Intern memo Dienst Stedelijke Ontwikkeling G.J. v.d. Bovenkamp Telefoon (036) 036 5484027 Fax (036) 036 539955 E-mail gjvdbovenkamp@almere.nl Aan Projectgroep bestemmingsplan Youri Egorovweg Kopie aan archief afdeling Ruimte en Wonen Van Gert-Jan van de Bovenkamp www.almere.nl Berekening plaatsgebonden risico en groepsrisico (ontwerp) bestemmingsplan Youri Egorovweg 1. Inleiding Het plangebied Youri Egorovweg is gelegen in Almere Stad en ligt aan de westzijde van deze kern. Het plangebied wordt begrensd door de Hoge Ring en de Youri Egorovweg, tussen de Contrabasweg en het park (zie figuur 1). maart 2013 1/9 Het bestemmingsplan Youri Egorovweg vervangt voor een deel het in 2009 vastgestelde bestemmingsplan Muziekwijk - Noord. In de toelichting van dit plan, is deze locatie aan de Youri Egorovweg nadrukkelijk als een reservelocatie aangewezen (mede) voor maatschappelijke voorzieningen. In het kader van het op te stellen bestemmingsplan voor dit deelgebied, waarbij de Hogering geen deel uitmaakt van het Basisnet Weg, moet zowel het plaatsgebonden risico, als het groepsrisico worden bepaald. Voor het plaatgebonden risico bestaan wettelijke milieukwaliteitseisen, waaraan moet worden getoetst bij nieuw toe te laten kwetsbare of beperkt kwetsbare objecten in de omgeving van een transportroute. Voor het groepsrisico bestaat geen milieukwaliteitseis, in plaats hiervan geldt een verantwoordingsplicht voor het bevoegd gezag. Een heldere belangenafweging brengt mee dat het bevoegd gezag tevens de hoogte van het groepsrisico inzichtelijke maakt door het uitvoeren van een berekening. De (buitenwettelijke) oriëntatiewaarde voor het groepsrisico is hierbij een ijkpunt voor de kans dat 10 of meer personen overlijden als gevolg van een ongeval op de transportroute. Hiernaast dient specifiek te worden ingegaan, op de mogelijkheden voor de rampbestrijding en hulpverlening en de zelfredzaamheid van de bevolking in het gebied dat door een ongeval kan worden getroffen. Hierbij dient advies te worden gevraagd aan de Brandweer Flevoland. De verantwoordingsplicht is opgenomen in de toelichting van het bestemmingsplan. In dit memo wordt alleen ingegaan op de berekende veiligheidsrisico s van het transport van gevaarlijke stoffen over de weg (= Hogering). Het gaat om de gevolgen buiten de doorgaande weg.
2. Huidige situatie 2/9 Figuur 1: situering plangebied Youri Egorovweg in Almere Stad. 3. Toekomstige situatie Figuur 2: Plankaart (ontwerp) bestemmingsplan Youri Egorovweg Voor een beschrijving van de nieuwe ontwikkelingen, zie paragraaf 5.1 t/m 5.3 van het bestemmingsplan.
