertragingsletsel van de nek) die men bijvoorbeeld kan oplopen na een auto- ongeluk, kan men direct klachten ervaren, maar kan dit ook pas dagen of weken later optreden. Klachten die men hierbij kan ervaren, zijn: pijn in de nek, hoofdpijn, verminderde beweeglijkheid van de nek, vermoeidheid, concentratieproblemen, pijn in de bovenrug, duizeligheid en een verminderd gezichtsvermogen. Ook kan men tintelingen of uitstralende pijn in schouders, armen en handen ervaren. De pijn in de nek kan scherp of dof aanvoelen. Zowel beweging als lang in eenzelfde houding zitten, kunnen de pijnklachten verergeren. - Nekhernia Typische symptomen bij een nekhernia zijn: pijn aan één of beide zijden van de nek die vaak
gepaard gaat met bewegingsbeperking. Door de zenuwcompressie ervaart men vaak tintelingen of scherpe pijn in de nek, schouders en/of armen. Ook kunnen er hierdoor gevoelsstoornissen optreden en kan men minder kracht krijgen in de armen. Bij een nekhernia is het zo dat de pijn bij druk verhogende activiteiten, zoals hoesten of niezen, vaak toeneemt. Ook lang met het hoofd voorover gebogen houding zitten, zorgt ervoor dat de nucleus van de tussenwervelschijf nog meer tegen de zenuw aan drukt en kan dit zo de klachten verergeren. - Slijtage Bij slijtage kunnen de symptomen erg variëren afhankelijk van de mate van slijtage. Aanvankelijk zal iemand weinig klachten ervaren, maar naarmate de slijtage toeneemt, zal men pijn en stijfheid in de nek ervaren. Ook zal men de nek minder goed en minder ver kunnen bewegen. Door de slijtage kan er ook verhoogde druk op de zenuwen ontstaan, waardoor men tintelingen, krachtsverlies en uitstralende pijn in de schouders, armen en handen kan ontwikkelen. - Posturaal syndroom Typische kenmerken van een posturaal syndroom is dat de nekklachten alleen aanwezig zijn bij het langdurig in een slechte houding zitten. Een voorbeeld hiervan is onderuit gezakt voor de computer zitten wat op den duur klachten in de bovenrug en nek opwekt. Vaak zorgt het corrigeren van deze houding er al voor dat de klachten (nagenoeg) verdwijnen. Mensen ervaren vaak een vermoeid en zwaar gevoel in de nek wanneer ze lang in een slechte houding zitten. Behandeling nekklachten Algemene behandeling Behandeling van nekklachten is afhankelijk van de oorzaak van de klachten, de symptomen, de mate van klachten en hoe de persoon hiermee omgaat. Over het algemeen is het belangrijk dat de nek zijn volledige beweeglijkheid weer terug krijgt, dat de pijn verdwijnt, de stabiliteit toeneemt en iemand een juiste lichaamshouding heeft. Hier hebben onze therapeuten verschillende technieken voor, zoals dry needling, manuele triggerpointtherapie, taping, massage, oefentherapie, houdingsadviezen, manuele technieken etc. Hieronder kunt u de behandeling van een aantal specifieke nekklachten lezen. - Whiplash Bij een whiplash (versnelling- en vertragingsletsel van de nek) is het belangrijk dat eerst uitgesloten wordt dat er sprake is van ernstig letsel, zoals een wervelfractuur (breuk van de wervel). Na een whiplash is het belangrijk om belasting en ontspanning af te wisselen. Het idee achter de behandeling van een whiplash is om de belasting aanvankelijk laag te houden en deze langzaam op te bouwen. De eerste drie weken mag men de nek wel bewegen, maar mag de pijn hierbij niet toenemen. Ook wordt aangeraden veel af te wisselen in houdingen en voldoende rustpauzes in te lassen tijdens activiteiten. Vanaf drie weken na het ontstaan van de whiplash mag de belasting langzaam opgebouwd worden (ook al is de pijn hierbij aanwezig). Juist door het bewegen en belasten, wordt de balans van de nek hersteld. Over
het algemeen kan men volledig herstellen van een whiplash en kan men gemiddeld na zes weken weer aan het werk. Dit is echter afhankelijk per persoon en hoe er met de klacht omgegaan wordt. - Nekhernia Bij een nekhernia kan men zowel conservatief (zonder operatie) als operatief behandelen. Dit is afhankelijk van de mate van klachten en de mate van uitstulping. Soms is het namelijk mogelijk om met specifieke oefeningen de geleiachtige kern van de tussenwervelschijf terug te dringen en zo de compressie op de zenuw te verhelpen. Naast oefeningen kunnen ook houdingsadviezen hieraan bijdragen. Als dit onvoldoende helpt, kan men een operatie uitvoeren. Hierbij kent men twee technieken. Men kan twee wervels aan elkaar vastzetten of de aangedane tussenwervelschijf vervangen door een prothese. Vaak is het zo dat een nekhernia (mede) veroorzaakt wordt door een slechte lichaamshouding en slechte stabiliteit van de wervelkolom. Daarom is het bij zowel de conservatieve als operatieve behandelingen belangrijk om rompstabiliteitsoefeningen en houdingsoefeningen te doen. - Slijtage Slijtage is helaas niet te verhelpen. Wel kan men de gevolgen zo veel mogelijk beperken en verergering van slijtage voorkomen. Wanneer men al sprake is van slijtage is het belangrijk de stabiliteit, spierconditie en beweeglijkheid zo optimaal mogelijk te houden. Dit kan men doen door een optimale lichaamshouding te creëren, oefeningen te doen voor mobiliteit en stabiliteit en zoveel mogelijk af te wisselen in houdingen en bewegingen in het dagelijks leven. De fysiotherapeut kan u hierbij helpen door mobiliteitsoefeningen, stabiliteitsoefeningen en houdingsadviezen te geven en waar nodig uw nek te behandelen door middel van bijvoorbeeld dry needling, manuele triggerpointtherapie, taping, manuele technieken, etc. - Posturaal syndroom Kenmerk van het posturaal syndroom is dat het veroorzaakt wordt door een slechte lichaamshouding. De oplossing is dan ook het aannemen van een juiste lichaamshouding. Deze gedragsverandering is helaas vaak niet gemakkelijk te bereiken. De fysiotherapeut kan u op verschillende manieren helpen. Door oefeningen te geven om spieren te versterken is het volhouden van de juiste lichaamshouding makkelijker. Ook kan de fysiotherapeut u tapen om zo uw houding te sturen. Ook kan hij gespannen spieren detoniseren (de spierspanning verlagen) met bijvoorbeeld dry needling of massage.