4. Berekeningsmodel en berekeningswijze Het risico van het transport over de weg is berekend met RBMII versie 2.2.0 build 24/08/2012. RBMII is een gestandaardiseerde rekenmethodiek voor het bereken van de risico s van het transport van gevaarlijke stoffen over de weg, over het spoor en over het water. Met RBMII kan het plaatsgebonden risico en het groepsrisico berekend worden. Het rekenmodel geeft een algemeen toepasbare benadering, waarmee relatief snel en met een beperkte set invoergegevens het vervoer van gevaarlijke stoffen geanalyseerd kan worden. 3/9 Voor de berekening zijn de volgende gegevens relevant: de transportintensiteit van gevaarlijke stoffen en de aard van deze stoffen 1 ; het aantal personen dat langs de route blootgesteld wordt aan de gevolgen van een mogelijk ongeval; de ongevalkans. De berekeningen zijn conform de recent gewijzigde circulaire Risiconormering vervoer gevaarlijke stoffen (hierna: circulaire RNVGS), uitgevoerd in overeenstemming met de conceptversie van de Handleiding Risicoanalyse Transport (hierna: HART), uitgave november 2011. 5. Algemene uitgangspunten en modelparameters Bevolkingsinventarisatie De hoogte van het groepsrisico wordt bepaald door een tweetal aspecten: de jaarlijkse kans dat zich een ongeval voordoet met gevaarlijke stoffen; het aantal potentiële slachtoffers in de omgeving van de risicovolle activiteit. Voor de berekening van het groepsrisico is inzicht nodig in de personendichtheid (aan beide zijden) van de weg ter hoogte van het plangebied. De personendichtheid is te definiëren als het gemiddelde aantal personen, per functie, per planlocatie. Het doel is om een juist en volledig beeld te verkrijgen van de aanwezige bevolking op enig moment in het plangebied. Hiervoor is zowel de daadwerkelijk aanwezige bevolking, als de redelijkerwijs te verwachten bevolking o.b.v. de juridische ruimte in de geldende bestemmingsplannen van belang. Er is in dit geval niet uitgegaan van het Populatiebestand groepsrisico, maar van eigen binnen de gemeente aanwezige data:almere In Kaart, de plattegrondgegevens, gegevens over bvo en soms specifieke gegevens uit de Sociale Atlas. Dit om een onderschatting van de risico s te voorkomen. De regelgeving schrijft voor dat de bevolking binnen het invloedsgebied (begrensd door de 1%-letaliteitafstand 2 ) dient te worden geïnventariseerd. Uit eerdere berekeningen met RBM-2, is gebleken dat de zone tot ca. 200 vanaf de weg bepalend is voor de bijdrage aan het groepsrisico. Bevolking hierbuiten draagt niet meer significant bij aan de hoogte van het groepsrisico en is in dit geval niet gemodelleerd. De juistheid hiervan is gecontroleerd met een berekening. Binnen dan wel net buiten deze zone liggen: woningen, bedrijven, KDV-en kantoren en een paar specifieke objecten o.a. een tuincentrum. De aanwezigen zijn omgerekend naar blokken met gemiddelde personendichtheden a.d.h.v. aannames per functie. O.a. gebaseerd op PGS 1, deel 6, de Handreiking Verantwoordingsplicht Groepsrisico en gegevens uit de ANKER-studie. Zie bijlage 1 voor de details. 1 Omdat hier geen sprake is van een Basisnet Weg route, dient de werkelijke vervoersomvang te worden bepaald. 2 Volgens tabel 4-1 uit HART is voor de over dit wegdeel vervoerde stoffen, het maximale invloedsgebied, voor stofcategorie GF3 (=o.a. LPG) ca. 355 m
4/9 Figuur 3: Model bevolking: huidige situatie met ligging plangebied (rode omlijning, wit ingekleurd). Voor de toekomstige situatie is uitgaande van de bestemmingsplancapaciteit voor dit plangebied, aan de hand van de nieuwe ontwikkelingen die hier worden mogelijk gemaakt (zie bijlage 1), een worstcase bevolkingsmodel bepaald op basis van de maximale bestemmingsplancapaciteit 3. Figuur 4: Model bevolking toekomstige situatie plangebied (rode lijn is plangebied). 3 De bestemmingsplancapaciteit is de maximale bebouwing die het bestemmingsplan mogelijk maakt.
Modellering transportroute Het gaat hier om de Hogering (DVS-code F009). Aan weerszijden van het plangebied is ca. 1 kilometer transportroute gemodelleerd. De breedte van de transportroute is ca. 25 m. Dichtstbijzijnd weerstation is Soesterberg. Verder zijn de volgende specifieke uitgangspunten gehanteerd: weg buiten de bebouwde kom met een maximum snelheid van 80 km/uur zonder fysieke scheiding tussen de rijrichtingen; er geen sprake van bijzondere situaties 4 ; het transport van alle gevaarlijke stoffen, vindt voor 70% overdag en 30% in de nacht plaats. Hierbij hoort een mototvoertuigletselongevalfrequentie van 3,6*10-7 /vtgkm. 5/9 Transportintensiteit De meest recente vervoerscijfers van DVS zijn gebruikt. De jaarintensiteit van de telling (2005) is opgehoogd naar het jaartal van de huidige en toekomstige situatie respectievelijk 2010 en 2020. Hierbij is gebruik gemaakt van de prognoses uit het DVS rapport Toekomstverkenning vervoer gevaarlijke stoffen over de weg 2007, en opgenomen in tabellen 10-3 van HART. Inclusief correctie voor de bepalende stof (GF3-transport) zie voetnoot nr. 4. Deze toekomstverkenning gaat uit van 0% groei van de categorie GF3 (brandbaar gas, o.a. LPG). De gevoeligheid voor deze transportomvang (GF3 is bepalend voor de risico s) is onderzocht door deze worstcase te verdubbelen voor de toekomstige vervoerssituatie. DVS telling 2005: Weg Opgenomen in centrale verzameling RWS DVS code Vervoerssituatie 2010: Weg Opgenomen in centrale verzameling RWS Scenario LF1 LF2 LT1 LT2 GF2 GF3 F009 2005 543 723 - - - - 5 (420) DVS code Scenario LF1 LF2 LT1 LT2 GF2 GF3 F009 2010 570 759 - - - - (420) Toekomstige vervoerssituatie 2020: Weg Opgenomen in centrale verzameling RWS DVS code Scenario LF1 LF2 LT1 LT2 GF2 GF3 F009 2020 625 831 - - - - (840) 4 Dat is infrastructuur die afwijkt van de standaardsituatie: een doorgaande volledige open transportroute op maaiveldniveau, met een gelijkmatige verdeling van de transporten over beide rijrichtingen. 5 Het is vreemd dat volgens de in 2005 uitgevoerde tellingen, geen transport van brandbare gassen zou plaatsvinden over dit wegvak van de Hogering. Immers, er bevinden zich 2 LPG-tankstations op Markerkant en 1 op Felsersplaats. Uit een notitie van RIVM blijkt het volgende. De gemiddelde bevoorrading per jaar voor LPG tankstations met een doorzet van 1.000 m3 LPG/jaar bedraagt 70 leveringen. Uitgaande van LPG tankstations met een dergelijk doorzet en 2 verkeersbewegingen (heen en terug) per levering, bedraagt het gemiddelde aantal transporten per jaar over dit wegvak van de Hogering 3x70x2= 420. De hoeveelheid LPG transport is voor dit wegvak handmatig berekend en aan bovenstaande tabellen (tussen haakjes) toegevoegd.
6. Resultaten Er zijn drie scenario s doorgerekend om de invloed van dit ruimtelijk plan op de toename van het groepsrisico inzichtelijk te maken: 1. de huidige situatie: transportgegevens 2010 en huidige bevolking zonder nieuwbouw; 2. de autonome situatie: transportgegevens 2020 en huidige bevolking zonder nieuwbouw; 3. de toekomstige situatie: transportgegevens 2020, huidige bevolking inclusief nieuwbouw. 6/9 De resultaten staan in onderstaande tabel: Scenario PR risicocontour in Hoogste groepsrisico per km m vanaf de rand van de weg 10-6 10-7 10-8 Overschrijdings- Aantal slachtoffers bij factor 6 max. overschrijding 1. Huidige situatie - 32 107 0,01 261 2. Autonome situatie - 68 130 0,019 291 3. Toekomstige situatie - 68 130 0,019 291 Zie voor het volledige rapport de bijgevoegde rapportages uit RBMII. In bijlage 1 zijn de volledige groepsrisicocurven weergegeven. Tevens is hier de ligging van de PR contouren, de bepalende kilometer en de locaties met hoogste groepsrisico voor de toekomstige situatie weergegeven. 7. Conclusies 1. Het beschouwde wegvak heeft geen PR 10-6 per jaar contour; 2. In de huidige situatie is het hoogste groepsrisico per kilometer ongeveer een factor 100 lager dan de oriëntatiewaarde; 3. In de autonome situatie is het hoogste groepsrisico per kilometer ongeveer een factor 2 hoger dan in de bestaande. Dit wordt veroorzaakt door de worstcase veronderstelde factor 2 hogere GF3-stroom. 4. In de toekomstige situatie is het hoogste groepsrisico per kilometer hetzelfde als in de autonome situatie. Het toekomstige (worstcase) groepsrisiconiveau ligt ongeveer een factor 50 onder de oriëntatiewaarde. De bepalende kilometer voor het groepsrisico ligt ten zuidwesten van het plangebied en verschuift niet door de voorgenomen planontwikkeling. De wettelijke vereiste basisbescherming wordt geboden, er worden geen nieuwe kwetsbare en/of beperkt kwetsbare functies mogelijk gemaakt binnen de wettelijke milieukwaliteitseisen voor het plaatgebonden risico, omdat dit wegvak van de Hogering geen 10-6 per jaar contour heeft. Realisatie van dit bestemmingsplan heeft geen invloed op de toename van het groepsrisico. Er kan conform het concept Besluit transportroutes externe veiligheid, worden volstaan met een beperkte verantwoording van het groepsrisico. Deze bestaat naast dit rapport uit de elementen: rampenbestrijding, hulpverlening en zelfredzaamheid. 6 De overschrijdingsfactor is de maximale verhouding tussen F-waarden van de de FN-curve en de oriëntatiewaarde. Daarmee is de overschrijdingsfactor een maat die aangeeft in hoeverre de oriëntatiewaarde wordt genaderd of overschreden. Een overschrijdingsfactor kleiner dan één geeft aan dat de FN-curve onder de oriëntatiewaarde blijft. Bij een waarde van één zal de FN-curve de oriëntatiewaarde raken. Bij een waarde groter dan één wordt de oriëntatiewaarde overschreden.
BIJLAGE 1: Bevolkingsgegevens. 7/9 Gebied Aantal personen overdag Aantal personen s nachts Opmerking Bestaand: Industrie Hollandsekant Woonwijk Muziekwijk Noord Tuincentrum KDV-en Manege 80/ha 16ha Op basis van PGS 1, deel 6: industriegebied, personeelsdichtheid hoog. Aanwezigheid overdag/nachts 100/20%. (Volgens sociale Atlas van Almere 2010, 45 arbeidsplaatsen/ha) 60/ha 120/ha Op basis van PGS 1, deel 6: woongebied, stadsbebouwing 120 p//ha. Aanwezigheid overdag/nachts 50/100%. (Volgens Almere In Kaart varieert dit tussen 90-120 p/ha) 230 27 Oppervlakte ca. 8.000 m2. Stel 50% effectief winkeloppervlak a 15 m2/per.= 267 pers. Aanwezigheid overdag/nachts 86/10%. 31 0 Op basis van PGS 1, deel 6: klein 50 personen. Aanwezigheid overdag/nachts 62/0%. 37 16 Op basis van PGS 1, deel 6: sporthal klein 50 pers. Aanwezigheid overdag/nachts 74/32%. Nieuwbouw: Kerk Bedrijf 1 25 0 Op basis van PGS 1, deel 6: groot 250 pers. Aanwezigheid overdag/nachts 10/0%. 33 7 Maximaal 250 m2 GO x 4 verdiepingen = 1.000 m2 bvo. Maximaal bvo detailhandel levert met 30 m2/pers= 33 personen. Aanwezigheid overdag/nachts 100/20%. Opvanghuis Bedrijf 2 12 24 600 m2 GO x 4 verdiepingen = 2.400 m2 bvo. Ankerstudie: maatschappelijke voorziening 1 persoon per = 100 m2 bvo = 24 personen 7. Aanwezigheid overdag/nachts 50/100%. 66 13 Maximaal 500 m2 x 4 verdiepingen = 2.000 m2 bvo. Bvo detailhandel levert met 30 m2/pers= 66 personen. Aanwezigheid overdag/nachts 100/20%. Totaal 136 44 7 Ankerstudie: 6 personeelsleden x factor 2 = 12. Levert een lagere personendichtheid op. Veiligheidshalve, om onderschatting te voorkomen is uitgegaan van de uitgangspunten in de tabel.
BIJLAGE 2: Figuren ligging PR en toename groepsrisico Bestaande situatie: 8/9 Autonome situatie:
Toekomstige situatie: 9/9 Ligging PR contouren, bepalende kilometer en locaties met hoogst groepsrisico voor scenario toekomstige situatie: